Ifîi:
M R
TAB. quam Ravius (a), ex coniênfû membranae Întcrnac urctiirac fupcr
ifïj, u. glandcm penis continuatae id lymptoma explicare conatus fueric.
In iê(5lione calculi aliquando nervi pudendi inférions truncus percutitur,
fere /êmpcr ramus profundior 11. 12. abicindicur. In extraiftione calculi
•omncs nervi urethram amplexantes, & in perinaco iiti ncglcftà direñio- !
ne indrumentorum frequentifTime milère contundumur, diHrahunturque, i
linde abdominis tumor, nauiêa, vomitus & alia mala, qaae in nervi In- |
.tcrcoñalis liiQorià 7. fuíius explicabimus.
Paret tandem organa excretoria coníenílim magnum inter Ce habere
ijeceiîàrio, quoniam ab üsdem truncis nervis proípiciuntur,
J. Nervi fieri.
Os läcrum plcrumque ex interilitiis, feu foraminibus quatuor ncn'os
quatuor, & quintum inter id & oílis coccygis primara verbetram emittit
: ubi quinqué foramina propter anchyloiin coccygis cum íücro dantur,
numerus nen'orum íTicrorum non augetur, ícd coccygeorum minuitur.
TAB. Tres (îipcrioresdelcripfimus, fiipereft quartus, 24. Tab. I fig. If. qui
FIG 'II P®'^ niuiculum coccygeum dlHribuitur; aliquando uti docuimus ad nervum
pudendum accedit. quintus, uti quartus,muiculo coccygeo inferitur;
ramuli autcm minores inter ejus fafciculos ab hoc, & ù quarto, /acro
procedentes ani levatoribus ñervos exporrigunc: forfan etiam inteftino
reiiio.
6. Nervi Coccygci.
Hi plemmqiie ad iàcros referuntur; coccygeos autcm vocare placuit,
quoniam utrinque inter primum & lecundum officulum egrediuntur, &
nervum iatis infignem fingularem in unoquoque latere 26. r . formant,
qui ukimorum facrorum itiftar per levatorem ac reliquos ani mulculos
dirtribuitur.
7. Nervus InlercoßaUs.
Truncus admirabilis liujus nervi , quemadmodum ab eximio Euílacliio
Tab. XIX. in íiniñro latere depingitur, íecundum anteriora capirà mu-
Iculi p ß a e , & corpora vcrtebrarum lumborum verfus pelvim delcendit:
cum vero, quia hâc figuri comprehendere non potui, in iêquenti Libro
tercio integrum exhibebo.
Pelvim ingrelTurus intercoflalis n, h. tenulor !à£ì:us fubito in ganglium
magnum b. abit, quod raraum infignem ex ultimis lumbalibus c, b.
acquirit. accipit iliud etiam ramum rt*. ex iàcro primo, nedicurque ganglio
fubièquenti c. quocum, involucris fen'atis ut in fig. I. velut unum ,
oblongum 21. efiBcere videtur.
Ganglium id fccundum e. ex lacro primo ramum 6. e. dérivât; inter- |
coflalis inde ad pyriformem ufque progredicur, atque iterum in nodum •
f . adfurgit, qui ex facro fecundo ramos h. /• ôi g. f . acquirens fuper py- >
riformem diicurrit verlus duplex ganglium /, 0. quod ex lacro fecundo !
k , Ì, & tertio »/, /. furculos excipit. !
Inde intercodalis trunco iûo ad ultimum fâcrum, iêu coccygeum ner- \
vum 2Ó. progreditur, unitus fàcro quarto ramo 24. 0. quinto 23. íj. atque \
ibi definere videtur: forfàn proprer exilitatem, & celluloiàm fubito eà in '
parte putrclcemem ulterius invefligari ncquit? -
In genere notar! velim ganglia, eorumque cum nervis vicinis con- !
jugia crebriora ei lè, ubi ifchiadici, & pudendi nervi egrediuntur, arque !
ideo iis aiîeâis veliementius concuiTum iri intercoflalem. )
Nervis defcriptis ad (yn^ptomata accedo, quae ex eorum unionibus '
facile explanantur^ ordiur autem h pedum tremore, qui byflericis fa- •
mliaris eß. In anteceiTum vero monere debeo, omnia terribilia hyfterica •
fymptomata, quae tum in fingulis, tum in univerfi corporis bcis quoti- .
die videmu3, ab acrimonià putridi primas vias occupante omnino de- !
(a) C. I-I. E. D. de «¡nere Anglicano, & Baiavo, p. 115-iiö.ctiamp. i n . •
; pendere; excrementomm cnim foetor intolerabìlis, fames, &.alia quae 1
• praeter naturam funt, rigorum & convulfionum acceiTura annuntiant..
Res igitur ita fe habere videtur: plexù meiènterico inferiori aíFeño, ner«
vi omnes cum eo conjundi, lumbales Icilicet, & proinde crurales atque
obturatores nervi aiHciuntur. Si acrimonia tanta eft, ut etiam reólum
imeñinum irritare queat, nervi ifchiadici in confenfum trah<mtur, rigebitque
pes integer, concutietur, & per vices quieícet, donee animi deiiquiura
tumultum lédet.
Infantum inferiorum extremorum convuliìoncs, ex aicaridibus reSlum
inteilinum occupantibus, liane theoriarti confirmant.
Purgantia, etiam drafllca licet imprudenter adhibita, propterea forß
n epilepíias fpurias, choream Íinífli Viti, aliosque Ipasmodicos ßnarunt
morbos, qui delperati à medicis habebantur?
; Coìiea Piäonuni etiam vehementer in crurales ñervos iàevit; diutius
; enim paralylìs & debilitas períéverant in muículis, qui ab his, & ob-
¡ turatoribus, ñervos accipiunt.
I Praeter extremorum reiolutionem aliud explicatu difiìcilius lymptoi
ma, ani introtradio adeft. Retrahi is ßne non poteft, nifi levatoribus,
. ac fibris iis longitud inai ibus, quae ab inteflino colo oríáe, reftum
! undequaque ad anum uique amplexantur: in m qui vehementer hoc mor-
I bo aifedti eranc, iemper id íj'mptoma oblervavi: qua ratione vero id
; eveniat, non nifi conje£lurÌ aiìèqui polTumus.
For/àn propter abdominis mufculorum paralyfin, aut /iimmam debilitatem,
intertina intra pelvim tanta vi non compelluntur, quam quidem
in flatú (ano: aequilibrio igitur deñruño ani muiculi valentius ager
e , & anum akius elevare poflùnt & debent?
F o r ^ n interina ipià, & quidem omnia fimul, ab irritabili meienterio
& meiòcolo lÌirfum verflis diapliragma traliuntur? evidens autem efl:
illud fieri poilè; in iis enim qui fulpendio vitam finierunt, omnia intefiina
ilupendum in modum iurfum coa£la, & pelvim fere vacuam obfervamus.
Videmus etiam haud raro in herniofis inteftina ab ipfò contracto
peritonaeo conftringi atque ftrangulari.
Igitur, Ci peritonaeum ita irritan potefl, ut fé contrahat, dubium nullum
lùpereft, quin etiam in Piftonum colici ab acri & vellicante materie
inteflina furfum cogi , & pelvis penitus evjcuari poilìnr.
Sola proinde atmoiphaerae aflio, etiamfi omnes ani mulculi paralytici
eiìènt, laxam illam atque carnofam pelvis partera intro premere
deberet.
Facile ex iis colligimus quanti ufus in teterrimo hoc morbo eilè debeant,
eccoprotica, iaxantia, blanda, & obtundentia quaecunque; irritantur
enim inteflinorum fibrae nimium h deliteicente acrimonià: hinc
motus inteilinonjm periflalticus vehemens, & terribiles cruciatus, de
quibus omnes in morbi principio conqueruntur.
Inteflina muiculo^rum tunicarum ope contraili, etiam breviora reddi
nemo negabit, agunc igitur uniformiter in ingeña, eaqiie propellunt,
codera modo, quo oelbpbagus: illa aftio autem naturalis ed neque dolorem
adfert, verum, accedente acrimonià quàcumque vel cauifà pungente
¿¿irritante, in motum irregulärem interina deducuntur, quem in
vivis animalibus dum abdomine aperto viderent, vermicularem appellarunt
anatomici. Contrahuntur inde penitus, aliquando applanantur faiciae
inflar, nunc furfum progreditur motus, nunc deorfum: atque eo
modo nodi in tenuibus aliquando bini, terni, etiam ultra viginti in eodem
homine oriuntur, aliquando verfus eandem direilionem hae inteilinorum
intuifulceptiones, aliquando in coiitrariam obfèrvantur.
In vivo atque làno homine eum motum dari in icholis publicis negavi,
& nunquam nifi ab acrimonià vellicante, vel In agone mortis cieri
docui. In herniis enim inteillnalibus apertis, in canibus, quos absque
ullà praevià Hrangulatione, aut vi adhibitii, in privatis icholis apericbam,
nunquam aliquem inteflinorum motum nifi moriente animali, aut attreftatis,
fcu cultri acie laceffitis intefiinis vidi.
Ad
D E M 'O N S T R A T I O N U M L I B. II.
TAB. Ad propoficum redeo; dolorem atrocem in lúe colicae Ipecie orirl ex
•ne. ¡1. inordinato, ipasmodico & vermiculari inteflinorum motu nemo ambigere
poterie, qui excrementorura in eo morbo figuram attente confideraveric;
non enim humanis iêd ovinis omnino fimilia funt:quam formam
ex coli & inteílini reñi praeternaturali & íiepe contrariò aóhione acquirere
necelTe eft.
Accedamus nunc ad explanationem lymptomatum, quae gibbofìs ÌÌipervenlunt,
& ab Hippocrate atque Celiò notata ^nt, fcmina icilicet
ili iis, quorum vertebrae fub ßplo cxcidcruni, re/ohi, tirinamßipprimi,
interdum ßnc voìmtate prorimpere: his addere poiTumus etiam alvum
ipiis invitis exonerari.
Medulfâ ípinali, è quà omnes lumbales ac iàcri nervi profluunt, compreifìi
mufculos omnes refòlvi debere, qui ab iis ñervos accipiunt, luce
ineridianà clarius eilè nemo Megabit, quà ratione vero adhucdum aliquo
muñere fungi poffint omnino non intelliget, nifi ad intercoflaiem
attendat, quo nervo ìi capite orto, & ab omnibus (pinalibus iùpra gibbum
ramos excipiente ex prudentiOimo naturae confilio vefica & alvus
pi'o^iciuntur.
Hippocrates vero etiam ièquertia prodidit, barbara ils ac pubem (èrius
& rarius increfcere; etiam infoecundiores exiftere, quam quibus iùperioribus
partibusgibbus concingit; ratio videtur, quod quò cyphofis altius
accidat, eò citius vertebrae confòlidentur, & fpina rigelcat: quò demilfius,
eò difficilius; quoniam lumborura continuus motus concretioncm
vertebrarum corporum impedir, in eo cafû igitur comprimuntur nervi
lumbales & ßcri diutius, ñeque nutrimencum genitalibus praebent
fufficiens, ut raaturefcant. Secus barba & reliqua increicerent ocyus,
quia quò humilius gibbus accidit, eò plures rami ad intercoftales accedunt,
quibus genitalia pro maximà parte nuiriri antea demonftravimus.
Infignem etiam ufüm intercof^alis in funitionibus naturalibus habet;
inteflino refto enim foecibus turgelcente, inferiores hujus nervi propagines
irritantur, quae integrum nervum íübito in confénííim trahunt, unde
levis totius corporis convulfio oritur, qui etiam inviti foeces expelli-
, mus. Loquor de ftatù iàno, in quo id naturae debitura, ceterura injucundum,
grato quodara per omne corpus iènfû diffuiò perlolviraus. In
dylênterii vero, aliisque à putridi materie pendentibus diarrhoeis, tenesraus
oritur, quô crudeliter admodum excrucianiur aegri, tenesmum
etiam haemorrhoides producunt. Pueris, fi tenesmus accidit, ièdes propter
univeriâm laxitatem prolabitur: ideo eriara calculo laboruntibus fere
omnibus farailiaris eft ani prolapiùs.
Quemadmodura in expellendis foccibus, ita etiam in partû ad foetum
propellendura intercoftalis cura omnibus nervis totius corporis unio eximii
ufùs ei l : quò raagis enim foetus capite pelvim ingreditur, ac ñervos
coraprimit, eò conatus, & uti IJarveo piacuic, convulfiones totius
corporis crcbriores, & valentiores evadunr; diiponitur tandem omne
corpus ad promovendum partum; neque définit univeriûs ille conatus
. nifi re peraäi.
Venio nunc ad wficae affcctus, qui propter horum nervorum admirandam
cum reliquis Ij'mpathiam aegros iàepc miiere excarnificant. Inde
igitur in retentione urìnae voluntarià, nimium protraili, borborygmi,
& colici dolores, qui urini redditi protinus cellànt. Inde iniicliurià,
diu durante , abdominis intumelcentia propter flatus , quibus inteftina
turgefcunt: inde oculorum rubor, & anxietas, quae ingraveícente febre
mortem inferunt. Quls, quaeiò, his perípe¿tis, amplius mirabitur
dolorem colicum perpctuum fere calculi veficae comitem? quis tandem
inteflinorum laevitatera iis omnibus qui circa aJvum ièdìiones pertulerunt,
lethalem elÌè?
Lubet tandem, antequam finem huic capiti imponam, fingulare iliud
ijmiptoma commemorare, quod pluribus fi non omnibus, ex pe-
. dumfrigore accidit; praeprimis fi humidum ac frigidum lòlura eft , cui
infiftunt, vel infident : abdomen inde omnium primum afBcitur, fubcritur
colicus dolor, qui in dlarrhocam íübito degenerai, fi calor pedibus
non admovetur. ratio evidentiflima eft: plantae pedum ab ifchiadico
nervo propagines accipiunt, uti Euftachius Tab. XX. in dextro pede
expofuic: ilchiadicus vero, ut in noilràTab.I. fig. II. pater, ramis iêx
^ cum intercoftali unitur, qui intefiinis omnibus & nervis proipicit, & TAB;
V cura reliquo corpore conjungitur: neccfiè igitur eft, à frigore pedum „J',^
^ non modo inteftina, ied etiam reliquum corpus affici.
C A F V T Q^U A R T Ü M.
De Figurd &' fiiu Partium in Calculoforum curatione
fcitii necesfariisé? de inc/ßom veficae fecimiim
Raviim^ Cheßeldenwn aliosque.
Uando corpus iijpinura collocatum efl, quemadmodum TAB.
_ R a v i u s (a) fòlebat, (ùper fubfèllium non admodum altum,
ita ut dorfum humilius fit, coxae paululum excitentur, tum (ii-
^ blatis integumentis comraunibus, ut in Tab. lÌ. fig. I. ac icroto, quae-
0 cunque in regionis perinaei ftrato primo obvia funt, commodilTìmc
^ conipici poiìùnt. Maxime vero ad pelvis aperfuram rhomboideam, a,
^ B, S, c. attendendum, & ad ipatium inter Iphinclerem ani externum
^ B, D. acceleratorem T . transverfum perinaei alterum Q. & ereftorem
P , ad tuber ifchii S. usque; in eò enim fectio lateralis inftituitur, lineà
T . D. paralleli cruri ollìs pubis, & ifchii, per integumenta communia;
& veriùs urethram vero profundius : muiculus igitur transveritis perinaei S.
l'I finifter hic ratione necefiàrio abfcinditur. ì
Catheteris vero manubrio verfìis inguen dextrum nimium inclinato,
arteriae pudendae, venaeque & nervi a,-j. vulnerantur; etiam vaß haemorrhoidalia
externa, fi deor/ùm nimis producitur incifio.
4 Anus apertus, ut in mortuis iemper, hicreprae/èntatur, quiin vivis,
^ ubi metus adeft, retrahitur; erit proinde centrum in F, loco A. atque
linea, qui vulnus externumdefigno, T. D. refte dufla.
^ 0. 2. Sublatù primi rerum facie, ieu vafis & muicclis, quae ftratumj,^j5_
^ primum occupant, quemadmodum in Fig. II. manifcftum eft, adparec
^ Icalpellum veficara, five ureihrara attingere non pofiè, nifi ani levator
U. incidatur. plexus vafòrum , qui ligamento triangulari i. incumbit,
etiam pro parte, nervus autem pudendus ad ipliinóierem veficae, &
urethrae bulbura pertinens 11. 12. integer, abicinditur. Si praeter ne-
4 ceiTitatem prima ièólio nimis deoriùm protrahitur, profundiores haemor-
% rhoidales arteriae & venae laeduntur; & eo ¡piò momento inteftinum
¿1 refìum vulneratur : languii anum efiluens certum hujus erroris indicium
eft.
^ Interim nondum penitus perfùaiìis fiim, ligamentum triangufare J". necellario
laedi; praecaveri poiTè mihi videtur, fi non nimis alte incipere-
§ tur, ièu finiretur urethrae & veficae incifio. Douglafius (bj tamen ob-
^ ièrvat Chefèldenum ligamentum illud continuo icalpello attingere, eriam
^ Comperi glandulam mucofam finiftram, fiib hoc ligamento fitam, vel
1 ejus duftum ab eo incidi, notare vero hic oportet Chefeldenura ab infe-
^ riore parte iùrium fècare, & ideo credibiliter illud ligamuntum vulnerare:
id autem fupervacuum effe puto.
^ 3- Quando levatores ani prudenter removemus, proftata glandula,
& urethra piexù venarum a, b, c, d. Fig. III. coronatae in confpe- na. ¡n.
¿lum prodeunt:etiam fèminales veficulae & peritonaeum ». f. r. adproé>
ftatam fere uique inteftinum concomitans. Inteftinum vero propter diu
^ retentas foeces, in adultis inprimis, valde dilatatum eft.
Igitur, fi rite icalpe , urethrae pars, & proflata inciditur
gianduia, uni cum plexù venoib: fi vero ex infortunio mucro fcalpelli
ex ßilco catheteris prolabitur, inteftinum, etiam vefica iéminalis,
propter vicinitatem, vehementer iaeditur.
Patet tandem, aberrantibus inftrumentis, inter inteftinura reflum &
fèminales veficulas amplum fpatium dari, in quo ceu in vefici ipf i , non
tamen fine dilcrimine, moveri queant.
Ubi
{-») B. S. Albini Ind. Supeli. Ravii & de ejus Vici p. ig.
Q) Meihodus Lateralis Chefeld ; pag. 19.5. i.
E