Membranulae de quibus fermo eft , haud a lite r, quoad ufum , a nobis açcipiendae
fo n t, ac folemus nafi turbinata corpora fuperiojra in terreftribus animalibus confidera-
re ; quod videlicet, quemadmodum in terreftribus animalibus turbinata corpora fuperiora ,
ita in Pifcibus caveae nafalis membranulae ad augendam in determinate fpatio narium
fuperficiem , lateque extendendam olfa&orii nervi federn mirabili opificii fimplicitate
conducunt.
§• VI.
Qlfaftorii nervi (/) in Squamofis Pifcibus initia trahunt a prioribus . duabus cerebri
eminentiis («) , e quibus medulläres quaedam ftriae tenuiflimae in très quatuorve fafei-
culos utrinque emergentes , in unum communem truncum coagmentantur . Pia meninx
tenuiftimas ol&fiorii nervi radices , ac truncum, vaginae ad modum excipiens , comitatur
ad nares p turn- vero altius inter nervea filamenta fe demittens maiorem confiftentiam,
& craflitudinem toto trunco fenfim magis tribuit , quo ab ipfius initio verfus' nares prq-
cedit ; ob quam cauffam in plerifque Pifcibus Squamofis nervi olfa£farii extremjtas ad
nares (v) triplo & amplius nervi ipfius initium craffitudine excedit . Olfa&orii nervi
primum fibi invicem para lleli & contigui. (*) , mox fenfim divergentes, nares adeunt.
In Squamofis Pifcibus longioris roftri , quemadmodum in L u c io , olfaftorii n e rv i. paulo
ultra eorum originem , canalem cartilagineum ingrediuntur fecundum roftri longitudinem
utrinque ad nares excavatum^ in multis vero afiis eiufdem ordinis Pifcibus pulpofa qua-
dam membrana multo oleo referta , cuius copia faepe adeo redundat , ut maximam
partem caveae capitis repleat , obvoluti ad nares çontendupt ,
§. V I I ,
Nares pofficas iamiam fubituri odoratus nervi incipiunt fafciculos filamentprum quibus
confiant laxare (y) ; idque praeftant afliduo magis, quo fundum narium internarum. propius
attingunt. Ibidem porro in minora alia ac minora filamenta radiatim, 8c palmae ad modum
(ä) divifi, ftamina nervea quam crebra & conferta undequaque fupra fundum narium
internarum emittunt, quorum vis tanta & copia e ft, ut non dubitemus afferere fundi narium
internarum convexam faciem univ-erfam olfaélorii nervi filamentis effe coopertara :
nullumque profeélo eft animalium genus, in quo nervi odoratorii diftributio ntido oculo
tarn perfpicue ufurpari queat, quam in Pifcibus" Squamofis,
§. V I I I .
Maiorum ramorum olfa&ilis nervi diftributionetn , &. inceflum per fundum narium
attendus perfequendo, tum fedulo eorumdem direélionem cum nutantium membranularum
nulae minime radiorum ad modum, fed in tranfver- («) Tab. II. Fig. I. a. a. Fig. IV. b. b.
fum difpofitae funt. A longitudinali enira quoddam (v) Tab. II. Fig. I. e. e.
. ligamento proicifcentes parallelo ordine incedunt , (x) Tab. II. Fig, I. d. d. Fig. IV. e. c.
& quidem uno latere fundo & orae cavitatis nafalis (/) Tab. II. Fig. I. e. e.
cpalifae, altero in eadem cavitate folutae, («) Tab. II. Fig, I. f f
(0 Tab. II. Fig. I. IV. d. e.
(a) odoratus fede , atqùe ordiné compararido cognovimus olfa&orii nervi maiores ramos
dire&ione membranulis odoratus prorfus oppofita incedere, eafque propemodum interfecare.
A t , lente acuta adhibita, comperimus nos nudo oculo nonnifi minorem partem de tot
pene innumeris, tenuiffimifque ftaminibus, quae per fundum narium emittit olfaélorius ner-
vus, confpexiffe, 8c quidem ramos duntaxat ipfius maiores, qui révéra raembranulas odoratus
fuis direélionibus interfecant. Diligentior deinceps infpeÊHo nos docuit unumquemque
ex maioribus ramis ingentem tenuiflimorum filamentorum fobolem (b) ab utroque fui latere
cmittere, quae filamenta membranularum odoratus direôtionem exprimentia, perque earuni
duplicaturam demiffa penetrant in foveam narium. Ibi vero fuper utroque piano fingula-
rum membranularum olfaélus diftributa confertiflimis nerveis ftaminibus nutantes membra îu-
las inftruunt fuperficie tenus, inque iifdem membranulis federn olfaélus praecipuam pouunt
atque conftituunt. Organi propterea huius in Squamofis Pifcibus quam ingens in modico
fpatio amplitudo f it , 8c expanfio, ex numero, 8c altitudine membranularum odoratus facile
eft unicuique, vel filentibus nobis, deduçere, 8ç ad çalculum revocare.
§. IX .
MONROI Iun. obfervatio cft nervum olfaélorium in G ado A se l l o , anglis Haddock,
paulo ante quam nares fubeat in Bulbum intumefeere (c) , ex quo Bulbo prodeuntes nervi
numero, 8c craffitudine eos longe fuperant, qui eam juberofitatem ingrediuntur. Quod Vir
Cl. in G ado A se llo , id ipfum nobis contigit in C a r pione obfervare. Scilicet olfa&orius
nervus gracillimus in Ca r pio n e ( d ) , tribus diftin&is radicibus medullaribus e lobo cerebri
anteriore natus, multaque oleofa fubftantia obvolutus, narem fui lateris p e tit, cuius fundo
proximus findit fe in fafciculos duos, trefve (*?); mox in Bulbum, feu Ganglion ovalis
figurae ( ƒ ) intumefeit. Ex Ganglii huius altero apice fafciculi nervei quinque, interdum
fe x , prodeunt (g) , quorum omnium craflitudo fimul fumpta trunci a quo proficifçuntur dia-
metrum magnopere fuperat. Fafciculi porro ifti nervei in C a r pio n e per oftium peculiare
lb) de cavea capitis ad fundum narium internarum egrediuntur, per quern in filamenta afliduo
minora foluti (? ) inter duplicaturam membranularum odoratus (k) repunt, inque iis
membranulis organum olfa&us immediatum conftituunt.
§. X.
Manifeftüm adeo & infigne Ganglion in G ado A sello 8c C a r pio n e , & fortaffe in
quibufdam aliis huius ordinis Pifcibus reperiundum, fententiam noftram ( / ) circa fabricam &
ufum Bulbi cinerei olfa£lorii nervi in Homine, Brutifque quadrupedibus magnopere confir-
mare videtur I neque parum conducit ad univerfam Gangliorum doéfrinam amplius illu-
ftrandam. Etenim cum pluribus de cauflis Bulbum cinereum in Homine verum Ganglion elïö
pronunciavimus, tum maxime quod cum eiufdem fàbricae, & indolis tuberculorum in caete-
ris nervis ftru&ura, 8c ufu convenir; ad folvendos videlicet nervös in plures ramos molles
& a fe invicem divergentes', quo prorfus ipfomet artificio in G ado A sello , 8c Car*
T
00 Tab. II. Fig. II. ƒ. f. Fig. III. a. b. b. c
(b) Tab. II. Fig. III. b. b.
(r) Obf. on the flruft. and funft. of the nervous Sy-
ßem. Cap. XIX. Seft. VI. Tab. XXXII. Fig. I. k.
U) Tab. II. Fig. IV. e. e. b. b.
(e) Tab. II. Fig. IV. ƒ. ƒ.
( f ) Tab. II. Fig. IV. g. g.
(g) Tab. II. Fig. IV. h. b.
(h) Tab. II. Fig.' IV. i.
(/’) Tab. IL Fig. IV. k. k.
(*) Tab. II. Fig. V. *.
(/) Anat. Annot. Lib. II. Cap. H. XIII.