voedingsbodem voor zijn kunst vormde. Vooral het
nabije Oosten bezocht Bauer vaak, maar hij trok ook
naar Rusland, Noord-Afrika en zelfs naar Indo-China.
Aanvankelijk reisde hij bijna altijd alleen, doch later
werd hü vaak vergezeld door zijn vrouw Jo, die
onderweg ook een dagboek bü'hield. Bauer z e lf legde
zijn indrukken vast in kleine schetsboeken, die hij altijd
bij zieh droeg. Teylers Museum bezit zesendertig van
deze albums, vol met indrukken van de bijzondere
steden en de m ensen die hij op zijn w eg vond. Zij staan
aan de b a sisv an de keur van uitheemse onderwerpen,
die Bauers oeuvre kenmerkt. Fakirs, moskeeen, een
troep kamelen, slangenbezweerders, buikdanseres-
sen, een karavaan in de woestijn, dat zijn de motieven
die keer op keer in zijn werk op de voorgrond treden
(z ie afb. 2 1 , pag. 15). Hij schildert ze doorgaans in een
sprookjesachtig licht, wat de betoverende aantrek-
kingskracht weerspiegelt, die het Oosten op hem
uitoefende.
Tijdens d eze lezing wordt met behulp van dia’s de
ontwikkeling in Bauers schetsen besproken en de
functie van de schetsboekjes ten opzichte van zijn etsen
en schilderijen. Het sprookjesachtige aspekt van zijn
werk heeft m eestal tot het vermoeden geleid, dat hij bij
het navolgen van de werkelijkheid een grote mate van
vrijheid aan de dag legde. D e schetsen in d eze boekjes
zijn in dit verband bijzonder verhelderend, hetgeen in
de loop van het betoog aan de orde komt.
(A. E. K .)
Nogmaals: antimoniet en antimoon
Het vorige nummer van het Magazijn bevatte een
artikel over een bijzonder antimonietkristal uit de
mineralogische collectie van het museum. Daarin
kwam ook het gebruik van antimoon als braak- en
laxeermiddel ter sprake. Naar aanleiding hiervan
schreef dr. E.H.J. Wams, tuberculose-specialist in
rüste, een brief over andere medische toepassingen van
antimoonverbindingen in vroeger tijden, met name als
hoestmiddel: ‘In het Pharmacotherapeutisch Vademe-
cum van Dr. H. Pinkhof en Prof. P. van der Wielen, uit
1929 (6 e druk) vind ik op p. 6 1 5 S u lß d um stibicum
genoemd, nl. het pentasulfide Sb2Ss. Het wordt in
verschillende bereidingen vermeld als expectorans en
een vorm is in Nederland speciaal interessant: de
Amsterdamse hoestpoeders, pu lv eres e x tra c ti Hyo-
c y am i e t su lfid i stib ic i. Verder wordt op blz. 6 2 9
uitgeweid over ta rtra s k a lico -stib y licu s (Tartarus
stibiatus), nl. als emiticum maar ook nog tegen
verschillende tropische parasitaire ziekten. En op blz.
619 wordt Sulfoform, triphenyl-stibiumsulfide,
(CeHs)3 SbS genoemd.’... ‘Voor de oorlog werden de
oranjerode hoestpoeders nog vaak voorgeschreven en
meestal ging de hoest ermee over. N a de antibiotica is
dit alles verdwenen’. D e zoon van deschrijver, de apo-
theker drs. D. Wams, voegt hier aan toe dat deze rode
hoestpoeders, wetenschappelijk misschien achter-
haald, zelfs hedentendage nog geregeld worden voorgeschreven.
Naschrift: Hoewel het ons er niet om ging alle
geneeskundige toepassingen van antimoon en zijn
verbindingen op te sommen, danken wij dr. Wams
hartelijk voor deze aanvullingen, die ons onbekend
waren.
(L . T /A . W.).
Personalia Teylers Genootschappen
Prof.dr. C. Augustijn, hoogleraar in de Faculteit der
Godgeleerdheid - algemene kerkgeschiedenis vóór
1 6 5 0 , methodologie en historiografie der kerkgeschied
e n is - v a n de Vrije Universiteit te Amsterdam, is
toegetreden als Lid van Teylers Eerste o f G odgeleerd
Genootschap in opvolging van prof.dr. I.B. Horst,
afgetreden wegens het bereiken van de zeventigjarige
leeftijd.
Mevrouw drs. G. van der Meer, conservatrice aan het
Koninklijk Penningkabinet te ’s Gravenhage, is toegetreden
als Lid van Teylers Tweede Genootschap, in
opvolging van prof.dr. Enno van Gelder, afgetreden
om dezelfde reden.
Naar goede traditie werden prof. Horst en prof. Enno
van Gelder in de gecombineerde vergaderingen van
Directeuren met beide Genootschappen tot buitenge-
woon Lid van het betreffende Genootschap benoemd.
Agenda
Tentoonstellingen
12 april t/m 2 2 juni: ‘Germ de Jong 1 8 8 6 -1 9 6 7 ’,
schilderijen en tekeningen. Eerste schilderijenzaal.
25 maart t/m 15 juni: Hollandse Tekenkunst uit de
17de eeuw. Een gevarieerde keuze van minder
bekende werken uit eigen bezit. Tekeningenkabinet.
15 maart t/m 2 juni: ‘Sauriers in Oost-Nederland’.
Bovenzaal.
16 mei t/m 25 September: Postzegels uit Zweden.
Concerten
Zondag 1 juni, 1 5 .0 0 uur: Johan van Kempen-fluit,
Anton de Beer - orgel. Werken van H. Badings, A. de
Beer en H. Carf.
Zondag 6 juli en zondag 3 augustus: géén concert.
Lezing Paleontologisch Mineralogisch
Kabinet
Dinsdag 20 mei, 2 0 .0 0 uur: ‘Plantenkleed en klimaat
in het IJstijdvak’ door dr. W. H. Zagwijn.
D e z e lezing wordt gehouden in de aula van het
museum. D e toegang is kosteloos. Belangstellenden
zijn van harte welkom.
Vriendendag
Zaterdag 24 mei, 10.30 uur: Jaarvergadering van de
Stichting Vrienden van Teylers Museum, aansluitend
een voordracht door André Kraayenga, getiteld:
‘Schetsen uit het Oosten’.
Abonnement op Teylers Museum Magazijn
Teylers Museum Magazijn verschijnt viermaal per
j a a r - in de winter, lente, zomer en herfst. D it blad
geeft informatie over alle w isselende activiteiten in het
museum en het belicht de achtergronden van de ver-
zamelingen en kabinetten, de geschiedenis en andere
onderwerpen die in nauwe betrekking tot het museum
staan.
Abonnementen gelden steeds voor een vol kalender-
jaar en worden, tot wederopzegging, automatisch
verlengd. U kunt zieh abonneren op de jaargang 1986
door / 1 5 ,- over te maken op bankrekening
5 6 .0 3 .2 4 .9 7 9 van de A B N te Haarlem o f op post-
girorekening 5 6 .9 9 .0 1 9 ondervermelding van: Teylers
Magazijn 1986. Geschenkabonnementen zijn welkom,
gaame met opgave o f het abonnement voor een
jaargang dan wel voor onbepaalde tijd wordt ge-
schonken.
Vrienden van Teylers Museum ontvangen dit tijd-
schrift, indien zij naast hun vriendenbijdrage (minim
a a l / 3 0 ,- per j a a r ) / 1 0 ,- overmaken op een van de
hierboven genoemde rekeningen.
Zowel de Vrienden als de abonnees van dit blad
kunnen de Museumjaarkaart aanschaffen voor de
gereduceerde prijs van / 1 2 ,5 0 i .p . v . / 2 0 ,-.
Zij moeten deze kaart dan wel in Teylers Museum
aanschaffen, elders geldt deze korting uiteraard n ie t
Colofon
Teylers Museum Magazijn is het kwartaalblad van
Teylers Museum en tevens mededelingenblad van de
Stichting Vrienden van Teylers Museum.
IS SN 0 9 2 0 -0 4 6 0 .
Nummer 11 (jaargang 4 , nummer 2 , lente 1986,
maand van verschijnen: mei 1986).
Auteurs in dit nummer:
Prof.dr. H. Enno van Gelder, wnd. conservator
Penningkabinet
Drs. C. van Tuyll, conservator Kunstverzamelingen
W. de Jong, medewerker
Drs. M. C. Plomp, wetenschappelijk medewerker
Kunstverzamelingen
Drs. A. van der Werff, beheerder postzegelcollectie
Drs. A. E. Kraayenga, wetenschappelijk medewerker
Kunstverzamelingen
Fotografie: F.J.M. Diemel
Eindredactie: drs. A. Wiechmann, educatief medewerker
en wnd. conservator Fysisch Kabinet.
Teylers Museum, Spaarne 16, 2011 CH Haarlem
tel. 0 2 3 - 31 68 51.
Openingstijden: dinsdag t/m zaterdag 10-17 uur,
zondag 13-17 uur.
Correspondentie met de Stichting Vrienden van
Teylers Museum kan gericht worden per adres van het
museum.