l:.!^ •tu
i'iii;^'!
66 A N T I a U I T A T E S ROMANS
Regis Barbari, qui inter montes tutiorem fe credit, quàni in aperta planitic ,
prout eft ilia , ubi haótcnus exíbmt veftigia Ulpix-Trajana:. Milli admodum dilplicct
tarn in bellicis meis progrcHibus per hanc vallcm , quàm in provincia mihi
injundtii dcccrnendi limites inter duo Imperia , in altis Alpibus Tranfilvaniam à
Vallachià diflingucntibus , non quxfivÜTe utrìim fecùs flumen Streji íupcreíTent
veftigia hiyus Metropolis ; at credibile eít Romanos cum tanta cura tantáquc
induitriá Ulpiam condidcrint , difficile veftigia ulla Sarmigetufo rcliquiflc ; pra:-
tcrquam quòd pro Barbarx gentis uñí , Terra > & lignis extru¿ba fuerit cádem
forma 5 quam in columná Trajaná perfpexi ; nihiloniiniis non abs re fuiflct, Lc-
¿tori plcnam , Se cxaólam fàccrc fidem, hujus ne vcftigium quidem fupcrcílc.
Cittcriim tempore pra:di¿tx limitum divilionis novi lìtum Sarmigctufx Decébalo
fuille opportiinum ad confugicndum , & recedendum intra Alpes , idquc
exaftii-is novi expericntiá dodus in novifíimis Bellis hoftes infupcrabilcs effe,
cum fcmcl Alpes occupavcrint, multò autem magis Íncolas ipfos intra pedes
montium eorumdem , & in locis ferme Sarmigetufx íimilibus.
Trajanus itaque apprimè perítus prfeliandi cum Barbaris, 6c cxpei tus locorum
, quiterendi crant ab ejus militibus, procul dubio bifariam divifit exercitum
penes Pontem, ut vix dcmonftrant. Partem ejus progredi juíTit feciis vallem
Cernam, & inde Temis , & Biftram, ut ad locum devenirct, in quo Ulpiam-
Trajanam poftea condidit 5 alteram vero partem procedere ad pedes montium ufque
ad vallem fluminis Al'utx , erexitque Caflxametationcs , viafque ftravit, illuc
penetrans, ubi modo traníitus eft Rottemurn ducens propè Zelinium , &
inde juxta notatos in Mappa progrelTus Decebalum comprchendit inter illam partem
montium interjeélam Portx-ferre» , & flumini Alutaj, ita ut ulteriùs turn
valeret Dccebalus in amcenam fui Bacici Regni partem fefe conferre > & dcprxhenfus
inter incultarum Alpjum anguftjas , aut perire cogeretur, aut viclori fe
dedere. Nifi Trajanus fuftuliifet Decebalo modum recedcndi, jubendo ut cxercitus
per vallem Aiutai progredcretur ,. nunquam profedò de ipfo triumphum
retuliñet, cum Regnum in Orbe toto fccurioris receíTús non fit, quàm Tranfilvanix
Regnum , ubi mentis terga Cnt libera.
Plura , quai in Trajaná Columna exftant, id docent, nec vidctur impoíTibilis
demonftratio fitiis > in quo plurima facta fuerunt > nec abfurdum foret iis novani explicationem
excogitare polt notitiam locorunijin queis Trajanus immortalitati nomen
fuum commendavit, hoíHuni audaciam virtutc, natura: óbices arte vincendo.
De hoc Dacico Bello Trajano non nifi fragmenta exftant fibi invicem reludantia,
qux fuerunt in caufá cur verba ha:c fecerim, fperans , ut non injucunda futura
fint EruditisRomanara Antiquitatem inquirentibus > qux fi attentò colligerctur
in rcgionibus fempcr barbaris , quamvis Romano Imperio fubditis , eorum
operum peritia nos cdoceret quíe in Hiftoriis deíidcrantur.
F 1-
¡f ÌliìlHÌIIjìllil -1