nulliusessel, mcrcauircc inservire, id sìln maximrccura?esse (lii\il.
Ill coloniarum iliesauros in patriae usum converteret, nulli I amen
uncjuam dato occasioni, liisloria^naturali incrcmcnla conciìiandi.
defuit. Profccio opera splendidissima, in quibus Jivulgaiidis beneliccnlia
et libcralilas Societads mercatorice Batavo-lndicce viros
iininorlalos, lllll-KDE a t f j ^ a c I x U M i M i i U i i , pecunüs lautissime suslenlavit,
perenni vel ipsaiu gloriic coinmendabunt, pracpriiiiis,i|aujii
ilortus Amhoineiisis IlU!\ii'llll palriie gaza:(|uc aromatum preliosissimorum
consccrcilus sit. e quibustuiii temporisopes omniimi
iiiaxiniac ailluebant.
Pariter et eruditi cxteri in 15ATA"\ oi{Ui\i coloniis non modo lihci>
alissimo liospitio excipieliantai'. sed et generosissimo Senatus
B.VTAVI pra^sidio tegeloaniur. Ila llispanus NORONIIA , inops in
Javam abreptus, ab egregio IIADEMACIIER , Societatis Doctorum
BatavicXiauetore, subsidiis(J^uam plurimismunitus, ./ÍZÍ'Í?? inlerioris
t'lorain pervestigavit. Tta et Americanus i l o R S F l E L D , sumtibus a
SLimiiio BATAVORUM magistratu suppedilatis, cam pluribus picloribus
cunetas fere Ja\^ce regiones per annos perscrutatus, ingentem
rerum naturalium copiam, ci.imiuin Musei Londtnensis nunc
decus, collegit. Ad bos accedunt Suecus i l l e T i i U N B E U G , Botanicorum
nunc Nestor, et baud infelix glori« LINN^EANÌE aemulator, ac
meritissimus Gallus LESCHENAULT DE LA TOUR, utcrquc per aliquot
lempus in ./at^« commoratus, qui justas liberalis, quo usi sunt,
hospitii laudes nunquam detrectabunt. Quarc, quam bene atavi,
patresquc et ícqualcs nostri de scientiis ineriti fuerint, pluribus
evincere argumentis, supervacuum ibret.
Ad discutiendas autem tenebras, quibus accuratiorem terrarum
istarum cognitionem adhuc premi innuimus. nihil sane prosperius
evenire potuit, quam imperium REGIS AUGUSTISSIMI, et
sapientia et literarum amore praestantissimi, quo sospite ouinis
natio ovat. Quum enim ex co tempore, quo rcgnum adeptus erat,
omnibus provinciis optime consulcre studcret, spcs aiTulsit invaluilf[
ue, iòre, ut et pbysica coloniarum BATAVARUM, potissìiiium
Javce, indoles tam la;lìs auspiciis brevi in lucem prolerretui'.
Qu« quodsi spes. historiac naliirali blandissima, nondumpcnitus
impleta est, causa nec inde repetcnda est. quod adjumcnta
necessaria a su mino magistratu denegata fuerint, nec quod virorum,
qui expcditioni susccptac prscfecti iaerant, industria ac
strenuitas desiderata sit. Quis enim doctorum est, cui iirmius lai--
giusque praesidium, majorque fiducia tributa sit, quam ili® REINWARDT
ab Excellcntissimis Gubernatoribus Gencralibus ELOUT et
VA.N DER CAPELLEN , viris dignissimis, quos REGIA MAJESTA S
selegit, ut per ipsos civibus, in orbe extumo sitis, beneiicia SUA
impertiret? Et sane ab ardore tanti viri — cujus ulrum insigncm
ingenii aciem, an profundam docü-inam, omnes bistorisc naturalis
partes complectentem, majore prosequaris admiratione, meri lo
Iiaisitas— fructus uberrimos pulcbcrriniosque exspcctarc fas fuit.
Verum elicu! et sumtibus maximis a Senatu Bata\>o~Jadico impensis,
et viribus studiisque cum il!' REINWARDT, tum virorum
indcfessorumKuHLetVAN HASSELT profusis, iter, ad exploranduin
arcldpelaguin huUcum susceptum, tristissimos babuit exitus.
Namque ut locupletissimum rerum naturaliuiu tliesaurum, jam
in Indid deperditum, omittam, non tantum quatuor collcctiones,
laetissima museorum pati'iorum spes, invidis oceani iluctibus
obrutai, periere, sedetiam — quod multo magis plangendum! —
sagacissimus KullL, laboribus cocloque dirissimo consumtus, morte
cccidit, quem mox amicissimus suus VAN HASSELT ad inferos
secutus est*. Ipse ili. REINWARDT, nulUs impedimentis, nullis
periculis dcterritus, quominus Javain et archipelagum Indicum
pervestigai-et, sero in Eui-opam redux, an imam vix servavit.
Ita contigit, ut ego quidem, ad isLas rcgiones remotas desiderio
delatus, cognoscendi cocli aèrisquenaturam, \:<m\Eiwopads, quam
• A i i i i c i s , \ÌLÌ\ IcLociiicinLei' s e c o n j u n c l i s s i i n i s , gcneros i s s imi i s G u b c n i n l o r Gcnei'alis, Ka r o
V A \ HER CAPELLEN, l i umu n i l a l e jiiMa iiiclyLus, alqi i e ingeiiiosus l l l e r a rum literatoruiiiqiie
p u L i - o n i i s , s e p i i l c r u m mngniQci i m in h o r l o boLanico ^og'o/ i e /m' exs f c ruxi t . I i lem lumuluin
RUMPEII i n m s u l i l Ternate, Leinpore, q u o Moluccoi sub BIUTANNORUM cliLioiic f u c r c , c v e i ' . s i u n ,
s i i m l i b u s suis ila r c s I anr aviL, u l m o n ime n l i i i n , prLslino ornatins, e t nicriUi iminoi lalia
( I c f i i n c l i , e t s e i n p U e r n u i n (rotirliloris h o n o r e m loqiiaLur.