§. V I I .
Odoratus membranulae, quoniam ex plicata in fe ipfam narium internarum tunica coag-
mentatae funt , interpofito textu cellulari tenuiflimo , nervei trunculi intra earum dupli-
caturam fufcepti (7), atque mox in barbulam filamentorum («) foluti, repunt, defcendunt-
que per utrumque planum membranularum primi ordinis , fulciente textu cellulofo ; atque
deinceps in evanidam fubtilitatem divifi, ac fenfim ad exteriora vergentes, membranulas
fecundi ordinis (v) adeunt, in quibus ultimos eorum fines, & fimul ledern olfa&us praeci-
puam ponunt; cuius organi proin quam late in his animalibus extenfa fuperficies f it , &
quantopere illam Squamoforum Pifcium excedat, facile eft oculo, 8c mente complech.
§. V I I I .
Nervös narium auxiliares in Pifcibus Cartilagineis complanatis quod fpe&at, fila duo
(x) ex anteriori ramo Quinti (y) , adeunt fundum narium internarum. Reliquus Quinti ramus
, dato u n o , aut altero filamento fibris mufcularibus roftri (ä) , contendit ad capitis
mucronem (a) , cuius nervi caufla id genus fènfu taéïus ibidem magis quam alibi toto corpore
exquifito gaudere phyfiologica ratio perfuadet.
§. IX .
In rotundis Cartilagineis Pifcibus narium ftruélura haud admodum diflimilis eft ab ea
quam haélenus in complanatis Cartilagineis defcripfimus. Etenim in Squalo (b) , non fe-
cus atque in Raia , narium oftia in facie capitis inferiore adaperta fu n t, & fuperindu&o
tegmine (c) magna ex parte cooperta, atque munita; quod porro 8c mobile e ft, 8c fùrfum
fe attolli finit a mulculo pyramidali (d) , cuius bafis eft in apice ro ftri, apex in oram
operculi narium infertus.
§. X.
Fovea narium internarum (a ), tum maxime membranularum odoratus ordo atque
ftru&ura in Squalo ne minimum quidem difcrepant ab iis quas in Raia oftendimus. Nam
8c in Squalo membranulae odoratus ( f ) in duas Provincias, medio ligamento (g) , par-
t ita e , atque difpofitae fu n t, tum vero earum quaeque ex duplici membranae narium lamina
eoalelcit, & in utroque piano radiatas fecundi ordinis membranulas g e rit.
%
§. XI.
Haud omnino eadem eft partium forma quatenus ad nervum olfa&orium ; quin imo in
Squalo Catulo -olfacientis nervi peculiaris adeo figura eft, 8c diftributionis ra tio , eaque
(0 Tab. I. Fig. IV. d. (« Tab. II. Fig. VI. VII.
(«) Tab. I. Fig. IV. e. e. e. (.) Tab. II. Fig. VII. b. b.
(v) Tab. I. Fig. III. c. c. M Tab. II. Kg. VII. d.
(*) Tab. I. Fig. I. 21. 21. 00 Tab. II. Fig. VII. *. e.
(7) Tab. I. Fig. I. l8. , (ƒ) Tab. II. Fig. V ll.g .g .
(z) Tab. I. Fig. I. 20. 22. Gs) Tab. II. Fig. VII. f ƒ.
io) Tab. I. Fig. I. 2Si 23.
73
tantopere a Rata , 8c Squamofis Pifcibus difcrepans, ut in Squalo terreftris potius cuiuf-
dam animalis, quam Pileis typum natura fervalfe videatur.
§. X I I .
Scilicet in Squalo Catulo, ex anteriori cerebri regione (b) craffus quidam pro-
eeflus ( i ) utrinque emanat, cui a tergo olfa&orius nervus complanatus, ipfique ar£le accre-
tus e ft. Ventriculi cerebri anteriores intra hos proceflus per aliquod fpatium in priora
êlongantur, ratione prorfus non diflimili ab ca , qua ventriculi cerebri anteriores in Brutis
quadrupedibus protuberant. Nervus porro olfa&orius multa cinerea cerebri fubftantia au£lus,
8c finuofitatem quamdam a parietibus capitis efformatam legens, abit in Bulbum, feu Ganglion
(k) lunae crelcentis figura, cuius tanta amplitudo eft 8c finuofitas, ut pofticam internarum
narium. convexitatem, 8c fundum excipiat ( / ) , a q u a , medio tantum membranofo fepto
diremptupi e ft, ac diftinftum.
XI I I .
Membranofum hoc feptum (m) ad eumdem fere modum paratum eft in Squalo Catulo
, ac lamina offea Ethmoidis in perfe£lioribus animalibus ; videlicet duplici maiorum
foraminum ordine (») pertufum e ft, quorum in fundo crebra alia minora oftiola patent.
Itidem ex finuofo olfa&orii nervi Ganglio duplex mollium trunculorum feries emanat (o) ,
duplici maiorum foraminum ordini in lamina cribrola membranacea re/pondens, quorum
trunculorum , tum & maiorum foraminum ea fedes e ft, ut eorum fingula fingulis profpi-
ciant odoratus membranulis. Molles porro trunculi olfa&orii nervi maiora foramina fepti
cribrofi membranacei vix ingrefli, primas in limine horum foraminum patiuntur divifiones,
quemadmodum fit in Homine, Brutifque quadrupedibus ; dein, traieélo per minora oftiola
fepto membranaceo, inter duplicaturam fingularura membranarum odoratus fe demittunt,
perque eas iterum , ac faepe divifi, ad membranulas fecundi ordinis feruntur, in quibus or-
ganum olfa&us praecipuum, ut de complanatis Pifcibus Cartilagineis di£lum eft, conftituunt.
Quam ob rem vifum nobis eft Squali Catuli organum olfaétus partim ad terreftrium
perfeéHorum animalium, partim ad Pifcium normam efle fabrefaftum. Etenim , ut deraon-
ftratura eft, ea inftrumenti olfaélus pars quae iacet intra capitis cavitatem, ob ventriculo-
rum anteriorum cerebri cavos procefius, & B u lb i, feu Ganglii propagines nerveas per cri-
brofae laminae oftiola traie&as, multum affinitatis habet cum partibus iifdem in Brutis quadrupedibus
; altera v e ro , eaque exterior in Squalo Catulo organi olfaflus fabrica , ut-
pote Raiae naribus fimilis, cum Pifcibus convenit.
§. X IV .
In Squalo Galeo nova occurrit rerum fpecies, atque varietas. Nimirum in hoc Pi-
fee nervus olfa&orius gracillimus (p) egrèditur de cavea capitis per peculiarem hiatum; mox
intumefeit in Ganglion (q) rotundiufculum, ex quo falciculi duo (r) nerveorum filamento-
(h) Tab. II. Fig. VI
( / ) Tab. II. Fig. VI. b. b.
(£) Tab. II. Fig. VI. c. f.
( / ) Tab. II. Fig. VI. <r. e.
im) Tab. II. Fig. VIH.
in) Tab. II. Fig. VIII. b. b. c. c.
(o) Tab. II. Fig. VI. d. d.
(p) Tab. I. Fig. IX. *.
iç) Tab. I. Fig. IX. b. b.
(r) Tab. I. Fig. IX. d. e. e.