~%s>% ■ ~&>S :l# “: 7§^f$§~ ■■■-&$ §§=&
CAPUT NONUM.
Si Lapides noftri non Artis,fed Naturai opus
funt, in iis formandis nec Natura ipfa, nec
fictitius Archaeus per Geocofmum diffufus lufit.
Thanafius Kircherus Societatis J e s u , in admirando
opere fuo, cui Titulum Aluné jub-
terranei dedit, &. ex quò ceu fonte non pau-
ci Recentiores Lithographi fuas de Origine
lapidum íententias hauferunt, & amplifica-
tas ediderunt, fib: 8. fe¿b i. pag: 37. inter quatuor praeci-
puos modos, quibus figuras in lapidibus oriri exiílimat,
primo loco ílatuit cafum fortuitum. Non injucundum
Leftori erit,cui praeílans & pretiofum opus ad manum
non e ft, verba fagaciilìmi & indefeffì in regno Natura:
inyeftigando Viri apponere ; Noverit, inquit, LeBor, quod
quemadmodum pliantafia hommum, dum ccelum varietate nu-.
bium obduBum videt, varia j\ibi, nunc Dracones volantes, jam
naves,modo montes,urbes & cajlella, nunc cruces, modo humanas
figuras, (3 (imilia phasmata ex nubium incompofita repras fentatione imaginantur : ita quoque vel in fiuto in terram con-
jecio notamus ali quid figurari, quod modo buie, modo alteri rei
flmile ejl. Imo in itmeribus videntes montium fub certa figura
protenfiùnem nunc menfam concipimus, uti promontorium
Bona Spei,nunc fub vultu humano, ut ScylJaum promontorium
Sicilia;, nunc hominem fupine proflratum, ut in Apennini Camer-
tenfium monte . , fubinde faxa (3 frutices rupiúmque fragmenta
effigiem humanam fub numifmatis figura ojlendunt, uti
Panarmi Aions, qui a figura vulgo dicitur, monte de medaglia
... Videas (3 in rudibus laterum coBorum fuperficiebus varia
injeclorum, volucrum, aharúmque rerum veftigia, qu<e fa-
men nullo a Natura fine intenta funt, fed ob fimilitudìnem quan-
dam rerum, homofibi talia eje imaginatur. Bis itaquefibi
propopropofitjs
jam quarì meritò poffet,unde tanta imaginum in lapidibus
fieBra originem fuam fumpferint ì Refjondeo omnia hac '
nata effe ex fluore falini liquoris,qui ubi terrenam (3 appropria-
tam fubftanfiam adhuc mollem, (3 ficcitate jam ingruente in
multas rimas £3 finuojos duBus fatifientem f i inflnuaverit, uti
in marmoribus videre efl,fit,ut ibidem fiiritu lapidifico fucceffu
temporis omnia fimul in duram i 3 faxeam moìem coalefcant ,ita
prò rimarum fiffurarùmque conflitutione fiuor infintiatus , jam
pulcherrima fiumina,jam ramofas arbores,modò volucris aut
infilili, aut quadrupedi* formam, aut etiam humanam effigiem
vel faltem aliquod Immani corporis membrum, eo modo,quo po-
tejl , (3 prò difiofitione materia jam ficcitate in varias & rimo-
fas vacuitates fatifeentis, delineat. . . . . . Ejl (3 aliud hujus rei
non leve argumentum, fortuito (3 cafuali fiuxu conftituta effe jì-
milia phafmata,quod vix uUa ex iis,qua animate figuram men-
tiuntur, forma perfecla f i t , fed fimper ali quid ad integram fi-
guram requifitum ( ut in capitibus vel oculus ,vel nafus, in brachiti
manus digitique,in tibte pedes,quod piclorum ut plurimàm
induflria emendat, deejfi comperiatur) ita,ut nùn tarri,quid revera
fint, quam quid phantafiica facultas ea effe fibi imaginatur
, judicemus, quemadmodum paulò ante de nubìbus ,montibusì
fiuto, cdferisque rebus diximus. Ecce ! genuinam & candidata
Viri Eruditiilìmi ièntentiam de lapidum figuris,ca-
fu fortuito natis, aut ex phantafiae ludibrio ad hanc vel
illam ipeciem determinatis, ex qua fuam in Ludiones
cenfuram deprompfiiTe videtur Cl: ButtneruS Coralliograph:
fubterran: cap: 1. §. IX. & fiqq: cum ait : Fabula ejl, Naturai
retraho : Phantafu humana vifu abutentis . . . . a judicio deferta;,
confufe, preoccupata, vel etiam credula imo mimuU....
quando imaginatio ex apparentid rerum fallitur (3 fallii.
Quod cafum fortuitumKìrcherus,id Recentiores pafi
sìm Natura, gratiosè errantis lufum appellant, quem in
marmore, achate, radicibus ftucudì, aliisque multicolo-
ribus faxis lignisq; admittendum effe non diffiteor, tunc
maxime, cum imagines àut piffae, aut dudis folùm ex-
Q_ tremis