Tf*l. II«.
P»A I#.
£««,'. J.
can ditas ihviétoriavitiorum confiftit>& tune inuenit
anima requiem. Quia cum placuerint Domino vix
hominis ÿ inimicos eius conucrtet ad pacem. Nonne
iucundum e il,euro coepcrint- incentiua carnis, 8cim
munda defideria à quae de concupifcentia carnis emer-
gunt,frêne» teroperantiæ cohiberi ? pudicitiæ fuauitate
perfundi ? Et cum fuerit fuperata gulæ concupifcentia
non fe vernaculum ventris fuidicere vel(entire,iedin
Domino puris afieélionibus exultare. Amor carnis,
fi fuerit perfeéle fopitus, veligne diuipi àmoris abfor-
ptus , aut faltem ab eius tyraniiide quidam temperie
minor a tus, non poterie mens ab eius aftliélione tut bâti
, cuius, non poccil.deleélatiohë difiblui. Imoqui in
tot præliis congtedi debec , ficuc definietunt antiquitus
Patres, fiat neceife eft ambidexter , duabus enim
manibus vtitur in præliis ihorho (anélus. Dexteram
dixerim cum fucçefius ipirituales , qui ad dçxteram
pertinent fie æquanimiter tolérât yt fubintfans gloria
vanitatis datum non deijciat:8c in eis qui àfiniftrafuht,
8c ad finiilram pertinent, viiliccr dimicans nulla de-
fperatione concidat : 6c in vtroque ftaru triumphator
effeétus, tam de dextra , quam de finiftra palmam vi-
étoriæ coniequatur. Sed caueas athleta Chrifti ne:
quand o dimicas, ante tuumconfpeélurn iolcm au t pub
uerem habeas, feu vcntum;Sol enim ante façiem vifum
eripie, ventus contrarius vim tuafum miflibilium, fa-
gittarum, aut,tdorum defleétir, & aduerfariorum tela
in te cpnuertit. Puluis à fronte congeftus oculos impie
t. & clandit. In folis claritate fublimitas : inventi
fedio > nonne videmus nos fuperbiæ pefte corruptos:
Et licet iila iateant ; cum tarnen in radiée yiuant,
nada occafionem prodeundi, ficut accidit cum mun-
danæ miicuerimüs nos cohueriâtioni,protinus de ca-
uernis noilrorum fenfuum procedentes, nunciantiftæ
pertes non tunenafeiprimitus, tarnen erumpunt. Sed
rune oftendere,quodintradiutius!atucrunr. In iis autem
fragilitate vanitas -, in puluere terra: cupiditas , quafi
affeétum cordis confpicis , & ante faciem tuam ponis
[victoriam , perdis vidufque fuccumbis. Ambidexter
& fortjs exifte,vt audias verbum angelicum quodfcri-
ptum eil in libro Iudicum ; Pax tibt virorum fortißime.
Renouatus enim Spiritus mentis fuse per fingulos dies
aut proficiet, aut deficiet, 8c in pofteriora imo détériora
labetur. Velut fi quis contra aquas, flumjnis
exillit remedium,vt ex iis qüilibet. humilie t femet-
ipfum 6c iugicer rccogi tet i n fei pfo, quomodo multiplier
iaboret vitio,vt hæc prodirent adpublicumjnififum-
mus medicus àfferrçt remédium;& cum pro meritorum
noilrorum quadam fuperficie fuperbimus obiurgantes
uofmetipfos^dicamus, quidfuperbia tûmes,aut de ce
præfumis2 Cum tibi m ul ta fuppîicia prop onens, & te (à-
tis validum ad omnes injuriasredend as crederës,ad verbum
repreheniionis vnicum corruirti, ftatim ex inopi-
nat o.paiientiam perdidifti.Vbi eft ilia patientia tua, quç
lcuiiumiyerbiprolationeamiflacftj&eonfufadomum
tuam fuper folidiflîmam petram, fi cur tibi vifurn eil,
confiruxifti,quam leuisaura fubruit & commouit. Vbi
eft illud, quod inanifiducia bellum in pace defiderans,
proclamabas.& cum Propheta dicebas : PATttm[um, &
non fum t url Attiser oba me <'rfiït'o cor rneurn, Deus meus. Exi-
guahoftis vmbracontriuir ingenttm tuum apparatum
cerraminis.Hoc enfin nobis irn.mobiUter eft tenendum,
quodnoh folum iniuriarum vlcio nobis diuina lege, iêd
8c earum memoriaprohibetur,6c quorquot perfedi fu-
mus,id fapiamus:&, fiquisifta detrimenca vident quic-
quid iniuriarum infertur eidem, etiam à Tyrannis,ne
dixerim tantum à proximis, ailide & pacifice fuftinebis,
nihil enim pericuîofius iràcundia nec preciofius animi
pace & cordis dulciflimapuritäte.In i js ergo pax non in-
uenitur,licet ipfa quæratur, led vitijs oceurrentib us im-
peditur.
violenti nauem fubigere rçmorum impulfione cone,
tur. NeceiTe eil eniiri aut virtute brachiorum torren-
tis irnpetum contrarium vincere,8c ad fuperiora can-
feendere, aut remiflis manibus ad infcrioradefçendere*
, & fecundum i fententiamPatrum,non dubitemus nos
elario, cogitantes .quia maior èft hpftra p<
e-A PVT X IX .
Quodnon inuemtm pax, quiafumm inpraliis.
PAx etiam non inuenitur quandiu conferitur præli-
. um.quandiuconccrtaturad viéloriam obtinendam.
Secundum enim fapientisièntenriàro,w«/!Mjf/?fo//i,n»Minpræliumproducuntj&
pus eft />4f «.Bellum in exercitio -, Pax eil in oftenfione vi- ! retrorfum fuiflereuo catos, quadienosnonfenferimus
éloriæ 8c virtutis. Sufcitant enim àduerfum. nos odia, I adiuperiöraprogreflbs. Charitas.enimaut deficit aut
muniunt caftra, Diabolusmundus,&caronoflta. Contra i- proficit, & quis in vix lubrico ftare poflitpugil , auriga,
ftos hoftes Apoftolus fe fufeepifle pugnam afleruiticon- J venator proprer mercedero exiguam exercitium fuum
tra damones quoniam contra poteftates,& principatus, peragunt, 8c propter fauorempopularem miïite^æ.cu'
6credores tenebrarum harurh.iepugnantem-oftenditj lares ventum (eminant inturbidum metunt, & labo-
& qui contra beiiias pugnauit Ephefi, pugnare ie mon- ! rare .vel pugnare non' ceflant j quanto magis chrtfti xni-
ftrat contra perùërfos amatores mundi,8c quipugnauit litibus pugnandum eil ftrenue pro falute iua non pro
non quaßaerem vtrberamyfed proprium caßigans corpus, & r t i t gloria popular^ ièd pro gloria beatirudinis fempiternæ.
gens in (cruituttm, oftenditiuum prælium bontra caïnern, | Sieut autem de lege bellorum hoc lcgimas,inftitutum
T res igitur iili tÿranni jfunt qui contra nos exércitus (uos i vc ex donatiao, quod milites confequun tur, pars quætentauerit
habenc finguli (uas inftrudlas
actes,ad inferendum bellum animæ,quæ fi fuerit incau-
ta, vel riegligensy fe tatidém dolebit occum bere,nifi vo-
lucritj& opere probauetit,fe virilicer dimicarc Habetin
exercitufuo Diabolus fuggeftioncsj mundus tentatio-
nesj caro deleâationes,diabolum autem vicimus,fi cum
petieùerantia fuggefliones ipfius fufeipere recuiamus,
mundum vero, ü conftanter eius proiperadeipiciitius,
& patienter afpera toleramus.Carnem vero, fi non eius
prauis defideriis confentimus. Sed hoftesfemel deuiéli
non ftatim defiiluntÿtie pax continua ellepo(Iit,(ed tentant
iterumâc iterum moliufitur quomodo poflînt ir-
rumpere, & cum timidi fint, audaces fe fimulant, & in
animam impetum Taciunt ÿ curn terroré probare co-
nan tur quid fit in nobis animi,parant infidias, explorant
tacite,vt fuperuéniant improuifi.. Fit præfium magnum,
& cunélatio diuturna,donecinualefcentibus nobis de-
fpeiaticcftant,atquedifcedantfiuftratipenitusàfpc fua.
Et fie obtinebimas requiem poilcertaminispatientiam
8c laborem« T ùnc rnundüs ^ qüi confueuerat fieuire,
; placatür; & carnisdefîdcria roborato fpiritu (opjuntur.,
dam , de quafuftchtaripoilèntjeifdem eratpro nccéf-
iariis conferenda: Pats autem alia ne confumerentur
inaniter euftodita , & tempore opporcuno reddenda.
Itaiilegitime certaueris.pax tibi reddetur peéloris ,(c
tandem paxsrcrnitatis, haec pax iuper paccmficutfab-
bathum ex fabfiathoificut propheta fcripit.
C apvt x x . • ; .
ggodnon inutniturpax 'tn controllerfiis.
PAx etiam non inuenitur vbi debueratinueniri. Secure
dixerim , apud aliquos regularcs , licet Pau-
lus in Epiilolarurn fuarum exordio in pact & gratia
falucet omnes fratres. Lieer autem in quibufdara pax,
penitus non tur bat u r , tarnen eidem frequenter amari-
tudo mifcecur: quia fic homines imbecilles aduerfantur
paci,propter rerrenafubilantiam. Sicutinter fpirituales
oriuhturcfitentjoRes &rixxverborum, propter opinio-
num diicrepancia.Opiniones enim fuas quandoq; ftultc
concipiunt.ötcum maibri remeritate dcfendunt:&quia
plu»
ractat.de Pace & Traricjitiüitate animi.
bmp’*’
pliisiudicionoft'ro quam aliorum c'rcdimiis, Frequenter I ftcrcore , & qùahro inagis in ijs ford i busvolyçjnfur,
diàbolicis decepti laqneis, curpifer aberramûs. Tran fi -cantô magis non rei pue cio ; f S1 voluntiitis viao déle-
Ctr.it’ I [gtirat enim fe Diabolus in Angelum lucit, 6c terram cahgi- élan tur.
nern fenfibusnoftris prover* feieritiae lumine fraudu-
lenrerihfundit, &ficgrauem pacimur introrfus’interir
turn, recipientesin cogitationibusnoftris pro Angelo
iuci’s Angelum tenebrarum.
Sed imboflibile eft, quempiam cuadere perniciem
proprio iuaicio confidentem, propterea monet Apo-i
dolus, vt tandem ebaritattm babtntes, tdipfumfentientes idem
vnanimes fapiamus, nihil per contenttonem , nihil permanent
gloriam prof eramus. Vidi ego regulates aliqqos, vélali-
quas,ex quodam aifeélu friuolo.quem habere videban-
tur ad Sanélos, fic ad inu teem alter cari, quod in verbis
fuis contumadbus-& pertinacibus videbantur vnius
fanéli gloriam diminuéïe, vt videyetur alterius gloria
fuperexalcari }• licet, ficut diélum eft in anrehabitis,Non
eft D i v s diffenfmis,fed pacts*feruum Dei non oportet litiga-
re. Non ergo fimus in huius diicéptationibus prompti,
&in orationibus pigri. Sufficiuntbeatis,*& adiuiiant
noseorum merita, qui pace fruuntur reterha^ Nos autem
quimanemus in teocbris,& parum habemus lumi-
nis, non ftatiiamuscum pertinacia proprias definicio-
nes. Quia viri fandlicftc nequeunt pertinaces. Sicut
enimcera.antefaciemigms-fiuit8cliqueicit: ficcorhu-
manumSpiritus ianéli feruore concepto mcliori iudicio
cedk. 8c fopitis ulatiombus, in pace & gratia requiefcit.
Illuminareergo,Domine, ijs,quiintenebrisfedent,
6c dirige pedés noftros in viam pacis.
C a p v t . X X I .
Quod non inuenitur in diuitijs vet a Pax.
PAx etiam non inuenitur, quinon eft vbi qiuéritur, j
non enim inueftttur indiiiitijs, quae magis materiara
adminiftraiftlit-igijs ,tnquietudinibus, &ae:umhis{'Licet
(entire non vidéantür iaborantes hoc mbrboqiiia
Sed reipoiideant jnihi,d ir fie flpprtanturob eis di-
nitiæî F'prre dtcenr, proptér voluptarém coippi-ls, aut
propter -exhibitionem honoris, aut propter vltibnem ,
vcic vindiceiit dc inimicis, primutn VepcUitiir | fi men fx
pauperis & diurtisCphfctanrrir,ifte diiifs vehtrjs diftsn-
tidne'i ciborum tpultirudinc, ;& oppréïïïôhc rumpitiir :
& anima tali exilions in corpore palp'irar, 6c velue in
nàufràgii cuiuld a m. Huélb us iinmetguur, vtnec 6c’u-
lus,- nêqùe lingua, uecpësp.rôpiiis famulenciir efficiis,
! iè d oro nia me m b ra co rpo as vm i v inâa .yin^ulii iaeen t
oppteflii gtauius, quam cacenis. Etficuc reliélos animo
8c ftupentes.aquatrigidaâipèrgtmifs, vt ad fenftrn;iui
rèdeanc,- itaiftorum vitia'torpentiaviHffcorépctur, 8c
^rdenc, nifi viua reperiantur ,de conuju iis pdrtinlurad
leélos^ vbiipmniis ex'teriti nihil falubritàtis fcntiuncauc
quietis, Salomoncreftantc: Saturitàsdiuitisnonfinttenth
fom m Sedimmeriapauperis falubritas 6c fuauitas ab-
bundac, vbi pOtustantus eft8ccibus, vt famem 6c fi-
tim expell.it, cuï præcedic (anlcas, quies, ratio 6c ho-
neftas. Sed quis diuitis luiius conuiuia volupcuo!a dixe-
rit, nifi quivolupratis vëritatem non nouit. Haècenirh
eft voluptas, vcpiqièqiïitur noiter Chryfoilbmus, cuni
quis deiideriis fruitur ; vbi veto defideriis frui non, po-
ceil, abundanriaiinedubioSc voluprasin eispàiher 8c
iôcunditas perid
Née honores conferûn't diuiriaè. 'Fàçiuht enim, vt
caréatur honore coeielli v qui vécus honor eft : quo-
niamterrenus fucacus 6c faifùseft. Sjcuténim mulieres
vagæ, cum turpes fint, faciès fuas pingunt coloribus, 6c
pigmenris. * vc incaucam decipianc iuuencutem , quæ
non coniiderat fub illo velamine laténtem turpitudi-
nem. Sic in diuitiis non videinùsj cum diuites honoran-
tur, non propter virtutem j fedpropterhbminum per-
ueirfe iaudantium adulationem.. Nam fi de puricace
noncönlidetantcirca diuirias.quantus eft ardor in am'- CQnfciëntiæ verum proférant teilimonium, eosàrguen-
biendo ,Tabor in acqù rendoitimor in poffidendOjdo- j dbsailerérent, quos prlu^ laudibu« extollebant. Non
lor in rclin qUendoi
Timet, auaruspoïëntém; nè ripidtjïurèm,he furetiir,
I 8c, cumpaxfit iiÜeiempérmfidiasfufpicatnt. Nulla tbi
vera tranqüillicas, Vbinunquëmmens fine- iolicitudihe
vigilat: neccótpusrècrcat'clebita fomnifuauitas.
■ Vlorhturlachrymü atnijftpecunia veris.
Ipft Pialrnifta deceptiim iefuifle perpendit, ‘qura tales
félices 8c in pacëViaè.re reputauft V^eienrentiam re
tf aélauit . |Zilattt, i n qui t ? fuptr tniqHssp icempec cacortun vi-
dens. Incp'ngrjius'Steluseft, inuiderc perituris, éc ëospu-
d|ërfelices , quos aeférna certii rheft damnaubhè pér-
cèlli. paeémpecedtorum vidtris, 'itifquit ,,'ibiène vidénii qvjia
pax ifla non intelligifut ■, licet videatur| aipéélibus no|!
.ftrisilludens. Cumenim hiuüfmodi peccatorës viden-
tür ab al'iquibus,vtlocupleres iioii damharipopulis, 8c
in mundononeïTe, qüoil timeant,pücahfur haberè paexpeétan
ur, 8cdiiiinxcau(avindiélx, cum audiamus g
C H â i s t v m dicentem’ Mibi vvidutam , & tgo retri■ m tfa xó.,s
biianr. \ : rï ? ; ■ ; K ;
Sed paupertas,'inquiiint, gràiiü cib facit èhinjdiomi-
nem multam penuriau),fufti^ere,multa inhoneftaço'm-
mittere. Sed Ij veritateih aduertas, non hoe..paupertas
efHdt, fed puiillanimitas. AHoqiun lob, 8c Lazarus in
fuis paupefcatibus blàfphemaifcnt,quand'o grauia fuftt-
riuiuentv Imo qui voluut diuitesfieri , incidunt in laqueum or
tentâttoneM ütabolt. Sedaduertendtim eft,quod nonpm-r
neS diuites aut^oram diüitiasexecramus'. Si tahien ac-
qiiiratitur fine prauitate, cüftodianturcum humilitate,
expend'antur cum’frugaliyate 8c cum fobrietate diftri-
b'uahtur paupelibus cum pietatei Vnde Salomon lo- :
quens de diuitiis non dixit qui habet diuitias, fed qui
aniateas ,fraäuin non capietexeis. Bene ex eisfruélumnon
CèrrjV'fedpax iftacüm éorunrconfciëntiafemperlitigat, f capmnt,quieaSimmoderatiuSdiligahtVquæfamemir-
rixatür intrinfeciis* & cum hoftem non habeat,fecum i'^ritaràSc farteliCösredduntiPtocedantin iMediödllivèi k
Mdëceftan Sed prima fententia rcübeatur, quia deieti-Tjjjphrchetici,quos béatus Pacer Bcrnhardus edueir. Vir
fit toi, Domine, dur» alleùarentur ■ .fttbitodefeccrünt, 8c pro- vnus *nnAm
pceciniquiratèmfitdrümcrimihumperierunrjvifubicö • cabatmaru>ali}ualtanslaçuifulpbureoexhalaniemvaporemfte-'
dëfolatus appareat, quem tanta felicitate poliere puta*
tidißimum bauriregeßiuit.
bar, Defidcrium enim, fi non implëatur , obledarur
Tertius intubans fornaci vehementer accenfe mkantes fein-
anima:Ergo fi non cqmpléatur,pacem collit,fatigat,8e
tillasortaperto lat aba tttr accipere.
çruciateam.' Scdauarus, ièëündumSalómÓriisfchten-
Quartus fupripihnaculum trnpli refidens ventum ättrabe-
tiam, pecunia non impletur. Ergo continué defiderarïs,
batore, ventum flabello coinmouens^eßtottun ßteraretaeremäe-
Continue cruciarur.
glutire.
Nam 8cipfidmités', fitotûm mundum fihgulipoiïï-
. "Qgintus, (eoffim pdfitus cateros irridebat, qui proprias carries
deréntîtaménadftuc in deiideri ji^ayderënt, y iger ènim,
[tigere laborabat, nunc oribraebium, nunc partes alias applicab'df.
meis'ighisVquihûhquâdicic,fufficit,quiiam^ fotam.
Quid, ifta protendunt nifi’ mjferorum miierabilem fa-
mundi huifis iylùam ex'ufiic, vt née amiciriarum\ née
hjemfquia cibi, qüi naturales noa-fikit, magis prouo-
propinquiratis, interdtim nec fîiiorum, nec éoniugis aà
canc.quam excinguunt famem.Capaceiiq enim Dei ani^
tnorem- habéant, dum retitieäht cupiditacis ardorem,
rnani, quiequid Deo minus eft, implcre nqn poteil. Ini-
nifi quod videtùr eis' duléëin coeho Volutari, 8c iè re-
mb , ficut beatuS.Auguftinus iii librlj tredeeim Coh-
ùomëfë : ilcùt deleélacut pôrcus(n fimô, (carabæus jh
felfiortumafTeririE^Sfri? mntstopi*, qua D evs non efti