574
eric cibum & potum fit arnica colloquiacum excornmu-
nicacis communicaflè.Numqujçl tuqcBalaamita: ponti-
fices & facerdotes fit principes Tanneos fit Arioli con film
fîiis faluare poterunt Madiaoitas , çum cos gladips
DominiperiequepirfNumquid Cardinales poteruqï&
Legatijlî Balaamificfuerifitin di^Dpmmii Certe fiipfe
affueric Balaam,aut bencdicct ta beroapulis Iacob, qu*
nunc proferibi fit exulatc viden.tqtw crçmo, autgladio
cadens verbi Dei fibi aduerfa rium efle experietur §piti-
tum fanftum.-fit fentict quiaAUophylorum mefles fit fata,
8t incendenrium vulpium caudasignis cxurit.H* c ic-
circo prxmiferim he qüis amicorum ponat carnem brachium
fiiura,fic excommunicatis parcicipans in fegladiu
prouocec bi$acutum.Diciturautenj,quod fine dplotéfit
lachrymis nequeo reminifci quod (anda Cantuarienfis
Ecclefia participatione illius infignis exçompiuniçati
Randulphi de Broc anathema contract. Et lege Dei c6-
temptaMelchon adorans litteràs Domini Pap* proAr-
ehiepifeopo fibi iniflàs, Regiad fubterfugium obedien-
tiae fit opera debit* mifcricprdi* excludcnda tranfinife-
-rit. Vnde precor,attendus cbnluîo,ôt quanta pofliim in- ;
ftantja moneo,vtfi falfa funt qu* dicuntur, & ad hue ab
anathemate im munis eft,fibi ne tale quid de ea probabi-
litcr fingi poffic,de cxccrb caucaç. Et h jn anathema inci-
dit,redeatperpcenitentiam , ne qui inter occidentales
Ecclcfias hadenus religione infignis extitit, in pofterura
ficinfignis& crimine. Si hac duriufculè videantur efle
concepta,fcio quia necCleobolo loquor neefehifmati-
co Baronienfi.fed amico veritads fitfidei, & per cum Ee-
clefixChrifti habènticâritatem. Vclitnolitmundps,
Cantuarienlcm Etclefiam,quod Deus nouit, fincemdi-
ligo caritate, & periçulo ci imminente facerenonpbf-
fum.Nam vt ait Propheta,jtto rugiit^quis non timebit?Domi-
nus locutus eft,quit nonpropbttabit ? De cætero fi vocationcm
Domini Cantuarienfis audifti , ex eacaufaEcclefiam
tuam inuitus non exeas , nifi alia ex caufate exire com-,
pellat. Scio enim, & tu vtinam feires, quid ab ipfo obti-
nuerimtibi, Vale.
FOtro Scriptori. E h s . t, C C X L
rum patrum cófuctudinibus penitus aduerlànturfQua-
ré le non ingerit v t i.n confpcdu regum & principum legem
Dçiloquaturintrepjdus ? Hæc enim omnia gentés
inquirunt. Fug* quidera habet auSorcm Chriftum fit
Apoftolum eius qui dimiffus in (porta perfequentium
manuseuafir,fciensà facie perfonam noncaufam perfe-
qUentis ab vna ciuitäte fugiendum efle in aliam.Videbat
énim Reges & principes eonucpifle.aduerfusDominum
& aduerius Chriftum eius.Confugit ergo ad Romanum
Pontificem quemappellauerat,vt eius præfidio validius
opitulareturEçclefi*naufi:aganti» quam in Anglia ( yv
dicitur; principes lacerdotum maxime fubmevgebant.
Hoc autem çionfuit Ecclcfiam exponere,fe.dliber^riprii
eius operam date.Hifi forte & illç tibi nauem relin quere
videatur, qui eam vt ad portum pertrahat, feapham in-
greditur.PôUiçitationem Clarendon* ad quam de çon-
filioEpifcopprum impulfusell , purgare non poflum.
quia nonfuerat vdquç fiicienda: fedoffeniâm confelTio
diluit,acccptafolemniterpoenitenda.àfummopondfice
qui pcruerlàs illas confuetudines multis audientibus au-
âoritatcApoftolicàcondemnaùit.Si fe non ingerit quç-
rentibus animam eius, cum via pateac commodior & fa-
lubriorireâe facit, Prop hetatum & Apoftolorum fretus
exemplo;GumDauid,Helias,Petrus, & Paulus hoc idc
feciffelegantur. Eft enim tentare Deum,fe ipfum ccrtis
& manifeftis obicdarc periclis, cum in Domino pateat'
oppoitunitas euadendi.Deus autem qui iam incepit Ecclefiam
fuam confplariin capite, per mifericordiam fui
confolidabic & membra-.Et qui Teutonieum tyrannum
fchifmaticorumptindpem coegit ab vrbe recedere c6-
.fufum » ipfe Dominum Regem Anglorum'gmiia fnare-
,ducet&deducetin viam teâam.vt dêceteroconfiliariis
malis non acquielicat.Et fi Aftrologis creditur ( quos ramen
ego non multura audire dignpr ) annus ifte ex forma
conftellaciopis dicitur efle roirabilis:Er in eo Regum
confilia mutabuntur,& in orbecrehefcent bella, férue-
bit terra fedidonibus,deprimentur m ercuriales , fed ta
men in fine releuabuntur.Ego tarnen h * c , fomnia vana
puto,lic et pro parte verum dixifle videantur. Obierunt
enimconfiliariilmperatoris, RaginaldusCqlonienfis
Archiepifeopus» & Magondnusintrufus>Leodieofis>&
Ratifponenfis Epifcopi, & pluresfchi(oeatici principes.
Bella.& fediriones vbiqüe feruent, Mercuriales adeP de-
preflifunttVt Francia omnium mitßßitfta &(iu[Ußma nationü
alienigenasfi holares abegerit. Eft&reuelationis argumentum
quodfeditio Remenfis paeificataeft , & vrbis
folutaeftobfidio. Hanc enim fibigermaniwtem ( vt a-
iunt) h*du*exhibent ciuita.tçs , vtcifdgm fijbiaceant
fads&fimul patientes gaudeantfimul.Vale. • l
Domino Cantuarienfis E - v\ i s t . C C X I I .
TNfpeâis littéris quas Domino VVjllelmo Papienfi
Amittere decreuifti$,& fimentem lçdbends iudieare nâ
audeam, ftili tarnen formam ptobare non ppflum* Non
enim: fonare videntur huknilitatcm aur proceflîfle de
mente.hominis qui Apoftolum audieric exHortantem
difcipulos Chrifti,Modeftia veftra nota fit omnibus,Do
minus prope eft. Si enim litterarum vcftmrum &ipfiur
ardculifinguli conferantur.et amatfiudinei pptius & râ-
coreanimiquacxcaritatisfinceritatc videbitur procef
fiflerefponfio.Qiiidautem ferip fie, Vt ledorias & fcOm-
mata,id eft,patentes morfus &figuratostaccam, vteum
reâe dicatisih mediolitterarum vobis propinare vehe-
num?NumquidvobisvifiiséftCardinalispresbyter,im-
mo & Apoftblic* (edis legatusin prima faluratione fuf-
picionibus inurendus&gratis cxacerbandtis contra çô-
fi Hum D omini Papx, Sc contra Roman* Ecclefi* rcue-
renciam dehoncftàndus conuiciis. Profetfto ego nec
Domini Pap* curlbrem fie alloqiiendum fuifle arb'itror.
RAritasîntermeanrium nobis fubttahic mutUafola»
tia litterarum , 6c chaos quod inter nos meritis no-
fteis exigencibus à Domino fitmatum eft,(ecurum inter-
meandbus denegat commeatum.Sed licet nobis fubtra-
hatur oportuni tas colloquendi, non præpedicur mutu*
dile<Stionis affeeftio : fed amandum more quo magis fuc-
cenfosanimos vexâtmetus& manus corripiendum, éo
cumulatius & ardendus càritas fufeipit incrementum.Si
te ergo &alios aroicos videre nonlicet, fim’utuis defer-
uire obfequiis non permittimur, amare cérce licct,vods
& oracionibus adiuuare. Cadras enim vt diâum eft, co-
hiberïnonpoteft,quiavbicumqueSpiritus Domini ibi
eft & libettas.Non licet Ecclefiafticam tenerc& defen-
dereljbertatem. CeKèproclamare licet, &proteftari
m andata legis diuîn*.Licet pro verboDei quod in carne
(ufceptafepronobis mordexpo(uic,exponcre non modo
facultates & perituram fupelledblem hüiusmundi,
fed & animas noftras.llle autem bonar ura mentiumSpi-
ritus inftitutor nobis in hac affedlionc perièuerantiam
largiatur.quiipfiusatfedioniscontulit voluntatem. Et
quidem fpes eit réformand* pacis in breuhinteruenien-
tç opera fit diligentiaCardinalium qui ad hoc mifli funt:
nifi fortehoc pacem différât, quod Dominus Cantuarienfis
hullis eonditionibu* ac^hiefcet nifi Ecclefia An-
glorum débita gaudeat libertate.Quod autem dicofde-
bita) nonad àhcuiusHenricitemporareferatur, fed ad
vetbfDëi légitimas femftiones, quiaexprofeffionenon ^ .
Henricianus é(fe,debet,fedGJiriftianus.Sedfortaflè ob- Sifuas & veftras Domino Pap* remiferic litteràs »-régis
i icies: fi ita ftatuic quare fogitîQuare tôt fit tantis perieu- | caufam iuftificaflc videbitur atteftatio fcripti vfiftri , &
liseXpofuirEcclefiam prb quafàccrdotibus-animam po- 1 propriam contumaciam conuiciflè. Efto^quod fuftdr
nendameflèpræuoucrac , fi leges principum & auitas
Regni confuetudines diuinis (ànâionibus poftponcre
decernit.? quare apud Clarendonam in reprobarum eó-
fuetudinum v erba iurauit,qu* diuinis legibus,&fan6lo-
&' Èt adhuc Vvillelmus inimicus. ^)i(fimulanduih
puro donee mala eius opera in lucem prodean t , quo-
niam fit Dominum Papam ita conluluiflc ex relatione
nundorum veftrorum certü eft.Nec tarne dico quodantequam
tequam fidem hominis bonis opéribdsexplorctis & ex- ] grediciuitateiï'.ConfpiraUeraint cnim ciucSdéciedcorû
p5riaa»itt,i,acquie(c?:is eum recipereiqdicem’ •. fed nec
recufare prxpropere cpnfulo & dicium declinandu
cflenon anibigam rcft.tutione, qu*ad praefens fieri ne-
quirnonhabita.Hicinterimhsbcndum crcdidi^&ipfps
Cardinaiesalliciendorquafenus|alq^confeientia & rat
mafiErj poteritiEc expcilunduma Domino', vt in parte
adutfradepi'ehendaturihiquitasi&impugftatiqverita-
tis.&dcf.ftus promiffionum. Si (e djxicmilTumadter-
nhnafl d asq U aefti o hes, pidut Ec c lefiseDei
dife,in!quovosi.*fit?Nunnepoffiint>ficutpef{eotentiS,
itafit ger;.Gornpo'fid0nis behigmtatem terminari i Si ex-
JiQitacuiell.vt euit^is, quantum in vobis eft,eaqu* fo-
kht atppliqris dlflidii eauldsgencrare, non video qhid
pcccatVef.it: Ctim hoc iplum (apiemiJTimi& amiciflimi
confidant thoiien.tesvt qua terras faliia hone,ftate Ecclefi*
St perfoh* veilrx licuerit^paei diligentius intendatis.
Rogandus .e^ofuerat,vroipinorJqiiacenusea qu^vican-
da dici tip I'OTcrib at,v tde reftit u tioneve lira fitveftcorum
ScEccleii* libertatcagatcuipDomino rege'|?vobi fque;
referibat quaterius profecerit, quia vobis fit veftris fum-
ptus defimt head collof^iium eius poilitisaccederefnec
tutum efle alicui veftrorum ingredi te rminos Regis Anglia*.
Dpceatvos magni confiliiangelus, fit fitin ore fit
corde'eorui^-qups mittetiSjSpiritjjs San^tts. Si legatus-
quod in fine littecarum eftkadimpleuetif, eimultiplices
gratiasarbitrorreferendas. SiLundonienfis EpifcopusJ
Sc vefter Archidiaconus a Domino quod merentur, fibi
imput^nt: vos tamen videte anfententia veftra fi citadol
nonpr*ceffit, robur fithabitura. NamvtinamfiGutde
merito, ita deiuce fit fa&o fortiri poflic effeclum.
Uagtfiro Girardö. E p C C X I I I.
IHftantia pomtoris , fit temporis anguftia fetibentis
quidem verba cdartant,lèd fcripturieiicis affeiftionem
cohibereautcöartarenon pofliint. '-Eflentautetn'nunc
plura feribenda pro tempore , fedanimus fapientis ex
paucispluradeprehendérecpnfueuir.VtergovobisDri-
rapm ihnotefcatnoftra,qUam optimam defideratis.conl
d'-tio, no.uerids Dominum Cantuarie.nfem fitcoexules
eius primumRegiChriftianiflimo, deinde tortus Fran
cu optimatibus, fecundiim quod operisexhibitio iudi-
cat, eflè accepcos, fit pacem Ecclelîæin breui,vt fpes eft,
afFuturam à Dominoexpeófcare. Ad hocctenimdeftina-
ti Cardin aies laborant.Qupdfialia via vulpéculasAllo-
philorum compefcere nequeunc, caudas eorum fit fata
iam in meflesgerminahdafacibus fuceenfis fit fuccend>
tibus inurent in correptiones fit exemplum omniscarnis
fitgeneradpnis. Sed quid verba eorum tecolo;’ifru£l:i
bus eorum cognofcemus cos. Vos autem ( dile&iflitrie)
qu* circa vos funt nobisrefcnberenongrauemini,& interim
in fubuentione Ecclefi* naufragantis, immoiam
auxiliante Deo conualcfcentis talen rum vobis credi turn
erogate.Nam fortaflc pro lalute multorum vos ad illam
barbariera Dominus déftinauit > vt contrito fchifmatis
capite Colonienfis Ecclefia per induftriam:yeftram ad
Catholicam redeat vnitatem. ImperatorenimKquàfi
torris cactus de incendip. co nfufiis ab vebe receflltsEt li-
cet fcctor cadauerum à caftris in nares eius afcederit Domino
manum (uam extendente fuper cum, nondum tarnen
voluit agnofcere fit confiieri errorcm luum. Eriga-
türitaqueSpiritus yefter/quoniam Çhriftus vindt, rc-
gnat fit imperatÿStrecordatus paupcrUmfiiorum potentes
impiospotenciustorquet. Vale te. '
Dom'moPictdUienfi. E P r s t< GCXIV^ f i
« Ignorum collifiones fit terrx motus magni & im-
minentium periculorum exitus me^lamtiin'fiifpc-
dere diucius coegernne, fit commodiora fcribehdi tem-
pora expeélare.Bellici namque tumultus xftàteferc cota
feruentes intermeandi faculcatem litterarum pocti-
torib us prxcluferuht.Öt in vrbe Remenfi prta fedido !fic
tui;bauit prouinciàm , vt yix tuturn fuetit ingredj yel ecpnfiliofita^
txilip militum, mictentcs contra Archiepi- i
icopum qui noaas quafdam indebitas fit intoler^biles:
fe rui tuccs voleb at i m poncre ciui tati,fit Ecclefiarum tur-j
res fit domos munitiores occupantesofiicialibus & ami-
cisArchiepifcPpi eiedis ab vrbe multas ei iniuriasjncu-
lerunc. Etprimo quidem eipmhem humilitacem clthi-;
buerant parati düö inilia Iibrarum,fi6utmultiteftantur
feonferrein xrarium^ius.dura modb epslure tradrarec’fit
legibus viuere pareretiir; quibus ciuitas cöhjinu^>vfa;e(K
dtempore Sanifti Remigii Franeoruni Apoftoin Adierat
ctiam Chtiftianiflimum Regem, led necpereutn,rigo41
remArchiepifcopiflederepotuetunt. Confogerunt ira-
quead comitem Henricum fit ex eius confilio ceflerunt
Regi quern Archiepifeopus adduxetac, Vtin brachio e;
ius concerepet ciuicarem.Rex autem dolens, fed tarnen
fratris far is faciens volu ntati, circifer qui n quagin t a do-
mos dirui £cck,8f receffit, Ciuesvero die tertiärcdierut,
8t in vltiojciem dtrutarum domuum funditus.euerterunt
domos m licum fauentium Archiepif.opo Vicedomini
fi fui fit akeriusqui ih vrbe glflerat prsfeduram. Vnde
motus Archiepifeopus Com iris Flandri* implorauit
auxilium , eumque cum milie müicibusadduxit Remis
yt ciues perirenc in öre gladii,aüttedimehdi fit torqucn-
di qpniicerentur in vincula. Sed illi'prsferirientes adue.-'
cum Cömitis,itecato ceflerunt.Siceua!cuantesyrbem vt
Flandrehfes inedia confecti vix vnius dici fit nodis mo-
ram potuerint fuftinere. Et quia Atchiep. in receflu ep-
rum ciues ad propria redituros non dubirabat , per Comitem
Robercum fratrem fuum ignaris Flandrenfibus
cum pis pacem fecit acceptis quadringentis quinquagin-
talibrisinrecompenfationem damnorum: qu* vt mul-
tiplices iniurias fit contumelias taceam, in quadruplum
exeteueraht', concedens yt deextero legibus vtan- '
turantiquis. Sic itaquedamnofam St ignominiofam cu
ciuibus ^Ciens pacem adhuc curp,plero' excrce.tiriinii-
cicias.fit fe iuti offerenres exercet Ecdelias. H*c apud
nosicetcrum ad’partes veftrasaccepWuS venjfle'legacos
de quibus adhuc incercum eft quid nobis (pefare öpöir:
featiquidtimeri. ' Hoc auterh cettiffime.eonftatiquod
Dommus Carituarienfi iudiciiim Cardihälis ad vincula'
non fubire difpalait,mu|tis ( vt puco )fitiuftisfufpieio-
nibus motus,quia manireflus aduetfarius eius hadenus
exftitit: fed an e < pediat adeo minifeft* fiifpicionis cau-
fas exponere,non fatis liquec. Nam Archiepifeopus (''.vt
audio) eii^n refetipfit contra meum St quorumdam a-
liorum eonfiVia.qiiüd ie illius iudieionon fuppoixet,nec
tcneturfupppnere , fic plura cojig - flicquibusanimum
hominis exafperafle potefl: cum ego petius crederem
verbis blandibribtilsucmuleendum, St rerinpndumin a-
micitia donecipfumaduetfariuqi effe co.nuincantopera
eius. Pacem ve'ro ad honorem Ecclpfi* Dei & luani li-
bpter'recipiet pec manuslegatprümifed an ad eolloquiai
eoram-acceflurus'fitruifi-reftifuanciirablata, yiKlcfe.fit
fubs valeace«hiberc,npndum h.ibeo exploratum.Gerto .
aucem certi.us e!l,quodni(i componacur per.eos, nujlam
cicra,re0:ituciOnem ingtedieturc^ufam jcumillata libl
iniuda&violencialippis &^pnfbrtbus rmta fic^S;e4 Of ct, "
aliquem fuorummitcet,donee iiueirneaiicibus eimdi fit
redeundifecuriras prociuetur. Ec quon-am condition^
noftr* calculusin aduencu corum aliqtiantulum injfliu-
tatuSiprecor attentius, y tanVhi per lato re mp r* fe ndu m
rfefcribadSqualirer ad indemnita.tem con%ten^a: fit fa,-
m* me verfariopotteac.Nam llde i.uramentis agiturque
Dominus Rexa-nobisexigere confueuit, rogo Deuni
meurn , vt antemihi-morte.m mifericordrter largiatur,
.quam confcifitiimSc fa.mam iuramcniis talrb. maculare^
v Magiftro Kaitnundo. E p i s t. CCXV.
« Vidmc candiufilere coegerit in qub ftacavprfacus
fUrti.vobiseiEtterisDominoPidauienfl nAflis facile
innotefcct. Vndead.reli.qua necefltcatis me* progre-
diesactehiius precqr quae^ nus coditione mea diligencet
infpedaex omnibuscircunftantiispeifonarumfitcaufse
fit teporis referibere pläceat qdpotiflimfi vide,atUr,» hod
in pelediodc c6filjipbferuato,vcsfiper hoheftasvcditatr