H O MI L IA B. PA Y -
L I D I A C O M -
Similtett regnism ccdorttm bomini regt,
équi v o lu itrationem p o f ere
de fe r tits fuis»
pRæfcns fanai Éuangelijleâio, quam nunc veftraffa-
1 cernitasaudiuit/adfuperioiisimei^ogationisvecba
refpicitquam BeatusPctrus coeleftipominomagiftroin
tülic diccns:Do}ninè,quotiespeccauerit inme frater meus, dimit-
tam eivfqueßpties?c}itaq\ic relponfom à nuaflkno Domino
açcepiffèt , vt non folum vlque fepries, fedfeptuagies
fe'pties »rcmiffipnis gratiam protelare deberet,, id eft» vt
quadringenris nohaginta viribus offenfus,offcndenti fibi
fràtrkioxa relaxando cpncc^erçnfcilicct vt toties veniam
peccati in die tribueret , quöties ilic pecçarenon
pblfitC Adconfrmandum ergo tant« pictatis præccptu
hancfîinilicudj nem.id eft,parabólam,{u biunxir | y t quid.
i)co fib.i reiaxari magua defiderant, ipfi in 4elinquçnti*
bus fiLipfoximKiàiteminrninitnisigriofca^t. SedSefafoiliare
eile dicitur Sytis , & maxime Palæftinæ regioni
(qua: pars vtiqueSynaïeft,in.quaD.ominus, cprporâliter
apparcrc dignätus eftfad om nein pene fermpnem luum
parabolas iungere, vt g qupd fimplex præçeptum teneri
ab auditoribus non poteft, per fimifttudinemfubditi te-
neatyr expmpli ; praecipitnr.cni.m Petro fob comparatio-
pe régis, 5c dpmini, ferui.» qui deccm millia talenta
deb,uefot,&: à domino rdgans veniam impeträrat, vti-
pfcqupquedimitcàt cpnferuisfois, cumin eurridelióta
minófa cbmmiferint.
Si enim ille rex Scdominus (ètüo debiton, decern mil-
lium tàleritorum,tana facile tam grandia dimifittquanto
magis ferfoconferuisfius debent prorè^lp minora dimit-
tere? Sed iam texumlééHpnis huius, de quafommatim
àliqua perftrinximus,auxilianre Dep ex pr'dine perfequa-
mur.Ideo aflimilatum eft.regnum ccelorum horoini régi.
Per regnum coelorum, ficut veftrjfe charitati notifli-
mumeft, fen&aEcclefiafolct intelligi. Hpmoiftercx,
poteft, Cuius fadaDëusomniafciensnonapprobe1
aut cpndertmet. Decern millia verb talenta» qu$ feruus
iftedoiriino foo debetimultiplicia & gcauiflima ponde-
ris erimina debent intelligi, decenarfos quippe nume-
ruspetfecutionem figniheare folet, qUo etiamnumero
decern legaliapra:ceptadatareferuntur. Quiaenim ifte
feruus,qui tam multipliciter deliquit,decètólè^ba prf-
cepta contempfitjbene iftiusferui debitä denarius numerus
continet, decern millium ergo numero folct fumma
perferiionis intelligi: quale cftilludin Pfalmo: 0 urrus
Dei decern miUium multiplex.
Cum enim fand? anim$ currus nomine,quia eis Deus
praelidet vt ad mentes audientiumdifcurrat,innumerabi-
les vtique fint,decern millium tarnen numero (qui,vcdi-
x i, pro vniuerfitateponitur) in hoc verficuloäppellan-
tur: pari modo etiam hoc loco multiplicitasomnium
peccatorum fob decern millium numero fignificata re-
p^rientur. Quid autem hoc loco per talentum, quod
grauiseft ponderis,nifi multiphcia Sc grauia, quae deor-
fora trahunt,peccatorum pondera ? Vnde & mulier ilia
quae apud Zachariam prophetam fob impietatis fpecie
ponitur,foper talentum plumbilèdiflèpernibetur. Nam
rants iniquitatis nonnulli hominum exiftunt, vE vix fit
vllum peccatiflagitium, cuius cblluuionis contagio non
feedentur., Quid ataque ifti, qui dum per omnia fine re-
Ipedu flagitiorum erimina difeurrunt, nifi decern milli-
um talentorum debitorcs exiftunt ? Debitor igitur ifte
talis dum non haberet in tanto debito quod reddcrct,
feriptum eftde eo,Iußit earn dominus venundari, & vxorem e-
ius,&filtos,& omnia qua habebat, & reddi. Huius debitoris
'VXor,mquacupiditas foa;filij veroeius, peruerfie opera-
tiones:vniuerlavero,qnshabetjmalignxfimul,&multi-
plices intelligi cogitationes debent; ficut & in bonam
partem in Pialmo l e g i t u r Vxor tuaficut vitisabundans in
lateribus domus tua: quo loco vxoris no mine fapientiä, fi-
liorum vero appellanone bonorum operum radafigna-
tur. Debitor itaque ifte peruerfus cum vxoredc filijs, &
omnia qux habet,venuedatur,quia pro iniuftitia, cupi-
ditate& nefarijs operibus, peflimisque cogitationibus
perpetuis tormentis addicitur, cuius quafi hoc eft de ve-;
nundatione pretium,de cruciatibus videlicet inferni fom
ptum,vindidae fopplicium. Tales ergo rationes, taliaq;
iudicia occulta quotidie a Deo noftro in humano genere
exerceptur,& vftulquifqUc hominuni pro qualitate fobficut
Sèfupérius dtdum éft, humàhi generis conditbr, &
redor accipi poteft,quern frequenter lacræScripturs for* ^
fie? ffigis nomine folet appellarc. Iam vero qüodiequi-i rum operum, aiit ad^audiaautadfoppliciadeftinatur
zur,rÙuitranonemponerecumferuùfuis; qtfxltionesLnimvim j prpdéunc tarnen nonnunquam hsc iudiciaante oculos
^iouet,quando cUmferuisiuis ratio ppni potuérit: fi e-1 vifibiliter hominum,vtomnipotens & iuftus Dominus
jnimdeiudicioillomagno&terribili didumvoluerimus |rerumhumanarumcuramfolemnitergereredemonftre-
acciperésibiprofedonulluserit,quipoftquamcQndem- |tur,ièdquiamultifunç,quiprofoisiniquitatibusiamæ-
natus fuerit ,ppflititerum veniamptometeri:pijefenim | terni fopplicij deftinati refpedu diuinæ miferi cordis
cumïpfetextus huiusledionisnonde fotuiis prsdicere ; adprcces &lacrymasconuertuntur 5c rurfosadfalutem
(êdprsteritavideaturfadanarrare. Item fi depçaefehti j redeunt:benede hoedebitoreferuofubiur^itur,Procidens
tempore fodumaccipiatur,contrarium£flè yidetur illud feruus ille rogabateum dicens, Pcenitentiam babein me, & omnia
quqd Dominüsin Euangeliodïcit,P4fer»<»» tudicatquem- \ reddamtibi. Prociderehiclèruus dicitur,hoceft,interram
quam,fedomneiudicwmde^flio, v i vtiqncdumXeçùi}d\xm ; cadere ; quia omnispeccatorfi vult ad ,veaiamattihgere,
tulceptam humanitatero vifibile jn omnibus iudicium,! abiedo vniuerfo cordis tumorc debetomnimodisfeter-
& vniuerfale Filius exhiberet, rurfomque ,de femetipfo tam Sc cineremexiftimarc,v t à vera humilitatc incipiens,
Filius aie,Ego non veni vtiüdiccm inumlu?n,icilicet quia in alio valeat fibi à D omi no patientiam impetrare.Sedquianul-
aduenturus eratad generale, & vifibile iudicium exèr- lus eft, qui Domini milêricordiam defideràns fi inftet in
çendum.SiCrgonequedcfuturoiudicio, hequedeprae- precibus , nonexaudiatur: moxdeRedemptorisnoftri
ientihoçaccipi poteft,quando ergo fieripptuit, quodi- mifericordiafubinfertur,cnmdicitur : Mifertus autem
fte leruüs debitor rationem legitur pofuilïè ? Sedfcien- Dominus &rui'ilhus,dimifibpim,5£debitum dimifitilli.
dum cft,quiail>fefilfos,qui fe dicitin primo aduentu foo O quanta eft dementia , quantaque pietas Conditoris
infodiçiumnonveniflCjOcçnltaexcfçuitiudiciàjficuta- noftri/Ecceaudiuimusiuftumfèruumobnoxiummaxi-
lio loco dici t,Ego in indicium vêtit in hune mundum, vtquinon mis peccatis* ad vnius précis fupplicationem tantorum
vuknt$deaiU3&qHf$idWi.wijMBt. .'£xdçet çrgo iudiéir veniammeruiflè.Curitaquepigrifumuspronoftrispec-
umdicefhongencrale, fed taroenfpeeiale, hpçprxfenci catis Dominopreces eftundere, quandb ecce verax ha-
temporCjOmnipotensDeus ,hoc éft » Pater, & Filius,& bemus te ftimonium,quod libi fopplicantibus celerrimè
Spiritus fandus,quorum tarnen non diuedum,fed vnum ignpfeit? Sedquia fiinc nonnulli, qui poftquam veniam
conftatiudidnniefft.dequibiisiudidjs in facraSctiptu- àDomino promagnis cciminibus merencur.tam duri,5c
ratçftimoniaplufa funtjqhalèvnum èftillud ; ludica me immifericordes exiftunt;, vt in minimis delinquentibus
Oeus,&dijceme caufam meam degentenonfanfta : 0c multafi- fibi proximis nulla mifericordia compaflionequc fle-
vnijia.. Hoc ergo iudicio quo lingillatim.eundorum ho- dantur : rede de hoc fobinfertur feruo , Egrejfutau-
minumfada diiudicantur,etiam îfteferuus rationem po- tern feruus ilte, inuenit vnum de conferuis fuis, qui debebat es
fiturus adhibetur,quia nullus hominum aliquid perage- centumdenariost& tenensfuffocabateum dicens:Reddequoddebts.
■ _______ _____________________' Quantum
Q^prumintereftmtercentümdehariD^, 6c decetft niit-Tquapcttm h£&foerac pfocliuüs
$ * 3 ^ 5 ’h^ tum P - * a o intereft inter pan,a,
q\iæ contra nos hommes Committunt,& maxima debi- j bhfeqüucus foerac,
fopplida,quos H ich ta,quibus ribs peccarido D e o debitores exiftimus,& abuit fautores adculpam. Qui hic
tarnen obliti taritæ gratis, tantæque mifericordix, cum
nobis plutà dimiflk furie, proximis minima non rdaxa-
ftiüsL;;?--
Quilquis itaquees, <^ui multorurii criminum débita
defies,propter hxcincèlîàntérapudDomirium preces
effundis ! • tain libenter proximorùrn oifenlàs tô-
lerare dettes , qyam multipliciter te refpicis ih bmni-
°k quofcunq; pofiiint inftigaritäd vicia, vt illic póft
Iudicij r;çrnpus,quoipfi condannandifop t, habeanc ib-
ciosinpoenam.
, Sequitur fentèntia y aide, terribilis, cpta tarnen totias
clauditur intennb ledibnis: Sic & Pater meus calcßis faciet
vobis, f i non remiferiris, vnufquù^ f atnfuodecordtbus.vefim.
Dufoquidemyidetur humanis inentibûs liuius lènten-.
potenrisüeiconipeâüdcliquiflè. Siénimab ifto fer- | uærarniTiièùtiolaimapùdiê mçns^éàt^^ere ■ Quoriemift?
debita,exigunmr: quàntomàgis à te, cui forte
hæcdëbitâadhucdimiflànon funt,niù proximis dirnï-
féris, exigentur ?; Sed quia font nonnulli, qui & mala,
quxpblforitj proximisinfctünt, & tarnen iuxtahanc
& tanta malairrogauit ? Sed fi alia véfba Dofnifti ad me-^
mqriamredùcimu^, huius profèdo ferit'entiæ in nnftrft
mentibusafpçritaslæuigatundtnamq-inaholocoEfb’-
fententiam fibi omnimodis etiam foperbientibus,igrto-
ÊÊÈÊÊMËm ÉRSnflBIl . d.
bitur. & oroltdenst 1 mauit. tutn feruus tUe. racabat féruo icT bicur.. '-Èt'pr^densj, iaqüic, turn feruus ille, rogabat emn t.mn dicens
du. M ■ . . m ~ m /
: Patientiam habe irtme, & omnia reddam tibi. Écce eteriifo&
parüä huius cohforui débita dëferibuntur, &màgnain
eius fupplicâtibue hümilitas demonftratur.*
Qgifquis ergo>ßc rhinimoaproximodebito tenens,
facitfuperbonos&malos3&plmtfüperiujios & mtifios
j Confideremusergp,quantaiitdigiîitài,quantà(lïblij
mi tas,ad fimilitudiqeni Déi viuefe jôc iridignis quibüsqj
I ficut 5cipfefacit'mifericordiânnparin, ac per hqçcoelëfri
vermeUviïsÂv eniawm confequijdebes vtique cerrx confier- gftriasuPiafftîrmisafi dliaomsenffai fci e.x hIinbteuaîmcruistn inobeios aadl iiqriuftiâsrf ocroeikleâf&tts;/
natus huimliatq corde Veniam fopphçare : fin vero ali- ! Domini mifericordilhabeariius bdiomiquicatem qùam
quis etiam cnminaperperranr mxta hanc ftnrcntiam ^ fecitj diligaLims' in eo qn6d indhis eft ; eücremiü-bi èo
ro qiufibiprælatns eftjf lnæritipofa,.ftetnem,n,fl;e pemerIbàtetaoperisq ù â ÿ fflt]'®a amemuS ineoqùod
homoeftia'nobisinoa.oqnodmalignirateréplernseft,
milbaDomiqo fe & regt debere. Hue.gitnrqulràbs fitih eharitafis artpreqnodfatereft. Sic bobis pïodlo
débitorexiibt,fiiSi qiuprækr^eft,cnlpasMnpunitedi- ficHt&pronbbisipfisorandnmeiij&quodcunqinobts
mitot, non mediocriter profeap oljwidfr, qnia débita cupininsprpfperü euenireipati etiam rnbdb npbu iiîvo-
anleibrreg.s^Doimmluaprafnmptionerefoluic : ea lantatefiqvf&encniatillir. Harciriticienrer, nbrifo-
namque qnæ in nobis cpmnuttuntur, faqde ppffiunps ln,n prælatam fenpentiam euademus, fed etiam fibi Dei
dinnttereiçavero,qnæînDominnmeômdfii ïunt,cam erimiiacperhoeæterni Parris gaudijs finbfifie polie'
magnadebemusdileretione^iectamenfinepoemtentia, : nuir. ' ' , ' *
relaxare. . | ' B I N I s.
Sed ïamaudiamus,quid ifte feruus impudens, cui tôt
& tanta dimiftà font, (upplicanti fibi pro minis conferuo j
O R A T I O
foo, intulerit. Sequitur : llleautem nolutt,fed abijt, &mi-
Jiteum incarcerem, doneereddmtdebitum. Ecce quifoppli-
MA X IM! P L ANVDî S IN
canrifibi conferuo mifericorditer ignofeere debuit, eum
C O R P O R I S IE S V C H R I S T I S E-
contumaci proteruia in carcerem mifit. Conftat autem,
\i pukuram,5c facrofandæ Dei MatrisXamentatio-
quia, dum career à coercendo dicicur,qualifounqi reftri-
nçm,-InterprèteI o a c h ia jo A x o -
<ftio career appellatur. -
N i o , Grauiano.
Sed non impunè relinquitur faftum foperbia, quod j
Habita poßtidie Par afeeues.
nefeirinproximo habere miièratiohdni : nain continuo
fcquitur: Videntesautem conféruteïus quafiebatit, çontrijlati
Q '
V i d n a m q u is c o n ie& ë të x h i s f î g n i s , q u æ i n
p ræ f è n ti r e tu r n f tà tu c e rn u n c u r ( n o n e n in i f in e
funt vuldeï&venerunt3&narrauerunt Domuto fuo omnia qua H m I H a g n a c a u f a a c c id if le I v _____ id c u u ^ I____ a c e iu H fm H b d H if u [
r i t, facta fuerunt. Çliip alios conferuos, nilr fanétos Angelos j vt omnium animos ad lugédum inducere poflèrit ^ quid
debemusintelligere ? quosfcienci omnia Domino cçr- i rurfom iscbgitet,qriiea,ad qiiæ paramur,lpe<ftetffiqui-
tumeft, horum lâ(fta nunciare.Iuxta illud quod in Salo- demlætitiæ,fèftiiiitatisq-, omnium maximæhæbriuncia
moné^legitur :%In mente tua régine maledixeris 'ém in fecreto font ? Qüid igitur horûvtrumq-,^c vnde,ac quo tendit ?
cubilistuinemaledixeris diuiti, quia aues coeliportàbunt vocem neminemqui exrioftro fit ouili,hocignÔrareàrbittbn
hoccft,neîricordetuo contra Ghriftum Regem Cuin.ignotunvéft,illudeffe ,CHRisTVM inleptikhço
aliquid blafphemum loquaris ; neque poft regem, de ; iacere cümortuis : hoC Vero fpem rèforreétionis^b ipfo
Sanftisquoque eius facÛê déroges ; quia aues coïli,id prædiétæ. Vcrüpofterioriinpræfèntiarü foperfèdeanius
eft,lanâi Angeli, quiiuxtaiZachanam, terrarir éircûm- ; fnififortèamboexplicentufpef-femïicuo.qn. de vnoqui
eunc ad inftar auium,noftra verba & cogitationes ad Coe- J verba fociar,alterûfîlentio præterire nequeat)ad ea verb,
lum ferunt. Qui vtiquedumnospraimgerimüs,con- i quæ,qüod prius eft, exigit,diétunis accedo, eefi forfon
triftantur,quiahabere nos veraciter focios in cceléfti ilia fàtius eftèt, taciturnitate Kuncme venerari diem, quam
beaticudine concupifcunt. Sed iam quidifté rex& Do- ! oratione méa vidéri nragis,qdignitas admitrat,cum mii£
minus ndneiantibus confèruis,îd'ëftjAngelis, dicat aù-^ tilatè anté oculos ponere.Heriigituf ilia vidëre libebar
diamus. SequimnTawc vocauit illumDominusfuusf&ait illi: quçfàt magnâ habebâtvim,vtholninës prorfos lapidëbs
Sente nequam, omne debi turn dimifi tïbi, quonïam rogaflïme, ; âdlc çohuerterepofiènt,acïpfistantü noh ea,quæ voce
nonneoportebat& te mifereri conferuitui,ftcut & ego tui mifertus edunc,oftendeie q> non hominem meiü folum^lèdiDëü
fum ? Auercacà cumftisfidelibus omnipotens Deus hu- hbminém Iudæorum grauafletinuidia. Quæ àute hæe
iufmodiincrepationis improperiü : & ipfë potius largi- fonf jqnædico? Tenèbraeloli bfFufæ,terra è fuiidameritis
taris foæ concédât dono,vt quam mifericordiam ab ipfo J cbnuulüà,làxorûvelut ab iéfcu fadfa dimptio,velum
expetimus,eandem femper delinquenti in nobis proximo
impendamus : neli rogantimifereii negligimus,fên-
tentiafobieâaferiamur. Sequitur: Er iratusDem mus eins,
tradiditeum tortoribus,quoad vfquep’edderet vniuerfum debitutn.
Tortorib; feruus ■ ifte traditür qüoadufq; vniuerfom dé*
bitum reddat, quia taricuni excraeiabitur per fopplicia,
pli ànulla,quoe quidem vcl tënui fenfo percipi pptiieritl,
vi dilFeïfliunj&quodmaximèfuichorribileimortuiè pW:
tefadris fepulchris profiliécesi & in mulcorü confpeous
prbdeuntes* Hæe enim,acq-, hts mùlco magis admiraudi.
neceflèératfieri,cumD e V s incarfiepaterecur, &initia
fte fufpenfus eflêt in lignumi
. PPPP 4 Qffin