16 Col o fon
aspecten op een nieuwe wijze met elkaar te
combineren.
4. 16-12-1995: Semiotiek en theologie — Prof.
dr E .J. van Wolde
Peirce, God en Bijbel, breekijzers voor ons
denken
In deze postmoderne tijd is het bewustzijn
groot dat w e allemaal gebonden zijn aan ons
eigen perspektief, onze cultuur en onze tijd.
Deze visie is zo alles opslorpend dat we bijna
zouden vergeten dat w e 00k in Staat zijn ons
perspektief te laten inbreken. Wij zijn
ondanks onze gebondenheid in staat ons te
laten openbreken door iemand die heel
anders denkt en voelt, door gebeurtenissen
die ons aangrijpen, door mensen die ons
aankijken terwijl ze uit een heel ander land of
andere familie komen.God is een van de
bekendste inbrekers, maar gaat tegenwoordig
aan Nederland voorbij. Peirce’s
inbraakpogingen brengt ons daarentegen
bijeen. Een lezing in het teken van de
inbreker.
5. 20-1-1996: Semiotiek en f ih n ^ D r H. van
Driel
Van verfilmd toneel tot virtual reality
Een onbeweeglijke camera, geen geluid, geen
kleur, geen kennis van montage, het
brandbare nitraat als drager. Zo is het ooit
geweest. Tegenwoordig bombardeert Peter
Greenaway de MTV-kijker met kleurrijke
beeiden en geluiden, is ‘film on command’
een kwestie van tijd en binnenkort-verdwijnt
de filmkijker zelf in een droomwereld via f
‘virtual reality’. Welke ontwikkeling heeft film
in hemelsnaam meegemaakt en dreigt hij te
verdwijnen in de digitale cyberspace? De
voordracht wordt gei'llustreerd met een aantal
filmfragmenten.
6. 17-2-1996: Semiotiek en muziek — Drs A.
van Baest
What Passion cannot MUSICK raise and
quell!
Heeft muziek betekenis? Deze vraag is al
sinds lange tijd het middelpunt van een
discussie tussen musicologen en musici.
Volgens de een heeft muziek wel degelijk
betekenis, volgens de ander kan muziek naar
niets anders verwijzen dan naar zichzelf.
Beide standpunten schieten op een belangrijk
punt tekort: zij zien betekenisvorming als
eenrichtingsverkeer. De Peirceaanse
semiotiek beschouwt betekenisvorming
daarentegen als een interactief proces, waarin
zowel eigenschappen van het muziekstuk als
de mogelijkheden van de luisteraar of
onderzoeker een rol speien. De Peirceaanse
muzieksemiotiek Staat in deze lezing centraal.
De muziek zelf zal niet ontbreken.
7 . 1 6 - 3 - 19 9 6 : Semiotiek en musea ~ Prof. dr
M. Bai
Op de keper beschouwd: betekenisproduktie
in musea
Voor de betekenis van een kunstwerk is niet
het werk zelf bepalend, noch de teksten die
deze doorgaans vergezellen, maar de
combinatie van voorwerp en tekst, van
voorwerp en ruimte, en van de volgorde
waarin de voorwerpen worden bekeken. Dit
lijkt vanzelfsprekend, toch wordt zelden
stilgestaan bij de gevolgen die dit
uitgangspunt heeft voor de betekeniseffecten
van de opzet en inrichting van
tentoonstellingen in musea. Aan de hand van
een aantal voorbeelden wordt ingegaan op
het soort tekens (volgens de tekentypologie
van Peirce), evenals de aard van de
syntactische verbanden daartussen en de
betekenis die deze benadering kan hebben
voor het toegankelijk maken van specifiek
visuele aspecten van artistieke expressies.
8 . 1 3 -4 - 1 9 9 6 : Semiotiek en cryptografie — Dr
ir J.C.A. van der Lubbe
Het geheim en cryptografie
De tragiek van ons mensen is dat wij alleen
tekens kunnen uitwisselen en geen
betekenissen. Dat laatste is eigenlijk wat we
nastreven: ik w il dat jij denkt en voelt wat ik
denk en voel. Toch zijn er situaties dat we er
belang bij hebben dat de ander uit onze
tekens niet kan afleiden wat de betekenis
ervan is. Sinds mensenheugenis probeert men
methoden te zoeken die informatie
versluieren. Vroeger was het gebruik
vanögeheimschrift vooral voorbehouden aan
militaire en diplomatieke kringen.
Tegenwoordig is onze hele samenleving ervan
doordrongen. De voordracht behandelt de
semiotische aspecten van cryptografie en
geheimschrift aan de hand van voorbeelden
uit de geschiedenis en meer recente
toepassingen.
Abonnement/ 9 5 ,0 0 , studenten/Vrienden van
Teylers Museum / 7 5 ,0 0 , enkele voordracht
/ 1 5 ,0 0 , Studenten/Vrienden van Teylers
Museum / 1 0 ,0 0 . Reserveren door
overschrijving op bankrekeningnr.
5 6 .0 0 .5 0 .5 5 0 , a b n am r o te Haarlem (giro
4 0 0 0 ), t.n.v. Teylers Museum,
zaterdagochtendlezingen. Voor
abonnementen vermelden ‘abonnement’.
Voor losse kaarten nummer(s) van de
lezing(en) vermelden.
Teylers Magazijn is het kwartaalblad van
Teylers Museum en tevens mededelingenblad
van de Stichting Vrienden van Teylers
Museum
i s s n 0920 0460
Nummer 48 (jaargang 13 , nummer 3, heirfst
1995), maand van verschijnen: September
1995
Abonnement op Teylers Magazijn
Teylers Magazijn verschijnt viermaal per jaar
— in de winter, lente, zomer en herfst. Dit
blad informeert u over alle wisselende
activiteiten in het museum en het belicht de
achtergronden van de verzamelingen en :
kabinetten, de geschiedenis en andere
onderwerpen die in nauwe betrekking staan
tot het museum.
Abonnementen gelden steeds voor een voi
kalenderjaar en worden, tot wederopzegging,
automatisch verlengd. U kunt zieh abonneren
op jaargang 1995 door/20,- over te maken op
bankrekening 56.03.24.979 van de a b n te
Haarlem o f postrekening 56.99.019 onder
vermelding van ‘Teylers Magazijn 1995’.
Geschenkabonnementen zijn welkom, gaarne
met opgave of het abonnement voor één
jaargang dan wel voor onbepaalde tijd wordt
geschonken. Vrienden van Teylers Museum
ontvangen dit tijdschrift automatisch.
Auteurs van dit nummer:
mevr. mr drs A.M. Thissen-Menalda —
wetenschappelijk medewerker
kunstverzamelingen
Ir B. Vernooij — rondleider Teylers Museum
J.C. van Veen — assistent-conservator
paleontologisch-mineralogisch kabinet
eindredactie: B.C. Sliggers
basisvormgeving: Michael Schnitker
fotografìe: E. Henkels
pre-press: Studio Greenfield, Heemstede
drukwerk: Paswerk Bedrijven, Haarlem
Teylers Museum, Spaarne 1 6 , 2 0 x 1 c h
Haarlem, 0 2 3 - 3 1 9 0 1 0
Openingstijden: dinsdag t/m zaterdag 1 0 - 1 7
uur, zondag 13 -17 uur. Eerste Kerstdag en
Nieuwjaarsdag gesloten.
Correspondentie met de Stichting Vrienden
van Teylers Museum kan gericht worden per
adres aan het museum.