Alber t van der Wer f f 1903-1991 18
biologisch onderzoek voor de Nederlandse
drinkwaterleidingen te verrichten. Dit zou hij tot 1956
blijven doen. Daarnaast bleef hij zijn diatomeeen-
onderzoek trouw en gaf vele particulieren en
instellingen adviezen. Zo ontstonden 00k contacten
nüet de Geologische Stichting te Haarlem, die in 1957
resulteerden in een vast dienst verband voor halve
dagen. De andere helft van zijn tijd was Van der Werff
werkzaam bij de Stichting voor Bodemkartering. Het
diatomeeenlaboratorium was ondergebracht in een
gebouw van Teylers Museum in de Damstraat, het
voormalige laboratorium van professor Lorentz.
In 1964 ging Van der Werff op eigen verzoek met
uitgesteld pensioen. Hij hield zieh toen voornamelijk
bezig met diatomeeenonderzoek in Noord Italie en
Joegoslavie, en met zijn zeer uitgebreide verzameling
postzegels.
Deze postzegelverzameling werd door zijn vader S.C.
van der Werff omstreeks 1900 begonnen. Helaas was
hij meer in de geldwaarde van de zegels
geinteresseerd dan in hun schoonheid. Toen de
collectie in het begin van de Eerste Wereldoorlog een
onvoorstelbaar hoge waarde bereikte, verkocht hij de
zegels, ondanks de vele verzoeken van vrouw en zoon
dit niet te doen. Spoedig kreeg Van der Werff sr. spijt
en begon opnieuw met verzamelen. De bäsis van deze
verzameling werd gelegd door die van zoon Ab. Tot
het overlijden van zijn vader in 1963 hebben beiden
aan hun tweede verzameling gebouwd. Het is deze
collectie die de kern vormt van de postzegels, die zieh
nu in Teylers Museum bevinden. De kennis van deze
postzegels ging samen met een grote geografische
interesse. Op reis in Frankrijk zag hij het silhouet van
een Franse plaats, waarop Van der Werff zei: ‘Dat is
Port Saint Malo, die komt voor op de 20 frank-zegel
van 1938’.
Hoewel met pensioen bleef Van der Werff een bioloog
in hart en nieren. Uit zijn werk voor waterleiding-
bedrijven en ander onderzoek met betrekking tot de
waterkwaliteii kwam zijn bezorgdheid voort voor de
vervuiling van ons leefmilieu. Verschillende overheden
en vervuilende bedrijven kregen van Van der Werff
zeer kritische opmerkingen te hören. Tot op hoge
leeftijd bleef hij tegen deze bedreiging ageren; in 1989
nog voor de VPRO-televisie. Dat hij Teylers Museum
een warm hart toe droeg, blijkt al uit de schenking van
zijn zegels, maar 00k zijn wetenschappelijke
bibliotheek heeft hij aan het museum nagelaten.
Hoewel de verzamelingen allang uit huis waren, bleef
Van der Werff zijn collecties in het museum
‘verzorgen’. Velen, 00k buiten het museum, zullen zijn
markante persoonlijkheid missen.
Hein de Wolf
Een markante medewerker van Teylers Museum is op 28 januari 1991
overleden: de heer A. van der Werff, 'onbezoldigd conservator' van zijn jaren
geleden aan het museum geschonken postzegelverzameling. Tot voor kort
was Van der Werff nog regelmatig in de leeszaal van het museum te vinden,
waar hij aan de bijzondere en omvangrijke collectie werkte.
AI zo'n tien jaar organiseerde hij kleine tentoonstellingen, in het postzegel-
kabinet, links voordat men de Ovale Zaal betreedt. Vooral zegels uit landen
die niet meer bestaan, hadden bij de exposities zijn voorkeur, zoals over
Estland, Letland, Litauen, Servie, Montenegro, Bosnie, Herzegowina en tal van
Duitse staatjes.
14 Albert van der
Werff 1903-1991 (foto:
Wim Hendriks,
Nieuwegein).
Van der Werff werd geboren in Amsterdam op 10
november 1903 en groeide daar 00k op.
Waarschijnlijk had zijn vader, die in het bankwezen
werkzaam was, het idee dat Ab in zijn voetspoor
moest treden. Ab ging dus naar de Handelsschool,
maar liep op 17-jarige leeftijd van school weg. Direct
daarna vond hij werk in de Hortus van Amsterdam.
Een jaar later studeerde Van der Werff biologie aan de
Gemeente Universiteit van Amsterdam.
In 1926 rondde hij zijn Studie af, waarna hij voor het
Hugo de Vries Fonds ging werken. Ook kreeg hij de
opdracht het al lopende diatomeeenonderzoek van de
Zuiderzee voort te zetten. Op 1 mei 1940 trad Van
der Werff in dienst van het Rijks Instituut voor
Drinkwatervoorziening met als opdracht het
Agenda
Mededel ingen
Tentoonstellingen
3 1-8 T/M IO-II-1990:
Hoorens en Schulpen. Schelpenboeken
1350-1850. Voor het eerst is het rijke bezit van
de bibliotheek van het museum het
onderwerp van een tentoonstelling. De
boeken geven een prächtig overzicht van drie
eeuwen schelpen verzamelen (eerste
schilderijenzaal)
26-10-1991 t / m 5-1-1992:
Mozart in Haarlem. Een tentoonstelling over
het bezoek van Mozart in 1766 aan Haarlem
(bovenzaal)
16-11-1991 t / m 27-1-1992:
Marius Bauer, een reis door India (1897-98).
I.s.m. Hannema-de Stuers Fundatie, Heino
(eerste schilderijenzaal)
Zaterdagochtendlezingen Tin du siècle’
Tussen September 1991 en april 1992 worden
er acht voordrachten gehouden in Teylers
Museum rond het thema FIN DU SIECLE
(zie bijdrage R.O. Fock in dit Teylers
Magazijn). Het is een omgekeerde
woordspeling met de term ‘Fin de Siècle’, die
wordt gebruikt om culturele bewegingen aan
het eind van de vorige eeuw aan te duiden. In
deze lezingenserie worden verschillende
gezichtspunten samengebracht en wordt de
spanning voelbaar die door de titel wordt
gesuggereerd.
Het is de zesde serie in een succesvolle reeks
die o.m. de onderwerpen Waarnemen, Chaos
en Tijd heeft bestreken. De lezingen worden
gehouden in de aula van het museum. Vanaf
10.30 uur bestaat de mogelijkheid een kop
koffie of thee te drinken. De voordrachten
zijn van 11.00 tot 12.30 uur, inclusief een half
uur discussie. De lezingen werden tot vorig
jaar georganiseerd in samenwerking met de
Vereniging OKW. Deze vereniging is vorig
jaar overgegaan in de K.L. Poll Stichting. De
organisatie van de lezingencyclus vindt nu
alleen plaats onder auspiciën van Teylers
Museum. De kortingen op de entreeprijs en
abonnement voor OKW-leden zijn hiermee
vervallen en gelden nu alleen voor Vrienden
van Teylers Museum. Toegangsprijs bedraagt
voor een abonnement f 105,-, voor Vrienden
van Teylers Museum f 70,-, of per enkele
voordracht resp. f 15,- en f 10,-. De kaarten
zijn in het museum verkrijgbaar of door het
verschuldigde bedrag over te maken op
bankrekeningnummer 56.00.50.550 (ABN
Haarlem, girorek. 4000) t.n.v. Stichting Teylers
Museum inzake Teylerlezingen, onder
vermelding van de gewenste lezing(en).
Nadere inlichtingen zijn te verkrijgen bij het
museum.
Programma:
zaterdag 2 1 -9 - 19 9 1 -
Prof, dr W.L. van Reijen: Een heilloze
spraakverwarring? Taalfilosofie: modem versus
postmodem
zaterdag 19 - 10 - 19 9 1 -
Prof, dr H.J. Habing: De laatste honderd jaar in
het heelal
zaterdag 2 3 - 1 1 - 19 9 1 -
Prof, dr F.W. Saris: Decadentie in defysica
zaterdag 14 - 12 - 19 9 1 -
Prof, mr WJ.P.M. Fase: Van collectieve zorg naar
de individuele benadering in de sociale zekerheid
zaterdag 18 - 1- 19 9 2 -
Dr J.A. Swinkels: Het lichaam-geestprobleem,
een eeuwige discussie?
zaterdag 2 2 -2 -19 9 2 -
Prof, dr C. Blotkamp: Fin du siècle, fin de l ’art
zaterdag 14-3- 19 9 2 -
Prof, dr Ph.A. Idenburg: Besturen in de
overgangstijd
zaterdag 18 -4 -19 92 -
Prof, mr M.M. Mendel: Recht: iets om mee te
maken. De duurzame kern van het denken over
recht.
Over de sprekers:
Prof, dr W.L. van Reijen
Studeerde filosofie, psychologie, pedagogiek en
Duitse taal- en letterkunde in Leuven en
Freiburg/Br. Promoveerde in 19 6 7 opKanten
Heidegger. Van 1968 tot 19 7 5 ivetenschappelijk
medewerker aan de universiteiten van Heidelberg
en Stuttgart, na 19 7 5 aan het Filosofisch Instituut
van de Rijksuniversiteit Utrecht (R UU). Sinds
1985 hoogleraar in de sociale filosofie en de
filosofische antropologie aan de Faculteit
Wijsbegeerte en aan de Faculteit Sociale
Wetenschappen van de R UU.
Prof, dr H.J. Habing
Promoveerde in 1968 op een astrofysisch
onderwerp aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Was enkele ja ren werkzaam aan de University o f
California in Berkeley (V.S), daarna verbonden
aan de Sterrenwacht in Leiden, eerst als lector, en
sinds 1980 alsgewoon hoogleraar.
Onderzoeksinteresse’s: bouw en oorsprong van ons
Melkwegstelsel; de astrofisica van stervende
sterren. L id van Teylers Tweede Genootschap.
Prof, dr F.W. Saris
Studeerde natuurkunde aan de Universiteit van
Amsterdam en promoveerde in 1971 b ij professor
dr J. Kistemaker te Leiden op een proefschrift:
Characteristic X-ray production by heavy
iron-atom collisions. Sinds 1964 verbonden aan
het FOM-Instituut voor Atoom- en
Molecuulfysica, sinds 1986 als directeur. Vanaf
1980 is hij bijzonder hoogleraar aan de
Rijksuniversiteit Utrecht. Winnaar van meerdere
prijzen: 1974 de Röntgenplakette; 1975 de
Röntgenpreis; 1986 de Jacob Kistemakerprijs.
Prof. mr WJ.P.M. Fase
Studeerde rechten in Leiden en promoveerde in
1980 in Tilburg op de naoorlogse loonpolitiek.
Sedert 1987 voorzitter van de Sociale
Verzekeringsraad. Voordien was h ij hoogleraar
arbeidsrecht aan de Universiteit van Amsterdam.
In 1990 werd h ij benoemd tot bijzonder
hoogleraar sociaal zekerheidsrecht aan de
Rijksuniversiteit Limburg. Onder meer voorzitter
van de commissie arbeidswetgeving van de
Sociaal-Economische Raad.
Dr J.A. Swinkels
Volgde de artsenopleiding aan de Faculteit der
Geneeskunde van de Vrije Universiteit in
Amsterdam. Vanaf1982 verbonden aan het
Academisch Medisch Centrum in Amsterdam, eerst
als staflid en waamemend chef de policlinique
(psychiatrie) nu als chef van de psychiatrische poli.
Daarnaast is h ij docent aan de Universiteit van
Amsterdam en mede-organisator van een aantal
(internationale) congressen en seminars.
Prof. dr C. Blotkamp
Studeerde kunstgeschiedenis aan de
Rijksuniversiteit Utrecht, specialiseerde in de
kunst van 19de en *20ste eeuw. Sinds 1982
hoogleraar Moderne Kunst aan de Vrije
Universiteit van Amsterdam. Tevens
gast-hoogleraar in Leuven (1990) en in
Groningen (1991-1992). Organiseerde meerdere
tentoonstellingen op het gebied van moderne en
hedendaagse kunst, o.a. in Nederland, Antwerpen,
Mannheim en Parijs. Op dit gebied zijn ook
meerdere publikaties van zijn hand versehenen.
Prof. dr Ph.A. Idenburg
Studeerde sociologie in Groningen en Pittsburgh,
Pennsylvania. Promoveerde in 1966 in Groningen
b ij Boumans op een proef schrift: Het gezag in de
ondememing. Was van 1963 tot 1969 verbonden
aan de Technische Hogeschool Twente als
wetenschappelijk medewerker en van 1969 tot
1 977 directeur van de Vereniging Nederlandse
Gemeenten. Van 1977 tot 1987 voorzitter van de
Harmonisatieraad Welzijnsbeleiden sedert 1987
hoogleraar in de Bestuurskunde aan de
Rijksuniversiteit Utrecht.
Prof. mr M.M. Mendel
Geboren in Bandoeng. Studeerde rechten in Leiden
en promoveerde in 1971 op een proefschrift: Het