>6 R M R
TAB. rem. Honeílus igitur Amílelaedamcnfis civcs, in íenef tute, vehcmcnií
toIjí. colicíl inflaramatorià cornpitur, & íanaturi poñraodum vero in urinà
pilulas. af lùmptas, piià, & uvas corínthias oblèrvans multorutn Medicor
um confilia petit. Concucurrerunt multi & optimi Medici, pauci autem
m t u r am morbi, fai potius phaenomeni , percipere, nullus ßnarepoter
a t ; emortuus tandem A". MDCCLIX. vigefimo quinto menfis Aprilis
il me coram Medìcis lümmis Hovio, Lobeo & Oftenfio apertus fuit.
Inverumus Ilei por t ionem, coecum inteflinum, & lìimmam veficae par.
t e m mirum in modum inter le, conaeta. Ileum quà parte toalitum erat
cum memoratis, valde contrañum erat, firangulum acutum formabar.
Ingeila hàc pane morata íiííiilam inter Ileum & coecum duplicem efFec
e r a n t , atque inde in veficam filIuJam fingularem, quae calamum Icript
o r i um facile admittebat. Concretionis hujus delineationem inter alia
curioià lérvo. Visit aliquamdiu poft colicam, atque ßtis bene ièlè hab
u i t , nifi quod ßepius levibus inteftinorura doloribus tentacus fucrit. Ex
inteilinorum examine omnia illa /ymptomata haud difficulter explanantur.
I n alio quinquagenario poß vehementem inteíiínorum inflammation
e m , tocminibus, puris ac ianguinis excretione fliparam, flatus per pen
e m e x e u n t e s audivi: etiam urethram inde turgentem vidi.
Quando fimiles caiùs, praeiertìm ex Boneto (a) ^ leu ex Barrholino
d e pruni damalceni nucleo per penero excreto; maxime autem deflatù
per penem eraiilò poft colicam per vices recurreotem, cum Iiis duabus
obièrvationibus conferimus, ratio facile detegitur. In abdomine quia
idem, quod port vehementes inñammationes in tliorace, contingit, concrefcunc
Icilicet partes v idna e , unde mirae aliquando iìrangulationes,
f o e c um obl l ruf t ion^, contiguarum partium gangraenae, & quemadmod
um in iène memorato fiflulae velicam penetrantes, fi haec intra concretionem
comprehenditur.
Agnolcic vero & alias cauflàs fìatuum per penem emiiTio: obiervavi
e n im in homine fexagenario, qui propter calculum in pueritià lèftus erat,
foecis intertinaJis moléculas in urini, atque ßepius fìatus per penem
emifiòs audivi. Symptomata iJia prociJ dubio male peraétae curationi
o r i g i n em debent. evenire tarnen aliquando poteft ut excrelcentià in re£to
natà propter putredinem velica corrodatur, & foeces excipiat, uti à
Schenkio (h) adnotatum eft.
5. Í. In feminis, quia vulva interino infidet, aliquando foeces per
utriusque aperturam excernuntur, cujus rei memorabile exempJum Amftelaedami
videre licuit. Mulier boneíía, quae intervallo lèdecim annor
um non pepererat, ^ marito impraegnatur, geritque foetum debito
t e m p o r e : quo dolores partum foras.propellere adnitebantur, ièdfruftra.
Ob]ietri.v neque uteri oilium apenum, neque aquarum (uti loqui lólent)
incrementum percipiens, Chinrgi in extraheadis foetibus Celebris auxilitim
impIorsK. etiam is neque foetum neque uteri ad partum di/pofition
cm detegens, abiit: ceilànt interim conatus, licet abdomen magis ac
ante intumelceret. excruciabatur ab eo tempore miiella doloribus colicis
f e r e perpetuis per annum & dimidiumj patiebatur ftranguriam, & ifchuriam
vicidìra, doaec cum infigni foetore unà cum foedbus oQìcuia
quaedam capius foetus maturi per anum, & viciflìm per vulvam excernit.
Me vidnae adeune, etiam maritus, oiS monilranti jtigalia duo & maxillare
iùperius eflè, pronuntio. Tandem aegrotantem viribus exhauflam
examinans dirtinaiiTime ìntegram calvariam períentilcere potuí, digitis
viciffim in vulvam & anum demiffis: diiiòlvere vero ofièam compag
e m non potui , neque ullam curationem inftrumento faciendam admiti
e r e volebat aegra. Putredine tandem ofllum nexus dürumpdaatur , exibant
oflà parva facile, majora vero atque dentata, ut bregmatis &c. difficulter.
Perinaeum integrum laceratum iri verebar propter teneímum
f e r e perpetuum, quò ex hanim partium irritatione tentabarur. Accidie
poftea ut ejusdem oOòs extrema, ano & fimul vulvae fe obferrent- forfìce
igitur dentatas partes abícindere volui, led abnuebat: iplà inter lijmmos
dolores, quos animoconflanti ferredidicerat, digitìs ¿Fringebat, quod
poterat. Labitur eo modo integra hyems. Excrevit tandem omnia oillcula
capi t is, & reliqm corporis, quae, minimis exceptis, collegit atque
confèrvavit. Poli annum earn iänatam, robuftam & vegetam vidi, fiilula
tamen, ex reilo inteftino in vulvam, remanebat, infigniter uti
(a) Medicina Sept Tom. i. p. 13.0. (ì) p, Obf. Vlf.
^ narrabat imminuta. Lafte fólo, ex praeicripto noflro, toto ilio tetiipo-TAB.
^ re ulá fuerat , & bis in die parva vini Hilpanid quantitate.
^ Novi equidem Barthoiinum, aliosque mUltas fimiles collegiilè obièr-
^ vationes; non abs re tamen fore judicavi , fi hoc fingulari exemplo ars
^ medica augeretur. E tubà Failoppianil in abdomen tempore partus transit
fiiilè infamem ßtis evidens eft j utrum vero praefidia à me propofita
0 diriifimorum malorum catervam imminuere potuiilènt, non adeo mani-
^ feilum e f t j vidt iàne natura ar tem, cruciatus tamen terribiles, quos ia-
^ terea perpellà efl , veriilmiliter averti potuiilènt.
3- AdfiihJasvcficae in imefiinum reitum ddatas tranièo, quack
calculo léflis iùperveniunt, non propter imeftini laefionem , ièd propt
e r contufiones veiicae quae in gangraenam abeunt, & vicinas partes
corrodunt. Mae vero vei propter calculi magnitudinem, aut acúleos,
vel propter plagae veficae infl idae parvitatem contingunt: praeicrtim fi
calculus forcipe preheniìis direzione horizontali, & contra arcum oÌTium
pubis educitur; contunditur eo modo non modo veficae q f t i um, fed &
partes reliquae ipfi vidnae. Primis poil curationem diebus urina per vulnus
externe hians exi t ] ichore vero intcfiinum pcrforatur: fi parva fibula
e f t , credibiiiter lanari poteft cathetere flexibili, feu ceraceo cavo in veficam
per uretluam demifiò, quo urina à vulnere derivatur. Si vero de
i p f à inteftini, ac veficae iùbftantià multum pure corroiùm iìt, impoilìbilem
elle lanationem multae oblèrvationes docent. Apto tamen fitù
a e g r i , diaetà congruente, ac cathetere tentanda cura eft, quia Natura
iaepe admirabili cicatrice fiippurata claudit.
E x inipeñione Tab. II. fig. J. patet, aegrum nunquam lüpinum coll
o c a r i , neque in latus, led in vent rem cubare deberej oportet autem ut
urina lèraper & quidem libere effluere poíTit; ideo catheter relinqui debet
, ièd cavendum ne roftrum nimis longum fit. Si in leéto vulgati
haec commode fieri nequeunt, íüper ícalam reponi debet aeger e o mod
o , quo operationem akam quidam facilioretn reddere conati lìint.
4 . In calculi curatione laterali, methodo Ravianà inftitutà aliquando
propter proftatae reiìftentiam urethra lòia inddi turj concrefcit tum quid
em vulnus ext e rnum, internum vero ab influente ur ini in fiftulam callof
am abit, quae in cicatrids fundo diu remanet: praeter fìexilem cathet
e r e m , leu ceraceum, Jcavum, nullum lupereße praefidium ex ante
di¿lis patet.
Accidit etiam crd>ro, ut vulnus exteme qualj omnino conlòlidatum
videatur, licet urina in cellulolam perinaei, ac icroti membranam infilt
r e t u r , quia urethra inteme lanata non eft: eà ratione calculi generantur
extra naturales urinae vias, qui etiamfi ingentes abíque ullo pericolo excidunturi
Ledorem B. ad egregia dogmata Cdeberrimi LouiiTii, (a)
Cenforis Regi i , ac Chirurgiae Profeilòris, cujus amidtià & inßitutio
nibus Parifiis ulùs liim, & cui qualeicunque in diirurgià progreftùs fec
e r im debeo, ablego. Jubet igitur, (breviter ejus regulas hie exhibere
o p o r t e t , ) jubet inquam ut calculus incifione f a ^ protinus extrahatur,
dein ceraceus, cavus, catheter in veficam demittatur, qui ad lanatio.
n em ulque intra veficam retinen debet : docet iníijper haec viria omnino
praeveniri poilè, dummodo poft calculi è veficà extra¿lionera catheter
aptus ilico adhibeatur.
Hüdanus Barryus (c) hanc theorÌamob(èr\-ationibus illuftrarunt,
e t i am conjeiíkuiá caulEtm afiècuti fiint, regalas niedendi vero non prodiderunc.
Fiftulae autem in perinaco cálculos foverc poíllint, ctiamfi aeger
nunquam à calculo lé¿ius fucric, aut venereo laboraverit morbo : ex contufione
euira in perinaeo fiflulà, & calculo I^orabat nauta adeo magno
u t tertium tefticulum mentiretur -, ablato calculo, cauftici applicatione
( d j fiftuli integre lanata eft.
Si in omni laterali metliodo vefica c um proftatà ¡ncideretur, fiftulae
illae
(a) Mémoitc Tur l a pierrej Drinalrei formáci bòri des voycí aaturelleí d'urine par M. Loujj.
Mém. de l'Acad. R. de Chir. Tom. 3. p, 333.
(è) Cene. VI. obf. 57. p. 572.
(0 Medie. EÌTays. Voi. i. J. 35. p. 266.
(ä) Lüuil m. Obi IV. p. 346.
D E M O N S T R A
TAB. illae r o t wirentur; nam aliquaodo urinam retiñere poflünt, qui fiftuli
nc.V;'. laboram:, quemadmodum Cdeb. (a) Louifius adnotat: Hildanus in aliará
obfervatioiw fimiliter inculcar, aegrum, dum fiftulae variae icrotum
t r a n f i b a n t , urinam tarn bene retiñere potuille, ut ne gutta quidem praeter
voluntatem exiret.
T 1 O N U M L I B. II. '7
ícribit. Memini me in cadavere madlenti fènis peritonaei dilataciones, TAB.
profunde T ab. I. fig. I. & II. 2. 0. juxt a obturantia vaia finum ingredientes
in utroque iatere vidilTè : forlan frequentiores iiint, quam quidem
c r e d i t u r ; in Ileo igitur ad omnis generis herniarum pofDbilitaiera neceP
làrio attendeodum eft.
5. Urinae retentio propter itineris conftriclionem ex cauiTà vener
e i admodum frequens e f t ; redditur autem cathetere metallino ièu cerac
e o ; aliquando nullum inftrumentum in veficam demitti poteft : quaerit
tUm liovas vias urina inter oftium veficae & ci>ftaculum, aperitque
u n a r a , duas, plureive, in perinaeo, quae lànationem non admitiunt,
pifi. iter naturale tranfire urina queat. Memini me in judaeo vidiflè pen
em propter Icirrhofam indurationem iëmper rigidum, atque urinam in
medià membri parte lateraliter per fiftulam effluentcm. Urethra tota
prope glandem occalluerat.
Aliquando ex retentionc urinae abfque v ene r e i caufi"â fimiles generantur
fiftulae, quas ufque in interno femore hiantes Covil¡ar¿ins obCcrvivìt
(b): medelam vero haud fàcile admittunt: fi plures diiperfie lìint, una
artifidalis fieri poflêt, atque cannulà excipi. Hàc ratione quidemlevatur,
at nullo modo tollitur malum.
0. 6. Ani vero fiftulae inteftinales, nifi marifcae adfint, faciliores
c u r a t u l ì i n t j loquordeiis, quae inteftinum perforant, five extus apertae
f i v e coecae fint. Incifio lòia fiifficit, forfice an lyringotomo parum ref
e r t : poteft etiam aperiri lino contorto, & adftriño, uti Celiiis (c)
p r a e c e p i t , dummodo iplâ fiftula fimplex fit. Wifèmanmis (d) eximius
olim Chirurgus more \'eterum lôio lino plurimas per iànavi t : durât autem
t um aliquot dies, antequam totus finus inciditur; ièd iètacei inftar agens
callos melius fundit. Cauftica propter earn rat ionem etiam comprobo.
Methodus altera, etiam veteribus (e) cognita, in Gallii hodie ufitatiiTìma,
apta adeo non e f t , quam quidem primi fronte apparet. Demittitur
icilicet fpecillum rotundum leu applanatum taeniae inftar, argenteum,
flexile in fiftulam; & extremis foras duiSis , tota pars finibus, ièu callo,
obiefià à Chirurgo attrahitur, dein (calpello aufertur. Eximius hic curandi
modus ellèt, fi ad finem ulque retineri poflèt pars vitiata; exte*
nuatur vero primum, dein prolabitur Ipedllum, ita ut Icalpellum propter
carnis laxitatem non admittat: id non modo aliis, ièd etiam mihi
plus uni vice accidit. Optima methodus mihi vi(à fui t , quae vel forfice,
vel icalpello quomodocunque formato fiftulam integram incidit. Qui forficem
damnant quafi contufionem faceret, manum operi nunquam adm
o v e r u n t , aut vulnera non trachrunt: vulnus enim obtulò licet inftrum
c n t o , at celeriter fañum, fi aeger lanus e f t , aeque facile conlòlidat
u r , quam icalpdlo acutiiTimo infliftum.
5. 2. Aherius non minus fingularis generis herniam in feminino cadav
e r e A°. MDCCLIX. in Collegio Medico Amftelaedamenfi demonftravi.
In finiftro pelvis Iatere peritonaeum fàccum profundum formabac
inter ligamentum ^cro-iichiadicum, os ilium, & os l a tum,Tab. I. fig. II.
juxta nervum iichiadicum 2i . 22. fundus amplior, ofiium vero compreC
fiuserat. Dextrae manùs digitum in hunc ftccum demifium, à parte
^ clunis finiftri, manu clariffime perciper e potui quamvis tanta caro inter-
^ fuerit. Ovarium finiftrum praeter naturam magnum, fibi reliñum Iponte
laccum ingrediebatur; num unquam inteflina intraverint ne conjefturi
§ quidem aflequi audco: quicquid fit, liquido inde conftat, etiam hunc
^ locum herniis opportunum eflè.
^ 5. 3. Inteftinum re£him in viris arque in feminis, lieplus inveríúm
prolabi, quam in perinaeo herniam formare exemplis non indiget: fieri
tamen pollè ut omnia fere inteftina cum peritonaeo dilatato à latere ant
ramicem eíForment Ch. H. Papen in Epift. ad III. Hal lerum (<i) doai i t .
I n viris propter pelvis comprefTionem forfin non contingit; in íéminis
vero Tab. II. fig. I. ipatium inter os ilchium, fphinítcrem & perinaei
tranlverliim U majus e f t , atque Iblo levatore ani ftabilitur. Eo igitur
dilatato perinaei herniam oriti pollè iplà part ium inlpedlio demonftrat.
H i e occafione Euftachii Tab. XIV. fig. I. attentius examinans putav
i , quodammodo erroneam efiè. Glutei enim Z. Z . alte intra pelvim
ad/cendunt, & vulvae conftriclori contigui lùnt. Non dubito, quin linea
ab origine muiculi ereftoris clitoridis W . oblique ad coccygem ducenda
fit, ut levator ani diftinguatur. Hemia modo de/cripta e i ratione
e x ejus figuri, darior eftèt.
4 . Ex figuri & fitù veficae intra pelvim haud fadle quiiquam divin
a r e t , cam iùpra pelvis oram adicendere, & per annulum abdominalium .
mu(culorum uni cum vafis Ipermatids elabi poi ìè? fieri tamen, neque
raro oblèrvatam fuiflè veficae herniam inguinalem Ruyichius, Divouxius
& Verdierius (¿) ab omni dubio vindicaverunt.
Videtur autem potius vefica inteft inaprolap^ inlèqui: in magnis enim
herniis annulus etiam verlùs lineam albam, leu pubem dilatatur: protrahitur
itaque è fede iùà vefica à peritonaeo, quod làtis firmiter ejus pofti-
^ cae & inferiori parti adhaerelcit. Sedem igitur lèmper vefica obtinet
^ extra herñiae làccùm, leu peritonaeum; recipitur vero à cremaftere &
réliquis funiculi /permatici involucris incrailàtis.
I
C A P U T S E X T U M . I
_ %
De vejtcae herniis, ntque de intejlinis in perinaeum , & in ^
foranteìi o£is pubis ovaie, prolapfts.
5. I. / " ^mn i s praeternaturalis peritonaei tumor , ièu dilatatio, hernia
V^--' vocatur; accidit vero multis in partibus, licet in inguine
frequentius. Ubicunque peritonaeum exteme non liiftinetur, dilatatur
iènfim; & prolabitur propter abdominalium mulculorum, diaphragmatis
& levatoris ani perpetuam aftionem in inteftina, qui cedere conantur
quaquaverliim, & cedunt, fimul ac alicubi refiftentia minuitur.
Hernias per foramen ovale olTis pubis oblèrvatas fuiftè Celeb. Gareng
e o t t u s (79 memoriae tradidit, etiam proprias obièrvationes addidit; in
feminis frequentiores fuiUc patet; in viro tamen (g) talem lànatam fuiflè
(a) ib. p. 3.10.
{lì) Mém. de l'Acad. R. de Chir. Tom, 3. p. 3-18.
(i) Lib. VII. Cap. IV. 5. 4. p. 414-
Tom. I. obf. 5. 8. & p- 373- 377- & 38.^ & Tiq.
(c) Celfusibid. p. 415. & Paul us Regine« Art. med. princ. Tom. I. p. 585.
(f) Móm. fur pluficurs hcrnies ilngulieres. M<im. de l'Acad. R. de Chir p. 709. Tom. I.
(¿) Ib. p. 71J.
In homihibus nunquam hanc herniam vidi; confundi enim fiolo ingentes
uteri prolapfus, intra quos, vcl proprie intra inverßs vaginas,
veficae cum inteftinis haerent : tales láepius obièrvavi, & aptis pefiàriis
cohibui. In canibus autem bis veram veficae herniam inguinalem conv
e x ! , unius tantum anatomen adminiftrare potui: hujus hiftoriam líibn
e f t am propter rei fimilitudinem, & admirabiiem naturae íblertiam.
Canis erat feminina, parva, quae nunquam uterumgellèrat , & valde
pinguis, ièu ßginata. Hemia ingens dextrum ingucn, perinaeum
a c ventrem occupabat, vefica enim cum omnibus inteftinis, ventrículo
& reño exceptis, in e i continebatur, unde abdomen vacuum & compreftum.
Maxime demirabar veficam, quae ad collum ulque prolaplä
erat : urethra propterea inverlä urinae tranfitum impediebat ; eam etiam
reddere non poterat, nifi fublevaretur tumor. Animal autem experient
i i edodhim in Icalis aedium , locum aptiflìmum eligebat, adícendebatq
u e , ut hernii eo modo iùftentatà urina libere è veficà profluere poflèt .
Nullum calculum in e i veficà reperi , ex aiterà cane eodem vitio tent
a t i duo poft mor tem extrahebantur.
Vefica tota extra peritonaeum fita fmiftra, inteftúia dextra& anteriora
(a) Difpuc. Chir. Selefl Tora, III. p. 313-
(i) Mtím. de l'Aoad. R. de Chir. Tom. II. io ioida.