Chfonkon
f JA«* Actor, i.
fpropter
mentum.
144
---------------- " D E l'SA IA .
Htcille cxirrtius eft Ifaiàsfilius Amos,qui in fchemate ;
qhidem & fpeci'e quadam fpe&auit facramentum Chrifti i
nafciturâ&.pafl’un,quando vidit Dominum fedentem in
' throno alto Scfàblimi, quern Seraphim in orbem cinge-
* bant; fèxalæ vni quitus fê tegebant, &clamabant alter ad
! alteram, Sanâus.fan&usjknâus Dominus Deus Saba-
oth, plena eft omnis terra gloria cius. Deindemifluseft
vnùs èx Seraphinis, qui forcipe carbonem ex altari acce-
pit, Sc Tßi» labia tetigit, diccns. Hoc auf er et peccat a tua.
Aperte per vifionem trtpidationis & hymni Sc figura»
dodus prædicere Chriftiin terris myfterium. V erbis dein
turfum ira dicitî Tanquam ouis ad oeeißonem duttus eft, &fic-
ut Agnus cor am tondentefe obmutmt. Hoc oraculum Eunu-
chus Æthiops Philippum rogauit, vtmterpretaretur,qui
expedite reipondit, illudà vatedc ChriftoDomino ai-
ékumPorro herum yaticinatur-.homoin plaga exiftens,
& icicns ferré infirmitatem. Et rurfiim. Quoniam peccatum
Hon fecit,He C in tient us eft dolus in ore eius .Ev. Dominus Yultmti~
dare eü a plaga, & oßtndere ißt lame, Deinde fie dicit Dominus.
Efcccgo inticiam in fundament a eius, & qui crediderit in
euntiConfundeturScturfum: Eritinittaradixlejfe, & quifur-
git ex ea,reget gentes,in ipßm gentesfperabunt. Pra;terea:Spiri-
iui Dominifiepet me,eo quodvnxerit me. Hoc cum Dominus
in fynagoga in fitbbato legiflet,dixit: Amendico vobis, hodie
impletaeßfiripturainauribusveßris.j
Ifaias erat Hierofölymiranus,iufluManafle ferra in du-
as feftus partes,Stfubter quercumad fontem Rogelfepul-
tus.iuxtatranfitum aquarum, quasEzeçhias rex olim ef-
fofTa terra obftruxit. Et Deusf per prophetam Ifaiajn * fi-
gnum fecit pifeinæ Siloe ; Nam antequam occumberet
defe&us, aquamquambiberetpetiuit, & ftatim ex illo
torrente miflä eft illi, vnde di<äus eft Siloam, quod latine
fbnat miffus. Porro régnante Ezechia anteqpam foderet
fpecüS & pifeinas, äd preces Eliæmodicum ibi aquç.pro-
rupit.quodpopüluà effet *in iycisMoab alienigenarü,Et
nevrbs propter fonds inopiam periret ; quæfiuerant e-
nim holles vnde biberent Iffaelitæ »/qui vrbem aggere
munierant,&fontem Siloe obfidebant. Ergo quando cu
i(diaadueneruntludæi,aqua profluxit.- Quare& hodie
repente profilit ad ingens rci dedarandum myfterium.
Quoniam verohoCper Ifaiam patratum eft miraculum,
ad eius reimemoriam populus Hcbræus ilium iuxta Si-
loam ftudiofe fplcndideque tumularant, vti per prcces il-
lius femper illa aquarum copiafruerencur, per diuinum
enim refponfum idfäcere him erant Eftautem fepulchra
proximumfepalturæ regum pone fepulchrum Iudæoru
ad Auftrum. Solomon enim fecit conditoria Dauidad o-
rientem pertinentia Sion, qdæ à Cabaone longiufcule
ab vrbe,viginti nempe ftadlprüm aditum habet , quem
obÜquum,finuofum,& perplcxum» quiquenihjl videre-
tur fufpicionis mouere fecit. Eftq; hodie auditus multis
cum facerdotib us tum populo vniuerlbignptus.IbiSolo-
mon aurum ex Æthiopia & aromata ettftodiebat. Sed vbi
Ezechias thcfauramDauidis&Salomonisartemgentibus
aperuit>locumq; patrum & dneres maiorumpofiuit,Deus
ftirpemillius hoftibusin feruitutem addixit,ipfiimque
fterilem&infecundum reddidit ab illo die.
D E H I E R. E M I A.
Ethic Hieremias à Deo vatidnandi munere exornatus
de Chrifto in hunc modum cecinit. Et acceperunt triginta
argenteosprecium appreciat'uquem appreciauerunt afiliis ifrael,
& dederunt eos in agrum ßguli > fictu conßituii mihi Dominus.
Huius oraculi meminit Euangelifta Matthaeus, quod in
Chriftivenditineceaitimpletum. Rutfura ait prophètes
Eccediesveniunt, dicit Dominus, &difponamdomuilfrael, &
domuiludateßamentum nouum,non fecundum teßatnentum\,
quodfecipatrtbuseorum,in die,in quaapprehenditmanum eoru,
vteducerent illos de terra Ægypti, quia ipß non manferunt in te-
ßamtnto tjteo,&ego neglexieos,dicitDommus,daris leges meas in
meutern eorum,&in corde eorum inferibatn eos,& ertf eisin Deu,
& ipfi erunt mihi in populum. Et non docebunt vltravnufquijque
famfuü,& vnufquifcfcproximumfuum dicer.cognofie Dominu:
iniquitatibus eor um,& peccatortim eor um noeromemoramplius.
Hieremias Anathotites apud Taphnas Aigypti iapidi-
bus a populo öbrutus occubuit. Iacet in eo loco,quo Pharao
habitarat. Aigyptii enim magna illü veneratione pro-
fecuti finit,quod ab eo magnis effent beneficiis cumulati,
dum eis bene precatus monftra,qux crocodilosGraeci M-
gyptii Mcnephoth appellitan t,ab eis auertit.Porro quieü-
queetiä hodie Chriftum pepfeifi in eo loco precantur, &
de loco illo puluerem coli igut ,& morfos ab i'dis homines
curant,muldq;a:ocodylosex aquisillis fugant. Accepi-
mus nos ab Antigoni & Ptolemsei pofteris, viris magno
natu, Alexandrum Macedohum regem, cum ad vatis iè-
pulchrum vileret ,& ea qux de fe praedixerat,cognouiflet,
^eius dneres Alexandriam deportalle,illisq; illuftre rao-
numentum vndequaque ornacum excitaflc.vnde fadum,
vta(pidesindearcerentur,vti&exfiuinine, * Etficinie-
cerelerpentes,quos Argolaosnominabant, ( hoc eft icr-
pentumhoftesfeu perditores)quostulit ex ArgoPelo-
ponefi;vndej& Argolai dicuntur, hoc eft, dextris ignaui,.
linguam habent mollilfimam, deplaneexilem.
Synopfïs Dorochei(feu cuius alcefius)cumchronico magis
confpirat,quodjta habet. Et ferpcntesiipcpaftoteicAt(f<>Kauc
le g i t ,B-r&;i|tbi*»vo»)quos Argolaos vocant,hoc eft,lacertas ex
Argo Pelopouefia coallatos,vnde & Argolai vocantur populi.id
eft,dexcrisignaui.Loquela verofunt deIicata,’&proHus"finiftra.
Hicnonintelligp cur dicat illos eflelinguadelicatafeu fuaui Sc
molÜ.& tamen prorfus lïnillra,nifi munwv^carahud valet, & pro
exili autrotundaaccipitur. Hic Hieremias dedit lacerdotibusaEgypti
fignum,futurum olim vtidolailloru,per
terrte tremorem conculla procidercnt, nato lalutis au-
doreex virgineinprsfcpioiacente. Quare hodieque fa-
bricantur irnaginem virginis puerperae , Sc infantem in
prsfepi repofitumadorant,cuius rei Ptolemteo regi cauf-
lam feifeitanti facerdotes relpöderunt, id myfteriumii vc-
nerando prophera Hieremia maioribus olim luis fuifle e-
ditura.
Hic Hieremias ante templi euerfionem rapuitarcam
fiederis,& qux in illaleru^bantur, repofiiitq; illam in ru-
pe quadamcaua,comitibusque fiiis dixit: migrauit Dominus
ex Sina in ccelum, & rurfum veniet legislator ex Sion cum
virtute. Etßgnum vobis ßit aduentus eius ,cumvmn esgentes lignum
crucis)adorauerint. Addidit quoq; arcam illa ä nemi-
nenifi Aaroneelatumiri,nec tabulas ab vllo facerdotum
velprophetarum,nifiaMoyle eletfto Deireuolutum iri.
Etindierefurredionis omnium primum area illa refur-
ge t,& egredietur è Ipelunca, Sc pon etur in monte Sinai q-
mnesq; fandi ad illam congregabütur, Dominum ibi ex-
peiftaturijhoftemque fugituri:^ tollite ilium vpnientem.
In illa cauerna fignauit Hieremias nomen Domini digiro
fuo, Sc foriqi eius veluti fculpca & ferro infeript^ appa-
ruit.nubesq; lucida nomen texit, nec quisquam fprmam
charadlerum nouit, nec legere poteft ad hodiernum vfq;
diem,&vfq;adfincm mundi. Eftautem illapetraSc cauerna
in folitudine,vbi primum area fiederis mit inter duos
montes,in quibusfitifuntMoyfes Sc Aaron. Perno-
ftem nubes lucida apparet circa locum, vti olim fiebat(cu
cx AEgy pro profi cifceienturjquoniam non cellabit gloria
Domini alege eius. Ea propter& Hieremüe hanc Deus
gratiara fecit,vtificretfocius Moyfis 8c Aaronis ,qui o-
mneshodieq; fimuliundi quiefeunt, quando & Hiere--
mias ex ftirpe facerdotum delcendit.
D E E Z E C H I E L E.
Ezechiel Babylone vaticinatus, Sc ipfe de Chrifti vita
fu tu ra praedicere d iuini tu s eft iulTus,cu(ndicit; Et liberabo
eos ab omnibus iniquitatibusfuis,&mundabo eos, & erunt mihi
in populum>&egoero eis in Deunt, & feruus meus Dauidprinctps
inmedioeorum, &paßor vnuseritomnium: quia inpraceptis
meis ambulabunti Et rurfiim dicit: Et dixit adrnc. Hoc aqua
quaegrediturinGalilaam,Qrientemverfus, &qua defienditin
Arabiam,& venit vfquead mare, adaquam exltus, & fanabunt
aqua.Eteritomnisanima,animalium bullitntium/uper omnia,
quacunque obierittüucfluuius,viuet.
Oriundus fuit Ezechiel ex Arira Saccrdptura: occubuit
apud Chaldasos tempore ieruitutis,qui multa vacici-
Reliquit
Hieremii I
pxophetai |
mira pa_
trant.
MatadejJI
ftotelikti.; 1
*AlexamitJB
M.venen. |
Oir rcliqui I
asHierea« L
ptóphett I
Vide &Co-| |
ronidem,
Pototheü, I
Epiphaniü II
pudSera-fl
iü p. 7»7* n
ad Macha-| |
bxos.
Mira.G
___-,AleXandrintù
,m:' . . . .. I illi ^ÇiditatcmaîîmentihumïlniiriiÆêa'rhplius- Ea prori
reprehenlbobidololatriam,tumulauiteum populus in a-
gro Maur,inlêpultura Iofeph & Arphaxath patrum fiio-
rnm.Efttumulus in/peluncadupliçi, Eo qtlod Abraham
in Hebron feciffet ilium ad fim<litudinem fepulchri Saræ.
Duplex dicitur quod in u oluta fit & abdita in campo, atq;
iti cauernapetræ quafi fufpenfa.
Hic vatespopuloprodigium edidit, vtobièraaret flù-
uiura Chobar, quando infufiisiàlci ibiitudinis ad p'etras
terraedeficeret,&quando inundaret viam ducentê Hie-
rofiîlyma Sandtus vir énim ibi degebat>& mulri ad ipfiim
confluebant. Multitudine quondam apùdeurq verlànte
Chaldæi vinxeruntHebræos , ne turbati inuaderenr.eos
& trucidarentj&fecit pïophetes vtflumen in duas difee-
deret partes, Iudæiqvin vltçriôrem euaderent ripam, ho-
ftes vero inièqui aufifiumine haurirentu r.
Hic vateS precibus fuis fine alio extern© àpparatu, lau--
tas Iudæis ibidem epulasinftruxitmiffilmq^pifçium ex-
hib uit, m ultiique ex illis deficientibus vitam a Deo impe-
trauit.
Hie idem magna populi copia p reunte tanta patrauit
mitacula, vthoftes diuinitus perculfos à carde auerteret,
quando dicebatlfirael : Qu}adiffenfimus,$erdtdit nos : Et
inprodigiisoßiummortuorumadfidemreduxtteos. Eientfpes
lfraelihiç.&in future faculo. Hic iudex Iftael oftendit ea
quæ hebant Hicrqlolymis intemplck Hicraptusindein-'
grelïus eft Hierôioly ma, & dixlt qus fadtaelîentin tem-
plo e'ad.horajVthvéljquam^ixerant Deo non credétibus.
Hic vtMoyiès vidit formarh templi,& murum, & quæ
circa murum (ùnt;pprtam item per quam Dominus intra-
bit& exibit. Et erit porta conclufa. Et in ipfiim fperabunt
omnes gentes:
• Hic in Babylpne iud icauit duas tribut Dan & Gad,eo
quod d Dominp dcfciuiflènt, & eos qui legem oblèrua-
banc,per(èqùerentur ^ ingensq; illis ; pprtentum oftendit
Serpentes enim illoram infantes & iumentapmnia occi-
derunc propter impietatemeoruif). Dixitqùe vates illo-
rum cauilà populum non reuerfiiram in pàtriam, fed illos
in m edia manfiiros v fque ad finem erroris illorum, Sc ex
illis.erat,qüi rolleret ilium tota vita fua. B v
D E D A N I E L E.
Danielhicin Babylone vates & ille à Deb dighatus eo
•honore vt de Chrifto Domino vaticinaretur, cum ira dir
cit : Et cognofets&intettigesabekjtufermants,vtrefpondeatur
tihi,& vtadïficetur Hierufalem vfque ad chrtfium ducem heb-
domadesfeptem,ér hebdomadesfexaginta dua:&quafequuntur.
iRurfum dicit: Etabfcifus eft lapisfine manibus, &percußitßa-
tuam,&faftusefi 'tnmontem magnum, & impleuit totam ter-
ram. Iteram alio loco: Et ecce cum nubiles CoeUfHamquamfi-
litts hominis veniens,&vfy ad antiquum dierum peruenit,&da-
:tus eHtlli honor, & pot eft as: Sc alia qûæ diéfca furit.
: Hic Damelextribu Iuda oriundus iis natus eft parenti-
bus qui principes in äula regis étant. Sed admodum puef
duftus eft ex Iü da» cum Captiuis in Babylonerii, patriam
habuit fîipèriorem Betheronetn,adeoq; caftus erat Scfo-
briuSjVtpiuarcntludæiillum efre Eunuchum. '
P Hic vehementer deplorauit populu m & ciuitatem,ab-
-ftinentiffitriuscibiomhisdêlîcàtiorisi cohtentus terrae fa-
r is& le^üininibüs. Siccus erat corpore &gracilis, forma
Iflbrenti^ratiafurama. Multas preces ftrauit Deo pro Na-
briçhodbhofore deprecatu filii Balthafatis, ( quod in bc-
ftiam demigralTet, & iumentum )ne periret.Narrt antror-
fum capite bouem referebat, pone & à pedibus leoném.
Diuinitus porro intellexit Daniel cur id à Deô effet fiuäü:
Iniunientum enim propter veneris intemperanriam &
refraftariumingenium verfiis erat,& qüod velut bos fub-
iugis Belia fadus éfTet- Leo vero propter rapièndi violen-
tiam,tyrannidem& morum immanitatem, quibus malis
plerumque obnoxii funt ^ dynaftæ in ptimaiuuenra, qui
pofteâ confenelcentösad ferar um omnino naturam dégénérant,
dum rapiunt, perdunt jcenturiaht, maétant, ßeui-
unt,ac ipfiim Deum per fummam impietatem contem-
niint, donee tandem à ccelefti iudice débitas fceleribus
poenas pendant. Diuihitüsporro edodlus intellexit Daniel
Nabuchodonoforem rhu bouis fsiio paftum nulläq;
pter & ipfc Nnbuchodonofor poft fcenü'm de'coótum Vbi
ad cor& iyientém redüt, ploraiii t, Sc quadragiés pér diem
Sc noftem pree es ad Deum fudit. Daemon porro cum a'c-
cederet,h6minem fuiflèbaud agnoui t,nam * vinfta fitfe-
rat lingua régis, vtverbafotmare non pollet, quod Vbi in
hominem reuei fus fènfi t- lacry mams eft ff atim, oculiqüe
eius velut.comu nibrt üurh ex la- tymarum vbetfaté teft-
■ëban.tjtnulti enimex vrbe eius fpf-éfcandicaufii^xibant.
Daniel folus.videreilhim reen (àuir,qui toto illo trahS^-
formatiónis tempoce aflfidue Deum pro illodeprecatus
'eft. Affirmabat n. fè vbi ad humanain formam quod futu-
ru aiebat,rfcdiiflèt,vïfiii:um,cui ramenalii fidëabtogarunt.
Daniel ergo à fuprembnumine pet--uit vtquæ feptépræ-
dixerat tempora,\implercntur, Sc f cr prc ces impetrauit,
vti (epcém anni ad Içptem redigerentur menfes. Ita^ue.,
myftcrium fèpcem temporum in-àllo perfeélum & ex-
pletum eft. Na,m detradiisannis (ex&quinque a enfibus,
rediic ad priftinamhbminis fpeciéfupplexq; Domino'fc-
élusjimpietatéfiiaro& omniadelidladctelïatuseft, red-
diditqiti DomiiMsregnumfuum^ neepanem amplius, ;
neccàthéguftaüK nec bibitvinum amplius, af?ldüe Deo !
confelïiis. Daniel n.illi macéra ta præfcdpfitlcgumena,&
fr u dl u s codlos.qiiibusplacaret DomiriPpn. Quare Dani- ■
dem Baltafârem nuncupauit vehui nempèfiiiutn fuufta-
taeratqueillup vnacumliberis fins haeredtm inftituere.
Sedenim D. Danieldixic: Abfitvtcgoreltâopaterna hareâi-
ta'e.incircumciforum hareditatem attingam. Aliis dein regi-
bus multa quoq; edidit miraculis plena,quç ptæfcrip ta no
fiint. Mortuüs ac fèpultus eft foins in regum condirorio
cüiugerïtigloria. Reliquithicprodigium Babylonis, in
fùperioribusmontium yerticibus,futurum vt fumo àb
Aquilonecomparenteperiret Babylon, Quando autem
ab Oriente fiurnén'puram erumperet,tâm Deus hominé
indutus totiusïnû ndi 1 ucret offenfas,in crucë qi à fàcrile-
gispontificibusaâus.Tumcpnfeftimgratiafpiritus.S.in
terram fuper omnes gëntes eftundctur. Quando verb
mundus igné conflagtabit, fatalis illi dies impendebit.
Quädö ab auftrofluent aquæ,poftliminio reuertetur populus
jn terram fiiam^-quando fânguis fluet, cardes erit
^Beliæ per cotum orbcm. Sopitus pace fànâa fàndtus
quieuic.
H Ë L I A S T H Ê S B I T Ê S. "
Hic ex Arab um fulo profeâusde Aaronis tribu, Ga-
laadincolebat. Nam Thesbis facerdotum Ciuitas çrat.
Hocnafcituro pater eius Suacha vidit ilium à candidates
ccelitibus confaluta ri,eumquefàfiiî s igneis inuolui,ignë-
queeiin cibum porrigi.ErgoHierololyma profeâus re*
tulit quæ viderat,accepitque i efponfiim : Ncformidatis,
habitatio eiusinluceerit,& fermo eius vt iudicis fènten-
tia. ludicabitenim Ifraelem inromphæa&igni.
D E E L I S Æ O.
Oriundus erat Elifæus ex Abelmaule Rubini. Hoc in
Galgalis natoacciditingens piodigitityi, vtàurea bucula
tantum edcrecclamorcm,vti etiam Hietofblymisaudiré-
tur,vt qui illpram fculpta fufaquefirpülaprfeffèt^uerlü-
ras. Extinâus in Samariaquieftit.
I Z A C H A R I A S,
Zacharias Iodacis filins fiteerdotis patriaHierofolymi-
tanus èrat, quem Ioas rex Iuda f inter altare, mactauit, Sc
effudit fànguinem eius domus Dadid, in medio Elam.
Sepultusà fàçerdotibus eft cum pâtre fUp.. :\
Perfarum rex quintus X E R X E S magnusÖarii
HiftalpiSfiliusannosxxvin. A,M.
mmmmmxxxvu.
Ê
Nët4.
’faffè'ftbv
Mon. -
P
t, II.
Ahtiôluiâil
■ ggi
VideAnimaduetf.
nu.
LXXI. OLTMP1AS.
. b'ôüAfl'îi n r . . tv.
Ariftidesoftracifmo multatus exilio.
Pontifex Iudæorümfecundus 1 0 ACIMVS Icfufilius
annosxxx.à primo Lxir. v. vi» '
L X X ll OLTMPIAS,
v u . v i n . ’ ixi X.
complesîi
altare ,«1
poft altare. '