1700. Sadchouder o f Ryksbeftierder Am raume
Mmeewa, door de onzen zeer fterk
geklaagt was gaf zyn Ed. daar van
aan haar Edelheden behoorlyke kennis-
daar by voegende , dar de koning van
| ° n i , zoo ’tfcheen, meer naeenilrenge
dle mo°rd, dan wel tot eenile
inlcliikking, overhellen zoude, hoewel
die van Aroe T eh ’s maagfchap ’tmoge-
Verdere V j r toe 2°uden zoeken te brengen
bcmdin-dat de zaak mögt ingefchikt worden s’
& L M B S blJ kt ™y “ t verfcfieidebrieven over
o ™ w la gewiflelt, dat, hoe zeer de
zaak. S S g g van Boni na de dood van Aroe
m s m zyn hcrt haakte, hy egter, om
zynwate meening te ontveinzen, nevens
Oie van Sopmg (dien | voor al raakte)
gezegt had, dat deze zaak hen niet aan-
gmg , zonder egter daar by te voeeen,
wie dan over Aroe Teko 's zaak, move?
zoovmlen moord, alsRegter zitten zou.
Ja zelfi hadCarole/fang, tolk des konings
van Bom, den i*"December 1,00. den
Heer Beermnk , uit Radja Beni's naam
gezegt, dat die twee Hoven het oordeel
over die zaak aan de E. Maatfchappy
bevolen heten. . Welk zeggen nogtam
maar voor een beleeft compliment op te
nemen was , alzoo die zefve Carelejfang
kortbevoorens uit naam van Dato Riwato,
i S raD ( * gehoonde «
klagende party) klaar uit gezegt had,
™ > vomits Dam Mabani nu van I ant he?
tv a ° o k ° WaS’ dat men het daar by liet, en
Sve Oot metief IP weI dood bloeden zou.
fchencn c befluit van den koning van
te willen “ om > c9 van de koningin van Sopine
S T « daf ° P “ t » datzyhemnu, alzoo
Uoofd v^ en s deMacaflirzewett^n, mets t?
vonn-1? verlooPcn was , niet konden
vonmifen , waar uit dan de Heer Beermnk
met quaalyk befloot, dat fchoon men,
om t regt en t gezag der E. Maatfchappy
m eere te honden , al goed vont het
vonnis des doods over Aroe Teh tevellen,
zzeellvv?en mTeettm z,eoCuV “ui tg8ervoonedrTt rwe«orddee,n ,d awt haaert
by dan de E. Maatfchappy in opzigt van
haar gczag en fatfoen re veel zo u * Z .
gen s weshalven het daar na toe fcheen
te hellen, dat het (gelyk uit laater fchrv-
van de Heer Beernink van den 20ftea Aoril
1701. bleek) bed: zyn zoude Aroe Teh-
vldcnden, en omvan de
Maatfchappy 's wegen niets te wagen,
maar te begenadigen. ■
Haar Edelheden ondertuflchen meinden
Lall haa-VOlKomen haaren pligt in dezen betragt
ror Edel-te hebben, met aan de Hoven van Bohi
van Soping mede te vrede , 2oo konden ..
, °? \ §ecn va“ de andere Bondgenooten
zieh daar mede bemoejen, o f ’er iets te-
gen mbrengen, altoos met die hoope niet
dai er iets goeds op volgen zo u ie , ^
hoedamgen geval het voor de E. Maatfchappy
het allerminfte voegen. zou,
Ì Z a T daar aan te wag en> en «ni!
gen grond te geven, om het vonnis, dat
kkoonn , te zien befpotHteni j'I cedne vno ooro zko ov veellnene & kort
oordeelden dan haar Edelheden ’t belle
om haar gezag in eere-te houden, Wan-.™«!”
he im P n V,a n Bon* en Soping gè- digdepar-
heim daar toe gebragt wierden , om Aroe *
deh s zaak w «r te aauvaarden, dat zv “*
inplaats v?n hem tevonnilfen, voorhemSS L
y haar Edelheden wilden fpreken, en zyn ^piaioo
pardon verzoeken, waardoor haar gezae voo,rlieni
en tatfoen bewaarr • /»n a a*r. ®*e doeu
ora die a lu,4Ucn emit te bevelen, om
mooid doch vuilen moord ftreng, en zon-
■ kreng mdez a^zien van perfoon, ten fpiegel van
M I andCT$ m llraffen. Wilde onlertusflraffèo.
6 in ' j C van Boni d'£ niet doen,
cn was daar zeff de beledigde koningin
r r _ , 5 waaraoor naar gezael i
en fttfoen bewaart} en Aroe Teko,
banre meining , te kragtiger en aan .die kea.
Hoven, en aan deE. Maatfchappy, zou
verbonden worden. m
Indien nu de zaak ondertullchen van
natnure veränderen mögt, dan moeft de
Heer Beermnk weer zulke maatregels ne-
?e F “t l f l hcmltoonen zoude voor
Ä Ä S Ä Ä
Ä v S ä P ,£ loopen dezer zaak
Inditzelvejaanyoo., niet langnazvn
komil , had de Heer BeerniJ^8 ™ ^
September haar Edelheden
gtwaarfchouwt, dat, aangezien de Ma-
cafläaren nu zedert 3 jaaren v«l verzoehadden
, ihCeZt C nue n tySde nvco ozra adkee nE. Maat-
lcnappy begon te worden, om haar milde
handvoor hen te fluiten, om zoodanige-
h a d en ’ zf n Bd’ daar toen Sy gevoegt
. ■’■ffve ^e*0 fad zelf 00k over zyn zaak
uDirei cXteu r rGe njearaara l,C vCaDn Hbroioerfn aeaenfc dhere Hveene -r
wwoZnUdedrlryklV vCerelSl hvialdnc Riand ja’t Bvoenrih 'sa aflc,h.zroyo-
vea aan haar Edelheden , dat zy niet
wiiten, wat zy daar van zouden oord«-
len waarom zy by deze verfchillende ver-
haalen nergens meer na verlangden ( zoo
zy dento^Februari 1701. fchmven) als
’naa£,t?. hooren , wat vonnis daar over
tot J sjinrana zou gevelt worden,
Verderzeiden haar Edelheden toen, op
des Heeren Landvoogts voorig fchryven:
™r i m0ven vanBo”> en Soping dit
fa t mfchikken , zoo können wy , op
UE. vraage by UE. MifHve van den
uctober , nog niet zeggen, o f UE. dat
van gelyken, als hy onderdaanig byUE.
quam,
i fyn Roèr met 3 loopen.
1 paar vergulde Piftoolen.
z kaflèn met Roozewater.
Aan Dain Tahalile , koninnnne fPeduwe
van Radja Palacka.
z fyne Chitzen.
6 - - Saraflà’s.
z ps Moeriflen.
z ps Cailà Bengala.
z Mallemollens.
z Adathays.
z fyne witteBaftas met goude hoofden.
z kallen met Roozewater.
Aan Pato Riwato, koninginne Regente
van Soping.
z fyne geichilderde Chitzen.
z ps Cada Bengala.
z ps Moeriflen.
z fyne witteBaftas met goude hoofden.
z Geichiiderde Sarafla ’s.
1 leas met Roozewater.
J70|i quam , zou mögen laaten doorgaän;
maarwy verftaan in tegendeel, dat, zoo
’er een vonnis ovzx Aroe Teko, niet over-
eenkomende met de atrociteit van die
rVerraadelyke moord aan den Sopingzen
prins , mögt geveld worden , ÜE. dan
niet anders tegen de Bonize en Sopirigze
Gecommitteerden zeggen zal, dan dat gy
dat voor gecommunicecrt houd, zonder
UE. egter daar over te verklaaren, maar
dat UE. dat aan ons fchryven en onze
nadere lafl: daar over eerfl: afwagten zal.
Ondertuflchen zal UE. Radja Boni re-
7 commanderen te bezorgen, dat Aroe Teko
t - binnen Boni zoo läng , of altoos buiten
*t bereik van ons kafteel niet alleen bly ve,
e maar dat hy niet van Bontuwalac, o f uit
Goa, om verdere moejelykheden voor te
komen, zal hebben te gaan.
Haare ' Ook moetUE. ons hier over de gevoe-
verdere lens der Hoven aldaar bekent maaken,
bevelen wäar na men met lift en ftil zal moeten
daarover, vernemcn Z o o ’er nu gefchil tuflehen
andwe61 die van Boni en Goa over Sa-eyna mögt
zaaken. gerezen zyn , en zoo die van Boni die
voor hun regtbank eiflehen , en Radja
Goa dit niet opvolgen wilde ( dat volgens
zyn Hoogheids brief aan ons apparent is)
zoo zal UE. dat al mede tragten tot onze
näder ordre in ftaat te houden , en 09s
ondertuflchen van UE. aanmerkingen
dienen.
Wegens den buit van Jerenica gaven
, haar Edelheden by dit hun fchryven ook
lafl:, om, alzoo de E.Maatfchappy daar
doorveel onkoften had, aan de zelve wel
’tgrootfte gedeelte daar af toe te wyzen,
en om derhalven aan de Inlanders of Ma-
caflaaren de geweeren en llaaven , doch
de baflen, en andere Nederlandze fchiet-
geweeren aan de E. Maatfchappy te geven
5 en de z kriflen (waar op die van
Goa ftonden ) kon men aan Crain Bontoa
laaten toekomen, mitsdat men eerfl verneine
, wat regt die van Sumbawa op
deze goederen zouden mögen hebben.
kGernf dheana-- 1ha War EMde blheegdjnen v ooak denze ge1f7chZe'-n,kheand daCann
rer Edel- de Celebize vorften gezonaen.
hedenaan
eenige
Giooten. Aan den Koning van Boni.
1 ftuk goud Perziaans.
iy\ eilen Hollands Fluweel Aurora.
1 goude Alegia.
1 zilvere dito.
1 goude Taats.
10 fyne Chitzen. ,
10 ps Sarafla ’s.
6 ps Moeriflen.
6 ps Caflä Bengala.
6 Mallemollens.
6 Adathays.
z Japanfche verlakte Schilden.
z vergulde Snaphaanen.
En aangezien haar Edelheden aan den
konirig van Goa, nog al by de Heer van¿e jan.*
T^y^Vleven, belooft hadden, de landen den, door
van Polong Bangkit op Laykan , te haarEdel-
ichenken, beloofden zy , by nun fchry-
vens van den z8ften Februari 1701. ook de coa, enz.
verzogte A£te van de overgift der zelve weerge-
eerlang in een zilvere doos te zullen over- Seven*
zenden.
Op diergelyken wyze waren ontrent
de jaaren 1 ¿97, 1698, en 1699. ook de
landen van Maros en Sodiang, nevens. des
zelfs hooge en läge landen aan die van
Goa, en aan meer andere vorften van Celebes,
op het fmaakelyk voordragen van
de Landvoogt van dien tyd , mede ge*
ichonken , dat haar Edelheden wel eens
zou können berouwen , en Öm welke
landen te verkrygen te veel Nederlands
bloed geftort was, om die zoo ligtvfier-
dig weer weg te geven, daar het by haar
Edelheden (myns bedunkens) een vafte
regel van ftaat zyn moeft , die vorften
zoo klein, als ’t mogelyk was, te houden
, wel verre van nen zoo veel landen
weder, en hen dus de magt, om ons te
wederftaan , zelß in handen te geven,
verzekert zynde, datwy de zelve nu zoo
gemakkelyk , als in de Heer Speelmans
tyd , niet zouden weder krygen , alzoo
’er een groot onderlcheid tuflehen de Ma-
caflaaren nu, en toen, is, omdatzy nu
veel ervaarender, dan te dier tyd, m de
krygszaaken, en veel geilepencr in alles
geworden zyn.
Te meer was het te verwonderen, dat
haar Edelheden dit deden,daar zy den zzßen
' . Fe