ia
med- 5- P- 70. tab. 4?3. Re Seg. p. 48. Suffi-, Foroj.
p. ibb. Sav. Pis. a. p. 35., et Mat. med. p. 16. tab, a.
Ab Ucr. Hort. Pan. p. a35.
Bugula n. 284. Hall. Hist, stirp. ind. Helv.i. p. rad.
Camepitio primo Matth. Valgr. i 585. torn. a. p.óq i. f ig .
Chamepite terzo Ang. Sempl. p. 2-44*
Chamæpytis, quarn vnlgo Ivam vocant Coesalp. B e pl.
lib. h . cap. 43. p. 456. 1
Chamepithio Calz. Viag. di mont. Bald. p. g.
Chamepitys lutea, vulgaris, sive folio trifido Cup. Hört.
Cath. p. 48. Zannich. 1st. p. 60. tab. a5i. Segui. Ver. i.
p. 3aa.
Ch. lutea vulgaris Zannich. Opusc. posth. p. ig.
Ch. vulgaris folio trifido, floribus luteis Hort. Rom. 3.
tab. 97.
Ch. tertia Trag. Stirp. hist. p. 80. fig.
Ch. Rio. Monop. irr. tab. 14.
Ital. Camepizio primo. Canapicchio. Canepizio. Erba viva.
Rrba lva. Iva. Ivartetica. Iva artritica Targ. Tozz Diz
hot. a. p. g. b
Offic. Chamæpityos herba Lin. Mat. med. p. icr . n. 387. '
Copiosa inter sata Italiæ. Legi SarZanæ secus viaru
del Paradiso, et in collibus ad viam diLerici, Bono-
niæ agli Arienti> sed ubique communis. Habui ex vicious
Genuæ a G rioleto, ex Liguria occidua prope
Curenna a Prof. S assio , ex Cenisio ad Lanslebourg a
■donjeawnio, ex colie di Montevecchio in districtti Co-
J / / ^ B ^ amo-Ch i t e i l ïo , et D e N o t ari s , ex
Villa d Adda in districtu Bergomensi a B ergamaschio
ex arvis Mantuanis a B ar e ier io, Yeronâ a R ainero ,
ex Tyroli meridionali prope Eppan ab Eq. De Heuf le-
r o , in agris Tridentinis ab Eq. P a r o l in io , et a F a c -
chitsio , ex campis d’Angarano a M ont inio, ex siccis
circa Duinum, et Tergestum a T ommasinio ex sub-
apenmno Ariminensi a Sassofeltrio ab A zZarol io, Se-
nogalliâ a S alvatorio , Maceratâ extra portam della
Face a Prof. U t il i , ex litore ad Cupram maritimara
a E am . r ih io , ex Ducatu Lucensi ad radices montis
Ä. Quirico a Prof, Puccinellio , ex monte Pisano a
Irot. Petro S a v io , ex agro Florentino ab Eq. R ic c a -
solo , ex agro Senensi a Prof. G iulio , ex Canino in
districtu Viterbiensi a Rev. Fratre M auritio de B rt-
x i a , ex ditione Romana in Soracte, alia Solfatara di
liv o li , et in montibus Latii a Prof. M aurio , Terra-
cma a FioRiwjA-MAzzAtmA, ex .siccis Neapolitanis
præsertim a Caserta a Brunwero, ex Lucania prope
Castelgrande a Gasparrinio, ex insula Caprearum a
Prof. Giraldio. Floret Junio, Julio, et iterum Septem-
b ri, Octobri.
Radix fusiformis, potius gracilis, perpendicularis, longa,
flexuosa, alba, lateraliter ramulosa. Caulis erectus,
obscure tetragonus, palmaris-spithamalis, inferne diffuse
ramosus , ramis decussatis, imis decumbentibus ,
subinde adeo approximatis, ut verticillati videantur,
reliquis patenti-ascendentibus. Folia primordialia lan-
ceolata, integra, successiva apice tri-quinquedentata,
dente medio longiore, caulina reliqua profunde trifi—
da, laciniis lato-linearibus, obtusis -, omnia margine
subrevoluta, supra læte, aut saturate viridia, subtus
paliidior.a, et trinervia, basi cuneata, et in petiolum
angustata, floralia flores multo superantia, brevius pe-
tiolata. Spica terminalis, interrupta, foliata, floribus
axillaribus, solitariis. Calyx campanulatus , angulatus,
limbo subbilabiato, labio superiore trifido, lacinia media
lateralibus multo breviore, subinde apice bidenta-
ta, labio inferiore bifido, paululum breviore, laciniis
$mn ibus lanceolatis, acutis. Corolla supra saturate flava,
et glandulis minimis, stipitellatis adspersa, in fauce
villosa, extus pallidior, pubescens. Ejus tubus calyce
vix longior,basi inflatus, intus infra insertionem sta-
minum pilosus. Faux, et limbus ultra calycem multo
producuntur. Labium superius corollæ brevissimum,
obtuse bidentatum. Labium inferius trifidum, laciniis
lateralibus admodum parvis, linearibus, obtusis, assur-
gentibus, intus pictis lineolis duabus sanguineis, lacinia
media ampla, piano-patens, obcordata, in fauce
punctis sanguineis scatens. Stamina ultra labium superius
corollæ exerta, longiora fere æquant lacinias laterales
labii cojollini in ferions, Filamenta pilosa, ex
albo flavidula, basi rubida. Antheræ reniformes, flavæ.
Stilus longitudine staminum. Stigma bifidum, crusculo
altero recurvo. Gynobasium glabrum, maturitate reti-
culatum. Torus glandula laterali destitutus. Tota herba
hirsuta, leviter, grateque olens, odore resinoso.
Usus. Herba trita præstans in rheumatismo; at forte nunc
nimis neglecta.
Ajugà chia Sibth. et Smith. Fl. Græc. 6. p. ai. tab. 5a4-
gaudet .herba hirsutiore , floribus duplo grandioribus ,
intus circa faucem fusco lineatis, et punctatis, laciniis
lateralibus labii corollini inferioris acutis, foliis