V E R
TAIÌ. primus, niíí rallor.obicrvavit. ìgrtur fi naagnus cajculus pxt ruhi , aut v ^
üíi. m cae oflium -dilatari dobec, Jaccrctur proifcna <juaiitum requiritur, modo
i i o c lente fiat. In adulti cadarcrc «zpcrimcnca iníütui, ob&raviquc
p a r \ ' à inciiìonc fa£lCi in longum facillimc laccrar i , & uniformiter, id eft
i b urcdirà veriùs urererem. è contrario, obi tnuisveriè incideram, non
•nifi a i m difiioaitace, & irreguJariter. in gener e igiiur conje¿lurare liccc
in calculi.ièctionibus hanc qualitatem ejámii ufùs e i lè, praeCsrdra fi adc
e l e r i t a i f im a t tendimus, quà concreicit & fimatur.
{i. 8. Semina/es veficuiae inira & pone proííatam extror/ùra decuircnt
c s adhacrent veiìcae bafi ièu fundo vero; incumfaant autem inteilino
r o í í o . ut in T a b . III. fig. I. M. X. N. optime Albiijus ( a ) veficam iis
J l c / bafi iùà ini ìdere annotavit. Vaia ¿cferenda c o a \ ^ g u n t prope profiatam,
d e iis alii c o n t e n d i iùnt.
TAB. In fig. IV. Td). 11. e g r e g i e cerni p o t e ñ , qui racione hae Meiictilae
fjG.'ir. vcficac f u n d o , & proflatae V. iiligamur.
Ferciperìe vero neqiieo, quo modo cuiter in cdculi fètìione ex catlieteris
fulco in veficuiam ièminalem finiftram prolabi poflìc; nifi imprud
e n t e : admodum manus admoveatur, accidia tamen multi aniraadver-
"Ì^VB. 5. 9. Intcflinum reftum Tab. III. fig. I. i , nifi partium tran^ofitto
ric.'/. locum habeat à finiftris pclvim ingrediiur, & in concavà oÌfis làcri parte
i i e x u r am iigmoideam ; /ubit; in cadaveribus frequenter earn, & reliq
u a m refli par tem usque ad v e i l am, contradam offèndi; v e rum iùb v o
i ì c i ad anutn ufque in iàccum diiatatum e, g, è , a, b. cujus oiiiura
i è u anus propriis iiiis ciauditur muicuiis. In adultis, & proveélioribus
raagis quam in pueris earn dilatationera locum habere fiiteor; non minoris
tamen moment i eii hujus coniideratio ia iè^tione calcuiolbrum, &
in fiflularum curationibus. Foubertius (h) ideo hujus iàcci mentionem
f e c i t , & in Ìènibus quam maxime inveniri prodidit. i n omnibus cadavsr
i b u s , excipio infames unius, vei duorum annonsm, eam dilatationem
o b i è r v a v i ; probabile eiì à faecibus diu iiipra l ^ n ß e r e m ani immorantibus
produci.
I n t e f t i n um reftum igitur iiipra iphinfteres non amplius cavum cylind
r i c um ßsjroat, üti multis vifum fui t , ièd ß c cum, comfJanatum, cuj
u s pars voficae proprior .a", g. longior, oppoGta vero d, h. brevior
e f t . Hinc manifeftum ef t , etiamfi digitus ano inièratur, & removeat
u r , ideo inteilinum refium loco non moveri, quod tamen multi, lèd
fàlfo fibi imaginati iùnt. Demittere in anum digitum in calculi curatione
o p o r t e t , ut detegat Chirurgus verum refti intcftini pof i tum, quemadm
o d u m à Ravi o faftum eilè Aibinus f c ) adnotat. w , ?« mteflinum ìaui^
Tcl, digitum in anmi aegri Imitcr demittcbat, ut ridi iuteflim poßturani
penitMS cogHofcgret, idque tanto certxus viiaret.
L a e d i t u r autem ìnteflinum quando-cultri acies deorßamduci tur , idque
f r e q u e n t i u s accidit, fi tabula, ièu iùbièllium, lùper quod aegrum colioc
a n t , nimis humile eft , vel coxae non ßtis elevatae: praecavetur vero
ric. ir. fi icalpellus direélione, e, d, 4- lig. IV. Tab, III. adigitur, & enematibus
iteratj's inteft inum cJuitur.
I n t e f t i n um uti antea docuimus levatorìbus fliftinetur, laxe vero cofaaeret
•cum veficà, veficulis Ìèminalibus & cum proftatà, ita ut parvà
plagà faftà digito quam facülime ièparari h vicinis poflìt. aberrantia inftrumenta
in calculi curatione idem feciunt, & iàccum c f f icium, qui veficae
cavum ment iendo Cliirurgos aliquando in e r rorem ducit, & ipßm
c u r a t i o n em infauftam reddit.
IO. Egimus fuperiori paragrapho qulntü, de veficù in ftatù ßno,
omnis urinae e-vperte, intra pelvim fità, confiderabimus nunc e a m circa
calculum conftri£tam. Contrahit a u t e m iè triplici ratione: poft evacuat
t o n e m . u r i n a e , licet ßtis ampia fit; vel poftquam pro curatione plaga
ejus collo inflifta ef t ; vel denlque propter continuas irritationes à calculo
p r o d u f h s , quibus guttatim perpetuo urina expellitur. Ubi vefica iàna &
ampia eft dilatari naturi vei- arte poteft : ubi vero propter ftillicidium
(a) Annot. aead. Lib. IV. Cap. III. Tab. III. fig. i.
(b) Mim. de L'acad Roj-. de Oiir. Tom. I. pag. 678.
(r) Index fuppelLRävianiepag. S2.
: A M P E R
; coarChttJr, raro extendi potef l , accedit ctiara dcgencratio quaedam pía-TAB;
n e fir^ularis, quam nomine icin-hofitatisChimrgifretjuenterdefignanc. no.'ir^-
S t r a n g u r i a in initio ab' i r r r i tant e c a b i f o p roduf ta, habitualis fit poíleá,
quia vefica nullara amplius dilatationera admittit: accommòdat igitur Cq
circa calculum ita, ut inde etiam ureterum oítia oppilentur. Inde iter
um alia íj'mptomata naícunttjr (Juae a ^ i íktum milérrímum, & cur
a t i o n em omnino reddunt impoffibikm: dilattintur ícilicet uretcres íení
i m íénfimque, denfiores fiunt, ita ut aortam, leu inteftinüm tènue
m e h t i a n t u r ; pelvis renis in mariùpium expanditur, ren ipfe veluii éxc
a \ ' a t u r íotus, confumitur & purníentiK ewdit.
Bis has círcumnantías ridere míhl contigit, in adulto inde mortuó
in Nolocomio, & in pue r o o£h> annorum, qui ad obi tum usque urinae
ñillicidio laboraverat. id peculiare in utroque evenit quod à Chifürgis
c a l c i J u s H e m i i I ò c a t h e t e r e non fempcr feoáis fuerit.
Inmimeris oblérvationibus renum ac u reterum dilatatio comprobatur íi
F . Platero, Blafio, FerneBo, etiam in Miceli. Cur iof Dec. II. N . 11.
pag. 36. & N. X . pag. j i . à Celeb. Monroo ( a j , Cl Poutaeo (Í>)y
Cliir. Joh. Paislejo Hildano (d) , Tulpio, Dionyfio, aliisque. omnes
m i r a n t u r monñroíám renum magnitudinem, & ureterum deformitatem.
O b f e r v a t i o Hildani t ame n noíb-is magi s quam leliquae cpnvenit, nullus
in rene, íed in veficl calculus Une. IX. i«periebatur, qui obturando
u r e t e r um oftia r e n um intumeícentiae cáullá fuerat. haec veluti conjef tuú
Hildanus aílequitur- necmirum: pleriquc enim calculis è renibus in
v e f i c am ureteres permeantibus has dilatationes adícripíerant, credibile eil
halkjcinatos fuiiìè T u l p i um, Dionyfium aliosque. quoniam ad veficac
c o n t r a f l i o n e m , omnem urinam reípuentem non attenderunc: renes &
u r e t e r e s e o in c a f á veficae funguntur officio.
P r o b a b i l e etiam ef t , id longe frequentius e\-enlre quam quldera ab
A n a t o m i c i s adnotatur; íáepe enim Iblummodo veficae mentionem faciunt
negleéüsureteribus: faepe confenguinei ícrutinium reliquum prohÍ-i
b u e r u n t .
I n t e r im iúmroaei i t l l i tat i s eflcnt h a e obíervatloncs ad p r o ^ o f i n fáclendam,
calculus quippe quidem Temper extrahi potef t , vefica v e r o conftrif
t a & degenerata haud facile fimatur, ureteres & renes inde ulcerati nun*
q u a m - i h a e c omni a igitur praevideri potemnt ex ftrangurià, fi perpetuus
calculi comes e f t . Aetas p amm dilóíminis adfert, in puero oño annoi
u m cnim ipie renes valde dilatatos inveni; Blandinus in j u v e n e ano
o m m renem corruptura u n d a s fere L . ichoris compr ehendent em propter
v e f i c a e calculum deprehendi t , uti ex citatà Hiidani obier \ 'at ione conftat.
M o n r o u s in iène fimilia notavit: in unive r f i imt ame n adierere poílúmus,
l i a c c omni a traétìl íemporis pejora fieri.
N o t a \ ' i m u s etiam veficam finara poft fotium rcdditum five per uret
h r a m , five per vulnus fiat, feiè fortiter circa calculum contrahere ; quod
fi cont ingat , quid de Catheterum longitudine cenlcndum? quid ubi propter
retentionem urinae in veficam compulius nimis diu rel inquatur ? fig.
HI. IV. & V. Tab. 111. id manifeftius ob oculos ponent , primum igitur
d e Catheteribus, & quo modo in vef icam demittuntur dicendum.
5 . TI. Catbetereslùntfiftulaeargenteae, incurvae, quamm epe urin
a , iànguis vel pus è veficà educitur: quae feminis inièrviunt minus inc
u r v a e & breviores Hint. Catlieteres viris deftinati fere ad dimidiam
p a r t em redi , dein iènfim incurvantur modis, pro arbitrio Cliirurgorum,
Exhibul varictates tres, & quidem primum Cathetercm Ravianum,
q u e m ad iplàm figuram Albini T a b . I. fig. I. ad calcem Ind. Suppeli. acc
u r a t e duxi T a b . III. fig. VI . r , ©, A. etiam Cheièldenianum ad figur
am Douglafii T a b . I. fig. I. de laterali metliodo. r , A, n , 3. Tertium
dcnique Scharpianum, quem Londini in diario me o ad ejus cathetercm
ipJè del ineaveram An. MDCCLI I . r , A , i l , <i>, M. ' N .
i n
(a) Medie. ElTays. voi. V. psg. ijtf.
[h) Mélanges de Qiir. pag. 199, not. a.
(i) Mcd. ElTayj voi. V. part. II. pag. 243,
(d) Cent, IV. obf. 4. pag. 3»3-
D E M O N S T R A T I 0 N U M L i D. II.
TAB. In Galüü intermediam quandam curvaturam obicrvant : Catlieteres,
Fìc.'n. quos praeterlapfò anno Celeb. Lonifius ad m e mifit, fere Chelèldenianis
c u r v a t u r à congruunt . Patet igitur omne s fiftulas intermediae curvaturae
c u r a f i i c c e i T û adhiberi polïè, ñeque multum interelîè, mòdo aliquomo-
<Jo incurvae fint.
V e t e r e s figuram catheteribus dederunt, quam urethrae convenientiiTimam
putabant, figmoideam ícilicet. Petitus talibus poftea ufus eft ,
u t i Lafayus (ti) notât, inventor tamen hujus figurae non ef t , ut ex ièquentibus
patebit. RuiFus cnim ( ù ) jugulum ièu claviculara delcriptur
u s , ejus figurara cura Cathetere mafculino comparat , inftrumento priicis
temporibus ita cogni to, ut figuram nullibi rite determinatam aut dei
c r i p t a r a reperias. Adhibui tales lòlidos experiundi cauiTa, ingrediebantur
f a t e o r quam facillime vef icam; ubi obftaculum quoddam dabatur, prorfus
inutiles videbantur, quia dirigi pro arbitrio non poterant: ceteris ver
o omnibus palmara praeripiunt ubi diutius intra veficam relinquendi iùnt.
h a d e n u s de figurà.
L o n g i t u d o eadem quae à veteribus adhibebatur, etiam hodie convenir.
Celiûs ( c j maiculinis decem & quinqué dígitos, mediis duodecim,
minimis novera tribuit; Ravius paulo longiorcs ufiirpat: nunquam aut
e m longitudo nocet , fi unà parte reéli funt , quales hodie in u f û lunt.
^ ftruflo, quemadmodum in Tab. III. fig. IV, .m...
t um calculus praccipuc
p a r v u s , infra catheterem deliteícere poteft ut C . cathcteres minus incur- «c/v' .
V e t e r e s catheteribus non iölum urinam evocabant , ièd etiam remedia
per eas fiftulas in veficain injiciebant accommodati veficà bubulà,
q u e m a d r a o d u r a Paulus ( d ) docet. eà ratione noftris temporibus Celcb.
L a n g r i s h i u s , & Butterus ( e ) iolutionem calculi intra veficam raoliti ííint.
Inutilia immo noxia redduntur haec inftrumenta quando nimis incurv
a ; aut curvaturae apex nimis longus eft.
.r:G. uu Fingamus in Tab. III. fig. III. Cathctera Ravianum demifiùra, & vef
i c a r a ur inam rcddencem ad vacuitatem uique, acquirer tum iuperficiem
Í , T. unde manifefto liquet dolorificum fore apicem, praeierfimfi,
q u o d fere i empe r , moveatur Jubinde, aut inclinetur paululum : quotieP
c u n q u e carheteres eos ipiè demifi, vel ab alüs in veficam compullos
v i d i , de dolore fiimraoconquerebantur aegri, de intolerabiü vero quand
o calculo laborabant. Urina etiam oranis effluere non poteft, quia
interna veficae raembrana fübito foramina, five in lateribus five apice
fint, occiudit. forñn majori cum llicccílú pertunderetur tribus vel quat
u o r foraminibus catheter inter © & coraraodiores pro ur ini emittend
à eilènt fi apex h , a. utpote iùperfluus, toUeretur.
nc.n-. Sit deinde in fig. IV. catheter Cheleldenü intra veficam demiflùs,
c o n f t a b i t liquido apicem firailiter, ac in priori, nirais longum eilè. vefica
enim parte pofticà & inferiore », T. iè circa inftruraentum acc
o m r a o d a t .
i'.'c. y- Si Sharpii fiftulam in veficà apte locatam fingimus, fig. V. eam min
i m e omnium nocituram comperiemus; expanditur cnim tantum parva
v e f i c a e pars u, tf,
Q u a e de foraminibus in Raviano cathetere faciendis animadvert!,
e t i am his duobus ultimis conveniunt. apices omnium nimis longi ßint;
e t i am fi ex chalybe ililcati ad veficam incidendam adhibentur,
5. 12, Cathcteres Chi rurgi etiam ad explorandos veficae cálculos ulùrp
a n t , aptius tura iòlidi, atquc ex chalybe faéli, conveniunt. accidit vero
f à e p e , u t , l i c e t omnia figna adfint, calculus non detcgatur; diíparet etiara,
qui paulo ante diftiníle percipi poterat. hanc varietatem expertiiTimi,
• & dexterrimi Chirurgi adnotarunt; oportet igitur ubi extema figna calc
u l um declarant, licet cathetere iiico non detegatur, %''ariis temporibus
a e g r um explorare, donee medicus certus fit utrura adfit, nec ne. fitus
aegri etiam fiibinde rautari debet.
Q u a n d o cathetere utitur Chirurgus nimis incurvo, apice longiori in-
(rt) Opdtat. de Cliir. de Dionis p. 214. & fig: ad calcem Libri. Tab. L E.
(h) Depariibushominij. Lib. III.p. öB. Ed. G. Clinch, re] art. med. prioeip. Tom.L p.120.
(f) Lib. 7-Cap. XXVI. p,474.
(dj P. Aegineta Art. med. prjn& Tom. I. Lib. 6. Cap. 59. p. J7y.
(O Phyfical Exp. upon brutes <S;c. & a method of eure for the ftoce chiefly by ¡nfeñloia.
^ . W.', ..... L4 V ub UJ lllUÈUD JA J WA f
; vi, quales à Siiarpio adhibentur, ibrßn ad explorandura raeliores funt,
' quia fundura integrum tangunt.
Aliquando in elation veficae parte calculi latitare videntur; attollcndo
, enim catheterem veriiis pube m percipere potui cálculos, quos compel
! lendo inftrumentum deorfum nunquam perfcntifcebam. negiigendura
I vero non eft, deprefiionc catheteris, integrara uretliram, & pfofta-
I tam cum oftio veficae deorfum compelli.
C h i r u r g i etiam iùfque, deque catheterem movendo aegros miferrlmc
e x c r u c i a n t ; res ipia cvidens eft in Fig. Iii. apex enim tum internara
m c m b r a n a m veficae vehementer conteri t , quia continuo iê circura eum
v e f i c a contrahit. Suppono veficam e o tempore eilè vacuam, fingaraus
p l e n a m , res fubico eodcm redit; nam ftatim demiilò cathetere, etiam
í b l i d o , urina effluir. Si circa calculum conftridla cft vefica, Icirrhoia,
aut ulcerata, horrelco dum haec animo volvo ! terribiliter inde laeditur.
L e g e s ideo, quae Colleg. Chirurgici Araftclacdamenfis iòcios explor
a t i o n em facere ante curationem jubent, penicus improbo, praeièrtim
ubi Lithotomus auftoritate Magiftratûs muni tus eft: ejus dexteritati tum
c o n f i d e r e oportet, nam, etiamfi exploratio prudenter faóta fit, tarnen
nocet iterata. Concedamus \'eficara inde non laedi, certum tamen eft
! praeter neceßltatem aegro jam nimiura proh dolor! aftiißo.cruciatus in-
; tolerabiles & inutiles addi.
Sed ne à Icopo nimium divertar, ad catlieteres redeo, qui acque atq
u e iûlcati nimis longi Iùnt; nam ultra calculum non inciditur vefica,
e t i am omnibus curationibus, & methodis in univerfum confideratis,
plaga parva tantum infìigitur.
5 . 13. D e cur\-aturà catheterum pro adultis egimus ; de eà quae variis
aetatibus aptiflìma eft aliquid dicendum. In recenter natis vefica
bafi fiià elatius fita, pedetentim, ut antea notaviraus, deicendit, unde
n e c e f l ä r i o iequitur curvaturara urethrae majorem elîè in junioribus quam
in adultis: fleflerem proinde catlieteres raalculinos, infantibus triura vel
quatuor annorura iniervituros ad formara Ravi anam; pro interraedía act
a t c ad Cheieldenianara : reliquis Sharpii curvaturam darem. Nocere
a u t e m major nuraerus catheterura non poteft; praeiertira fi pro eâdem
a e t a t e diverfimode incurvati ad manum iùnt; quo magis enim cum uret
h r a e curvaturà conveniunt, eòfàciliusin veficam compel/untur. Oport
e t etiam tot iùlcatos chalybeos habere, quot argénteos, atque per paria
eàdem notà diftinfta ita lèrvare, ut aptiffimo caihetcri, quo explor
a t i o fafla e f t , iùlcatus fimilis in incidendà veficà adhiberi queat; lècus
omnibus pro curatione dilpofitisjpropter inf t rumcntorum permutationem
^ aeger j a m deiperabundus praeter neceflitatera & excruciatur, & retinetur.
^ 14 . Sc£tio iequenti modo inftituitur. Aegro bene collocato,
4 Chirurgus catheterem fulcatum in veficam demittit, atque verilis in-
% guen dextrura ejus manubrium inclinât: eminet igitur perinaeum in fi-
^ niftrà parte. Dein, iùper e am, cutim & adipem obliquo duftû, cruri
§ oifis iichii parallelo, deoriùm ultra anum incidit, mucronem cultri in-
§ ter acceleratorem Tab. II. fig. I. K . , ac ereiflorera vel pot/us tninsveriùra
perinaei alterura Q. collocans. Secat dein direzione a. c. mulcu- Hl
um perinaei transverftim S , eumque penitus dividir, & ani levatorem
% U. Aliquando etiam fi v a ß ßnguinea evitare ftudet Sphinfterem ani ex-
0 ternura D . attingit. Scalpello vero nimis alte direflo ligamentum trian-
^ guiare vulneratur: ut in fig. II. parer.
H o c faflo, digito explorât num proftata nuda làtls, & catheteris fùlcus
diftincle percipi queat.
% Difponit jam catheterem de novo, ac firmitcr rerinet finifirà manû,
dextrà catheteris nudiorem partera exquirit, dein raucrone cultri iùlcum
È quaerit, & urethram Tab. IL fig. IH. f . pertundit. Certus ex laterali fis.hì.
Ä cultri motu fe fulcum fériiiîè, oblique deorííim, & fimul extroriùm
^ proftatam incidit direitione. f , ».
^ Peragit vero hanc ieftionem unà vice, manû /labili, dein cultrum
¥ motû retrogrado iùrlùm ducit, uique ad locum, ubi oriùs eft, ne
G me m -