' ; ( L -
J ■
Hyptis violacea Pohl in Benth. Lab. 116. e f in DC. Prodr.
X J I. 118.
Hyptis arida Si. HiL in Benth. Lab. 116.
Hftbiiu specie! pmecedeali proxiiu:
Caulis fruticosus, 8—8-pedalis, erectus, subramosus. R.\»n virgali, rigidi,
basi patentim pilosi, superne tìUosI v. glabresceutes. Folia valde
approximata, quasi imbricata, subsessUia, ovato-oblonga v. lanceolata,
acuta, margine duplicato-serrata, cUioIala, basi rotundato-cordata, caete-
ruui figura ac ampHludiqe eximio modo varianti«, plerumque 2 poli, louga,
1—V/, poU. lata,' V. in foliis lanceolalis 3 poli, longn, coriacea, utrinque
viridin, praecipue supra strigillis brevibus appressis scaberrima, subtus
nervis venisque evanidis glabriuscula. Capitula sessilia, in verticillastros
interrupte racémosos confería. V*bticillastbi 6 linens distantes. Ra-
ckmi simplices v. subpnniculnll, poUicares v. bipoUicares. Bkacteak adpressae,
ovato-lanceolaiae, membranaceae, glabrae, violaceae, calyces sub-
supcranlea Calvces tubuiosi, glabriusculi, floriferi 8 lin., fructiferi eiongati,
4 Un. et quod excedit loagi, rigidi, ore truncato, cìliato, deutibus
linearibus, basi dilal.ntis, lubo brevioribus. Cobollae purpureae, calycibus
sublongiores. Gi.mtalia vii exserta. Nuculae oblongae, obtusae,
laeves.
Habitat ad Trahiras in p ro t. Ooyazensi; Pohl n. 6056. et
iaaO.,- in prop. Piauhiensi et Gogazensi; Gardner n. 3375. e t 3376.
126. HYPTIS SUBROTONDA Pohl: caule fruticoso; foliis
subsessilibus, ovato-rotundatis, crenatis, supra glabris, sublus
scabriusculis; capitulis brevissime pedunculatis, paueifloris, racemosis;
bracteis lanceolatis, calyces superantibus; calycis ventri-
coso-tubulosi dentibus brevissimis.
Hyptis subrotunda Pohl. in Benth. Lab. 1 18. e t in DC.
Prodr. X I I . 118.
FnUTKx spectabilis, 4 — 6-pednlis, erectus. B.AJO in speciminibus
nostris pennae anserinae crassilie, rigidi, obtusangulares, tenuiter pubescentes.
Foua subsessilia, saepius eiacte ovata v. ovali-rolundata, crenata,
basi cunéala v. rotundata, rigida, coriacea, costa subtus prominente,
nervis venisque tenuìbus, transversis, reticulatis, snpra glabra, viridla, interdum
nitidula, subius setulis brevissimis anirorsis scabriuscula, pallidiora
10__18 lin. longa, 8 — 10 Hd. lata. Capitula ovoidea, pauclflora,
brevissime pedunculata, in racemos subsimplices conferta. Bbacteae
lanceolatae, nculiusculae, coloratae, ciliatae, calyces triplo superantes. Calyces
subventricoso-lubulosi, fructiferi eiongati, 3—4 lin. longì, membranacei,
glandulis mioimis valde oleosi, ore cruncatu, dilato, brevissime dentato.
Cobollae vìllosissimae, calycibus plus duplo longiores. Ncculas
oblongae, breviler acuminatae, glabrae. — Variat:
0. ASecmFOLiA: foliis evidenter breviter petiolatis, ang;ustio-
ribus, ovato• oblongis, basi cuneatis, 1 '/ ,— 2 poli, longis, vLx
6 lin. iatis.
Hyp tis pa rtifo lia Pohl. in Benlh. Lab. 118.
Habitat ad Pontefeita prov. Gogazensis: Pohl n. 6053. et
9678.; prope Bio Parapitinga ejusdem prov.; Gardn. n. i3 9 i.; fl. ad
Meiaponie prov. Gogazensis: Pohl n. 9789.
m. HYPTIS LYTHROIDES P ohl: caule suffruticoso; ra-
mis elongatis; foliis sessilibus, approximatis, parvis, ovatis, obtusis,
subcrenatis, lufo-pubescectibus; capitulis sessilibus, panciQo-
ris , racemosis; bracteis lanceolatis, caiyces superantibus; caiycis
tubuiosi dentibus tubum aequantibus.
Hyplis lylhroides Pohl. in Benth. Lab. 1 18. e l in DC. Prodr.
X I I . 118.
Pianta in lotìs aqua inundatis nata videtur. Proxima specie! antecedenti,
cujns forsan nil nisi varietateni praebet. Calycibus vero differt,
et transitus ab una nd alteram nullos vidi, quare utramque speciem in
uuam contrahere dubitavi. Caulis suffruticosus, subprocumbens videtur,
iu speciminibus nostris adscendcus, erectus, subramosus. Rami virgati,
eiongati, superne gráciles, vix pennae corvinae crassitie, pubescentes.
Folla conferta, parva, plerumque vii S lin. longa, 4—S Un. lata, raro
8— 10 lio. longa, 6 lia. Uta, scssilia, ovata v. ovato-oblouga, obtusa,
subcrennt.i, bnsi rotundata, utrinque tenuiler venosa, pilis brevissimis In-
nequalibus, rigidis scabriuscula, pube iutermixta rufo-pubescentin, haud
rugosa, vix coriacea. Cawtl-la sessUia, ovoidea, pnuciflora, in racemos
elongates, slnipllelusculos conforta. Bbacteae lauceolatae, acuminatae,
membranaceae, coloratile, pubescentes, calycibus sublongiores. Calyces
tubuiosi, pubesccnles, tubo 3 liu. lougo, ore truac.ito, cUiato, dentibus
subulatis, tubum subaequautibus. Cobollae KucuLAique haud suppetunt.
Uabitat ad Fazenda Agua Fria prov. G ; Pohl II. 1483.
128. HYPTIS HUMir.IS Benth. hispida; foliis subsessilibus,
lanceolatis, serratis, basi anguslatis, rìgidulis; capitulis axillaribus,
parvis, ovoideis, breviter pcdunculatis v. sessilibus; bracteis lineari-
lanceolalis, carinatis, rigidis, calyces aequantibus; calycis lubulosi
ore truncato, ciliato, dentibus brevibus, subulatis, strictis. -j-
H yp tis humilis Benlh. in DC. Prodr. X J I . 118.
Habitat in Brasilia: Pohl, teste Benth.
129. HYPTIS HISPIDA Benth. hispida; foliis subsessilibus,
lineari-lanccolatis, serratis, basi anguslatis, rìgidulis; capitulis axillaribus,
ovoideo-globosis, breviler pedunculatis v. sessilibus; bracteis
ovato-lanceolalis, rigidis, coloratis, calyces aequantibus; calycis
tubuiosi ore truncato, ciliato, dentibus brevibus, subulntis,
strictis. -}■
Hyplis hispida Benlh. in DC. Prodr. X J I . 118.
Valde affinis H. humili. Folla (teste Benth.) longiora et hispidiora
BBACTBAS tetiores et flores paullo majores.
Habitat in Brasilia; Pohl, teste Benth.
ISO. HYPTIS RUBICUNDA Pohl: caule herbáceo; angulis
scabris; foliis longe petiolalis, ovato-oblongis, aeuminatis, dupli-
cato-serratis; capitulis paueifloris, sccundo-racemosis; bracteis lanceolatis,
glabris, calyces superantibus; calycis denlibus subulalis,
viilosis, tubo brevioribus.
Hyp lis rubicunda Pohl. in Benlh. Lab. 118. el in DC.
Prodr. X I I . 119.
Hebda erecta, l '/ j—2'/,-pedalis, plus minusve purpurascens. Caules
stria i, penoae gallinaaae crassitie, acute tetragoni, glabriusculi, angulis
pilis brevibus retrorsis scabris. Folia longe petiolata, petiolis basi
canaliculatis, pollicem ct quod excedit longis, ovato-oblonga, breviter acuminata,
duplicato-serrata, basi subrotundato-cuneata, Orma, utrinque laete
virìdia, nervo medio praesertim subtua prominente, nervis secuodarils ve-
nisque prominulis, tenuissime reticulato-venosis, utrinque praecipue supra
pilis brevibus adpressis striguloso-pubescenlia et scabriuscula, subtus ad
ñervos et venas rufo-tomentosa, 1 / —8 / poU. longa, 1—1% poli. lata.
Capitlxa ovoidea, pauciflora, subsessilia, In racemos subpanlculatos, secuo-
dos conferta. Bbacteae lanceolatae, coloratae, glabriusculae, margine
ciliatae, calycibus duplo longiores, terminales, suhcoraosae. Calyces
tubuiosi, v ii 3 lin. longi, ore trúncalo, ciliato, dentibus subulalis, villos
a , tubo brevioribus. Cobollae NuciXAEque non suppetunt. — Variai:
0 . OBANOiFOLiA : foliis 4 • pollicaribus ; bracteis albicantibus.
Teste Benlb. 1. c. -}•
Habitat ad Barra do Rio das Velhas: Pohl n. 1769.; in campis
prov. Atinarum: itt ; in prov. Gogazensi: Gardner n. 3931., teste
Benth.; fl. in Serra de S. Brigida prov. Gogazensis; Gardn. n. 3995.,
ex Benth.
181. HYPTIS MURICATA Schott: caule herbáceo, angulis
scabris; foliis petiolalis, ovato-rhomboideis, aeuminatis, dupiicato-
sc rratis; capitulis subsessilibus, sccundo-racemosis; bracteis late
ovalis, viliosis, caiyces subacquantibus; calycis dentibus strictis,
hispidis, tubo multo brevioribus.
Hyplis muricata SchoU. in Benth. Lab. 119. e t in DC.
Prodr. X l l . 119.
Habitu et foUiiruiii figura spcciei praecedenti próxima, tamen s.itis
.ib illa diversa bracteis, calycibus et uotis aliis, ut e sequentibus patet.
Caulis hcriinccus, basi subprocumbens, sensim adscendens, strictus, 3—4-
pedalis altiorqup, penuae gallinaceae crassltle, iuferne teretiusculus, superne
angulntus, gltibrlusculu.s, angulis scabris. Foma ovaio-rliunil>oidea v. ovata,
acuminata, duplicato-serrata, basi cuneata, 2—3 poli, longa, 8—10 Un.
V. poliicem lati! et quod excedit, in pctiolum modo lougiorcm, modo bre-
viorem abeuntla, supra scabriuscula, subtus iudumento j.ini deiisiore, jam
tenuiore, in foliis junioribus (aineu seinpcr pracscnte, iu fuliis iidultis
auteni cUlus serius abolcscente paginamque glabrescenlein rcllaquente. Cavi-
TUI.A subsessilia, subglobosa, 6—10-flora, In verticiUastros secundos, supremos
appruximato.s, iufiiiios remotos conferta. Bbacteae late ovatae, acutae,
adpressae, memitrnuaceue, uiuricato-viilosae, saepius rosene, calyccs
vix superantes. Calyces tubuiosi, pubescentes, fructiferi tubo elongato,
4 liu. longo, ore trúncalo, dentibus strictis, hispido-ciliatls, tubo triplo
brevioribus, latltudipein tubi vix aequ.aiitihus. Cobollae albae, tubo breviter
exserto. Stamina basi pubesceutia. Stylus apice breviter bifidus.
Nuculae desuut.
Hiyus spcciei occurrit varietas:
0 . inodora: caule glabriusculo v. bifariam pubescente, angulis
iaevibiis; foliis flaccidis, utrinque giabris; bracteis pubcsccntibus.
Caetera omnia ut in ¡I. muricata, ab ea certissime non spe-
cìfice differt.
Hyptis inodora Schrank. in S ylt. PI. Soc. Ratisb. I I . 56.
Habitat in prov, Mitianim campis: Schiich, Raben; ad Rio
Abaite: Pohl n, 6075.; in prov. Rio de Janeiro; Schott ii. 6167.; et
ad sepes prope Engeiiho da Pargem: Pohl n. 6066.; fl. in Brasiliae
orientalis himidis: M., hb. Viudob.
S. 8. Verticillastris capitulalls plus minusve pedunculatis.
132. HYPTIS GLOMERATA Mabt. caule herbáceo, villo-
siusciilo; foliis brcviler petiolalis, ovatis, aculiusculis, inaequaliter
scrratis, basi cimento-rotundatis, pubcsccntibus; capitulis brevissime
pcdunculatis, ovoideis, inferioribus remotis, superioribus np-
proxiinatis; bracteis ovatis, acutis, ciliatis, calyccs supcrantibus;
calycis dentibus lanceolatis, pcctinato-ciliatìs, tubo duplo brevioribus.
H yp tis glomerata Mart, e x Schrank in Sylt. PI. Soc. R a -
hsb. I I . SS.
Hyplis oppositìfolia Schrank in Denkschr. Soc. Ratisb.
I I . 5 2 .
Caulis herbaceus, erectus, simpliciusculus v. rainosus, 1—4-pedalis,
iuferue llgiiesceiis, lerctiuscuiu.?, superne obtuse telragonus, penuae gnlli-
uaceae crassltle, follusus, saepius puiiiceus, pube lousa scabriuscula v.
subvillosa vestitus. Rami juniores divaricati, plerumque valde eiongati,
virgati. Folia breviter pelioliila, peliolis tereliusculi.s, vlx 8 lin. lougis,
tenuiter meinhninacen, inferiora I—1% poli, long», 4 lin. lata, superiora
0—8 Iin. luogn, 3 lui. lata, ovaia v. ovalo-oliiouga, acutluscula, margluc
iiinequiillter serrata, basi cuiiealo-roluiidain, peunliiervia, subtliiter venosa,
utrinque pube molli, sublili, vix nisi acriori visii, tactu vero satis pcrcep-
llliill consita, in inferiori pagina glauilulis resinoso - nilcauiibus Iniinixta.
Capi ta, (ivoideo-glubosa, 3
clltasiro. Verticillastri inferiores pollicem remoti, superiores :tpi
in racemos elougntos, suh|iauicu1atos disposili. IIuacteak iinbricat.-ie, ovatae,
acutae, violasccuCcs, margine ciliatae, calyces siipcrautes. Calyces
Labiati
tubuiosi, membranacei, glabriusculi, tubo fructífero 3—i lin. longo, dentibus
lanceolatis, acutis, pectiD.ito-cIllatIs, tubo duplo brevioribus. Cobolla
e vix calyces superantes, exlus pubescentes, tubo gracili. Ge-vitalia
vlx exserta. Stamina pubescentiiL Nuculae ovoideae, laeves, nitidae.
0 . villosa: undiquo villosa (ex Benth.). -{•
Habitat ia campis humidis prov. Minarum; Al., Achermann et
Claussen n. 1035 hb. Mus. fa r .; ad Congo Soco, S. Rita e t Alegres:
Pohl n. 9005. et 9919.: in prov. Gogazensi: Gardn. n .4395.; in Brasilia
merid. et aequinoct.: Sellow; inprov. Parainsi et Piauhiensi; ex
Benth.; fl. in prov. Minarum: C/aussen ex Benth. Ftorel Julio, Aug.
133. HYPTIS PAUCIFLORA Pohl; caule herbáceo; foliis
breviter petiolalis, oblongo-ovalis, obtusis, scrratis, basi rotundatis,
supra hirsutis; capitulis evidenter pedunculatis, ovoideis, racemos
is; bracteis ovato-lanccolatis, calyces superantibus; calycis denti-
bus lanceolatis, lubo duplo brevioribus.
Hyplis pauciflora Pohl. in Benth. Lab. 117. e l in DC.
Prodr. X I I . 120.
Próxima s, , cujus forsan i varietatem prncbet,
foliorum ludiinieuto eapilulisque evidcnter pedunculatis differt. Caulcs
ia speciminibus nostris bcrbncuus, ramosissimus, pluripedalis videtur. Raml
divaricati, telr.igoni, pubesceutcs. Folia petiolata, petiolis subcnnalicula-
tis, 4—5 liu. longis, ovata v. oblongo-oviua, apice semper obtusala ncque
acutiuscula, m.trgmc serrata, basi rotundata, saepius cordata, supra
viridia et hirsutie laxn p.itcnte, subtus vero cancsecntia, vlllositate brevissima
obducta V. subtus glabriuscula. Foliorum magnitudo H. glomeratae-
Cai'Itula evideuter pedunculata, ovoidco-globosa, psucifiora, fere magnitudine
pisi in racemos valde elongatos, liixos disposita- Pedunculi canes-
centcs, 3 — 4 liu. longi. Bracteae ab //. glomerata uou diversae, intcrdum
magis lanceolatae. Calyces tubuiosi, inenibriimtcei, glabriusculi,
tubo 4 Un. longo, dentibus lanceolatis, acutis, tubo duplo brevioribus.
CoaoLLAE speciei antecedeutis. Nucui.ae ovoideae, laeves.
Habitat in pruv. Gogazensi ad Meiapuute, Gregorio Nunez, ad
S. Cruz et ad Curraliuho praedia: Polii ii. 9795. 9807. 9013, 1980,-
in pruv. Piauhiensi et Gogazensi: Gardner n. 3378.
134. HYPTIS FOLIOSA S t . Hil. caule suffruticoso; ramis
adscondentibus, rufo-villosis; foliis breviler petiolatis, ovatis, obtusis,
crcnatis, basi rotundalis v. cordatis, utrinque viridibus, vis-
cido-pubcscenlibus v. viliosis; capitulis pauciiloris, ovoidois, brevitor
pcdunculatis, racemosis; bracteis ovato-Inncoolatis, viridibus,
calyccs siiporaiitibus; calycis lubulosi dentibus lanccolatis, acutis.
Hyptis foliosa St. H il in Benlh. Lab. 117. et in DC.
Prodr. X I I . 1 20.
Habitat in Brasilia; St. Hit. ex Benth.
135. HY’PTIS PETRAEA St. Hil. caule siilTriiticoso : ramis
erectis, lomenlosis; foliis petiolatis, ovalis, obtusis, crcnatis, basi
cuncatis, utrinquo molliter subrufo-lomeutosis; capitulis ovoideis,
pauciiloris, brovitcr pcdimciilatis, racemosis; bracteis ovato-lauceo-
la lis , nculis, coloratis, calyccs superaiitibiis ; caUcis tubuiosi, glabriusculi
deutibus lanccolntis, acutis. -j-
Hyplis petraea St. Hil. in Benth. Lab. 117. e t in DC.
Prodr. X J I. 1 20.
Habitat in petrusis prope Taioba in deserto occidentali pror.
Aliiiai-um: St. Hil. ex Benth.
136. HYPTIS SYl.VUr.ARUM S i. H a . ramis lomcntoso-
piibosccmibus; foliis pcluilaii.s. ovali.«, neitli,«, duplicato-serratis
siibiiicisisvc, bnsi rotiimlatis, viridibus. villosi« v. canesceniì'lomen-
tosis; cnpiluiis ovoideis, pauciiloris, brevissime pedunculatis. racel
y