c u n d a hos affidentia, momento citius ad illam transfcrant, andicent-
•que -eoriiim prac.fentiam. Qjrac indicatio,, níG fugitiua ,ct vn a cu ta
dndicati praefentia, tianlltoria fuerit, quin memoriae comimraicata,
cum inlraereirte qua-fi impréffione imaginis; c r it turn animadueríio,
fe u , fi mauis, obfernatio communis bominibus cum brutis. Quae
faepius rcp etita,., praefertim .íenfalionem aliquam grati aut ingrati,
.aditmdam fi -habeat, etiam experientia dici folet. ' .Sic .animal irrationale,
fiC infans fuae rationis nondum compos, fuilis aut virgae
vffedKS exp e rt!, n utui imperantis A f e .accomodante .certe fo la ex-
■perieiitia cdodL
C o rp o r is euölutionem v lte r io r cm , con'feqnitur .efiam illa fa -
cnltatum animae hura'anae, p a r i paflii. E x c itan t, fenfibus per.cepta,
in te llcd u i conceptus. E xp e rg e fa d a .quafi bis ra tio , -confcia fibi fit,
enm fuae dignitatis, turn vtiliLatis, imo necefiitatis conceptnum. Hinc
anima in v ig ila t fenfibus -quibnsuis occurentibus, n itku rqu e .tentare
modos inquircndi, v t ita p k n io rem et certiorem fcientiam eorum
anquirat, quae ad ne-ceffitates commodaque yitae tranfigendae .pertinent.
A tque bis comple.xam effe vulgarem obferuationm et e.xperi-
entiam, cuique bomini competentem., equidem erediderim.
A t non omnium anima bos intra cancellos contincri fe patitur;
quin acceufa, v itro progredì flagra i, faepe perquam nobili defiderio,
Naturam ipfam, rerumque cauffas et effedus penetrare. Quare flu-
diofiffimc intendit fenfus, v titurque confiliis quam curiofiffime delibe-
ratis, ,ad fcopum propofitum defideratumque affequendum. Praeuia
feilii'I
•j. i;
fc ilicet delib eration e , fcnfuum op e , ob ieAa qiiaems occurcntla attente
confidcr-at, v.t perfpeAam fibi redderet v er itatcm , et modi et
caufarum e t effeAuum exiftentiae; v.el, fi ita id penetrare nequeat,
quoti penetrare auet, v itro tentamina, in praefixum fcopum direda,
inflitucre ac fufcipere deoernit. Quorum alterum mere ad obfer.
a fionem, alterum ad e.xperientiam pertinet. Patet bine viramque
inter exiinia affinitas; nce n on , q u o d obfcruatio celebrari quidem
ppffit, .absque experientia, ab .experientia a.u,tem nequeat abcffc ob -
feruatio-
E f l itaqne obferuatio, 'quam Eie v o lum u s , illa ob iedo rum a
Natura p ro d u d o rum cauta attentaque contemplafio , quam rationalis
anima, fenfuum miniflerio, eum in finem orditur, v t rite perfpec-
tum fibi redderet, quicq-uid ad cuiusquc exiflentiam per fe pertinet.
Itaque modos, propfietates, -caufas et affedus totius o b ie d i, v e l partis
cuiusdam. Hinc obferuatio circa Naturae ipfiiis fludium fo-
lummodo occupata efl ; .experientia v e r o , tentaminibus praefixum
fcopum attingere nititur. V tro q u e modo iuteUed.us eru d itu r con-
ceptibus, inferuientibus rationi pro fundamento.; igitur p a tet, qu an tum
interfit, ne ifta rationalis animae nutrimenta, -obferuatione eon-
taminentur.
E ì - f U S o r g a n u m
E t omnium quidem primum requifitum ad dcbitara obferuationem
e li, fenfuum integritas atque v a k tu d o ; v tp o te minifiris h u .