Perenn. Habui ex collibus Berici9 a Rainero, ex distri-
ctu Bassanensi alle Grotte d’Oliero ab Eq. Parolinio,
et in sylvis, et sepibus agrorum a Montinio, ex di-
strictu Tergestino in Lippizza , et in umbrosis a Tom-
masinio, Tarvisio a Mogliano a Majero, ex ora Ve-
neta in viciniis di Mestre a Prof. Nacgario. Varietas ß
jam observata a Michelio in hortis Bononiensibus, ha-
ctenus ibi persistit, et sponte hie illic nascitur in horto
botanico nostro. Floret Majo, Junio.
Caulis erectus, vel adscendens, tetragonus, crassus, fi-
stulosus, inferne glaber, aut pilosus, superne villosus,
pilis reflexis, spithamalis-bipedalis, plerumque purpu-
rascens. Folia præ reliquis hujus speciei grandia, late
rotundo-ovata, exquisite cordata, ima minora, acuta,
remotiora, superiora majora, acuminata, utraque argute
serrato-serrata, omnia opposita, longe petiolata,
pilosa, supra saturate viridia, subtus pallidiora. Flores
grandes, axillares, verticillati, sex-quatuordecim in
quovis verticillo, subsessiles , folio multo breviores.
Bracteolæ lineares, pilosæ, calyce breviores. Calyx tur-
binato-campanulatus, quinque-sex lineas cum laciniis
longus, multinervis, striatus, glaber, vel pilosulus,
leniter curvus, saepe in basi purpurascens, laciniis la-
biorum elongatis, lanceolatis, valde acuminato-atte-
nuatis, ciliatis , erecto-patulis, fauce nuda. Corolla
ampla, calyce circiter triplo longior, extus villosa, saturate
rubra, pectore ex albo, et maculis saturatiori-
bus pulchre variegato, tubo lacinias calycinas æquan-
te, fauce insigniter dilatata, rictu ample hiante, galea
convexa, apice serrulata, et interdum lacinulata, la-
cinia media labii inferioris obcordata, serrulata, late-
ralibus brevibus, marginantibus, reflexis, integris, mu-
ticis, aut antice appendiculatis lacinulis filiformibus,
subternis. Filamenta pilosa. Antheræ glabræ, loculis
oblongis, divaricatis. Reliqua generis. Herba inodora.
Non inelegans hortorum ornamentum ob florum pul-
chritudinem.
Varietas ß dilfert foliis minus amplis, inæqualiter laci-
niato-serratis, terminatis acumine longissimo, lineari-
-setaceo, corollis minoribus, sæpius degeneribus , sive
galea, et lacinia media labii inferioris apice lacinia-
tis. Stamina tarnen, et pistillum sunt fertilia, semi-
nibus plantam passim apud nos propagantibus.
a. L a^ixum garganicum: molliter villosum; foliis cordato-
-ovatis, obtuse duplicato-dentatis ; laciniis calycinis
triangulo-lanceolatis; coroll® fauce ampla, galea emar-
ginata, denticulata, lacinia media labii inferioris parva,
obcordata, lateralibus marginantibus, antice sub-
bidentatis; antheris dorso barbatis.
L. garganicum Sp. pi. p. 808. Smith. Ex. hot. 1. p. 93.
tab. 48. Bentli. Lab. p. 5t>9. Ten. Nap. a. p. 17. A., et
S jll. p. a85. n. a. Gass. PI. rar. p. a35.* err. 435.
L. Garganicum, subincanum, flore purpurascente, cum
labio superiori crenato Mich, in Till. Cat. hort. Pis.
p. 93. tab. 34.fig. 2., et Cat. Hort. Flor.p. 55.
Ital. Orvala vellatata.
Perenn. Habui ex Gargano ab Eq. Gussowio, ex eodem
monte, et ex rupestribus montosis Lucanise prope Ca-
stelgrande a Gasrarrinio. Floret Majo, Junio.
Caulis tetragonus, erectus, vel adscendens, a semipede
ad pedem longus, simplex, aut parce ramosus. Folia
opposita, multo minora quam in praecedente specie,
exquisite cordata, ovata, inferiora obtusa, superiora
acuta, aut acuminata, obtuse duplicato-dentata, inferiora
longe petiolata, superiora brevius, ima remotiora,
omnia squallide virentia. Flores axillares, verticillati,
octo-decem in quovis verticillo, verticillis
inferioribus remotis. Bracteolse lanceolato-lineares, vel
lineares, calyce breviores. Calyx turbinato-campanula-
tus, quatuor-quinque lineas longus, laciniis triangulo-
-lanceolatis , acuminato-subulatis, ciliatis, fauce nuda.
Corolla quam in praecedente angustior, licet grandis,
pallide rosea, extus villosa, fauce minus inflata, galea
emarginata, denticulata, lacinia media labii inferioris
, producta, parva, obcordata, integra, vel denticulata,
lateralibus marginantibus, recurvatis, antice bidenta-
' tis. Faux ex albo, et maculis purpureis variegata. Stamina
filamentis villosis, antheris dorso barbatis, loculis
subrotundis, divaricatis. Reliqua ut in Lamio Or-
vala L. Tota planta tecta villo brevi, denso, molli,
canescente.
3. L amium longiflorum: nudiusculum; foliis cordato-ova-
tis, grosse, obtuseque duplicato-dentatis; laciniis calycinis
lanceolatis; tubo coroilino ealyeem multo supe-
rante, galea falcata, emarginata, lacinia media labii
inferioris obcordata, lateralibus marginantibus, antice
bidentatis; antheris dorso barbatis.
L. longiflorum Benth. Lab.p. 610. Guss. PI. rar. p. a33.*
cum variet. Ten. Nap. 5. p. 10. tab.iba.j et Syll. p . a85.
n. a., et App. 5. p. 16.