30 ANTICLUITATES ROMANO
Dione defcribitur > & cum niliil compertum fucrit, tenax mex opinionis fui,
totani muri conftru£lionem fuiiTe ex lapidibus fiuvialibus , cum calce vinftis,
6c circumdatis juxta ufum penès Romanos, latcribus coiStis, Sc folito majoribus.
CiEteriim ob vias à fe ilratas Trajanus xternitatc donatus fuit , per numifmata
, 8c hujus quoque operis caufa excufum numilma fuit, non obflante , quod
nonnulJi eruditi Icriptorcs ingenioli faciant id incertum ; quamvis darum fit ob
forniccm Pontis , quem ii perperam cxtorfenmt ad Portum Anconx, dicentes
fuiifc Ai-cum Traj'ani in eo in ipfius honorem eredhim & ante ipfum fuuem, ieu
catcnam , qua clauderetur. Qui vero iìtum Auconie, prout ego , novit, intel-
Jigct id gratis aiTeri- Praeter quam quod in numifmate non unus , fed bini forniccs
exhibentur, cum unus fubfiilat, necadlint veftigia, plus quam unum femper
cxilitiiTe ; qui enim Arcus videntur , funt bini adytus in Pontem j fimilitudinem
aliquam referentes illorum noibi Pontis.
Funis } aut catena ? & navicula in ipfa, ejus formx qux pro fluminibus in ufu
erat penès Romanos, eil fignum quoddam muniminis, pr«fidüque à natura huic
Ponti conftituti , per cataradas in Danubio , & ab Arte, quie veluti catena quiEdam
tot Fortalitia congciTit, qujE Trajanus erigi jufllt in omnibus anguftiis flumin
i s , 6c ad fauces Vallium , per quas Daci defcendcre à montibus poterant ; atque
hoc modo tranfitiis omncs prxcludens providus Ca:far, Pontem munivit à
fupcriori parte , contra ipfos Dacos , qui Carpaticis montibus tumidi » ac temcrarii
fiebant ? 6c quibus domitis Rom» fuit excufum numifma referens unum ex
üfdcm
D A N U B I I 31
iifdem montibus , in quo fedebat Dacia , prout in figura videre eft : nifi potiiis
catena ipfa fignificet illam fuprà relatam > ubi de cataraéld fermonem habuimus;
quamvis enim multa milliaria hxc diilaret à Ponte , nihilominus attento naturali
fitu regionis à Dacis iifdem culta:, maximum erat Pontis prsefidium ,
nec certe minus ilio » quod cataradla prxftabat. Expertus itaque corum iocorum,
6c operum artis , fentiet hoc elTe numifma pro Ponte Trajani excufum, non
vero illud , in quo fculptus cernitur Danubius roftro afiidens , & voJantem Zonam
pra: fe ferens, qu« ciim fuerit in arcum finuata , adytum quibufdam fecit
putandi hoc effe numifma Pontis , non confiderantibus, illam volantcm Zonam»
facile fuiiFe fymbolum Veli fpeftantis ad aliam partem roftri navis.
Dcnique ad dcclarationem figurarum totum hunc Pontcm conftituentium,
oftcndimus duas prxÉitas Pilas [aa], unam in parteVallachix, alteramServix. Viiuntur
6c Fortalitia duo , in utràque ripàj unum in propugnaculum Pontis olim
exftruélum. Hoc , quod in Servii eft, figuram habet exadc quadratam , 6c latere
uno iuquat orgyas 47. Vallum fane validiiSmum [h h ] 6c foila ampIilTimà
[i i ] circumdatum , ad occafum item eminentis cujufdam muri ruderibus [I]
conlpicuum. DivcrfiE ab iiac figure illud Vallachia; comparet, ita videlicet comparatum,
ut penò oblongo quadi-atum referret , cujus latus orientale , 6c majus
[ n i ] 660 minus vero, 6c Boreale [ n ] 56. orgyas emetiuntur; nifi angulus, occafum
hybcrnum refpiciens, à reliquà areà quaii eflet abfciifus, & ovali fere figura,
ex fe peailiare Fortalitium conftitueret [o]. Ex quo cùm per declive ad
flumen defcendatur, ad explendam illam declivitatem , murus, five agger aliquis
[b] ufque ad fummitatemPÌIJE exftantis [a], cujus altitudo orizontem terric
sequet, eveitus cernitur, qui Pilam cum minori ilio Fortalitio conjungit, ita
ut ex eo Pontem ingreffus , via plana , 6c orizonti parallela exÌHterit. Sunt Se
fragmenta quidam muri [c] confpicua, qua; immediatè ab ipfo flumine ad
Fortalitium fe extcndunt, de quorum tamen ufu conjedarc non aufim. Qux vero
Pilam inter , ac Fortalitium , ad aggeris, fcu via; (b) latera , murorum reliquia
etiam nunc confpiciuntur , planè à Porta aliquà fuperftites effe videntur ,
qua; Pontis adytum praicluferit, ac rcferaverit. Hoc Vallachix Fortalitium vià illà
glareà 6c lapillis ftratà ( d ) à Daciii veniens, medium quafi dividit, cùm illud
Myfia: ad dextram pra^tereat. Cceterùm variis locis in Fortalitii hujus complexu
, foramina, five cavitates terra; (e) occurrunt, inter quas una maxime
notabilis ( f ) id prx ca:teris peculiare habet, quod exteriori adhuc ambitu aliquo
comprehendatur, lapidibus quadratis pulcherrimis exibruéio , 6c Amphitheatri
fpecicm , pene dixerim , pne fe ferente. Huj US} Se Vilx exftantis utriuique
accuratior delineatio 6c defcriptio infra proximè fequetur. Unicè enim dicendum
adhuc reftat, quòd nempè Fortalitium modo defcriptum ingenti » ac
Tom. IL (ì . lon