1 8 Opstellingvan
Marconi's . ’
instrumentarium in bet
museum en bet
fundatiehuis, 1902.
(Teylers Museum)
Ô
/
het eerst de Adantische Oceaan van Engeland naar
Canada, meer dan 2000 zeemijlen, te overbruggen met
morseseinen.
In Teylers Museum werden met de Marconi-
apparatuur 00k op grotere schaal proeven gedaan. De
zender, opgesteld in het hoofdgebouw van het
museum, kreeg de bliksemafleider daar als antenne.
De ontvanger opgesteld in het Fundatiehuis kreeg de
bliksemafleider in de Damstraat als antenne. Het
Schema (zie afb. 18), ingeplakt in de handleiding van
Emecke vermeide
‘Alzoo opgesteld 9 Sept 1902, door de amanuensis J. v.
Waveren.’ Een afstand van ongeveer 50 meter werd
overbrugd.
Bob Caron
Landschap met boerder ijen aan een
landweg door Pieter Barbiers Pz.
De schilderijencollectie van Teylers Museum kon zeer recent verrijkt worden
met een opmerkelijk werk uit de vroege 19de-eeuw, dankzij de financiële
steun van derden.
Het Landschap met boerderijen aan een landweg, dat zieh in Nederlands
particulier bezit bevond, is in 1819 geschilderd door de Amsterdamse
kunstenaar Pieter Pietersz. Barbiers (1749-1842), teig van een van oorsprong
Zuidnederlands kunstenaarsgeslacht.
Tot circa 1800 kende men in ons land een grote
voorliefde voor geschilderde kamerbehangsels.
Barbiers werd door zijn vader Pieter Barbiers
(1717-1780) dan 00k opgeleid tot behangselschilder,
gespecialiseerd in het weergeven van bosachtige
landschappen die vrije vertalingen waren van
bijvoorbeeld het Drenthse landschap of de duinrand
van Kennemerland. Met dit specialisme verwierf
Barbiers een grote reputatie. Rond 1800 raakte de
geschilderde wanddecoratie echter uit de mode; veel
behangselschilderingen van zijn hand zijn, doordat ze
vervangen werden door stoffen behäng, waarschijnlijk
verloren gegaah. Vanaf deze période legde de
kunstenaar zieh vooral toe op het vervaardigen van
schilderijen van bescheiden formaat, die bij
particulière verzamelaars zeer geliefdwaren. Op latere
leeftijd stond Barbiers bekend als de ‘Nestor der
Hollandse schilders’. Hij gaf les aan een groot aantal
jonge kunstenaars, die tezamen het gezicht van de
19 Pieter Barbiers Pz, vroege i9de-eeuwse schilderkunst be paalden.
Landschap met
boerderij aan een
Het voor de Kunstverzamelingen van Teylers
landweg, 18 19 ,
Museum aangekochte doek stamt uit Barbiers’ late
olieverfop doek,
période, en is gesigneerd en gedateerd 1819. Het
73Î5 x 88,5 cm.
beeldt een landschap uit dàt opvalt door zijn ffaaie
(Teylers Museum)
compositie en het afgewogen gebruik van kleur en
licht. Een zandpad, geflankeerd door enkele grote
‘Ruysdael-achtige’ bomen, voert längs bescheiden
boerderijtjes. In de voorgrond Staat een kleine mijl- of
grenspaal, een boer hoedt enkele schapen, terwijl een
vrouw voor hem uit loopt, een grote mand
meetorsend. In de verte leidt het pad naar een open,
heuvelachtig landschap.
Teylers Museum bezit reeds enkele ffaaie tekeningen
van de hand van Barbiers, Gelderse landschappen
voorstellend, die op vergelijkbare wijze als het
schilderij gestoffeerd zijn met boerderijen en figuren.
Twee van deze bladen werden in 1791 rechtstreeks
van de kunstenaar aangekocht, in 1806 gevolgd door
nog eens twee landschapstekeningen die verworven
werden op een veiling. Gezien de kwetsbaarheid van
werken op papier kunnen deze bladen niet worden
getoond in de vaste opstelling van de museum-
collectie, zodat de vooraanstaande plaats die Barbiers
innam in de ontwikkeling van het Nederlandse
landschap in de schilderkunst tot nu toe niet belicht
kon worden. Het Landschap met boerderijen aan een
landweg zal deze lacune opvullen. Na de opening van
de nieuwbouw in het voorjaar van 1996 zal het werk
van Barbiers aan een wand in de Tweede
Schilderijenzaal prijken. Het komt zelden voor dat
een dergelijk kwalitatief hoögstaand werk van
Barbiers in de kunsthandel verschijnt. Teylers
Museum is dan 00k grote dank verschuldigd aan de
drie instellingen die deze aankoop mogelijk hebben
gemaakt: KPMG Haarlem, de Vereniging Vrienden
van Teylers Museum en het Olga Heldring Fonds.
M. Menalda