7 °
C A P U T H .
D e PiCcium Cardlagineorum olfactu.
§. r,
X Ifcium Cartilagineorum organum olfaflus, five externas nares, five internas fpeftemus ;
plura exhibet divcrfimode ac in Squamofis Pifcibus comparata.
§. I I .
Siquidem in Cartilagineis Pifcibus complanatis narium orificia (a) haud quidem in
fummitate roftri, fed in plano capitis inferiore, non magna ab ore diftantia, adaperta
fu n t, impofitoque tegmine (b) maximam partem obduéta, atque munita. Pars oftii narium
ad quam tegmen minime pertingit (c) perpetuo p atet, perque earn aqua it , reditque * eo
fecilius, quod animal poteft pro voluntate tegminis latus externum attollere aélione fibra-
rum mufcularium (d) , quae ab apice, 8ç lateribus roftri exortae in illud tegmen inferuntur.
§. I I I .
Spinofum capitis tegumentum circum oram foraminum nafalium pulpofae membranae
naturam & mollitudinem adeptum, pénétrât in fubpofitam narium foveam, quam veftit
circumundique. Eft autem narium internarum fovea valde ampla in Cartilagineis Pifcibus
(e) , eaque in tranfverfum produ&a. Membrana cavitatem hanc veftiens in fe ipfam duplicata
affurgit e fundo narium fub forma plurimarum membranularum ( ƒ ) , quarum o rd o ,
& difpofitio multum differt a radiato illo membranularum odoratus apparatu in plerifque
Pifcibus Squamofis reperiundo. Nam odoratus membranulae in Cartilagineis Pifcibus complanatis
diftin&as Provinçias conftituunt omnino duas, dirimente ligamento (g) fecundum lon-
gitudinem fundi narium du&o, cui ligamento utraque membranularum odoratus Provincia
aréle adhaeret. Membranulae odoratus fimul fumptae una cum ligamento medio corpus
quoddam in Cartilagineis Pifcibus referunt peéKnis, aut raftri utrinque dentati figura. Sin-
gulae vero odoratus membranulae feorfim confideratae falcem quodammodo aemulantur (b) ,
cuius dorfum ligamento medio, 8z fundo narium alligatum e ft, acies intra caveam nafi fo-
lu ta , Inter has membrariulas multus fecundum naturam mucor refidet ex glandulofis follicu-
l is , quibus univerfa narium internarum membrana fçatet, feçretus,
§. IV .
Didu&is ab invicem membranulis odoratus, ut fingularum altitudinem liceat infpicere,
atque m etiri, nova rerum fpecies fe exhibet confideranda, cuius magnum effe ufum cenfe-
mus ad organum olfa&us horum animalium magnopere augendum , acuendumque. Scilicet
unaquaeque membranula odoratus, quae naturali in fede tenuem, gracilemque lineolam refe-
(а) Tab. I. Fig. IL *. ƒ. ƒ.
(б) Tab. I. Fig. ir. b. d.
m Ibid. Fig. IL
(à) Ibid. Fig. II. b. d. d,
(0 Ibid. Fig. II. f f. f
(ƒ) Tab. I. Fig. IT. h. b,
(<?) Tab. I. Fig. II. g. g,
U>) Tab, I. Fig. IV. ƒ.
71 rebat (* '), dimota a proximis (^) plana exhibet duo valde lata, 8c profundai quaeque per
caveam narium perpendiculariter demiflà longe maiorem altitudinem fundo narium tribuunt,
quam apprime videri poffet. Deinceps planum utrumque pluribus aliis minoribus, veluti
fecundi ordinis membranulis ( / ) afperum, & intercifum e ft, quae radiorum ad modum a
communi ligamento ad ambitum membranularum primi ordinis exporriguntur, quibufque
uno latere inhaerent, altero in eo fpatio, quod inter primi ordinis membranulas medium
e ft, folutae iacent. Ingentem harum membranularum numerum dum paullifper attendimus',
non poffumus quin agnofcamus maximam fuiffe in Cartilagineis Pifcibus naturae induftriam
atque follertiam, & multo quam in Squamofis Pifcibus maiorem, ad augendam organi ol-
fàélus federn, & fuperficiem in determinata quadam fundi narium capacitate.
I v.
Tam late extenfo in Cartilagineis Pifcibus membranularum nafi opificio, parem curam St
ftudium in diftributipne nervi olfaftorii naturam adhibuiffe nemo non expe&abit. E t révéra
•odoratorii nervi in Cartilagineis Pifcibus magnitudine infignes, 8z maioribus nervis, qui ex
horum animalium cerebro prodeunt, accenfendi, tanto membranularum machinamento aequa
proportione refpondent. Prodeunt autem odoratorii nervi e lateribus tuberis cuiufdam triangularis
(m) , in quod cerebrum antrorfW excrefcit, ac fenfim fenfimque latefcentes (») in-
cedunt pone latera caveae capitis pia matre, 8z arachnoideo textu limpido humore tureicfo
quo humore capitis anterior cavitas (o) cerebro vacua redundat, obvoluti. Horum nervorum
extremitas narium internarum convexitati p ro iim a , formam, & dire&ionem in complanatis
Cartilagineis' Pifcibus' induit prorfus peculiarem. Nam in Bulbum intumefcit (p)
praelongüm, qui a trunci dire&ione ad angulum fere reélum defle6fens, de cavea capitis
per foramen fibi proprium egreditur, ac fupra narium internarum fundum, & convexitatem
cxcurrens, ligamento membranularum a tergo refpondet. Dura mater, flexa intra oftium
per quod Bulbus egreditur, vaginam (q ) conftituit narium fundo, & convexitati aréfe
adhaerentem, intra quam vaginam Bulbo olfa&orii nervi commodam , & tutam federn
p a ra t.
§. V I.
Bulbus autem odoratorii nervi per totum hunc tra&um, ftatis - intervallis, trunculos
nerveos (r) in duas omnino feries difpofitos, anteriorem nempe, & pofteriorem, emit-
t i t , duabus membranularum odoratus Provinciis (s) adamuflim refpondentes. Vagina du-
rae m atris, laminae cribrofae perfe&iorum animalium quadantenus fimilis, tubulos toti-
dem membranaceos largitur, qui trunculos odoratorii nervi ad totidem olfa&us membranulas
comitantur.
V
( 0 Tab. I. Fig. II. K h.
(k) Tab. I. Fig. III. e. c.
( / ) Tab. I. Fig. III. r. e.
(w) Tab, I. Fig. I. h. h.
(n) Tab. I. Fig. I. i. i.
(o) Tab. I. Fig. I. o.
(p) Tab. I. Fig. I. 2. j. 3.
(y) Tab. I. Fig. I. « . *. «. «.
(r) Tab. I. Fig. I. 3. 3. A. A.
(r) Tab. I. Fig. I. A. A. Fig. II. h. h.