Agenda
Mededel ingen
Tentoonsteliingen
t/m 20 September 1992 (verlengd):
Groeien, snoeien, bloeien. Vier eeuwen
getekende tuinen, parken en bloemen uit
eigen bezit. Met 13 tekeningen van Erik Prins
in de tekeningenmolen.
26-9 t/m 15 -11-1992 : Indianen. De
legendarische foto’s van Edward Curtis.
2 1 - 1 1 t/m 31-1-1993: Joseph Teixeira de
Mattos. Schilderijen en tekeningen, n.a.v. zijn
iooste geboortedag.
Diversen
1 1 - 10-1992: Nationale Wetenschapsdag
met speciaal programma.
2-11-1992: Tussen Kunst & Kitsch in
Teylers Museum.
Zaterdagochtendlezingen over
Kringlopen
Een nieuwe serie lezingen op de
zaterdagochtenden in de aula van Teylers
Museum heeft ditmaal de ‘kringlopen’ als
onderwerp. Vanuit zeven verschillende
disciplines zullen de kringlopen worden
behandeld (filosofie, biologie, Club van
Rome, economie, autopoiese,
kunstgeschiedenis en oosterse
wereldbeschouwing). Een uitvoerig artikel
hierover treft u in dit Teylers Magazijn aan.
Het is de zevende serie in een succesvolle
reeks die onder meer de onderwerpen
Waarnemen, Chaos, Tijd en Fin du Siècle
heeft bestreken. De lezingen worden
gehouden in de aula van het museum. Vanaf
10.30 uur bestaat de mogelijkheid een kop
koffìe o f thee te drinken. De voordrachten
zijn van 11.00 tot 12.30 uur, inclusief een half
uur discussie. De organisatie van de
lezingencyclus vindt plaats onder auspicièn
van Teylers Museum. Kortingen op de
entreeprijs en een abonnement gelden alleen
voor Vrienden van Teylers Museum.
Toegangsprijs bedraagt voor een abonnement
/ 9'o,-, voor Vrienden van Teylers Museum
/60,-, o f per enkele voordracht resp. / 13,- en
f 10,-. De kaarten zijn in het museum
verkrijgbaar o f door het verschuldigde bedrag
over te maken op bankrekeningnummer
56.00.30.530 (ABN Haarlem, girorek. 4000)
t.n.v. Stichting Teylers Museum inzake
Teylerlezingen, onder vermelding van de
gewenste lezing(en). Nadere inlichtingen zijn
te verkrijgen bij het museum. Kaarten en
abonnementen zijn ook verkrijgbaar aan de
zaal.
Programma:
zaterdag 3-10-1992 -
Prof. dr M. van Nierop: Cirkelgang en cyclus
in de wijsbegeerte
zaterdag 31-10-1992
Prof. dr P.H. Nienhuis: De biologische
kringloop: tussen leven en dood
zaterdag 28-11-1992 -
Ir H.C. Blauwkuip M.Sc.: Het zieht van een
waterbouwkundige op de Club van Rome
zaterdag 19-12-1992 -
Prof. dr J.J. van Duijn: Kitchin en Kondratieff
zaterdag 23-1-1993 -
Prof. dr N.J.H. Huls: Het recht, een
autopoietisch systeem?
zaterdag 27-2-1993 -=-
Dr F. Reijnders: Barok, metafoor o f
metamorfose?
zaterdag 20-3-1993 -
Dr VA. van Bijlert: D e gebroken Cirkel,
Indische gedachten over kringloop en
verlossing
Folders met het complete programma worden
in de maand augustus aan alle
abonnementhouders van Teylers M agazijn
toegestuurd.
Prijsvraagprogramma 1992
Teylers Godgeleerd Genootschap
Directeuren van Teylers Stichting en de leden
van Teylers Godgeleerd Genootschap hebben
de volgende prijsvragen uitgeschreven om
vöör 1 mei 1994 te beantwoorden:
- Gevraagd wordt een onderzoek naar de
oorzaken die geleid hebben tot de in de
tweede eeuw van onze jaartelling te
constateren fixering van een uniforme tekst
van de Hebreeuwse bijbel, zulks in het licht
van de pluriforme tekstoverlevering van de
bijbel die getuige de rollen van de Dode Zee
voordien bestond.
- Gevraagd wordt een kritisch onderzoek naar
de tradities aangaande Bileam, de zoon van
Beor, in het Oude Testament, bij Philo
Alexandrinus en Flavius Josephus, en in de
vroegchristelijke en Rabbijnse literatuur.
Uitgeschreven blijft de volgende prijsvraag,
om beantwoord te worden vöör 1 mei 1993:
- Gevraagd wordt een onderzoek naar
elementen en aspecten van de
toekomstverwachting van groepen of
personen omstreeks het begin van onze
jaartelling welke licht kunnen werpen op
deödynamische verbinding tussen het ‘nu
reeds’ en het ‘nog niet’ in de prediking van
Jezus aangaande het koninkrijk Gods volgend
de synoptische evangelien.
Over de procedure, beoordeling, de prijs en
publicatie kunnen inlichtingen worden
ingewonnen bij Directeuren van Teylers
Stichting, Damstraat 21, 20 11 HA Haarlem.
Het programma van de prijsvraag is ook in
het museum verkrijgbaar.
Prijsvraagprogramma 1992 Teylers
Tweede Genootschap
In het kader van de ruim 200-jarige traditie
van Teylers Stichting om wetenschappelijk
onderzoek te bevorderen, hebben
Directeuren van Teylers Stichting en de leden
van Teylers Tweede Genootschap besloten
voor het jaar 1992 de volgende prijsvraag uit
te schrijven die vöör 1 januari 1995
beantwoord moet zijn:
- Gevraagd wordt een verhandeling over een
onderwerp uit de geschiedenis van het
verzamelen. (De bestudering van het
verzamelwezen beweegt zieh tussen twee
polen. Enerzijds wordt onderzoek verricht
naar individuele collectioneurs en hun
verzamelingen. Anderzijds verschijnen ook
studies die het verzamelen als zodanig van
verschillende kanten belichten, gebaseerd op
nieuwe ontwikkelingen in de kunsthistorische
wetenschap. Met de prijsvraag wordt beoogd
de integratie van beide richtingen te
bevorderen. Gedacht wordt aan een Studie
waarin aandacht besteed wordt aan de
materiele en maatschappelijke
omstandigheden van verzamelaars, gezien
tegen de achtergrond van bijvoorbeeld
politieke, levensbeschouwelijke, educatieve
en kunst- of wetenschaps-theoretische
stromingen, die bepalend geweest kunnen zijn
voor opzet, structuur en totstandkoming van
verzmelingen. Als onderwerp kunnen, naast
individuele verzamelaars, ook corporaties,
instellingen, genootschappen, verenigingen,
bedrijven en overheden gekozen worden.
Voor wat gebied o f periode betreft gelden
geen restricties.)
Over de procedure, beoordeling, prijs en
publicatie, evenals over de nog lopende
prijsvragen kunnen programma’s worden
aangevraagd bij Directeuren van Teylers
Stichting, Damstraat 21, 20 11 HA Haarlem.
Deze zijn ook bij het museum verkrijgbaar.
Wetenschapsdag 1992
Dit jaar wordt voor de vijfde maal een
landelijke Wetenschapsdag gehouden als
startpunt van de landelijke Wetenschap &
Techniekweek (11-18 oktober). Het thema is
dit keer ‘De omgekeerde wereld’. Op zondag
1 1 oktober stellen universiteiten, musea,
sterrenwachten en onderzoeksinstituten hun
deuren wagenwijd open om bezoekers een
kijkje te laten nemen achter de schermen
door middel van lezingen, films,
rondleidingen en demonstraties. Ook Teylers
Museum heeft op deze dag, van 12.00 —
17.00 uur, een speciaal programma.
- Deelnemers van de Nationale Wedstrijd
voor Jonge Onderzoekers 1992 tonen hun
uitvindingen.
- Opstelling van vacuümproeven die
bezoekers met luchtpompen zelf mögen
uitvoeren. Deze ‘doehoek’ met zeven
verschillende spelletjes is afkomstig van de
tentoonstelling ‘Horror Vacui’ in Museum
Boerhaave, gesponsord door de firma
Leybold bv te Woerden.
- Video van een Klokhuis-programma over
‘vacuürfi’, opgenomen in Teylers Museum.
- Demonstraties van instrumenten in de vaste
collectie (elektriseermachine van Wimshurst,
telegraafmachine van Hughes, het sprekende
tijdsein van de PTT, etc.).
Oktober 1992: Columbusmaand
Naast de tentoonstelling over de foto’s van
Curtis zijn nog twee andere evenementen in
Teylers Museum gepland.
- Mick Gidley, hoogleraar aan de universiteit
van Exeter, cultureel antropoloog,
gespecialiseerd in de cultuur van de
Noordamerikaanse Indianen en bovendien in
het werk van Curtis, is uitgenodigd een lezing
met dia’s in het museum te verzorgen.
- Lance Henson, lecturer aan de universiteit
van Tulsa (creative writing) en zelf Cheyenne
Indiaan, zal zeer vermoedelijk ook een
voordracht in het museum verzorgen. Van zijn
hand zjjn 14 poeziebundels versehenen, die
in 25 talen zijn vertaald (in het Nederlands
uitgegeven bij ‘In de Knipscheer’).
Raadpleeg voor de exacte data uw krant of
informeer binnenkort bij de afdeling
presentatie van het museum.
Teyler Agenda 1993: Water en Vuur
De elfde uitgave van de Teyler Agenda, die
eind juli verkrijgbaar zal zijn, heeft de
verschijningsvormen van water en vuur tot
onderwerp. De Kunstverzamelingen en de
Natuurwetenschappelijke Bibliotheek boden
voor dit thema keus te over maar ook de
andere kabinetten droegen bij. Zo zijn
bijvoorbeeld enkele afbeeldingen opgenomen
van de toestellen waarmee Martinus van
Marum de proeven van Lavoisier herhaalde
om diens nieuwe verbrandingstheorie te
verifieren. In de bijdragen van de
Kunstverzamelingen valt de grote varieteit in
uitingsvormen en context op. Ook weer niet
zo verwonderlijk want de kunstenaar kan zieh
door wat dan ook laten inspireren en is vrij in
zijn expressie, terwijl de
natuurwetenschappelijke illustrator gebonden
is aan de richtlijnen van zijn vak. Vaak hebben
tekenaar en schilder zieh laten inspireren
door de dramatische aspecten van ons
onderwerp, maar meer fijnzinnige vormen
waarin water en vuur zieh kunnen
manifesteren zijn niet veronachtzaamd. Zo
wordt u in deze agenda geconffonteerd met
zeer uiteenlopende zaken als vreugdevuren
en brandstapels, vuurwerk en
sneeuwkristallen, zeelelies en elektrische
pluimen, smidsen en watermolens, kometen
en hagelbuien; alles herleidbaar tot de
natuurelementen water en vuur in getemde
en ongetemde vorm.
De Teyler Agenda 1993 is eind juli
verkrijgbaar bij het museum (/ 20,-) en bij de
boekhandel (/ 25,-). U kunt de agenda ook
bestellen bij het museum (/ 25,- inclusief
verzendkosten). Grote bestellingen —
bijvoorbeeld als u de agenda gebruikt als
relatiegeschenk — kunnen direct bij uitgeverij
De Toörts gedaan worden (telefoon 023
-154555, fax 023-320635). Vanaf 100
exemplaren wordt korting gegeven en is het
mogelijk een eigen opdruk te krijgen. De
opbrengst van de Teyler Agenda komt ten
goede aan de Stichting Vrienden van Teylers
Museum.
Teylers Museum in de Steigers
Teylers Museum ontleent zijn unieke
cultuur-historische waarde aan de
onverbrekelijke samenhang van collecties en
gebouwen. Voor beide componenten vormen
de aanzienlijke inspanningen op het gebied
van conservering en restauratie de grondslag
voor het behoud op lange termijn.
Momenteei wordt de voorgevel aan het
Spaarne ingrijpend gerestaureerd. Het
fa^adeontwerp van de Weense architect Chr.
Ulrich was oorspronkelijk in zijn geheel in
graniet gedacht. Tijdens de aanbesteding in
1879 werd, uit kostenoverwegingen, besloten
over te gaan tot uitvoering van de bovenbouw
in Udelfanger zandsteen. Deze steensoort is
relatief gemakkelijk te bewerken, maar is ook
zeer kwetsbaar voor weersinvloeden. De
leem, die vaak in de steen voorkomt, kan veel
vocht opnemen en daardoor de steen
kapotdrukken. Tevens kunnen deze leemlagen
uitspoelen, waardoor diepe groeven in de
steen ontstaan.
Het vrijstaande beeldhouwwerk aan de
museumgevel is het zwaarst beschadigd. De
diverse onderdelen zoals de kapitelen, de
basementen versierd met leeuwekoppen en
festoenen, en de balustrade met het door
griffioenen gedragen wapen van Teyler,
vertonen grote lacunes. Een van de
basementen is over een lengte van meer dan
anderhalve meter gespleten. Door een extra
subsidie van WVC kon gekozen worden voor
een unieke conserveringsmethode op basis
van kunsthars-impregnatie. Hiertoe wordt het
11 Jun i 1992 werden
het balkon en de zuilen
met kapitelen tijdelijk
van de voorgevel van
het museum
verwijderd. (foto R.
Bach)
beeldhouwwerk na droging en diverse
voorbewerkingen in een hogedruktank
geplaatst en vindt er een vrijwel volledige
vulling van de porièn plaats met
methylmetacrylaat. Dit heeft tot gevolg dat de
steen tot in de kern wordt verstevigd.