A M R
•\'05, cofi^ue vibrationcs choidarum inrtar íübirc. Certum cil ñervos,
ad tañum molles licet, tremcre pofle, atquc vibrare; integrum
•ciiim corpus in conccntibus muficis concucitur, & trémulos motus ib-
•nis homologos patitur, atque inter omnes partes, abdomen flaccidifTi-
•mum, ineptifliniiimque, maxime. Si ñervos harmonice, quemadmodum
chordae ela/licae ac tenße, à qualicunque motu affici coníentiremus,
•clarius non perípiceremus ícníácioncs, ñeque mentis in muículos aéìiones.
Ignoramus naturam chordarum vibranriiim, & admirandae earum
•vires, quas acutiffimus Sal'veurius dctcxit, nos peniius convincunt,
cliordarum vibrationcs cum nervorum agitationibiis conferri non poilè.
In his cnim motus ìi principio per partes intermedias uniformìter ad
-cxtremum progreditur, in illis vibratio tantum in medii parte obièrva-
>tur. Si inaecjuales dantur chordac, & major ter minorem exfuperat.,
cjuater, rei cjuinquies, atque à minore percuflà agitatur, duo, tres.vel
<5uatuor eruiit nodi in majori, ììtc punña quieícentia. argumento raajürem
ciiordam cum minori unifonam non elle, nifi quatenus minorem
•direéìil proportione coniprehendit, & tum uniiònam eiìè, quia in aequa-
Jes minori divifi, 'hae ilngulae minori perfeñe iìmiles íüint, atque acquali
tempore vibrationes fuas peragunt. In chord is iongitudines propon ionatae,
& tenfiones iimiles defiderantur, in collifione tantum, ut elaflicae
¿¡nr partes, & iè mutuo tangaiit.
Verifimile igitur vldetur ñervos non eíTc chordarum inflar lòlidos,
ícd canales regulares liquidum vehentes íúbtiünimum, valde elaíHcum,
ò cerebro, ac cerebello praeparatum. Goncipiraus fimul ultimas hujus
iluidi partículas, íphaericas e(Iè, fibi contiguas, non nifi tardiíRme avo-
Jantes, máximo gradii claííicas? eas fi cum globis eburneis, in direéíum
pofitis, fibi contiguis conferimus probatu facile erit, iñu minimo
-motum, vel vim illatam per intermedias tranfituram, momento citius,
veluti in inílanti; ubi ultimus globus definii, integer erit effeclus,
ac fi direñe iftus fuiflèt. effcflus etiam erit guarnitati virium impreílarum
analogus, modo plano eodem ac in experimentis, quae cum
eburneis íphaeris ¡nílituuntur, videro eil:: verbi gratia, fi centum aequalium
in direítum ita difpofitarum, ut invicem iè tangant, prima percutitur,
motus eodem tempore in ultimü obiervabitur, recedet enim dum
reliquae intermediae quieicunt. Si duplicatur iñus, duae recedent, fi
quadruplicatur, quatuor atque ita in infinitum, ñeque refcrt cui parti
motus communicatur, tranfit enim à primo globo in" cencefimum .eodem
modo, quo à centefimo in primum. Quotiescunque ultimo globo
obex objicitur mollis, ideft motum non recipiens, tum deñruicur
motus in ultimo, atque inde mirus mottis inteftinus intra eum oritur,
quo facile vjtiatur, ßepe deífruitur.'
Ad flabilicndam igitur coliifionis nervorum hypothefin oportet, ut
cum maxime probemus in humano corpore phaenomena plane íimpia
obièrvari, quod ex morborum plurimorum hifloriis critfacillimum. A
colico morbo, qui Paralyfi üipatur, ordiar, is ab acri, inteiHnorum
ncA'os vellicante, materie oritur, ñeque ièdatur nifi poflquam in omnes
ncrvos, cum abdominis ncrvis unitos, iàevierit. afHcit igitur extremos
artus paralyfi, aphoniam ac amauroiìn produciti raro autem omnes hae
partes fìmul vitiamur, eac vero plurimum, quarum ner^'i frequentius .
cum intercofiali aut odiavo pari coSunt, neque in omnibus fimiliter, !
quoniam in diitributione horum nervorum carura confians non eiL !
Similia in infantibus eveniunt, ubi acidum in primis viis, iènfilidì- |
mara ventriculi ac inteilinorum internam corrodit tunicam: facies enim '
tum vehementer convellitur, brachia, pedes, corpus aliquando integrum: '
non raro unicum latus tantum, pro di\-ersà acrimoniae fede, quam in in- '
teñinis habet. Ubi lumbrici alvum occupant, uarium pruritum, flernu- I
tationes, convulfioncsquc extremorum artuum ^-idcmus. !
Jii hyñericis, hypochondriacifque afFeaibus colli gianduia frequenter
inturoelcit, peritvox, atque cor palpitai : aliquando in retium ac veficae ;
ner\'os cornjpca bilis fùrit; iàepiiTime hemicraniam, atque terribilem in
occipite dolorem producit, mitto cetera, extrema nervorum cum
oßavo pari, ac intercoilali conjunfla, intermediis quafi quieicentibus,
plurimum affici evidens eft.
Iiis adjungere etiam poflùmus, oculoruni caliginem, quae hemicraniù
íbivitur, odontalgiam, quae penitus ceílat, fimul ac in portionem durum
paris feptimi fadem perreptantis ßevüt. Taceo quod in linguae .
^^ cancro dolor ex loco afieíto läepc in aurem ac capitis \'crticcm trans-
^ firatur. I
Condudo, ex coliifione ca omnia haud.difficulter deduci poííé: pro-
4 habilitas autem major erit, quo plura argumenta Idem probantla adduxero;
ad Electrica igitur experimenta progredior. Vir^m ferream, cu-
^ preimve aquae immerlàm, ve! in cujuícunque metalli pulverem demiP
^ ßm, vi eleéìrici impraegnatam fi digito tangamus, concudìonem re-
X -pente ex uno in alteram brachium tranfiifiè experiemur. Maximum au-
^ tem impetum in il!à manù, quà lagenam teuemus, quoniam vis eo in
g loco deflruitur intra inanum.
^ Si alteri kgenam tradis, & junftis nianibus ieintillam reiiifcitas, alter
¿§ vehementius concutietur; idque fi centum homines interponuntur obti-
5 nebit. unusquisque tarnen intermediorum concudjonern, & omnes fimul
^ percipiunt. Forlàn intermedii nihil ièntirent, fi digiti ca ratione digitis
^ appücari poilènt, ut perfette nervi nervis reiponderent ? Cum polis ma-
X gneticis hoc phaenomenon conferre polIìimu3:centum cnim laminae ma-
^ gneticae fi in direiliim diiponunrur, duo tantum obièrvanturpoli; fecus,
iì irregulariter fitae iìnt, vel iè mutuo non contingant, ad fingularum extrema
poli manifèftantur.
Lubet eciam iequenti esemplo adftruere hypothefin. Adolefcens
gibberoiùs cujus in initio hujus capitis mentionem feci, per tres annos
paralj'cicus ab altitudine quatuor pedum per infortunium, fronte in
^ pavimentum incidit lapideum undc vehemens contufio, inflammatio,
% ac abicciTus liiborta fuerunt, novae bine lacrymae ac de /àlute de-
^ Iperatio. Paucis vero elapfis diebus, motum circa pedum digitos ob-
^ ièrvans aeger, ac mures, ve! alia importuna animantia efiè iufpt-
«g cans, derepente flragula tolli jubet, ut quid iniòlitum producat motum,
cdifcer-et. Ecce, magno perfufus gaudio regulärem digitorum
è" motum, àpio inicio, oblèrvat, ac poil vehementem concufTionemprae-
0 ter omnium fpem ßnationis indicia! Id tamen notatudignumeft, partes
0 intermedias longo tempore paralyticas raanfiile. Ip(e harura milcriurtim
^ atque gaudii teftis non modo, fed particeps fui,
è Veteres concudìonem adhibuerunt ad paralyies ex cyphofi ftnandas.
Modum concmiendi Hippocrates memoriae prodidit. Nullum dubium
e f t , quin eü ratione nervorum mutuum commercium reftaurare adnifi fint,
idque noftris temporibus abfurdum nemini videri poteft-j quoniam multi,
Ä & clariOlmi medici Eledìricà concullìone quotidie paralyies periänare
moliiintur, ac iànaflè profitentur. Hippocrates nullum efìcÉtumex concuíTionis
praefidio expe¿taííé videtur, ñeque eiiam íaniores Medid ex eleñricá
virtute multos proíperos notarunt efFeclus: negari tamen nullo modo
poteft aliquando magnum, praeter fpem, levamen attuliíle.
^ Concullionis tandem miram efficadam hiftoria Andreae Bang, ex
f amaurofi in utroque oculo coeci à Job: v. Meckeren, obf 27. deícripta dep
monftrati hujus, foras ambulantis, infortunio quodam tempus veñc
^f cerevifiarii adeo vehementer feriebatur, ut protinus prolaberetur. Siirp
gens íe ex concuffionc viliim recupcraíTe expericbatur?
% Multi infuper metù, irà, vel gaudio perfufi perditam recuperarunt
^ vocemi quoniam vehemcntia animi pathemata concuíTioncm infignem
$ in nervis producunt.
A b his ad mentis imperium in mu/culos venlcndum cft, quod ex impeti!
facìo fadlius quam ex demiillone /¡lirituum in remotifiìmas partes,
abíque ullà temporis jañuríi Icnfibili explicatur. anima quippc nervorum
extremis vel levilTime agitatis, collifione protinus afficietur? Inexplicabilem
earn non attingo quaeflionem, quomodo corpus in Ens Immateriale
impetum facere poflìt? eadem enim difficultas ièmper remanet.
Agimus de iis, quae unusquisque in ie ipfb experiri poteft, mentcm ad
ecftafin rapi quotiescunque nimium concutiuntur nervi, Muficorum
magni chori ac iymphoniae praeiertim non modo corpus, ied animani
commovent: aeris fortioribus vibrationibus id fieri videtur. exhilaratijr
homo à muficii ita, ut ad ialtationem, etiam invitus, compellatur : aiìicitur
etiam reciproce corpus à mente, internis palTionibus dum agitatur vehe-
; mentius. Pudor ruborem per faciem, collum, peflufque diffundit: me-
' tus pallorem incutit, & neicio quomodo mente impetum facienie
' alvus eflicacius, quam acerrimis afficiatur purgantibus? Venter enim
D E M o N s T R A T I o N U M. L l B. 1.
nira repentino timore diffluit, quod ab Ariftotele, & aliis diu adnot2-
tum cft.
Metus abdomen, horror pectus perturbare videtur: palpitationes -e-
•nim vehementes concitar, atque artuum tremores, quae omnia pro vo-
Juntate non modo nonefficere, ièd ne quidem compelcere poflùmus.
Supereft ut examinemus, quae.in pundlis, ßuciatis-, vel alio modo afFea
i s & erofis ner\'is eveniunt. Digitus dum le\'iter acú, Ipinà, ícalpello, vel
alio initrumemo perpungitur ita, ut nervus laedatur, diriiDma oriuntur
•mala, quae in omnes vicinos íáeviunt ñervos; adícendunt igitur-cubitum
non modo ièd humerum; peñus etiam aliquando afficitur. neque ceiTant
i^'mptomatajnifi poflquam integer digitus, manus, cubitus, vel brachium
•ipiùm gangraerià ac tetris ulceribus depafta lìint. Fateor à mul tis ftatui, tendines,
vel ipia ligamenta laeia hanc tragoediam ludere, led quo jure .neicio;
nervorum enim, non tendinum decuriùm infèquuntur iymptomata.
novi etiam in permultis punñuram tam alte adaÖam non fuiilè ut ligamenta
attingere potuerit, & tamen tendines, ac ligamenta puris malignitate
corrumpebantur. In praecedcnte Capite 5- P^g- 2. mentionem
Jiujus quaeftionis fecimus, atque aperte infinuavimus difFerentiam inter
jiervi, ac tendinis laefionem à chirurgis diftingui non poflè, addimus,
ab ipiò aegro , etiamfi anatomico difcrimen non percipi. Tendinis euim
Achillis rupturam Celebris Alex. Monro in iè ipfò non diftinñe fenticbat,
narratenim («) „ ie talem percepiilè lenßtionem, ac fi Calce
„ folum dilcuilèrat. addit, quosdam fimilem ideam habuiilè, alios, ac fi
„ calculo, vel fuflc ea pars flrenue i£ta fuiilèt." In omnibias dolor tantae
fraélurae , voi r-upturae jion fuit análogas. Unde manifeftum e f t , dolorem
menfuram non eilè partium laeßrum neque quantitatum laefionum,
Omnes iiomines etiara non eodem modo à dolore afficiuntur; calculo laborantes
íeños vidi, pueros, & etiam viros nullos geccitus edentes, quam
comiiientiam non eorum animi conftantiae aut fortitudini adicripfi, fed
.coniùetudini, & idio^ncrafiaa Vidi crurum ampucationes , & ipfe fec
i , ubi ne fuipiria quidem audirentur. acù forte fortunà dura nervus attingebatur,
omnes exclamabant ; adjicere poflùmus maximam horum
aegrotantium partem cruciatibus aiTuetam habitù fe compeicere, vel dolorem
diffimulare. at non de ejulatibus ut fignis doloris hic ièrmo eft,
ièd de iymptomatibus quae laefiones nervorum, vel tendioum inièquun- "
tur, atque de his iàtis dixiilè mihi \-ideor.
In carcinomatibus conftanter glandulas eas potiiTimum affici eodem
veneno videmus, quae ab iifdem truncis ñervos acquirunt. Dum mamma
icirrho vel cancro in altum elevanur, axillares intoxicantur glandulae;
fi labium inferius iùbmaxillares, ac parotides inficiuntur. Nervorum
lèmper, vaibrum linguiferorum tramitem tetrum id virus nunquam le- !
quitur.
Pedetentim forlàn liquor, qui nerves adimplet, afficitur? foriàn propriis
vafis fangubeis, quae fingulos ñervos ab initio ad finem concomitari
videntur, virulentia abßrbetur, atque in vicina dcportatur loca ? In
fèptimo enim pari ab aquaeduftù Fallopii ad minutiffimas ufque divifiones,
eadem arteria hujus nervi involucra perreptat. In nervis è medullà
ípinaü ortis firailiter, propria va/à per eorum invokicra diicurrere, &
«um nervorum divifionibus in analogos ramos dirimi, obièrvamus.
D e Nervis jam litis; GangÜorum r
pingatur -cburnens globus, in duos alios quieicentes, lateribus juntos,
ambobus motum imprimet, fi plures, pluribus , fi centum omnibus
motum communicabit, quod in Sphaeriflcriis, ubi pilac eburneae fupcr
meniam agitantur, qaotidie occurrit. Leges autem collifionis hae iunt
o , quod globus in duos alios incurrens pro diverfis inddentiae angulis,
& motum & vim communicet. Si vero duo in quieicentem impingant,
eum habiti angulorum ratione, motum vcl vim horum duorura acquifiturum.
atque eo modo in infinitum. Haec foriàn ratio cft , quod in hyftericis
afFe6libus, brachiorum pedumquc ner%'i tantopere afticiantur, immo
magis quam illi, qui cum cerebro uniuntur? do qua rc fi dubium
iùpereiìèt etiam CI, Meckelii fuffragium in medium ferre poilem.
Summa hujus dillertationis eft, verifimile eflè Ñervos omnes primarios
ex? medullàoblon^atl, atque ípinali oriundos ad extremas corporis
.partes direfle progredì & cylindros eilè: íecundarios autem, qualis cft
nervus intercoftalis, atque omnes illi, qui è ganglüs oriuntur, ramificationes,
omnes cavos, ipiritu, vel liquido repletos, quod elafticitatc
lùmml licet ¿audeat, non nifi tardifllme avolet, ab utroquc cerebro
praeparatum.
Seniationes, atque voluntarias afilones impulfú, vel collifione peragí.
Muíoilos , membranafquc aliquot potentiíi ícíe contrdiendi donatas
e í l é , motum vero íequi fluidi nervd impullúra; eiquc eflè analogum.
Motus involuntarii i flimulo dependentes perpetui Cíunt, fi perpetuus
eft flinuilus.; reciproci, quando per vices agrt.
Ea omnia licet mathematicam evidentiam non adtingant, dare equldem
demonflrant aureum eilè Galenl monitum (') ; medicos, fi,
Anatome, nervorum ad fingulas partes venicntium principia didicerint,.i^^-^^_
melius earum ienlùra & tnotum deperditum curaturos.
leatius examinare
oportet. Ganglium vocatur nervi intumeícentia, vel nodus, qui conílanter
obíervatur quotiescunque ramus nen'eus ex diveríó trunco ortus
ipfi jungitur. ganglia iddrco denfioraííintquando craíIiores,teneriora,dum
tenues ñervos admittunt: color in omnibus rubicundior, craíTities plerumque
ex involucri augmento deducitur. hue uíque evidentia lunt quae
propofuimus, ufum autcm ipfis adfignare arduum, fi non penitus iinpoíTibile
eft.
Verifimile videtur, ncrvos iis in nodis ramos diveríbs, valorum inflar
íánguiferorum emittcrc, modo tenues, modo infigniores, quemadmodum
in Intercoftali nervo evidentiflTime apparet.
Canales ígitur ner\'e¡ cylindricam figuram in iis diutius non lérvant,
neque opus c f t , fi ex colliflonis legibus, phaenomena explicemus. im-
(«) ElTiyi and obfcmcioni phyflcil aad liuerarjr Vol. I. p. 45:. I had Tuch i feafadon «
auiic mc imagine, i(ist die heel of my fboe had ilruk a hole io the floor.
I. De Nervorum Bracbialium orione, ae plexti.
Nervi brachiales ex quinque ramis componuntur; quatuor cervicales TAB.
inferiores, ac dorialis primus iis inièrviunt, atque non lotige ab egreilù^^fy^
plexum formant admirabilem, quem, licet non in omnibus penitus eundem,
depirgere volui, quoniam ab Anatomicis non admodum perlpicue
defcribitur: dccuriûtn horum nervorum inter duos icalenos MM, LL,
U U , TT, fimiliter neglexerunt Vefalius, Euftachius & reViqui omnes,
procul dubio, ut bracliialiura origines diflinâius adumbrarent.
Brachialis igitur primus a. inter tertium, ac quartum cervicis fpondylum,
vertebralem egreditur ipecum. alter b. inter tertium & lècundum;
tertius c. inter lècundum ac primum; quartus i/. inter cervicis vertebram
primam, ac dorfi ukimam. quintus & ukimus e. ex intervallo inter duodecimam
& undedmam dorfi vertebram exporrigitur.
Primus, iècundus ac tertius ultra icalenum prioremMM, L L
iëparati decurrunt; quartus autem citius quinto jungitur in q. Hinc quatuor
infignes formantur trunci, qui plexum fubcîavium componunt. is ab
Euftachio tab. XIX in dextro brachio egregie depingitur, propter exilitatem
non adeo diftinile, quam in adjefti TAB. I. % . i.
Plexus Brachialis in feptem dirimitur ramos, quos poft D u Verneyum
plurimi ac celcbratiflimi Anatomici vocant (capularem/, i, VJ. Mufculocutaneum
/> ß, 7, Medianum ?», «. cubitalem <?, p, v. Cutaneum
internum r, u. Radialem b, s, t, y, ^, <-^c denique Articularem
t, x, H-, Plexus autem in diverfis varius eft, quemadmodum
' jamdiximus, fiipcrvacuum foret eas omnes delcriberevarietates, aclufiis;
format vero conftanter duas (eries, priorem, & pofticam: prior
conftituit ncrvum icapularcm, muiculocutaneum, medianum, cubitalem
& cutaneum; altera ex omnibus brachialibus infignem ramum acdpiens,
articularem format ac Radialem ner\'um, qui mihi quemadmo
dum & Veiâlio omnium brachialium vifus fuit crafliflimus. Duplicis hu-
; jus (ènei perfpicuam dedit imaginem Vefalius Lib. IV. Cap. XIV. p. 382.
neglexerunt vero earn Vieuflènius ac Willifius.
Bradiiales omnes cum intercoftali uniuntur, determinatû autem facile
non eft utrum ipfi ramos dent, an vero accipiant? ad eSecbom folum li
£ attei>-