l î ^
E X C U R S U S
DE CORDIACEARUM, HELIOTROPIEARUM, B0RRAG1NEARÜM E T LABIATARÜM
RATIOÎOBÜS GEOGRAPHICIS E T ÜSÜ.
! É
CORDIACEARUM GEOGRAPHIA.
Ilujus ordiiiis, quas iiovimus sp e c ie s, omnes aut
arbores sunt aut frútices, et silvestrem locniu iis N a tura
assigiiavif, ita ut raro modo siijgulatim inter Lerbas
camporum iiiveniaiitur uut casu ibi dissemiiiafae aut de-
jectaruiu silvarum soperstites. Ubi vero Brasilia per iie-
inora froiidet, ibi Cordiae non desuut et species fruti-
cosae in silvarum margiiiibus, sepibus et vepretis per
omiiem plagani tropicam sat frequenter aliis stirpibus
adniistae comae virore aut caiiitie, florum candore,
druparum rubore Florae ipvxayioyiav adaugent. Atta-
uieu coeluui tropicum praediligunt, et trans circulum
Capricorni rarescunt. In iiemoribus seinpervireutifaus regionis
(Dryadum) montanae, quae secundum litora A tlantica
vasto aggere projeeta est, Cordiaceae proveniunt
inter iimltiplices stirpes iudividuoruin polios quam specierum
numero insignes, aliae arbores mediocris alti-
tiidinis aliae frútices; pari ratione dispersae per silvas
sub plnviarum defectu aphyllas in regione calido-sicca
(Hamadryadum) iriveniuntur. Contra e regione montium
aperta (Oreadum) fere exnlant, nec iiisi in depressis
et iusularibus quasi silvulis (C a a - a p o a m , C a p ó e s )
deprelieiidmitiir aut e margiiiibus altorum nemonim, qui-
bns campesfris illa regio circumsepitur in sepes et
vepreta migrant. Silvarum quoque profundarum, quae
vastum alveuin i^mazoniciim obumbraiit, c ive s sunt,
sed alfas arbores ibi dominantes mole nou aequanf,
inter minorum gentium vegetabilia sese expaiidmit, qua-
rum e numero est Cordia umbraculifera, miro ramo-
rum ili planum jacta insignis, inde P à o d e om b r e lla
G j i i a e o n .............................................................gpec. I ,
Insitauice dieta. Maximae in ordine arbores snnt e x
subgenere Gerascanthì et Patagonula americana, quae
non sub ipso Aequalore sed Tropicum versus frequeii-
tiores et altitudine (4 0 — 50 pedes altingunt) et ligiii
ponderosi firmitate excellunt.
Ouod ad singularum specierum exteiisioiiem alti-
n e t, noniiullae e Brasiliae orientalis silv is usque in
Guyauae iiemora, Immo in Veiiezueiam, Antillanas Ínsulas
et Mexieuni diffuiidiintur, quaruiii e numero prae
aliis notamos Cardias e divisione Spicaeformium, mira
varietale niemorabiles et dignas, quae iterata obser-
vatione specifice stabiliantur. E go quidem lubenter
abeo in sententiani cl. F h e s e s i i , qui (supra p. 2 0 .)
complures s. d. species rectius iu unam conjiinctum
iri enuiiciavit. Has stirpes jam aiiimalium drupivoro-
rnm opera trans primas sed e s per vastas regiones dis-
seininatas fuisse, ideoque sub lucis, aquarum, soli coe -
lique vicissitudine ita e x e r c e r i, ut iudumento, folio-
rum diiiiensioue et forma, partium floralium proportioiie
rei. inter se se miro modo dellectaiit, a veri similitudine
non abliorret. Generatim vero pro Pliytogeogra-
pbiae leg e slafiiendum videtur, ut ii, qui de plaiifa-
rum sed e primaria, distributione et varlabilitafe agant
sollicite iiiquirant, utrum earum fructus animalium esu
disseminari possiiit illaesa vi germiiiaudi, nec ne.
Sed jam ad Cordiacearuni in Flora Brasilieiisi
numéros et distribuliouem atteiidimus. Cl. Auph. dr
C an d o l l e in hoc ordine, quem C o r d ie a r u m nomine
pro Borraginearum prima tribù statuerai (Prodr. IX.
467 — 501.), enumeravit species 161, quatuor compre-
heiisas geiieribus. Sunt :
Cordiae (missis 19 d u b i is ) .......................
Sacellium (genus diibiao aflinitatis) . .
io India orientali crcscciis.
qucrum americanao 2 , africana 1,
„ , „ 129, africanao 7 , asiaticae S
americana 1 ,
amcricanae 1 32, africanac 8 , asiaCicne 21.
CORDIACEARUM E T HELIOTROPIEARUM 200 GEOGRAPHIA.
E x liis vero generibns in nostram Fioraia solum-
uiodo recepinms Cordiam, adjecto genere Palagunu-
lae (quam cl. dr C a n d ollr 1. c. 467. Verbeiiaceis ad-
scribendaiu putat), illius 6 6 , Imjus 2 spec ie s enumerantes.
Qiiodsi lias 68 species per regiones vegetatio-
uis indole distiiictas coinponiinus, ita s e liabeiit:
1. Duyades 2 0 : Cordia excelsa, Sctiotíinna, glabra, iiiucro-
nala, anabaptista, grandifolia, trachyplijUa, ucutifolia, magno-
liaefolia, diospyrifolia, salicifolia, Icplocaiila, plutypbylla, mirando,
hispidissima, vcrbcnacoo, glandulosa, Neovidiaiin, paucidcntntn,
poliophyllo.
Nai'abo-D ryadf.s 2: Cordia liypolouca et Patagonula americana,
utraque trans fìiics australes in Bonari
effusa, Patagonula ultra
II. Obrades 3 : Cordia insignis, cuiabonsis, obscura.
210
OiirADn-DnvAnBs 5 : Cordia superba, Seilowiana, salicina,
uriicacfolia, patcns (quoque in reg. Orinocensi).
III. Hamaduvades 2 2 : Cordia asterophora, glabrata, intor-
nicdia, Blanchetii, piauhiensis, rufescens, irichoclada, brachylri-
chn, pubesccns, brachypoda, hebecarpa, hirsuta, longifolia, cor-
chorifoiia, leucocnlyx, affinis, striala, villicaulis, calocephala, ses-
silifolia, nivea; Patagonula bahiensis.
Oubado-H amadiiyades 3 : Cordia Charoissoniana, herman-
niaofolia (quoque in M e x ico ), trúncala.
IV. Najadi's (pleraequo trans Brasiliam vagac) 9 : Cordia
scabrida, ochnacea ( ? ) , umbraculifera (Cayenne, Surinam, E is e -
qucbo), nodosa (Guyana, AntiUae in s ., Mexico), alliodora (P e -
ruvia orient., M a yn a s ), tctraphylla ("o cayennensibus inter nostras
recepta), curassavica (Guyana, ins. A n lilla e ), Saizmanni ot
grandiffora (reg . Orinocensis). —
Ex lianim numero 53 nostra aclatc notantur endomicac, sed
plures extra Brasilfae lines inveiitiim iri, verisimile.
HELIOTROPIEARUM GEOGRAPHIA.
D e quatuor generibus, quae cl. F hr,s eniüs (an-
quam distiucti ordinis membra, Heliotropiearum nomine,
exhibuit, •iimllum inter auctores ambigilur. 111.
DR C a n d olle ilia cum Rhabdia (quant ordini a nobis
nomine Ehretiacearum indicato acceiisuimus, N o v . Gen.
et Sp. II. p. 138.) et cum aliis quibusdam iu dims tribus
ordinis Borraginearum, E l i r e t i e a s et H e l i o t r o -
p e a s ip.si dictas, disposait; cl. M e isner et L in dl ey
cuneta haec genera, ái&úaoú. Ehretiacearum ordinis nomine,
coiuplexi sunt; et b. E ndl icher ea cum digiiitate
subordiiiis E h r e t i a c e a e dicti ìnttc Asperifoliarum or-
dinem collocavi!. Itaque iio.s in medio reliiiquemus, qui-
busnam nolis summa v is sit adjudicatida, quaeuain g e nera
in umim ordiiiem aut subordinem sint componenda;
verum eiiiiu judicium fereiit alii, qui et novas formas noveriiit
in posierum detegendas et pliytotoniorum studia in
usiim systemaiis polerniit convertere. Nullum enim du-
biuni est, quiii afliiiitates generum Labitu summopere dia-
crepantium tum demum stabiliri possint, qnum praeter
organa exteriora partium internarum structura et quasi
organorum elementarium topograpbia d a r e iimotuerit.
Quam ob eaiisam valde laetamur, quod jam nostra
aelate quidam Bolaliiei in detegendis structurae legibus
iaiitum desiideiit, quantum nos et aequales nostri
ill iiidagandis et describeiitlis partibus externis desu-
davimus.
S i vero genera quiiique in Brasilia obvia quoad
species cum iiuiiieris comparamus cunclarum sp ec ie rum
(ill de Caiidollii Prodromo IX. anno 1845 edito)
missis dubiis et non satis notis ratio prodit, quam s e -
queiis tabula exhibet:
G o n c r a . Asiae et
Ocean iae,
Novae
Holland. Africae. j Europae, Auiericnc. Suniina. Florae
nrasilieas.
Species au-
tea ignotae,
Tournefortia . . 10 1 6 1 64 82 26 6
Heliolropium 16 11 15 4 3 4 ') 8 0 0 3 0 _
Heliophytum . . 4*) - 2 - 16 22 12 2
SchleiJciiin . . - - __ - 4 4 28 12
Rhabdia . . . “ - - ; - 1 1 1 -
Numerus totus 30 12 23 5 119 189 70 20
1) Hnruiii (8 ia Flora Brasilieiisi sul> Schleideni
2) Iluio uuuiero subcst II. thgmifolimn, cujus pr
8) lutroductae.
4) Heliapkÿlum indicum per Asinm, Africain, I nericam et ndjectas contiaeotibus Insulas vagunt.