xu srss : <&:
in bafi cohæ fion e ,e aq u e tantum, ut iplë dicit, levijfima, florem hunc he-
ptapetaloidem oftendit, re vera eflè monopetalum, etiam de aliis ita in bail
cohærentibus, ut NdrciJfis, Liriomrcisfis, Malvis, aliisque fimilibus, hachj
e u care d eb e t, quia alias libi non conftaret.
rcsfatii^abir- XXIX. Ita etiam minus, quam par e ft , diftinguunt nonnÆ flores ccqua-
nguUrihudi-les five reguläres ab imequalibus et irregularibus ; ex quo tarnen lundamento
fimxerwit. varja piantarum et genera et fpecies a plerisque Botanicis a fe invicem diftin-
eta Hint, et adhuc melius a iè invicem ièparari ac diftingui poflunt, ut mox
oftendemus. Imo rivinus, infignis Botanicus Germanus, intégras pecu-
liares dalles ex regularibus et »regularibus five cequalibus e t imequalibus, uni-
formibus et difformibus haud temere conftituit; in quo ultimo, fi levis tan-:
tumadeftinsequalitas, ipliim non omnino lèquor, attamen in illis, ubi magna
et manifejlijflma adejt flor um inccqualitas, nudis oculis fadle diflinguenda,
cequales a v'alde imequalibus feparo, et in dijiincia genera melioris dilhndionis
cauflä divido, et fic etiam monopetalos a polypetalis.
u,, qZTcgo XXX. A d imequales igitur bulboläs, in fyftemate meo generali antea no-
retlkrim minato, luerito retuli i) genus Gladioli, 2 ) Canna: five Canna indicée vulpanuu.
g 0 d ic t e , porro 3 ) Sprekeliaÿ quod genus etiam in grati animi teflëram illuftri
sPREKELio live Domino de Sprekelfen, ICto et illuftri Reipublicæ
Hamburgenfi nunc a iëcretis, Viro in omni Hiltoria naturali verfâtifiimo e t
de re herbaria maxime merito, dedicavi, qui noftro horto olim ingentem co-
piam rariffimarum piantarum et arborumexoticarum, magno labore et fiim-
tu conquifitaram, donavit, atque fic ingens Botanices e t Florse Helmftadi-
enfis fuit promotor; quod genus ex planta ilia conllitui, quam olim vulgo
Narcijfum indicum latifolium riibro flore clvsivs in Rar. Hilt. 1 5 7 , 10. eav-
HiNUs Hill, plant Tom. II. 6 0 6 , aliique vocarunt, morisonvs vero po-
ftea , utpote Botanicus methodicus, qui volurit, ut fimiles plantse cmiungan-
tur, dijfimiles vero disiiingantiir, hunc a Narcijfis quam rectillimc feparavit,
quia florem habet ab his quam maxime alienum ac diflimilem, atque Lilio-',
Narcijfum lacobecum latifolium indicum faturato colore purpurascentem in Hill.
Oxon. Part. II. 366. vo cavit; de qua vero alibi fufius adhuc aliquando Ihm*
afturus. Hoc nomen e t genus Lilio-Narcijfi, quod morisonvs primus
conllituit, Rains, Hermannus, Toumefortius, Boerhavius, Dillenius, Ludwi-
gius, aliique egregii Botanici methodici amplexi Hint et fërvarunt, idque
praelertim propterea, quia in hoc nomine magna vis la te t , hoc e l l , nota dus
characierijtica pracipua continentur; utpote qualia piantarum nomina modo
laudati Botanici omnes magnifëcerunt, atque ex optimis reputarunt,
quia flores habent cum Liliis vulgaribus figura convmient.es, vid. Toum. inftit.:
T ab . 207 fig. A e t B D ; Floris vero vaginam e t radieem bulbofam cum Nar-
ciflo, quae nomina et ego iam dudum magnifeci, ( a ) prælërtim fi hybri-
dum illud adhuc tollatur, atque pro Lilio-NarciJJi nomine, Lirio-Narcifiüs
ulürpetur. linnævs vero hoc adeo infigneet pro his plantis tarn aptum
nomen fine idonea, quantum ego perlpicere potui, ratione mutavit five
reiecit, etgen er i huic nomen puellæ rullicæ Virgilianæ, Ecloga I. Amaryl- .
lidis Icilicet, quod qualitatem et vim nominis Morifoni e t hunc fequentmm
nullo modo h ab e t, multo minus æqua t, lëd in vacuo tantum Ibno confiftit,
præter omnem neceflitatem, imo contra lùas régulas de nominibus dédit,
(b) et hoc lüb genere plantas floribus regularibus et quam maxime irregularibus,;
verbo, value diffmiles coniunxit et confudit; id quod contra prima Botanices
et aliorumet fui ipflus fundament a impingit, quæ iplë cum aliis, et imprimis
in Gener. liais plant, præfat. pag. 1 d o c e t, boni Botanici ejje, plantas fimiles
conimgere, diflimiks vero a fe invicem feparare.- Hinc dum in hoc généré,
licut in multis aliis eius generibus cognovi, quod ipfe valde difflmles
fiepe plantas five Ipecies coniunxerit; unde neceflàrio confufiones magnæ in
plan-
(a ) vid DilT. mea de Nom. çlant mutatione utili et noxia p. 44.
(£) Ubi vult5 quod nomina ab hominibus plantis non fint imponenda, niß vél de .re herbaria fin t bene'
meriti, vel promotoren eint fuerint, id quod .vero de Amaryllide iure mei nequit.
XIII
plantis oriunfur, imo, quod in fiiis Gener. plantar. N. 321 in edit n ipfe con-
ntetun, inflexionem pet alarum, ftaminum, et pijiilli in Amaryllidis fiuo genere-
admodum diverfam èjfe, ego eas plantas primo, quse regular es five sequales
habent flores liliaceos, et vaginam in latere dilulientem, liab genere Lilio-
NarciJJi, five rectius Lirio-Narciffi, lë r v o , e t huic generi adhuc relinquo
Alas plantas, quse levem aliquam tantum habent v el in laciniis vel petalis
v el Itaminibus etiam inaqualitatem, dum ob leviflimam differentiam genera
hie e t alibi multiplicare nolo.
XXXI. Quoniam vero huic generi a linnjeo aliisque quibusdam plan- E tpccia -
tæ iunctæ funt, quse non lolum inflexione aliqua levi petalorum vel laciniarum, tm 1 str,t*-
v el e t flaminum et piftilli, fed tot a figura floris, ac Ipeciatim laciniarum a u thdm'
petalorum magnitudine et fitu quam maxime inter lë différant, ob axioma
illud fundamentale, nimis dijfimiles a fe invicem feparare, neccjfarium ejfe duxi,
ne mihi obiici poffit, me etiam plantas nimis dijfimiles conimgere, id quod borium
Botanicum haud d ec et, melioris doétrinæ cauflà, iuxta tritum illud:
qui bene dijtinguit, bene docet, primo a Lirio-narcijfi genere sprekeliam, de
qua iam antea §. xxx. dixi, ob nimiam, quam habet a Toumefortio exhibitis floram
nguris, ibidem citatis, diverfitatem ac differentiam, iam dudum et nunc notis
in Semiologia mea b revi, fi Deo placet, indicandis, feparavi, quse diverfi-
tas etiam facile conljaicitur, fi figura illarum piantarum regularium cum Sprekelia
eonferatur, cuiusbonam imaginem iam dudum dedit Merianus in Florileg. renov.
T a b . 16. poflea Morifoms in Hifi. plant, deinde Dillenius in hort. Elth. et
quam denique Weinmannus quoque in fiao magno Herbario Tab . 652 co-
loribus nativis elegantiflime, nomine Lilio-narcijfi indici rubri, vulgo Iaco-
beti, exhibuit: ex quibus figuris ingens huius diflimilitudo a ceteris Lino-
narcijfis, qui in Toumefortii mftit. in Ferrarii Flora p. 119 et 121, et in hort. Am-
ftel. P. I p. 7 1 e t 73 exhibentur, latis cognosci poteft.
XXXII. Deinde quia B R V N S V IG IA n o f lr a etiam aliquo modo a dLirio- 2 Bmnsvt-
narciffios veros accedit, dum flores habetfëxfidos et quafi hexapetalos, ex vagina,s'™
five involucro etiam prodeuntes, utetradicem bulbofam, adeoque fic ad Lirio- ra~
warnijfi genus pertinere videtur; verum quia i ) ip f i e fl vagina non fimplex et
in latere dehifcens, ficu tiin a liis ,ad hoe genus relatis,ipeciebus elle fblet, et
Linmus etiam ipfis promifcue in Gener. plantar, adferibit, fëd vagina bi-
valvis, five ex duplici valva conftans, ficuti Tab . noflra I fig. 3 con-
fpicitur; 2 ) flores non hexapetali, lëd monopetali fexpartiti, iique 3 ) valde
ac manifëffiflime laciniarum longitudine, latitudine e t inflexione, ut et in
ftaminibus imequales, et 4 ) qui ita insequales funt, ut rurfus a ceteris imequa-
libus multum in modo nominatis partibus différant: his præmifiïs, eas nunc
lpecialius defcribam e t , quomodo a ceteris omnibus diverise fint, manifëflabo.
XXXIII. PERiANTHiVMitaquefive calycem habet yfarhic univerfialisfive ummigu
totalis j ex multis minoribus flosculis compofitus, univerfalem, non fimplicem chardtm‘-
et unico latere dehiscentem; fed ex valvis duabus peramplis et latis longis,
quse inflar duaram valvaram utrinque dehiscunt et flosculos plurimos
continent.
floscvlvs horam quilibet efl monopetalus, nudus, hoc eft, finecaly-
ce aut perianthio peculiari live proprio, in fëx pleramque longas insequales,
anguftas, lanceolatas, acuminatas et ad fundum usque divilâs lacinias varia
ratione incurvatas, atque introrlum et extrorfiim, prout fiapra eas iam ex-
pofioi, recurvas.
stamina , filament a fëx insequalia? fëtacea, fiirfüm quoque in multis
floribus inflexa; Antherce oblongse, initio ex flavo nigricantes, poflea albi-
cantes.
pistillvm, ftylus fetaceus, cum ftaminibus huius floris longiffimis,
æqualis et quandoque paullo longior ; Stigma fimplex obtuliam; Pericarpi-
•um five uterus triangularis, fùb flore pofitus, qui abit in capfulam membra-
naceam, trilocularem, ficuti in plerisque bulbofis efle fblet, ut llipra iam
p. V. fcripfi. D SEMINA
lé s m
f | |
> ï l