11 '
k s #
Ï -I
H e b b a e annuae vel s u f f b u t i c e s . G a u l e s diffusi, erecti vel decumbentes, rarius virgati, plus ininus
dichotome ramosi, raro scaposi simplices, glaberrimi vel pubescentes. F o l i a opposita vel alterna vel
spurie vaticinata, sessilia vel breviter petiolata, integerrima, exstipulata aut stipulata, stipulis membranaceis
interdum fimbriatis, saepe fugacibus. F l o r e s in dichasia axillaria et terminalia, laxa vel interdum
in wnhellidas ad caidis nodos sessiles contrada vel racemiformia dispositi, plenimque parvi. —
Crescunt in ì-egionibtis calidioribus xitriusque orbis, pleraeque Afì'icae australis incolae.
DE CARYOPHYLLINARUMCLASSIS ORDINIBUS
DISTINGUENDIS PRAEMONENDA.
GaryopkylHnanim classis ordines Ct genera etsi a per-
multis ac peritissimis botanicis saepissime et optimc circum-
sciipla sint, attamen si varias, quns illi proposueniut, senten-
tins comparaveris, uon solum totius classis distributionem, sed
etiam genenim civcumscriptionein deiiuo castigaiidas et refor-
mandas esse intelliges. Qua de re longius disserere Inijus quidem
loci esse non potest, e t nosmet ipsi totam classem nondum
ita perspeximus, ut melioris quidquam et iiaturalioris, quam viri
peritiores ac doctiores proposuere, proponero audeamus; attamen
pauca de ordinibus distinguendis praeraittere nobis liceat.
Ac primum quidem in meraoviam revocare voluiuus, Caryo-
phjlUnarum classem embryonis evolutione inter eeteras vnlde
esse insignem, quum cmbiyo accrescens sacculum embiyonalem,
in plerisque, quin etiam fere omuibus classis generibus curvatum
ac perisphcricum, in paucis rectum, sensim totum impleat atque
endospennium in eo ortum consumât, ita u t in semine maturo
embryo solo perispevmio circumdetur. Quantum scimus, hic evo-
lutionis modus nullam subit exceptionem; quamquam igitur
permultis notis Polygonaceae nonnullis Caryophyllinarim ordinibus,
imprimis Ghenopodiaceis valde appropinquautnr et
ab aucloribus nonnumquam inter Caryophyllinas euumerantur,
tamen ex nostra sententia, quum embryonis gaudeant evolutione
diversissima, ex classe excludendae sunt. Sine ulla autem
dubitationc ad Garyophyllinas adnuineramus Nyctaginaceas,
Amarantaceas, Baaellaceas, Chenopodiaceas, Pliylolaccaceas;
quod ad Gaoiaceas pertinet, nescimus an recte ab nonnullis auc-
toribus, e. gr. a cl. A. Bravn (in Ascherson, Flora der Mark
Brandenburg, introductio 61), in hoc systematis loco inserantur.
Hisce ordinibus omissis, a cl. Ba u tlin g , qui, nisi fallimur,
primus Caryophyllinarum classem recto circumscripsit, ad eam
numerantur Scleranthaceae, Paroiiychiaceae (genera Jllecebrea,
Spergulea, MoUuginea e t Telephia comprehendentes), Portu-
lacaceae, Alsinaceae, Silenaceae; COotTà Ficoidaceae sub classe
proxima, quam Succulenlarum salutai nomine, militant.*)
Longius esset, hoc loco rationes, quibus auctores ad ordines,
quos supi-a norainavimus, distinguendos usi sunt, omnes enumerare;
nunc statim cl. Fznzlii, qui sine dublo classem nostram optime
perspexit atque ejus distributionem et affìnitatem siimma sagacitate
adumbravit, de sententia paucis verbis disputare liceat.
Ordines sex Bartlingiani, a nobis accuratius observandi, ab ilio
in tres sunt conjuncti**), s à i Mesemlryanlhemaceae soìnmMesem-
bryanlkemi genus complectentes, Portulacaceae, quo nomine
Bartlingii ordinem cognominem et, Mesembryanihemo cxcepto, Fi-
coiiaceas salutai, et Caryophyllaceae, quae a Babtlinoio sub
*) Baiituso et Wendi.axu, Beitrüge zur Bolnol
Ordines plnntnruni S95.
»*) Anoaleu des Wiener Museums II. 279 sequ. e
plantarum 845—955.
UllTI.I.S-C,
, Genera
Scleranthacearum, Paronychiacearum, Alsinacearum ac Silena-
cearum nominibus propositas erant. Jam anno 1836 enim cl.
F enzl*) Mollugineas, a cl. Bautlibqio cum Paronychiaceis con-
junctas, ad Portulacaceas numerandas esse recognovit, ad quas
oumia genera, quorum series staminum prima typice lobis caly-
cinis alterna est quaeque „capsula apice nec tnmcata nec complan
a ta, carpellis sutura ventrali (snepe ideali) ad axin connatis
gaudent“ , ponenda censuit; Ficoidaceae autem ob „capsulam
angulatam apice ti'uncatam, planam vel medio depressam, carpellis
sutura ventrali libera supera ac dorsali simul dehiscentibus
vel indehiscentibus osseis“ a Portulacaceie co tempore distiuxit.
At jam quatuor annos post Ficoidaceae omnes cum Portulacaceie
coiijunxit**) easque „calyce disepalo vel 2—ó-fido sive partito,
infero vel rarissime tubo ovario adnato semisuporo, staminibus
inter se liberis perigyne vcl hypogync insertis, 1—3-meris defi-
nitis vel polymevis indcfinitis, per phalanges plurlmum congestis,
phalangibus v d staminum serie -prima sepalis semper alternis
sive petalis antepositis, ovario syncarpo, rarissime apocarpo, pla-
centatione centrali“ prae ceteris ordinibus significavit. Totum
autem ordinem ex ovulorum insevtionis ratione, ovulis aut ex
apice ovarii loculorum pendulis aut placentae centrali liberae af-
fixis, ex fructus indehiscentia aut dehiscentia circumscissa vel valvata,
ex calyce discpalo aut 4— 5-partito, ex ovario uniloculari
aut 3—5-loculari, in plures dividit tribus. Tandem Mesevibryan-
themi genus, ab aucloribus prioribus cum Ficoidaceis coiyunc-
tum, ob placentationem dorsalem ut proprium ordinem Mesem-
bryanthemacearum noniiue proposuit.
Quam distributionem si perspicimus, imprimis observandum
babemus, Meeembryanthemi placentationeiu non iu omnibus generis
speciebus dorsalem esse, sed in aliis, ut ita dicamus, ba-
salein, in aliis centraleiu. Ex ovarii euim evolutione, quam optime
ct, u t nosmet ipsi affirmare possumus, recto cl. Payer ***)
circumscripsit atque iconibus illustravit, sequitur, prima quidem
juventute in omnibus speciebus placentam, ovulis in loculorum
latere iuteruo consecutione basipetali nascentibus, esse centralein.
In altera specierum parte, e. gv.xa M. cordifolio, haec permanet
placentatio etiam antheseos ac fructus tempore; in altera, ut
apud M. edule et M. violaceum, axis floi'nlis parte ad loculorum
basin sita multo magis, et lateraliter quidem, accreseente quam
parte superiore, loculi, juventute axi paralleli, sensim redduntur
horizontales et cum axi ferc 90 graduum anguium efficiunt, tandem
autem, ángulo ilio sensim crescente, iterum verticales po-
nuntur; corum autem pars, juventute summa, nunc ad basin, ad
apicem ima spectat. Unde ovula júniora, etsi, u t supra dixiraus,
in basi loculorum enata sint, nunc suprema cvadunt, vetustiora
infima. Placentatione igitur, u t vidimus, valde variante Mesem-
bryanthemum a ceteris Ficoidacearum generibus separari non
potest; cetcrae autem notae, quibus hoc genus prae aiiis gaudet,
*) Aonalen des Wiener Museums I. 342.
**) AnnnlcD des Wiener Aluscuins II. 279 sequ,, 885.
Orgiinogcuic de la fleur 358, tab. LXXX.
imprimis petala e t stamina plurima multiserialia, ad ordinem
proprium constituendum vix satis graves esse videntur. Prins-
qiiam autem de Meeembryanihemi generis positione certum quidquam
afferamus, Portulacaceae Fcnzliaiiae accuiatius perspi-
cicndae sunt.
Ac primura quiilem quod attinet ad staminum situm, qucm
ad Portulacaceae distingucndas suimni esse momenti cl. Feszl
voluit, ca non semper lobis calycinis alternare commeinorauduiu
est. Jam cl. Asa Grav * ), si deccm adossent stamina, eodem
podo quo in Garyophyllaceis ea posila esse in nieinoriara vocat;
turn enim eovum seriem priinam et alteram discorni non posse.
Si autem ipsa evolutionis liistoriâ prima stamina lobis calycinis
alterna oriri demonstraretur, hoc nihil esset alienum, quum
cyclum floralem revera exteriorem post cyclum interiorem nasci
pluribus doceatur aliai'uni plantarum exemplis. Addimus genera
staminibus plurimis indefinitis ncque in phalanges congestis insignia,
in quibus stamina pluriseriatim inserta uullo modo certam
cum lobis calycinis dispositioncm demonstrant; addimus e. gr.
Calandriniae species, quaruni liaud pnucac staminibus gaudent
cum petalis alternis; in mcmoriain quoque revocamus Eectorel-
lam, Novae Seelandiae incolara**}, cujus stamina 5, etsi cum
petalis ima basi in tubum brevissimum connatis iuserta, tamen
iis alterna neque anteposita sunt. Longius esset plura affeire
exempla, notain e staminum e t petalorum positione sumptam non
esse tarn constantem quam cl. Fenzl affirmavit- Hue accedit, ut
genera bi- vel interdum trisépala numguam gaudennt calyce 5-
pavtito; quàre suadetur (ut etiam, ill. Fenzlio excepto, plerique
ceteri auctores judicâvunt), haec genera calycis et corollae aniso-
ineria insignia inter se atViniora esse quam cum ceteris, quae,
etsi eodem quidem staminum gaudeant situ, isomeria tamen inter
calycis ac corollae partes abhorrent. Genera igitur disepala, calyce
et habitu facile dignoscenda, a ceteris generibus, quae a cl.
F enzlio cum iis in cundem coiijuncta sunt ordinem, separamus
e t ut Portttlacacearum ordincin certe natui-alissimum proponinius.
Quem ad ordinem aduumerandae sunt F eszlu tribus Portala-
cariearum e t Calandriniearum Ct Portulacae genus, quod ob
ovarium semiinfenim cum Trianthemale, Seeuvio, aliis Ficoidacearum
generibus, etsi ab iis calyce bipartito, petalorum prae-
sentia, capsula uniloculari, placenta centrali libera valde alienum,
in eandcin tribuni collocatura est. Eodem igitur modo Portulacaceas
circiimscribinins, quo cl. Bentilam et Hooker ***) ; Lewieia
vero, herbu boveali-aiiierícaDa, sepalis 7—9, petalis 9 — 2 0 , omnibus
spiraliter pluriscviatis, non solum inter Portulacaceas, etsi
iis verisimiliter affinis, sod etiara in tota Caryophyllinarum classe,
cujus in omnibus speciebus sépala e t petala quincuncialiter inserta
sunt, dubium tenet locum.
Hoc ordine circumscripto, nunc ad Ficoidaceae venimus,
ad quas Meeembryanthemum e t F enzi.ii tribus Telragoniearum,
Aizoidearum et, Cypsehae e t Portulacae gcneribus excliisis. Se-
euviearum numeramus. Cypselca enim, hcrba pcrpusilla in Indiae
occidentatis insulis obvia, mclius militât sub Aleinaceis
(conféras infra), inter quas habitu Uemiariam in meinoriam revocai,
u t jam cl. GnisEiiAcut) cominemoravit; nam staniinum
cum lobis calycinis dispositio millius, u t vidimus, est momenti.
Ex iisdem 'caussis ColobaruM et Schiedeae genera, a cl. F enzmo
inter Molltiyineas, Portulacacearum tvibura, enumerata, melius
») Genera 11 Aniciicae borenli-oneiitalis illuslnita II. 10.
**) llciokor, Uaudl). New - Zoi.lauil Fl. 87.
***) Jounm! proceed. Linueiiii society VI, 59 cl 74; Genera pinulnrum
1. 155,
i ) Flora krit, West-Iildinu Islands 58.
ad Aleinaceae, inter quas Saginae ac Stellariae valde sunt af-
finia, transponuntuv. Ficoidaceae autem, nostro sensu circum-
scriptae, a Portulacaceie calyce semper 4- vel 5-partito, plus
minus tubuloso et capsula 2 — pluriloculari, au t, si abortu uni-
locularis evadit (quod rarissime evcnit), stigma oblique insertura
exhibente, satis differunt e t in sectiones duas. Mcaemhryan-
themeae, calycis tubo ovario adnato foliisque semper exstipulatis
insignes, ct Aizoideas, quae calycis tubo ovario non adnato plus
minusve elongato gaudent, dividi jiossuut.
Jam ad Molluginaceae transeamus, quas, Colobanlhi, Schiedeae
et Acrosanikis generibus exclusis, cum Fenzlii tribù cognomini
congruentes ad Ficoidaceae numerant cl. Bentuav et
Hooker*), et quibuscum F enzlii tribus Polpodearum atque Adeno-
grammearum e t Oieekiae, Semonvilleae ac Lime i genera, ex auctorum
multorum et nostra quoque sententia ad Fhytolaocacearum
ordinem numeranda, conjungunt. Primum igitur notandum est,
uos sub MoUuginaceie tantum Orygiae, Macarlhuriae, Glini,
Molluginia, Pharnacei, Eyp e rte lis, Cocfantói genera rccensere;
Acroeanilm enim, a cl. Fenzlio ad eas adnumerata, melius ad
veras Ficoidaceae, u t jam cl. Bentuam**) commemoravit, po-
iiitur; Telephium ob ovarium, etsi carpidiis introflexis loculare
vidcatur, reverá semper uniloculare ad Alsinaceae veras adscri-
bitur; Psammotropha, Polpoda et Adenogramma autem, genera
iu Africa australi obvia, ob ovarii loculos uniovulatos, acque ac
Gisekia, Semonvillea et Limeum, ad Phytolaccaceae numerantur.
Ovulorum enim cum cai-pidiis isomeria fere unicum praebet discrimen
inter Phytolaccaceae e t Atolluginaceaa, quo charactere
neglecto, hos ordines duos in unum contrahcve deberes, quod
quidem naturae aegre rosponderet. Molluginaceae autem, sola
genera su¡>ra commemorata comprehendentes, licet eas tum Ficai-
daceis tum Phytolaccaceis affines esse negare haud possimus,
tamen calyce profunde 5-pavtito (solo in genere capensi subanomalo
Coelantho tubum campamilatuin referente), staminibus semper
hypogyiiis, nonnisi in Coelantho perigynis, fructu capsulad semper
3—5-loculari loculicide dehiscente, loculis multiovulatis totoque
habitu Garyophyllaceis multo aflìniores videntur quam Ficoidaceis,
id quod jam cl. Asa Gray***) suspicatus est; a Portulaca-
ceis autem, quibuscum, ut supra diximus, cl. Feszl eas con-
junxit, habitu, calyce et fructu ralde sunt remotac.
Qtiod ad fractura attinet in loculos divisum, hoc loco in
meinoriam revocare voluinus, evolutionis historia doceri, in Caryophyllinarum
tota classe ovarium prima juventute, si plura ad-
sunt carpidia, eorura marginibus introflexis e t cum floris axi
accresccnto coalitis, loculare esse, dein autem saepissime disse-
pimenta evanescere, ita u t ovarium tandem uniloculare videatur.
Etiamsi igitur character ex ovario uni- vel pluriloculari sumptus,
ut ita diamu s, quasi relativus videatur, attamen septa, si in
fructu maturo permanent, ex nostra sententia ad ordines sive
genera distingiienda suinnii sunt momenti. Itaquc etiam ad Mol-
luginaceas discernendas hoc usi suinus charactere; priusquam
autem de hujus ordinis positione inter ceteros disputare possimus,
pauca de Caryophyllacearum ordiue praemittenda sunt.
Eo enim sensu, quo a cl. Fenzlio circumscriptus et in tribus divisus
est, hunc ordinem permanere non posse censemus, sed in
duos Alsinacearum e t Silenaceariim ordines distribuendum esse,
quorum prior F enzlii subordiues Paronychiearum, Scleranthearun
et Alsincarum comprehendit.
*) Geiiora pl.miaruin
Juurnal prucecil. 1
Loco sopra cilalo.