h
h
D E LABIATARUM RATIONIBUS GEOGRA-
P H lC iS .
Acntissimns de Labiatarum ordine auctor Grou-
GiiJS B e n tu am in „Generibns et Speciebus“ aniiis l s 3 2
— 1836 editis species 1714 descripserat et per 61
regiones botánicas ab ipso in omni orbe terrarum ad-
inissas disposuerat. Quaruiu regiomun tres materiem
nostrae Florae Brasiliensis suppeditaiit : guynnensts,
hrasiliensis et megapotainica Bentbamio dicfae. Prima
guyanensis respondet quodammodo Imperio F lorae, quod
nos megapotamicum s. ainazonico-oriuoceuse diximns
(Hist- nat. Palmar. I. p. C L X X V I I ), secunda s. hra-
sUiensis Brasiliam coiilinet, excepta parte versus Austrum
extratropica et complectitnr Florae nostrae tres
provincias, Dryadum, Oreadum et Hamadryadum nomine
notatas, .addita ea alvei Aniazoiiici (provinciae
Najadum) p.arte, quam auctor de regione sua guya-
neiisi subtraxerat. Tertia r eg io , megupotamica Ben-
thamio, iisdem ler e limitibns circumscribitur, qiiibus Imperia
paraguarieuse et cisandiiium extratropicuiu (Hist,
nat. Palmar. I. p. C L X X X ) distinxiuius. In syiiopsi
pbytogeograpliica anno 1835 conscripta auctor
Labiatarum suis regioiiibus distribuit hoc modo:
Regioni gujaiiensi c 7 generibus (dominantibiis Hyptidc, Salvia
ct Sciucllaria) species 2 8 , quarum 2 endemicao, i. c. ultra
regionis fines non repertae.
Regioni brasilieiisi, ubi Hyplis, Eriope, Salvia, Keilhia,
Ocimimi numero e.xcclliint, e generibus 1 7 , species 2 3 5 , quariim
cudoiiiicac 171.
Regioni megapolamicao, quae Salvia, Cunila, Hyptido, Glo-
chone, Keilhia praecipue ornalur, o generibus 12, species 86, qua-
nim endcmicae 52.
Ila omnium sunima = 3 4 4 , cndcmicarum = ; 825.
In Flora nostra 310 species enuinerantur, 76 igi-
(ur plures, quam in Benthamii regione brasilieiisi no-
tiuitur. Totus vero iiumerns regionum trium Beiitlia-
iiiiarmii noslratium luiinerum 33 superat, eo quod nostri
operis tlieatruin angustiore limite circumscriptum est.
Haec vero nostra specierum materies dividi potest in
species 260 endemicas s. intra imperii Brasiliensis fines soiummodo
reperlas,
42 extra Brasiliam quoque provenicnlcs,
8 casu (ex aiiliquo orbe) invccta.
310.
Quorum numerorinii ratio ut clariiis palefiat, omnes
nostrae Florae Labiatas in tabula syuoptlca per tribus
et genera propoiiinius.
.§
G e n e r a |
Genera exclusive
brnsilieusia, spe-
Ciebua
Species stricte
endeuiicae
Species
brasilienses
O c im o id c a e : Ociuium 8
Aeolanthus . . 1
Peltodon . . . 4
Marsypianthes . 2
Hyplis . . . . 195
Eriope . . . . 16
4
16
2
4
1
178
1
6
1
17
226 20 201 2^4
M o n th o id e a e : Mentha 2 - - -
S a l u r e i n a e : Cunila . 9
Micromeria . . 1
Hedeoma . . . 2
Eriothymus . . 1
Keilhia . . . . 7
Glechon. . . . 8
1
1 et in Bonaria ) 7
ic tP a r a g u a ria )8
11
64
2
11
in Bonaria 1
„ „ 4
28 16 19 9
M o n a r d e a c : Salvia . 41 - 86 5
S t a c h y d e a e : Leonurus 1
Slachys . . . . 1
Sphacele . . . 1
Marrubium . . 1
Leucas . . . . 1
Leonotis . . . 1
Scutellaria . . . 5
1
3 2
11 - 4 2
A ju g o id o a e : Teucrium 2 - 2
310 36 260 42
(plures exAfricav.
ex Asia?)
le x Asia (Africa?).
X Europa.
X Europa.
X Europa.
X Africa.
X Africa.
:.vj;
IMuItarum observatiomim liaec synopsLs praebet
materiam. Primo id inde dediicimus, specierum maximum
iiumeram e sse ipsi Bra.siliae iudigeniim atque pro-
prium, atque paucas soiummodo, omnibus coinpiitalis,
trans Brasiliae limites in terras finítimas difi'undi, iiiide
hand lev e accedit argumeiitum, Brasiliae Floram in
se se absolutaiu e s s e , origiiiitus sui generis.
Porro Inter species non endemicas, sed extrabrasi-
lienses, paucas iiolamas, quae quin nnper admoduni, ex
quo America primuui aiiliquo orbi aperta ñierit, intrave-
rinf, dubitare non possiimns. E x his europaeae Menthae
rotundifolia et aquatica, Leonurus sibiricus et Slachys
arvensis cum naviuiii saburra et animalium domestico-
rum pabulo invectae suut; Leucas murlinicensis (C a t
in g a d a m u la ta lusitaiiice) et Leonotis nepetaefolia
(C o r d ilo do ( r a d e 1. C o r d à o d e S . F r a n c
i s c o lusit.) re c le , ut niilii quidem videtur, ab annc.
viro Ali>h . d e C a n d o l l e africanae origiiiis Labitae
(Geogr. botan. H. p. 777. 794.). Nigritarum mangonio
debentur aiit eodem casu quo illae europaeae, aut consulto
(anquam iiiediciiiales ab ipsis Aethiopibas v e l a
Lusitaiiis illatae. Miruiu sane et notatu dignis.simum,
has plantas generi humano astrictas et veras asseclas
ibi locorum disseminari, ubi jam liomiiium cultura et
solum stercoratioiie, irrigatione, inolilione et vegetabi-
Ijuin consortium dejectu primaruiu arboriim, igne, ciñere
iinmiifatum esset. I la e c vegetabilia, vitae modo quasi
intermedia iuter fera et domestica atque Immana industria
consociata, quodammodo ciciira et mansueta,
nec tamen soc ia lia , in profunda solitudine non liospi-
tantur, sed humanae industriae quisquiliis laelautur; et
ubi ea inveueris, homines aut liabitasse aut certe per-
iioctasse recte praesuniseris. Nnm bis plantis „man-
suetis“ quaedam Ocimi species sint ace eiisendae , non
liquet. Ocimum canum cum e x omni A frica tropica atque
hujus conliuentis plaga extratropica Orientem versus,
tum e x iiisulis Madagascaria, Mascarenis, Sundaicis,
Philippinis et e x in d ia e continente ¡inioluit. V e l l o z i u s
!d in maritimis silvis Brasiliae excultis (qnas C a a -
p o è r a v e l dejectas dicunl) cr e scere, auctor e st, botanici
europaei v e l in mediterraneis imperii regionibus
late sparsum invenerunt; Ocimum gratìssimum item,
quod in Incliae orientalis continente, Ceylona, iusulis
Sundaicis et Ma.scarenis crescit, per oiiuiein Brasiliam
tropicam simililius loc is iuveiiitiir. Aliae duae congéneres
Ocimum Sellotcii et carnosum in Brasilia meridionali
et centrali ptvritcrque in Mexico collectae sunt.
Quorum omnium distribulio eo magia mihi admiratio-
iiem movet, quod 0 . liasilicum, herba aiitiquitu.s noia
(certe Dioscorìdi, II. p. 171, de qua cfr. Spreugelii
Theophr. de PI, germanice l i . p. 3 9 4 .), et ubsqiie dii-
faio e x Africa ve l Asia tropica ia Eiiropae hortos
transíala amplissimoqiie proveiilu variata, ia Urasilia
efferata noiidum a peregriuatoribus inventa fuerit, licet
coelo e t terra propitiis. Inde forsan recte colliga.s,
vegetabilia vario niansueludinis gradui esse obiioxia;
alia facili negotio efferari et vitae suae condifioiies
jam ibi naneisci, ubi transiens homo levi ciiltii terrain
tetigisset, alia contra quasi hominum iiecessitudine de-
victa sua sponte ab eoriira domìciliis non removeri.
Ceterum in medio reliiiqiiiimis, utrum O. Basilicum,
quale in libiis systeinaticis disliuguatur, pro geiiiiina
specie a sola natura, absque homiiium opera, procreata
sit habeiida, amie potius teiiiporis decursu e x alias
iiiduviis quasi edita. S ed missis his difficillimi Judicii
argumeiitis, id solum addere audeo, me de aliorum
Ocimorum (canum et gralissimum nomino), quae in
utroque orbe jam nunc observenlur, duplici origine (ita
ut vere e t origiiiitus forent cosmopolitae creatae) summopere
dubitare. Qnodsi enim jam paucorum saecnlorum
lapsu plaiitas geroiitogaeas per orbem novum diffusas
et quasi endemicas ¡nveniinus ( e t v ic e versa neogaeas
in antiquo), facile quis non sine veri similitudine sta-
tuere queat, certa vegetabilia jam ante inillia aniiornm
et ultra historiam aut casa naturali aut anliquorum ho-
miiiuni mini.sterio ex una orbis parte iu alteram illata
fuisse. — E x inlrodiictariim Labiatarum numero e.st
Aeolanthus suacis, pianta, quantum e coiigenerum patria
conjicere lic et, africanae originis, quam a coloiiis
Cliiiieiisibus prope oppidum S . Crucis, ob odoreui sua-
veiu Basilici, cullam vidi.
Jam vero nunc hnjiis ordinis per Brasiliae Impe-
rium partitioiiem accurate investigando, ^sequeules uu-
meros iiiveiiimus. Snnt:
N a p a c a o ..................................
D r y a d e s ..................................
Dryodi - Orcdcics . . . . . . 8 „
Dryndi-Hamadryades . . . • 4 „
O r e a d e s ..................................
Orcado-Hnmadryades . . . . . 53 „
Hamadrynde.? ....................... 33 „
N a j a d o s .................................. 3 „
Vagae endemicao . . . .
Vagae cxlrabrasilicnses . . . . 25 „
I ii tr o d u c l a e ............................ 8 „
310.
Quaenam genera et species ad quainvis regioiiem
pertiueant, -sequenti enumeralioiie illiislralur.
LABIATAE PER QUINQUE PROVINCIAS FLORAE BRASILIENSIS
NOSTRAE COMPOSITAE.
I. NaIUF.AB, SIA'H CIVRS nKGIOMS ICXTIUTROPICAK VALI.KCU-
T.osAF,: Species 54 in dominio regionis siccac, tujricac, veiitosae lam
linbitu quam vitae ralione a tiopicis dclleclunt, p lo r a c q u c ( ') trans
Brasitiao fines in Paragiiariam ol rcspublicas quas Argentinas dicunl
versus Austrum c.xcurnmt, quarum limites australes nondiim
designare licet; aliac (*) versus Scptentrioncni in Oreadum regione