! »i'
f
i
‘ ]
r ;
l-i'
Ih
i'll
i
¡Í
■i?'
' i
— 64 —
tem, cum funículo fpermatico comparaucrat; quo nomine etiam aptius
candem indigitandan cqiiidem crediderim, quam filamenti, a cuius
forma faepe, re ipfa vero femper longe rccedit. Itaque, cum
cognitum nunc eiiidentiffinie habcamus, quid vere infit Ce d id o p o llini
antherarum, convenientius fane, etiam re fp ed u vegetabilium c ryp -
togamiccrum L in n a e i, exiflimo, id nomine fpermatocyflidium, quod
idem dénotât, ac veficula feminalis feu potius fp erma tica 'Q , fiilutare.
Secreta fie e fuccis communibus cuiusqiie fpeciei mafla fper-
matica in exiguas has veíiculas variae conformationis, fi augentiori-
bus vitris inde euacuata confideratur, in vniuerfum album, aut pa-
rum ab hoc abludentem colorem offert. Qua proprietate v e lu ti conv
en it cum fpermate animalium; fic neque differì varietate confiflen.
tiae, fecundum cuique fere fpeciei addidam normam. Euidentiffima
et forte omnium maxima Cucurbitae Peponir fp erma tocy flid ia, fperma
multo confiflentius e.xpellunt, quam fpecierum congenerum : A f -
clepiadis fyríacae, Perip locae graecae tenuius quam illa mufcorum
frondoforum: graminum, v e lu ti in A liena fatitm, fefyuitertia, orientali
aliis fecunda, quali nebulam albam refert. Omnium cohaeret et ad
lucis
• ) Antiqua hominnm inrcitia in rebus infìitutlsque Naturae e ffecît, v t res plane diuerfas vno
eodtniqne vocabulo Indigitarent. Difcuffis nunc tenebris, et inpriinis quidem, vbi illae fcien-
tifice trañantiu-, certe ne vocabulorum ambiguitas decenter locum liabet. Romani .et anima-
Uiim mafculam impraegnantricem malTam et partus vegetabiles femen dixerunt. Idem Germani.
Scd Graeci ad horum indicationem duplici vfi funt vocabulo, fcilicet to airo^x et to'
aftí§y.x. Cum vero abinde SulpiíuiS et Seuerinus perfpicerent diucrfitatem vtrorcmque fpi^
riluofum albicanti-m humorem, malricem itttpraegttantem prudentius fperma nunciipanint. E t
ego quidem cr id id eiim , magis conuenire dilucidioribus noflris temporibus, id fperma dicerc,
quod genitale mafculum excernic foecundans principium; ab hoc foecundatum autem, indeque
in prolem viuificatum, Semea v el gracco idiomate Spora,
.— 65 —
lucis ( n o n fo l is ) radiosi,, fp eculo fiibpollto immiflbs aliquid faltem
heter'ogeiiei o cu lo oflerunt. :
Hanc mafiam exc crni atque e ru fta ri e fuis v e ficu lls , fi iflae
aquae aut alio 4iq u o fi immittantur, obferuauerant Ncedhamus, du
Hamel, Juflleii et àlii',' vnde haud impie concluferant B o tan op hy liologi,
idem etiamnum eiièiitre' adfperfis bis corpufculis genitali femineo.
A t K o elreuterus, id a v io len tia , immaturis, hincque adhuc opacis,
corpufculis illa tà , contra Naturam ita ciienire , fecundum naturam
v e ro tantum transfpiratione fubtiliflìmi oleofi impracgnantis principii
per poros exiliflìmos maturifate transparcntium peragi contendit®).
S ic optimus V i r minus circumfpefta obferuatione microfcop ica illu-
fus, id pro maturo habuit, quod v el per fe iam, v e l a pe ra ffa explo-
fione v acuum erat.
Confidan t huius veritatis cupidi exteroritra vegetabilium, noflris
in rcgionibus nunquam fruftificantiii'm, corpiisciila fpermatocyflidia;
inuenient v ix non femper cu n d a pellucentia. Qiiodfi v ero ex altera
p a r t e , conceptacida ifla fpermatis de fiigmate d ep rom ta , notulam
aperturae, aut fi in ipfa fligmate augentioribus vitris luftrata, v n a
cum pelluciditate, etiam fpermaticam maffam, fimillimam d ii, quae
in guttula aquae prodit, eu.acuatam offerant*'''}, quid tum? Omnium
autem euidentiflìme Koelrciiterianam illam opinionem deflriiunt fpcrmato
*) Libro ant- a citato.
»«■) Hat-c equidem dlduftius commouRiau i, praeprimis exempla Cucurbitae Bepo ih coIleóA-
neorum mcoium autca nomiuacoium parte Ccunda pag. 105. feq.
I
l i k