debere, cum de fonte genuino omnium v er ltatiim, humana fagaci-
tate affequendarum, turn de genuino inde hauricndi modo. Sin
minus, non poteft non infigniler de euentu finiflro periclitari.
V n u s , isque quam rmceriffimus v e r i fons atque fcatur igo eil
Natura , feu complexus om nium , quac ipfiffima Aéterna V er iia ta s
iiMiìc, v t fua fponte c.xiilerc pergerent, iuffit; certiffime ita , v t haii-
rire inde poffint niniium felices mortales, his lì perpctim attenti
inhiàiierint, fundamenta rationis indeilruAibilia. Ifla enim animae
connata non fu n t, ncque in fita ; quin fenfuuni miniflerio, ob fe r .
v and o ac experiando anquiri debent: v t ita refte flatutum fit; qtiic-
quid homo a r tis , fcientia e, atque prudentiae alTequi v a le t , id omnc
obferuationi et c.\'perkntiae tribucndum efle. T a n ta igitur v tr iu s-
que ex alfe inflitutae e li v is atque dignitas, v t p e c ca ta , v e l minima^
commifla, ratiociniis inde d uÀ is preifo pede inliaercant.
P roprium huius operis arguanenium ad tenebricofiorem cam-
pum Natùrae pertinet, n on , nifi fingulari et artificióla quidem ob-
feruatione decenter dilucitandum. H in c , v t veritatis cupidi ipfi-
met ibi pei-hibita ad triitinam obferuationis r e u o c a r c , ponderare, fir-
miori talo abitine v itro progredì poflint; praemiffis nonnullis de ob feruatione
in vn iu e r fum , cu n fta , quae fpecialiorem horum ob icA o -
rum adminiftrationem concernunt, longo v fu mihi p ro b a ta , traderc
confiitui antea, quam ad ilUus traAationcm me accinAurus fum.
SECTIO
! i'Il
Sii
S E C T I O I
D e o h f e r u a t i 0 n e t u g e n e r e
Non dcfuerunt quidem n onnulli celebres v ir i, qui hinc inde in .
fuis fcriptis peihiberent, hanc operationcm concernentia. Sic ex opc-
ribus excelleiitiffinii Naturae philofophi B on n e t, piuscula colligere
lic c i requifita, quae ad obferuationem genuinam debitainque pertinent.
Sed omnium primus, a c , quantinn mihi con llat, Vnus, qui
e.x inflituto hoc argumentum fingulari in opere tra ftarc t, cft Reitc-
rendus S e n eb ie ry .- ita quidem, vi.x qiiidquani praeceptorum ibi
defiderari credas, quae obferuatorem ad propofitum fcopum rite atque
ad amuflìm con feq u en d um , dirigere queant. Quoniam vero
g a llico idiomate con fcriptum, v ix omnium in maiiibiis ver far i fiifpi-
cercm, videreturque m ihi, non fatis refpexiiTe quaedam momenta,
circa obferuationem corporum viuo rum fc ilu perquam neccflaria;
p ra c te rca , praemittere fpccialioribus generaliora deceat ; fuccinAim
hic illis praefertim inhaefurus funi, quae prcffius obfcruationes et ar-
gumenta noflra fpeAant. Sed difpiciamus primo omnium tantisper
de fundamento defin itionis, et de dcfinitjonc ipfa o b fc iiia lion is , a
qua ordiri omnem difputationem vtique decet, v t d a re con fic t, de
quo agatur; idque eo magis, quo facpius commutata rcpcriantur
obfcruatio et e.xpericntia.
Animam nin iirum, fcnftisquc corporum aperte aminatorum,
quae intercedit neceffitas atque con iu n A io , tanta e li , v t ob ieAa
A 2
L 'A r t d 'o b fe r v c r p a r J e an S e n e b ie r , a G c n e v e 1 7 7 5 . in S.
cunAa
.I t