P L A N T A R U M
Hiftorias Oxonienfis
P A R T I S I I I . S E C T IO X I V .
De Pianti? Capillaribus. *
T)Lantas capillares epiphyllofpermas feu dorfiferas, flofculis mufcofis&r'
1 feminibus pulverulentis, quafi veficuhs, per matuntatem in Unas partes
defilientibw, indufis ; maculis lineifvefufcts autferrugineis in prona foliorum
parte nafcentibus, hue ref erre conftituìmus. AcautéV etiam haud improprie
appelkntm : càxxYts: enim proprie loquendo, efl pàr s Pianta folia florefque ju-
Jlinens, ex omni latere aqualis, feu utrobique ejufckm forma. In his vero pars
antica falcata & compreffa eft, cum poftica pars elevetur & in convexamju-
perfictem afurgat. Pars quidem fuftentdns{quocunque nomine appelktur)
quamvis proxime radicem nuda fit, & caulis vicem fupplere videaw, tamen
Ma omnino eadem in folium? excurrit, Esf fic ut fimpkx pediculmjolii nervum
cmflituit. , . .
In Seclionibus pracedentibus Tlantarum claffes & diftinBionesa feminibus ■&
fructificandi modo potiffimum deduximus : verum hie deficientibus notò ifiis
a floribus & feminibus petitis, ad alios difcriminandi modos adigimur. Nam
licet veficul* feminaks (ficut&’ipfa femina) microfcopii benefìcio vifiUles
fiant : cum tamen in diverfis diverfa non finti vel parum inter fedifcrepent,
Jpectficam difiinchonem haudquaquam effecerint. Partes autem feminifera adeo
minuta fm tu t nudosoculos utcunque acutos fugiant\ fedpunciis feu eminentii
iftis pulverulentis, qua in fòliorum pimarumve dorfo nafcuntur microfcopio
fubjectis, tubercula quadam cernuntprfietvi\foxvà\2.,fummitàti digiti humani
{prout per vitrìim lentiformeJpeclantiirf quoad crajfitudinem aqualia, & eutimia
ruffa ac veluti fquamata obducia. An his prkcedant flares, vel cuticola
obvelans floris loco fit, nobis non confiat. Sed tubercularum cuticula defluente,
rugata & fulcata apparet congeries,re quamplurimis oviculis vefkulifve ovali
fere figura compofita-, horumenim uiiUmquodque per amUtumfafcàia membranacea,
funiculo contorto fimili, pene circumfcriptum eft. Mac ovkula {feu
capful a oviformes) per ficcitatem in medio fifiura divi fa funt:, & in lunatam
curvaturam fe explkantia ferrum equinum quodammodoreprafentant, & de
firn uniufcufque fic aperto, femina plurima minutiffima, nudis oculis inconjpi-
cua,fed vitris interpofitis (mapks magnitudine, oblonga tamen, defiliunt. Hac
nuperrime Cl. D. Tournefortius ProfelF Reg. Parai & v$rbis & elegan-
tijfimis iconibus apte fatis expreffit. Nec multo ante alii microfcopiis ufi pluri-
mum hac ex parte cum lucis turn ornamenti rei botanica conciliarmi-, imprimis
D. Guil. Cole Briftolienfis, qui paucis abbine qnnis optìmis vitpìs ufus
■ fumma cura ac pari fuccejfu, turn cappulas, turn Mis effuja femina examìnavit.
Jfjus autem exquifita obfervqtiones latine reddita proftant in D. Raii
Hill. Tom. i .
' ' ' N t , ■% ', ■ ‘ ' ' S ^ f o d
§¡uod Capillares ex hifce feminibus propagari queant, non eft cur quijpiam du-
bitet : ip fernet enim, experimenti caufa,folia Linguae cervina; longiora ac vete-
rafcerttia collegi; &pulverem averfis foliis adharentem folohumido&umbrofo
adfperfi, quern mox crufta mufcofa ibidem nafcenti digitis leviter infrixi ; qua
abfoluta femente, anno fuccedente pianta innumera, folwlis tene ¡lis & primo
fubrotundis, fuccreverunt ; adeoque nec labor meus irritus fañus eft, nec Jpes
decepta.
§¡podad numerum Capillarium attinet, nonpoterit non obfervare Leñar,familiam
jam duplo vel triplo auñiorem fieri, additisnempe intra paucos annos plurimis
raris & elegantioribus fpeckbus majoribus noflris ignotis, quorum longe maximam
partem Infula American* nuperis Botanicis fuppeditavere. D. H.
Sloane. M. D. Coll. Med. Lond. nec non R. S. Socius, & útriufquefocietatis
fuá decus, quamplurimaspropriis manibus in Infula Jamáicenfi collegit, in
Àngliam redux fecum attuiti. ( Harum {tít & caterarum iftijis Infula). Ca-
talogum accuratijfimum nuper edidit, ES5 plenárem quam promifit Hiftoriam,
opus quidem exoptatiffimum, propedwm expeñamús. Inter colleñanea rariora
celeberrimi nec minus generofi quam periti Botanici D. Guil. Sh c ra rd .L .LD .
Capillares plane miras ac novas, & numero multas, obfervavimus, quas ipfe
prohumanitate Jua jam diu cuftodia noftra permifit. Rev. Carolus Plumier
- in Hifioria Tlantarum Americ. Gallico idiomate nuper edita, & iconibus
magnis Muftrata, numerofam propaginem exhibuit. A lii denique viri Botanices
Studiofi, & rerúm naturalium indagatores feduli, e V irginia, Infula
Barbadienfij Bermudeníi, altifque locis, varias ad hanc clajfem pertinentes,
plores ad alias, compardverunt.
§luamvis autem magna fu it fpecierum accejfio ; Claffes tamen generales fub qui-
bus omnes coercentur, non multa funt. i ^ genus folia profert recia, integra ;
ut L in gu a cervina eique afflnes infra nominanda. p."m-profert folia recia,
femiiritegra, h. e. incifuris latioribus ac minus profundis donata, alterno
ordine pofitis, & utrinque quafi undulatim íérpentibus ; ejufque pars
averfa rubigine fquaminulata feu furfurofo pulvere tota obducitur 5 ut Afple-
niumfive Ceterach. j™- Poly podium contine/, cujus folia ex alis longio-
ribus conftruña, nonadeoftampenitus incija funt, maculis ruffis ferrugi-
neifve in dorfo notata, quibus a pracedenti diflinguitur. 4.““ Genus fub fe
Capillares habet, quarum foliorum a l* ad coftam ufque d iv if* fu.ht, ád
? bafin latiores, utplurimum aurieulat*, & in mucronem exeuntes, lanceam
quodammodo reíerunt, atque idcirco Lonchitides {qutfi’ionfiiAym) vulgo
appellantur. comprehendit Filices, quarum a l * pedículo pallido infidentes,
diftinñe partita funt velad mediam coftam rachimve femper divif a.
iDifünguunlur autem in non ramofas, S f ramoías ; alia funt pinnulis haud
. profunde feifiis & quafi dentatis ; alia profundis & ad nervum ipfum
incifis. / 61um compleñitur Adiantum, pediculis politiore nitore nigricantibus,
ramofum Si5 non ramofum, yiai/Trichomanes iw,^« diñum. Troximo loco
fuccedunt pauca non tergifer*, Filices florid* diña, quibus peculiare eft pul-
viculum feminalem, qui pulchris thyrfis racematim adharet, in fummo vertice
prof erre. His ultimo adjiciuntur,ut congeneres, Lunaria &Ophiogloflum.
Atque ita abfolvitur tota Capillarium/irier, ut irtfra luculentius patebit.
A a a a 2 D E P L A N T I S