obtusa, integra, aut vix subcrenata. Labium inferius
paulo longius, pectore maculis saturatioribus sæpe pi-
cto, laciniis subrotundis, intermedia paulo latiore, et
productiore, crenulata , subinde emarginata, laterali-
bus convexulis. Filamenta albido-carnea, pilosula. An-
theræ atro-sanguineæ, demum fuscæ. Pollen luteolo-
-albidum. Stilus pilosulus. Nuculæ oblongæ, obtusæ,
margine attenuatæ, apice glandulis albis, diaphanis
adspersæ, reliqua parte læves, maturitate ferrugineo-
fuscæ. Herba inodora, pulverisata sternutatoria ; pili
ejus breves, rigiduli, albicantes. In Europa boreali
hæc planta interdum occurrit nudior, et fere glabrata,
quod nunquam vidi apud nos.
Usus. Ob vim nervinam, tonicam laudata in cephalalgia j
nunc parum in usu.
2 . B e t o w i c a hirsuta: foliis cordato-oblongis, obtusis, ere-
natis, inferioribus longe petiolatis, floralibus subses-
silibusj spica crassa, abbreviata, dense imbricataj laciniis
calycinis lanceolatis, apice spinosis; corollæ galea
integra.
B. hirsuta Mant.2.p.2^8. Murr, in Comm.Gôtt.ann.x'rqg.
vol. 2. p. i 3. tab. 3. opt. Re Seg.p. 49. Birol. Acorii 1.
p . 201. Coll. Herb. Ped. 4. p. 433. n. 4. Comoll. Prodr.
p. ix 5.¥ Pollin. Ver. 2. p. 269. Bert. fil. It. in Apenn.
Bon. p. 10.* Ten. Nap. 5. p. i 3., et Syll. p. 289. n. a.
De Gand. Franc. 3. p. 546. Röhl, cum Koch. Deuts.
Fl. 4. p. 280. Koch. Syn. p. 570. Reich. Cent. 8. p. 5.
tab. qi^.fig. 956. opt., et Êxc. 2. p. 320. n. 2i83. Host.
Austr. 2. p. 166. Gaud. Helv. 4. p. 6r.
B. monieri Gouan. III. p. 36. All. Ped. 1. p. 36. n. i 3o.
B. pradica Z anted, in Comm. deWAten. di Br esc. ann. i 8 i 3 -
- i 8 j 5 . p. 8 8 .fig. i .
Stachys densiflora Benth. Lab. p. 532.
Betonica n. 265. Hall. Hist, stirp. ind. Helv. x.p. 116.
B. foliis hirsutis floribus purpureis amplissimis Zanon^
ed. Mont. p. 46.
Betonica alpina serpeggiante Zanon. 1. c. tab. 3o. I
Betonica alpina incana purpur. Barrel. Ic. 340.
B. foliis hirsutis fl. purpur. amplissimis Mentz. Pug. ex
loco.
Alopecuros alpina, Betonicæ folio, flore purpureo Ponted.
Anth. p. 253.
Ital. Betonica porporina.
Perenn. Filius attulit ex Cimone di Caldaia in Apennino
Bononiensi. Habui ex Cimone di Fanano in Apennino
Mutinensi a Masquhlierio , ex Cenisio a Boujeàn-
tuo, ex Sondrio in Valteïlina a Bergamaschto, ex pa-
scuis montis Biandino ad Larium a Prof. Comolljo ,
ex valle Frigida montis Baldi a Makganotto, ex ly -
roli Italico in Val di Fassa a Raikero, ex monte Cornu
Prætutiorum a Força di Valle ab Orsiho , ex ru-
pestribus Apennini Lucensis ai Quattro frati prope 1
Rondinaio a Giawninio, et ex præruptis ejusdem Apennini
a Prof. Petro Savio. Floret Juho, Augusto.
Radix ut in præcedente, sed crassior. Caulis tetragonus,
crassus, erectus, vel adscendens, simplex, hirsutus,
villo deflexo, scaber, a palmo ad pedem longus. folia
ovato-oblonga, obtusa, obtuse, et plerumque grosse
crenata, basi cordata, hirsuta, scahra, inferiora longe
petiolata, superiora inter se remota. Petioli value ni
suti, supra leviter canaliculati, Spica terminalis, brevis,
valde crassa, ovata, aut oblonga, obtusissima,
verticillata, floribus dense imbricatis, raro verticillo
inferiore remoto. Folia floralia inferiora oblonga , rarissime
lanceolata, subsessilia, cæterum caulims simi-
lia , ima longiora, statim subposita spicæ , superiora
verticillo subæqualia, bracteolis similia. Bracteolæ lan-
ceolatæ, acuminato-aristatæ, integerrimæ, hirsutæ, lon-
gitudine calycis. Calyx quam in præcedente longior,
superne hirsutus, reticnlato-venosus , labiis protun e
laciniatis, laciniis lanceolatis, acuminatis , spina tla-
vicante terminatis, ciliatis. Corolla purpurea, raro alba
, grandior quam in Betonica officinali L., tubo u
plurimum extus villoso, galea pii is paucis adspersa,
vel glabra, integra, aut vix emarginata, laciniis labu
inferioris oblongis, obtusis, media paulo longiore, obsolete
crenata. Filamenta pilosa. Stigma bifidum. JNuculæ
grandiusculæ. Reliqua ut in præcedente.
B. Betowica alopecuros: caule pubescente 5 fohis ova-
tis grosse dentatis , subtus tomentosulis, înrerioribus
longe petiolatis, cordatis, basi dilatatis ; spica densiflora,
inferne subinterrupta; corollæ limbo exerto, galea
bifida. j r
B. alopecuros Sp. pl. p. 811. excl. syn. Ponted. Jacq.
Austr. i. p. 5o. tab. 78. AU. Ped. 1. p• 36. n. 129. o .
Herb. Ped. â.p. 453. n. 3. Comoll. Prodr. p. u 5. Poil.
Ver. 2. p. 269.* Suffr. Foroj. p. i 54- Ors. m Cap.Opusc.
280.* Ten. Nap. b. p. 14. A. B., et Syll. p- 289. >»;*y
et App. b. p. 16. B. De Cand. Franq. 3. p. 54?.* RohL
cum Koch.Deuts.Fl.^.p. 280. Koch. Syn. p.bqo. Reich.