<S P E T R I
TA]3. In pollice, praccipuam prope ultimum atticulum, fitum eft, a, d, c,
f/Ji/. alcenim quia niinoris eft momenti praeterü j efFormatur enim, ut in <figitis
rcliquis, vagina continua, quà tendo flexoris longi ad primum articulum
adligatur.
In medio digito , ligamentum ordine iècundunì , exhibui, a,S,y,<-
quod priori ofliculo, metacarpo proximo, adnectitur; maxime ejus marginibus
afperis, ab Albino Hift. Muic. ib. 50. 50. notatis, ac in figurâ
noftrà ad indicem o, T, Ç, ». Ligamentum hoc, fi attente examinatur,
conñare videtur ex duabus tranfi-erfis faiciis «. 7, 0. totidemque
obliquis y, ì. a., ß. Chiaíma cfficiencibus in r- elegantem liane fabrican!
iâepius laudatus Weitbrcglit expreflìt, Tab. V. fig. ly.
Ligamentum tertium , in auriculari digito manifcitum eft , atque ut
prius, ex tranfverfis duabus », ¡i, ac obllquis ¡u, è- N, >C. dccui^«
lioneni formantibus in >1, componitur.
L i g a m e n t a , qiìae tendinem anicuüs, ad volam fitis, adlìring
l i n t , aliter (è habent; cartilaginea enim iûnt, & trani\-erß tantum ,
omniaque inter iê juncia perpetuum ligamentum formant , quo &
tendines comprehenduntur, & mobiles coetcrum arricoJi firmantur, ac
ligantur.
D u m aperiuntur, craffities eorum peripicua eft, uti patet in auricularis
digiti articulo. «, .v. v , w. iimul fibrarum diipofitio x , v. u, v. A
W e i t b r e g h t Tab. VI. fig. 21. r, integra eorum íéries depingitur.
Si rccapitulamus quae de his ligamentis, ac flexorum tendinibus diximus,
evidens e f t , canalem efTormari ab apice digiti ad volam u/que, qui
intus propri! ac fingulari membranà, qualem in omnibus capfularibus ligamentis
videmus, inveftitur, eamque duplicaturà frenum, unum vel plura
efformare, n, k , 1, quibus tendines fijblimis ac profundi oil! aiügantur.
digitorum autem oíTicula ab internü parte non ubique aequabÜiter te- •
guntur; immo non nifi periof teo , ac internà hac raembranâ, multis def
e n d u n t u r i n l o c i s , inter x , m, \v, n. infra tendinum infertiones ukimis
phalangibus, 1, Jc, & fimilibus ; ad articulos autem & tendinum infertiones
, & reiiquorum ligamentomm propagines cratßm expanfionem ,
formant, quae panes iûbjacentes tnctur. Fingamusjara, puris, vel |
ichoris -copiam intra canajem à quacunque cauisâ effufani : nonne, fi ;
omnes partes contentae aequabiliter rodancur, ac deftruantur acrlraonià.
hujus materiae, os in intermediis iis locis propter corrofum periofteura,
antequam robufta ac vaiida ilia Jigamenta penitus afficiantur, exeíüm '
e r i t ? Nihil proinde magis metuendum, quam caries in fimilibus cafi- i
bus, nihil magis expetendum, quam ut feáione profunde fa£là pus ilic
o eliminetur.
5 - 1 9 . D e Paronychia, quam Reduviam Latini vocaverunt, pauca iùbj
i d a m : confuiê enim ßecenriores id vitium pertradant, dividentes in
plures ^ecies morbum, qui naturi fijâ fimplicilfimus eiL Sequar Celebris
o!im chimrgi Richardi Wifeman (¿2) exemplum, atque in benig
n a m , Òcrnalignam, gravem hunc dividam affeftum.
T A B . Benigna eft, ubi apex five pulpa digiti cujuscunque, profunde in-
• flammatur, unde atrociffimus dolor & ablceíliis, quando fibi committitur
vi t ium, immo caries, fi diu durât antequam íponte vel arte aperiat
u r j ñeque mirum videri debet, inde cubitum dolere, humerumve, ac
Í70. /.axHlas : nervi enim pef apicem digiti /^guntur , g, n, atque cum cu-
{f ///.
(ú) Eight CÍürurgicaJ treatife. LoDd. £;ílb Edit. p. po. Tom. I.
M R
tañéis pluribus in Jocis uniuntur i etiam cum iis nervis, qui digitorum TAB.
; doria perreptant. Dolor itaque, & infiammatio ju.\ta cubitum ad fummumhumcrum,
& ultra fe e.xtendic, propter nervorum coníeníúm.
Facillime ad ianationem deducitur, fi Icalpello protinus tumor ad os
uique aperitur, quemadmodum omnes peritiores affirmar^t Chirurgi ; eligiturque
eminentior tumoris pars , vel in quo vehementiiTimus percipitur
dolor; oportet autem digiti apicem in longum dividere : effluit turn
ß n g u i s , aliquando parca puris, iciioriiv-e quantitas, ledantur dolores,
(ymptomata, ac brevi lànatur aeger. Si negligitur hie curandi modus,
in gangraenam ac fphacclum, monente P. Barbette Chir. Cap. XVI. degenerar;
undo caries, fungus, & reliqua teterrima mala, quae vix abi^
que apicis digiti ablatione ad ñnat ionem deduci poflunt.
Alteram fpeciem Malignam cum eodcm \Viíémanno appellamus, eftque
priori pejor, quoniam intra vaginas tendinum digitorum malum fitum
eft; í>-mp{omata igitur peffima iùnt; tendines enim afñciuntur,
íüppuramur , atque rigiditas articuli unius, aliquando totius digiti efñc
i t u r , ßepe carie oilìcula deftruuntur. Dolor proinde in initio atrociffimus,
convulfiones , gangraenac per integram brachii íüperficiem íparí
a e , haemorrhagiae, aliquando in alterum bnichium virus daponitur,
eademque maiaproducit, ac in laesä parre : iàepe mors railèriis fíncm
imponi:,
Rcquirimr in omni morbi ftatu, ut digitus protinus lecctur ad os UPTAB.
que juxta longitudinem, ad volam non modo, (ed ad ligamentum car-^-'SiU.
pi internum ulque, quando iùb aponeurofi ichor faevit. Scaipellus autem
mediam digiti partem dividere debet, vaginam, ligamenta tendines
corapeícentia, ad os uíque: ñeque nervorum aut vaíbrum laefione perterritus
eíie debet Chirurgus : ex Tab. I. enim , ac II. evidenter liquet,
ñervos, ac vaíá ad latera tendinum , five vaginarum , quibus includunt
u r , dacurrere. Hallucinantur igiiur, qui à latere feñionem faciendam
proponunc; media pars tuciíTima e f t , quemadmodum expoiùimus.
Quod fi abIceíKjs íponte rumpatur, tendinefque affeíti fint, exfoliao
cxpeñanda eft; aliquando tendines corrupti digiti immobilitatem pro-
; ducunt; faepe caries medias phalanges afficit; expeólandum tura e f t , do-
; nec íponte cxcidit ofTiculum. Relpuit vitium refinoía , ac pinguia re-
; media; leniter adftringentia, praecipue ex \"egetabilibus, aqua calcis VÍ-
; vae, alumen, ac fimilia amica íiint: .in genere, qualia à Cel lo, Pau-
' lo, ac Act i o laudantur.
20. Ad Paronychiam pertinere Nervi punciuram , quae digito accidit,
plurimi ftatuunt : fiad íympt omat a reípicimus , idem videtur vitium
3 íed alià cauisà natum. Repetere hic deberemus, quae (5. y.) ab-
, íolviíle nos nobis imaginamur, nempe utrum ex laeío nervo, vel tendine
, five ejus capfulà tendinei contingerent horrenda quae propoliiimus
fymptomata? Certum eft levi punflunl Ipinis, acù vel quolibet acumine
fa¿tíi, eadem.quaeinparonychiàdefcripfimus, produci (ymptomata, eademque
requiri praefidia. Certiores tamen non fumus de parte laesà;
extra dubium autem ponimus, virus nervorum du£lum (èqui, atque
ftagnando acrius fieri.
Aliquando buie non abfimile videmus malum, infantibus frequens, me-
; taftafin materiae morboiàe in dígitos : iàevit id vitium terribiliter , atque
; iàepifTime in (phacelum abit, decidunt tura digitorum apices, vel (ùbicquentes
plialanges, led in epiphyfibus.
CAPUT
D E M O N S T R A T I O N U M , L i b . L 7
^ ut fit acre, nares, aut lingoam male a(5ciens, poteft efle blandilTimum,
omnis ñporis expers. urini! cnim, quamquam valde acri, urethrae nervi
nullo (enfibili modo vellicantur, qui tamen in amplexibus adeo vehementer
afficiuntur, ut univerfum corpus inde ad levem epilepfiam impcllatur,
ac fummopere debilitetur; genitale autem liquidum blandiiTinwrn
e f t , & ab omni acre alienum. A vero igitur non multum abeilè mihi videtur
CI. W h y t , dum analogico à (permate ad (anguinem progreditur,
e i v-im tribuens, qui poilit cordis ñervos ad motum ftimulare , quamquam
(ànguis ex magni Boerhtrjii fuffragio -omni acrimonik careat. pofiìbile
igitur eft, eofdem ñervos, qui motui praefunt, vitam fufbntare.
A d fluidum nerveum revertor., cujus íkipctrda velocitas, quà continuo
per nervös ruerot, tantam abriperet partem unico die, quantam anni
(pario orane cerebrum praeparare non poiìèt; inteftina ad novam, idoneamque
materiem (ùppeditandam non (ìifticcrent : hominem igitur nod
e s atque dies comederc oporteret; rebus fuis proinde ncque vacare,
neque \'i6luo! fibi comparare poiTet, quae omnia quam abfùrda fmt nemo
non quam clariiTune per^icit. Iis fi fubjungimus, immanes, vaftalque
belluas, elephantos, balaenas atque fimilia ingentia animalia, ut
Ipiritus nerveus ÄiBceret, cerebrum habitura mailìs iùis analogum, cujus
coutrarium in pluriinis videmus; lioxno enim omnium jna.vimo gaudei
cerebro.
Fatigaraur etiam plus continuìs meditationibus, quam corporis cxcrcitationibus,
licet vehementiffimis: cogitando plus quam equitando, venando
& fimilibus: his tamen mufculi valde agitantur, ideil, continuo
novo affluente liquido turgent : avoiat autem illud omne fimul atque
cavas muículorum fibras vel infiatione, vel cñérveíceniia implevit.
Nifi cinn Bnglivio liane objeélionem eludamus, fingendo ipiritus nérv
e o s , officio funftos, ad meninges veluti ad cor redire! quod argumentum
etiam phibiòphi, fibi vindicarunt, ut rationem redderent,
quare Sol nihil de magnitudine, ncque virtute depcrdat, licet per multa
lecula omnes Planetas, eorumque lunas, five íácellites, lumine ac igne
impleverit; revcrtcrentur icilicet radii ad iblem! quae omnia refutationem
non mercntur.
Si vero muículorum naturam altius indagemus, non incredibile videt
u r , mufeulos gaudere vi agendi, (eiéque contrahendi infità, ä nullo
fluido dependentem; (ed fortiori attrazione particularum, breviores fieri?
i t a tarocn tu fe nunquara contrahant, nifi cogantur : id e f t nunquam nifi
accedente ftimulo ? Sequentia huic opinioni anfam dedcrant. Adolefcens
e x cyphofi infra fèptum, ut cum Celiò loquar, paralyticus, ita ut non
folum motum (ed iènfum utriuique pedis amiièrit, (àepiflìme terribiles
patiebatur convulfiones in iifdem partibus , quas movere non modo
led ne (entire quidem poterat. idque conftanter, fimulac inaequabiliter
pedes vel attollebantur, vel diiponebantur. primo vehementer retraliebantur
crura, dein femora, mox brachia, facies, integrum corpus;
rigebant omncs artus iüpra & infra gibbum. Undenam quaeio horrenda
illa muículorum adlio, fi ab influxú ipiritus nervei in muículorum
fibras dependet?
In re(éñi brachii, vel cruris plagà, fi acù fibrae mulculares vellicantur,
quare (e iùbito retrahunt, atque ablato ftimulo (e iterum elongant?
quare inteftina in viventibus canibus per vulnus abdominis prolapià, acià,
vel (calpelli acie lacefTjta vermicularem in modum agitantur, dum fota,
ac fibi relitta quiefeunt? moriente animale cur frigus ea iterum ad coniraftionem
urget? mortuo, id eft corde filente, quare applicatione manijs
calidae,vel puniturà de novo niotus reíúícitantur, etiam reléfìo cap
i t e ? Haec experimenta in viventibus canibus finguiis annis coram
omnibus auditoribus in privatis (cholis repetii, (òlus ftimulus impetum
faciens motibus iis concitandis par erat.
Multa alia experimenta, in amphibiis, piicibus ac infedis capta in
; medium ferre poftèm, nifi nimium ab hominibus naturà fili diverià effent:
damr nihilominus analogia, gaudent omnia, quotquot novi, cereb
r o , ac cerebello, nervis, mulöilis, corde, vafifque fanguineis. Pro-
; babiie eft in omnibus motum fimiliter produci, quando voluntarle fit.
Infita vis autem non in omnibus aeque diuturna, aut aequalis e f t , fed indole,
virtute atque ratione diverià.
A d alteram, priori oppofitam procedo ièntentiam, folidos eiTe ner-
D
C A P U T SECUNDUM,
De Neroìs Bracbü.
PRaevifis cute, mu(culis, & Jigamentis , quae ad trachrum pertinent,
ad nervorum explicationem venio; pauca vero de iis,quae in
univerfum omnibus competunt, praefabor. Omnes nervi ejufdem cerebri,
ac cerebelli propagines (unt, atque quafi puniti inftar obiinent.; quod
c e n t r u m , ceu (én(òrium commune Anatomici vocant. In eo animam
i è d em (ijam habere, ideas acquirere , atque voluntarios regere motus
omnes confentiunt. Nervi igitur inftrumenta (enßtionum non modo funt
ac motùs, iéd etiam l'itae , quoniam , ligato , deibuclo , vel ablciilò
n e r v o uni cum iis vita peric.
Vei-ùm, difficile non modo, lèd impofTifibilc hue ulque mortalibus '
fuit determinare, quomodo comparati fint nervi, (blidi, an cavi?
tanta quoniam eorum eft fubtilitas, ut microicopiorum, perinde atque
oculorum, aciem proriùs eludant. Ad contemplationes itaque
deicenderunt philoiòphi, ut, quod (èniùs negarent, conje¿luris conièquerentur.
Plinc opiniones diverfie ; antiquiffima, & cui plurimi
afiènfi flint, ponit, ñervos e(lè perforaros, ut ftuidum recipere poi^
iént ftibtile, aethereum, folaribus radiis velocius, quod, ab utroque
cerebro jugiter praeparatum, i tù, ac reditu per vias in nervis apertas, (èniàtiones,
atque in remotillìmis à (énfbrio communi locis, motum produceret.
Quotiefcunque autem fluidum nerveum attente confideramus,
meridiani luce eft clarius, illud, utcunque (übtile , corporum reliquor
um habere proprietates : impenetrabilitate igitur ejus partes fibi invic
em moleftae crunt, motum non facile admittent propter inertiam, ncque
vicinis communicabunt abique infigni viriumjaaurà:attritus partium •
fupra fe invicem , atque justa nerveorum canaiium parietes , celerità- .
t em multum imminuet : ex frequentibus tandem nervorum inflexionibus,
&gangliis ita retardabitur fluidi velocitas, ut non nifi turbatae, &
abruptae ieniàtiones produci queant. Tempori s etiam, antequam íluidum
à íéníbrio ad extremum pedem deducatur, tantum erit di(pendium, ut
urgente necelTitate, motus (èro nimis excitentur: quorum omnium contrarium
in nobis ipfis experimur. Senlationes enim à mente tam (libito
percipiuntur, atque pro ejus nutú, motus in remotifTimis à (éniorio partibus
agitantur, ut eòdem temporis momento, ac velut in inftanti fieri
lùdeantur.
Peripexerunt equidem Liquidi Nervei fautores , in iifdem vüs conrrarios
ie mutuo deftruerc motus; ftatuerunt idcirco, ñervos triplicis eilè
g e n e r i s , alios ad íenñtiones five impreíTiones recipiendas, alios ad mot
um producendum, alios ad vitam fuftentandam deftinatos, cujus diftin-
¿tionis GALENUS au6lor eft. Molliores certe, & fabricà diverlòs, in
òrganis iènforiis reperimus ncr\'os; ita opticus mollior eft iis, qui motui
oculi praeiùnt; auditivus fimiliter à portione duri , quae intus per tympanum
auris, atque ejus externara diftribuitur partem, diífert; olfa-
¿torius £tiara h paris quinti ramis diverfus e f t , atque fic de aterís.
In lingui vero difíerentia haud adeo fenfibilis eft : quinti paris enim ramus
lingualis guftui quidem praeeft, íed fimul motum producit, quod
evidenter liquet ex ejus ramis, qui per temporalem raufculum, mafleter
e s , pterj'goideos, buccinatores, ac menti (parguntur muiculos. De Nerv
i s , qui in digitorum apicibus tadui inferviunt idem praedicandum;
iidcra quippe nervi & per muiculos & cutera diícurrunt, quod in Tab. L
fig. II. patefeciraus. Cutis porro univerfi corporis, taflu licet minus perf
e t t e gaudens, nervorum (iirculos ex iifdem tmncis adipiicitur, è quibus
motum cientes originem ducurit. ''
Cen(cnt nihilorainus diver(òs à praecedentibus ñervos ad vitam alendara
è cerebro emitti ; quo jure autem non video. Concedo equidera,
partes qua(3am exquifitilJìme (entire, alias plane non, quaiHam ad motum
eftè expeditiÌTimas, alias omnino immobiles ; onmes vero vivere,
quamdiu inter eas & cerebrum unio, vei contiguitas locum habet.
Omnes nervi for(án impetù quodam affici poflùnt; licet anima hujus •
ièmper conicia non ilt? illud autem, quod impetum facit, non requiritur.