in de munten , toen de Romeinen Griekenland
p
tot een wingewest hadden gemaakt en de kunstenaars
zich naar Italië begaven, terwijl naderhand
Bulgaren, Saracenen en Turken het
Grieksche keizerrijk verwoesteden, zijn ons, al
waren wij met de geschiedenis des volks zelve
niet bekend, een levendig toonbeeld van den trap
der uiterlijke beschaving, en den toestand der
kunsten en wetenschappen bij dat volk in de
verschillende eeuwen van deszelfs bestaan. Beschouwen
wij daarentegen de lompe, ruwe klompen
gelds der Vroegere Romeinen, en de munten
dier zelfde-Romeinen onder het Gemeene-
best en de verschillende keizers, welke nimmer ,
zelfs op verre na niet, de schoonheid dér Griek*
sehe geldstukken evenaarden, wij zullen dadelijk,
en wel des noods alleen hieruit, kunnen bemerken,
dat beschaving en kunsten bij de wereld*
beheerschers nimmer dien graad bereikten als
bij de fijngevoelige Grieken.
De wanstaltige, misteekende, van alle soort
van schoónheid ontbloote munten der middeleeuwen,
toen Barbaren, Keizers en Priesters, wereldlijke
en geestelijke dwingelanden, hunne magt
vereenigden om het licht der kunsten en wetenschappen
uitteblusschen, en toen bijna overal
wansmaak op den troon zat, toonen ons ten allerduidelijkste
dat het menschdom wederom tot eene
soort van kindschheid vervallen was , even als
men in de eerste eeuwen van het ontstaan van
burgermaatschappijen waarnam; de letters der
omschriften op de munten der middeléeuwen zijn
dikwerf zoo ellendig ter nedergesteld, dat men
naar de beteekenis derzelve veelal raden moet,
en de ongeoefende dë grootst mogelijke moeite
zoude hebben om een dier omschriften te ontcijferen
; de zoogenoemde bracteaten of holpen-
ningen zijn $en sprekend, bewijs van de grove
onwetendheid en alom heerschende barbaarschheid
in de middeléeuwen; men had namelijk of geene
werktuigen meer om op beide zijden te munten,
of geene stempelsnijders, die in het staal wisten
te arbeiden of in het klein iets welgevormds konden
voor den dag brengen; waarom men zich
moest vergenoegen met in week metaal of ook
wel in hard hout eene soort van stempel te snij