Verbrandingsprocessen in levende cellen:
economisch omgaan met energie
De tweede lezing vindt plaats op dinsdag 17
februari 1987 om 20.00 uur. Dan zal prof. dr.
K. van Dam (Laboratorium voor Biochemie,
B.C.P. Jansen Instituut, Universiteit van Amsterdam)
een voordracht houden over ‘Verbrandingsprocessen
in levende cellen, economisch
omgaan met energie’.
In de eerste helft van deze eeuw heeft een
discussie plaats gehad over de vraag of levende
cellen wel voldoen aan de klassieke wetten van
de chemie en fysica. Met name de zogenaamde
tweede hoofdwet van de thermodynamica, die
stelt dat alles streeft naar een maximale
wanorde, lijkt in strijd met de ontwikkeling van
steeds gecompliceerdere levensvormen.
De thans aanvaarde oplossing voor dit pro-
bleem is: dat elke cel de strijd tegen de des-
integratie volhoudt door een voortdurende
toevoer van energie. In planten gebeurt dit door
absorptie van zonlicht, de meeste Organismen
ontlenen hun energie aan verbrandingsprocessen.
De manier waarop deze verbrandingsprocessen
in de cel verlopen en onder controle gehouden
worden, is Jit' de afgelopen decennia opgehel-
derd. Zij blijkt universeel in alle cellen voor te
komen en is betrekkelijk eenvoudig. Verschil-
lende cellen hebben echter variaties op het
algemene thema ontwikkeld, waardoor de
‘efficiency’ van de groei gemoduleerd kan
worden. Met name bij bacterieen kunnen interessante
conclusies over de ‘overlevingsstra-
tegieen’ getrokken worden uit de manier waarop
deze hun brandstoffen verbruiken.
Nederlandse Geologische Vereniging 40 jaar
Hoewel dit blad niet het geschikte medium is
voor informatie over activiteiten van externe
verenigingen en instellingen, zij het 40-jarig
bestaan van de Nederlandse Geologische Vereniging
hier vermeld. In verband hiermee
vinden in de verschillende afdelingen vele
activiteiten plaats zoals tentoonstellingen, ex-
cursies, lezingen etc. Een poster van het
jubileum en brochures zijn te verkrijgen bij het
afdelingssecretariaat van Amsterdam: A. v.d.
Heijden, van Linschotenlaan 310, 1212 GB
Hilversum (035-85 70 01).
Personalia
Mevrouw drs. G. van der Meer, conservator
aan het Koninklijk Penningkabinet te Leiden, is
per 1 September jongstleden tevens verbonden
aan Teylers Museum als conservator van het
Penningkabinet. Als zodanig volgde zij prof. dr.
H. Enno van Gelder op, die is afgetreden
wegens het bereiken van de zeventigjarige
leeftijd.
Museumjaarkaarten
Vanaf het laatste weekeinde in november zijn de museumjaarkaarten
voor 1987 in het museum verkrijgbaar. De
geldigheid van deze kaart gaat onmiddellijk in.
De museumjaarkaart geeft gratis toegang tot ongeveer
350 Nederlandse musea.
De prijs van de museumjaarkaart is met / 1,- verhoogd
zodat de nieuwe tarieven als volgt luiden: Tot en met 25
ja a r :/ 8,50. Ouder dan 25 ja a r :/ 21,-. Houders van een
Pas 65+: / 13,50. Vrienden van Teylers Museum en
abonnees van Teylers Museum Magazijn kunnen deze
kaart aanschaffen tegen de gereduceerde prijs van/ 13,50
i.p .v ./2 i,-.
Tentoonstellingen
18 november t/m 15 februari 1987: ‘Het
Menselijk Bedrijf, beroepen en ambachten in
tekeningen en graflek.
1 Oktober t/m 31 december: Postzegels uit de
Koninkrijken Zweden en Noorwegen.
Concerten
Zondag 7 december, 15.00 uur: Dieuwke
Aalbers - sopraan, Bouw Lemkes en Jeanne
Vos - viool, Nelly Duin - viola da gamba en
Anton de Beer - Klavecimbel.
Zondag 4 januari: geen concert.
Zondag 1 februari: programma nog niet vast-
gesteld.
Lezingen Teylers Genootschappen
Maandag 24 november, 20.00 uur: ‘Moslims en
de Islam in de huidige tijd’ door prof. dr. J.D.J.
Waardenburg, lid van Teylers Eerste Genoot-
schap.
Maandag 26 januari 1987, 20.00 uur: ‘De
onbevredigende oplossing van een rampzalige
politieke crisis in 1787’ door prof. dr. J. Boog-
man, lid van Teylers Tweede Genootschap.
Maandag 23 februari 1987, 20.00 uur: ‘De
kritiek van M. Heidegger en E. Levinas op het
moderne begrip subject’ door prof. dr. A.F. de
Jong.
Lezingen Mineralogisch-Paleontolisch
Kabinet ‘Evolutie, een andere kijk’
Biochemie, fysiologie en thermodynamica
Dinsdag 20 januari 1987, 20.00 uur: ‘Ouder
worden, nu en in de toekomst’ door prof. dr.
A.A. Knoop, laboratorium voor Fysiologie,
Vrije Universiteit Amsterdam.
Dinsdag 17 februari 1987,20.00 uur: ‘Verbrandingsprocessen
in levende cellen: economisch
orngaan met energie’ door prof. dr. K. van Dam,
Laboratorium voor Biochemie, B.C.P. Jansen
Instituut, Universiteit van Amsterdam.
Alle hierboven genoemde lezingen worden
gehouden in de aula van het museum. De
toegang is kosteloos. Belangstellenden zijn van
harte welkom.
Lezingen, Ver. OKW, ‘Creativiteit in Teyler’
Zaterdag 13 december, 11.00 uur: ‘Creativiteit
in relatie tot ziekte’ door prof. dr. K. Gill.
Zaterdag 17 januari 1987,11.00 uur: ‘Creativiteit
in relatie tot dierlijke en artificiele intelli-
gentie’ door prof. dr. H.F.M. Crombag.
Zaterdag 7 februari 1987, 11.00 uur: ‘Management
van creativiteit in de wetenschap’ door
prof. dr. J. Kistemaker.
In 1987 zullen in deze serie nog drie voor-
drachten volgen - laatste op 2 mei. Deze
lezingen worden georganiseerd door de Vereniging
voor Onderwijs, Kunst en Wetenschap,
afd. Haarlem, i.s.m. Teylers Museum. De
toegangsprijs bedraagt / 1 5 , - (OKW-leden
/ 10,-) voor een enkele voordracht. Kaarten
zijn verkrijgbaar aan de zaal voor iedere lezing
of door het verschuldigde over te maken op
bankrekeningnummer 44.87.82.065 van de
AMRO-Bank te Heemstede (gironummer van
de bank: 8238) onder vermelding van de
gewenste lezing(en). Nadere inlichtingen zijn te
verkrijgen bij de Organisatoren prof. dr. L.
Feenstra (020-5 48 66 87) of mr. R.O. Fock
(075-12 77 70), zie ook Magazijn nr. 12.
De lezingen worden gehouden in de aula van het
museum. Vanaf 10.30 uur is er gelegenheid een
kopje koffie of thee te drinken.
Abonnement op Teylers Museum Magazijn
Teylers Museum Magazijn verschijnt viermaal
per jaar - in de winter, lente, zomer en herfst.
Dit blad geeft informatie over alle wisselende
activiteiten in het museum en het belicht de
achtergronden van de verzamelingen en kabi-
netten, de geschiedenis en andere onderwerpen
die in nauwe betrekking tot het museum
staan.
Abonnementen gelden steeds voor een vol
kalendeijaar en worden, tot wederopzegging,
automatisch verlengd. U kunt zieh abonneren
op de jaargang 1987 door/ 15,-over te maken
op bankrekening 56.03.24.979 van de ABN te
Haarlem of op postbankrekening 56.99.019
onder vermelding van: Teylers Magazijn 1987.
Geschenkabonnementen zijn welkom, gaame
met opgave of het abonnement voor een
jaargang dan wel voor onbepaalde tijd wordt
geschonken.
Vrienden van Teylers Museum ontvangen dit
tijdschrift, indien zij naast hun vriendenbijdrage
(minimaal/ 30,-per ja a r)/ 10,-overmakenop
een van de hierboven genoemde rekening-
nummers.
Zowel de Vrienden als abonnees van dit blad
kunnen de Museumjaarkaart aanschaffen voor
de gereduceerde prijs van /1 3 ,5 0 i.p.v.
/ 21,-.
Zij moeten deze kaart dan wel in Teylers
Museum aanschaffen, elders geldt deze korting
uiteraard niet.
Colofon
Teylers Museum Magazijn is het kwartaalblad
van Teylers Museum en tevens mededelingen-
blad van de Stichting Vrienden van Teylers
Museum.
ISSN 0920 0460.
Nummer 13 (jaargang 4, nummer 4, herfst
1986, maand van verschijningen: november
1986).
Auteurs in dit nummer
N. van der Blom, gastschrijver, oud-leraar klassieke
talen
Mevr. drs. G. van der Meer, conservator Penningkabinet
W. de Jong, medewerker
Drs. M.C.C. Kersten, wetenschappelijk medewerker
Kunstverzamelingen
Drs. A. van der WerfF, beheerder postzegelcoliectie
Drs. C. van Tuyll, conservator Kunstverzamelingen
Fotografie: FJ.M. Diemel
Eindredactie: drs. A. Wiechmann. educatief medewerker
en wnd. conservator Fysisch Kabinet
Teylers Museum, Spaame 16,2011 CH Haarlem, tel.
023-31 68 51
Opemngstijdea: dinsdag t/m zaterdag 10-16 uur,
zondag 13-16 uur.
Het museum is Eerste Kerstdag en Nieuwjaarsdag
gesloten, Tweede Kerstdag echter geopend van 13-16
uur.
Correspondentie met de Stichting Vrienden van
Teylers Museum kan gericht worden per adres van het
museum.