i . MOERENHOUTIA PLANTAGINEA.
Pterochilus plantaginea (haud Hook, et Arn.) Guillem, in Ann. des Sc. nat. VI.
(1836) N°. 151. — Tupu-tupu Taitensium.
H a b it. In insula Ta iti a M o e re n h o u t V. O m . reperto.
Descr. Herba terrestris, glabra, in scapo tantum pube parca vix conspicuà conspersa. Caulis plus
quam pedalis, pennae cygneae crassitudine, simplex, teres, carnosus, inferne repens, fibris
radicalibus crassis vermicularibus tomentosis e nodis inferioribus ortis, superne ascendens
et foliatus. Folia alterna, patentissima, 4—6 poli, —2 poli, lata, acuminata, basi in
petiolum vaginantem 1—1 | poll, longum angustata, lierbacea, tri-v. subquinquenervia;
superiora magis approximata et magnitudine decrescentia. Scapus terminalis, erectus, 4—5
poli, altus, teres, medio vagina tubulari 1$- poli, longà in limbum ovatum erectum foliaceum
desinente, infra spicam ovoideam tribus praeterea vaginis sensim minoribus magisque approxi-
matis cinctus. Flores in spicam ferme pollicarem densam deinde fortasse magis elongatam digesti,
bracteati, ringentes; bracteis 4—5 lin., erectis, ovatis, subulato-acuminatis, concavis, mem-
branaceis. Phylla perigonii subaequilonga, yel u t verisimile duo lateralia exteriora labello
supposita per anthesin aliquanto longiora; exteriora oblongo-lanceolata, obtusiuscula, e'
quibus impar internis agglutinatimi magis concavum; interiora subunguiculata, trapezoidea.
Labellum oblongo-ovatum, obtusiusculum, phyllis paulo brevius, basi subventricosum,
gynostemio parallelum et inferne cum basi ejus auriculatà connexum, medio nonnihil
plica tO'Constrictum, supra basin intus lamella turn, in axe obsolete crista turn. Gynostemium
petaloideo-involutum, quippe utrinque lobo membranaceo plicato latere fisso antice ad
apicem interdum glanduloso-incrassalo ima auricula to auctum, postice stipite brevi complanato
e margine protenso antheram sufiulciens. Antbera magna, erecta, crassiuscula, cordi-
forans, acuminata, dorso convexa, antice inter loculos contiguos suos processum roste! larem
stigmalis subulatum membranaceum apice glanduloso-incrassatum occultans. Pollinia 2,
obclavata, sulco longitudinali impressa, tandem infra extremitatem superiorem attenuatam
suam apici rostelli angusto glanduloso annexa, corpusculis cuneatis varie angulatis composita.
Stigma antice sub processu rostellari elongato transversale, semilunare, excavatum. Ovarium
cylindricum, rectum, obsolete sulcatum.
EXPLICATIO FIGURARUM.
28. Fig. 3. Tota stirps Moerenhoutiae plantagineae, magn. n a t; reliquis figuris analysios plus minus magn. auct.
42. C. 1. Flos nondum aperlus cum bracteà. — 2. Flos, phyllis duobus anterioribus vi reflexis. — 3. Phylla perigonii et
labellum separata et plus minus explanata intusque visa. — 4. Gynostemium cum labello, a latere visum. — 5. Gynostemium,
a latere visum. — 6. Idem a facie, lobo utroque laterali petaloideo vi nonnihil explanato. — 7. Idem a facie
anteriore, loculis quoque antherae vi expansis, ut rostellum inter eos occultum conspiciatur. — 8. Pollinia. — 9.Particulae,
quibus pollinia sunt composita.
HETAERIA.
Etaeria Bl . Bydr. 409 (e x parte). — Aetheria E ndl. Gen. PI. 214. n°. 1558. L indl. i n Boi. Reg. (1838)
Mise. n°. 179. E jusd. Gen. et Sp. Orch. 490. CCLXXIX (e x p a r t e ) . E ndl. Gen. PI. Sappi II. 20. n°. 1571 (ex c l.
u t i n s e q . Plalylepis A. R ich, e t Goodyera occulta Du P e t .-T houars). Meisn. Gen. PI. 386. E jusd. Comment.
289. n°. 339.
Perigonii conniventis v. subringentis phylla libera v. rarius exteriora ima brevissime
connata; lateralia labello supposita; dorsale ab interioribus sejunctum v. iisdem agglu-
tinatum. Labellum gynostemio inferne connatum, ventricosum y. conca vum, intus
callosum; limbo indiviso, attenuato v. obtusov. rarissime dilatato-bilobo. Gynostemium
breve, crassum, antice binis cristulis sub stigmate decurrentibus marginibus labelli
continuis. Anthera dorsalis, acuminata, bilocularis, loculis subbilocellatis. Pollinia 2,
subbiloba, sectilia, retinaculo communi lineari v. oblongo v. subrotundo appensa.
Stigma sub rostello breviter porrecto bidentato v. in rostrum bifidum rectiusculum
protenso transversum, subbilobum.— Herbae Indiae orientalis, terrestres v. interdum
epiphytae, caulescentes, vegetatione compluribus Speciebus Goodyerae et Phy suri
simillimae; foliis petiolatis, membranaceis, nervosis, glabris; scapo terminali, inferne
remote vaginato, superne spicato pauci-v. multifloro; floribus parvis, bracteatis, saepe
glanduloso-pubescentibus.
OBSERVATIO.
Genus hoc olim a me propositum quemadmodum constitutum est servari nequit et accurato revisione dignum e st, habità
imprimis ratione fabricae gynostemii et labelli. At quam va Bydr. Fior. Ned. Ind. 410 primam posui et analysi illustravi,
Etaena oblongifolia, tarnen Generis typus est habendüs, Etaeria allrida vero et E taena javanica, postquam diligentius eas
exploravi, separandae, nec non complures, ut videtur, Species a L in d le y V. Cl. notalae. A Goodyera Rob. B r . differì cum
labello intus callositatibus v. appendicibus (s. slaminodiis) instructo, tum stigmate, subbilobo. Interior ejus, duntaxat confor-
matione gynostemii et labelli, cum Zeuxine L in d l. est a'ffinitas, unde habitu ac gynostemio magis recto, antice sub rostello
binis cristulis aucto recedit. Insignis ejus e t habitu et florum fabricà est affinitos cum Generibus Aneclochilo, Odontochilo et
imprimis Haplochilo, a quibus nisi characteribus levioribus, nempe labello minus elongato rostelloque recto, haud inclinato,
vix ac ne vix quidem distinguitur. Nomen e i haiqla propter intimam cum Goodyera aliisque Generibus e Tribù Neottiearum
societatem. Forsitan Genus hoc deinde angustioribus terrainis sit circumscribendum, si ad characterem genericum constituen-
dum plus rostello tribuatur.
$ 1. Qenuinae. Labellum posticum, ventricosum, intus v. margine utrinque in nervo laterali callis v. appendicibus
solitariis pluribusve instructum; limbo brevi, obtuso, apiculato v. dentato. Rostellum breviter porrectum,
bidentatum. Retinaculum lineari-oblongum.
1 . HETAERIA OBLONGIFOLIA.
H. foliis ovato-v. elliptico-oblongis trinerviis; spicà angusta apice nutante; bracteis
subulatis ovarium glanduloso-puberulum subadaequantibus; labello intus utrinque in
nervis lateralibus appendicibus nonnullis setiformibus, limbo apiculato marginibus
involuto-incrassatis. Bl. B y d r. 410. fig. XIV. Limdl. Gen. et Sp. Orch. 491.3.
H a b it. Hanc herbam semel modo in Javà in dedivibus Salassie provinciae Tjanjor vidi. Ad idem Genus referendas esse
suspicor Goodyeram ? elongatam L in d l. e t Goodyeram ooalijbliam W ig h t Icon. 1 7 3 0 , e quibus prior maxime nostrae
stirpi est affinis.
De scr. Herba terrestris, 1? ped. Caulis teres, fere crassi tie pennae anserinae, ascendens, carnosus,
glaber, inferne repens. Folia in parte caulis ascendente quaterna ad sena, alterna, patentia,
1}— poli, longa, 1—1 ; poli, la ta, acuminata v. W rite r cuspidata, basi nonnihil in
petiolum fere pollicarem profonde canaliculatum imà tubuloso-vaginantem attenuata, inae-
quilatera, trinervia, membranacea, glabra, supra intense viridia, in nervo medio plerum-
que decolora, subtus pallidiora. Scapus elongatus, teres, gracilis, infra spicam tres pollices
longam angustam apice nutantem multifloram quatuor vaginulis distantibus e basi tubu-
losà subulato-acuminatis appressis v. apice patentibus membranaceis nervosis rubescentibus
obsessus, u t bracteae, ovaria et phylla exteriora perigonii, glanduloso-puberulis. Bracteae
lineari-subulatae, ovariis appressae et ea longitudine adaequantes v. paulo breviores, roseae.
Flores parvi, sessiles, vagi, virescenti-albidi. Perigonium in ovarium cylindraceum nonnihil
lateratum sulcatum rectum apice constrictum subringens. Phylla exteriora ovata, concava;
lateralia lahellum inferne amplectentia; dorsale ab interioribus sejunctum, apice reflexum;'
interiora angustiora, oblonga, subundulata, apice patentia. Labellum phyllis paulo brevius,