' I r
.i'
[ 'V i e'i
is
• n i
G DI P T E R 0 C A 1 U » E / E .
lerelis descripsiL plantam, quam prius G.EIVRM£II DIIYOUALANOPEM nromniicam"
vocarat. Hocce vero genus hand secus ac Shoream ut servcmus, pluribus movemur
rationibus.
Namque i® ad hunc usque diem jam octo ad decem species" vcgctabilium fuerunl
detectoe, quoe fructuum respectu examussim cum Dipterocarpis a cl" G A R T N E R
descriptis congruunt. Kiminim in omnibus lacinice calycis solummodo dua: inusitatam
monstrant extensionem ligulaLara, ita ut formaLioncm istam neutiquam
i'ortuitam, imo notis genericis bene aptam existimare fas sit. 2° In Dryobnlanope
G . E R T N . contra calycis foliola cuncta foliaceam experiuntur expansioncm, et
insimul cotyledoiies sunt impares atque orassiores, quibus jam ad Shoream accedit.
3° Shorea foliolis calycinis liberis imbricatisque, et colyledonibus crassis carnosis
adeo aberrat a duobus praDcedeiitibus, ut quodammodo sit dubium, nonne
perperam ad novam familiam nostram "vocetur. Verumtamen ubi expendimus,
ipsi cum Dijahalanope cotyledones magnitudine insequales esse communes,
easque oblique sibimet incumbentes jam in ipsa exiguum convoluLionis affectare
gradum, diflerentias illas leviores licet putare, quoniam simües in aliis quoque
occurrunt familiis.
Maximi vero ponderis ad demonstrandam generum bujus faiïiilioe aflìnitatem
videtur convenientia rerum quarundam similium, quas seminum germinatio
ostendit, ipsorumve fabrica fert. Cotyledcnum nempe pars maxima sub germinatione
immutata pericarpio manet inclusa, ac apex modo superior, quo cum
radiculâ cohoeret, petioli ad instar producitur, nisi jam in semine maturo fuerit
• Nal. Car. Dee. II. l683. Ohs. 3? . ) pr imus arLorem banc camphor
i f e r a m videlur iodicasse. .. C amp h o r a m naturplem et cvystaliinaQi perquam pretiosam nc raram
i m p e r l i t u r arbor i.i Sumat r a et Borneo insdis. Scd kmc arbor ex DapUnco sanguine non est « .licit
KX-MPFER [Jmoen. exot. p. 773) de arbore camphor i fer â Smnalra: Borneo, ac {Fcrhandel.
van de Noll. Maatseh. te Haarl. . 7 8 4. XXI, p. «66.274) pianissime explicat, ipsa m cum LAURO
Camphord LINN, baud esse coofundendam. Describit earn tameu ut disllnctam Lauri speciem, et
Tab. Fill raraulum ipsius f ruc lusqa e nonnullos clepii.git. lixc aulcm icon mirfus b ene concordat
ill! qua COLEIIROOKE (Asiai. Research. XII) eandem illuslravit a rborem. Suaw DHYOHALANOPE« COTÍphoram
a Dr. aromatica G-^RT.V. speci e quidem diversam non habet , ast n ome a immul aodum censuit,
q u i a GÍRTOERUNUM falsâ i n n i l e r e t . i r opinione, q u o d isti a rbor i g ena inus idemque p r eli os issi m u s cortex
C i n n a m o m i innasceretur. An ideo fas sil, plantarum nomina, usu ¡am recepta, mutare, valde
d u b i t a m n s . Certo vero est cerl ius, imaginem fructus, a el» COLKÌROOKE exh.bitam, tam a GAERTNZ.
BU^A quam HOÜTTÜYMANA diíTcrre. Quamvi s euini ab HOÜTTUVN f ructus perfectam magmtudinem
m u t a r i l a t e m q u e nondum assecuti p inguntur , liguris el' G;ERTNER lamen couveninnt calycis basi
c u p u l a t â , quoe nueem fovet, par i ter rotundato.gibbosâ, duin COLEDROOKB eaud
ü t u u d a t a m
u l l o gibberum vestigio représentât . Acccdit insuper diversa kciniavum calyi
q u a s cl. G.EIVTNER erectas, COLKOROOKK cont r a re ile xo-p a l e u tes refer t , In ligu
v i d e m u s erectas, nervisque multo clevatioribns percursa.<i, prout i et folia lat ier a et confert ius veni
p a r a l l c l i s ins t rucla, quam in icone cl' COLEBROOKB. A CCH r a ti o r ¡ b u s i taque disquisì ti o n i b a s o p u s est
alaiformiuDi directio,
rioUTTLYNiANA easdem
u l e x p l a n e t u r , aunon duaispecu
o p o r t e a l declaravi. — Q u o d atti
s distincta: b û c u s q u e fuer int confusa: , u t r a n c iconum i s tarum vitiosa
let ad caniphoram, quam arbor lioec cwm e corticis Jiguiquc fissuris,
t u m ex incisùris fundi t , a vulgar i , q u a m destillando p a r a n t , imprimis e lementorum cohoerentiâ et
m i x t u r â arcliore digno.^cilur, quâre aëri expósita non ovolat. Hinc est longe Urdior quidein medic
i n a . q u a m campbora communis, ast mul t o contincntior cl ^quabi l ior . Quocirca buie foret p r ï f e -
r e n d a , ast m a x imu m p ropter p r e l ium n u n q u a m in Europam, sed i n Ckinam /ayAiniamqnc exportatur,
u b i ob Tirtutes st imulanl i-tónicas plurimi pcnditur.
" Cl. COLE.ROOKE {Asiat. Research. XII. p. 54° ) quatuor enumerai ¿Jyicroea//« species, inter
q u a s el D. incani, et D. alali d e s c r ipt ione s , si qua.- exi s t ant . ignoramus.
D I P T E R O C A K P E:/E.
elongatus. I loo quidem accidit in S H O H E A mhuslá HOXB. ' et G.EKTN. , cl in VATERI A
Indicci LINN., quibus cl. G / I Í R T N E R cotyledones pedunculatas assignat, alqtic notai
«.yateriam quoad ootyludonum divisionem radiculceque insertionem solam ad
Shoream quodam modo accedere. » Similes cotyledones pctiolata} Dipterocarpo,
et vei'osimiliter etiam Dryobulanopi sunt, sed ante inccptam genniiiationem
occuitce. Postquam vero radicula apicem pericarpii perforavit, cotyledonum pars
superior adajque, ac in Shored et VateriA, imo majorem in gradum, repra^sentat
pctiolos duos longos, id quod — omissis quidem generum illorum aJIinitatibus —
jamjam volumine nono Actorum Societatis Batava; exposueramus. Quod igitur
genera indicata seminis structura, germinationisque ratione optime inter semct
invicem concordent, propinquitatem suam eo prxclarius videtur testari, quum
formatto talis vix in ullis aliis reperiatur plantis. Qua de causa Vateriam quoque
adnumeramus Dipterocarpcis, licet calyx fructu maturo baud ita multum increscere
vidcatur. Insimul genus illud staminibus indcfinitis, antheris subulatis**
habituque cum familia nostra conciuit. Est enini V A T E R I A Indica *** LINN, arbor
excelsa, qua?, teste ci» R I I E E D E {Hort. Malab. IV, p. 3 3 , Tab. I 5 ) , vulnerata
lacrymam fundit resino.sam, candidam, pellucidam, odoratam, etc., foliis alternis
oblongis rigidis venis lateralibus elevatis percursis, pctiolis versus folium crassioribus,
etc. Deflectit quidem aliquantulum a Dipterocarpcis inílorescentiá
terminali'**', sed ad veritatem videtur, banc tantummodo propter arctam foliorum
superiorum evolutionem evasisse terminalem paniculatamque, id quod icon
ci' R I I E E D E quodan^ modo videtur comprobare.
Dolemus, quod omnem circa veras aíRnitates generum Dryohalanops, Shorea
et Vateria tollere nequeamus dubitationem. Nam nobis baud contigit, ut itineribus
in archipelago Indico factis istas legeremus plantas. Solis Dipterocarpis
potiti, bosce jam nunc limatius sumus descripturi !
* Roxü, Flom Corom. I I I , p. 9 , Tab
q u a Indi i n rebus ma r i li m i s p r o p i c e , neo
J a m a n t b e r a r u m ob figiiramsub-rotu
212, Haic a rbor pariter balsaminam suppeditat resiuam ,
o n in templis p r o suffimentis utuntur.
d am , q u a m LOOREIRO [Flor. Cochin, ed. Willd. I, p. 407)
YkyzM.f.Jlexuoscs, arbori magnajsylvarui n Coc/iínc/¡in<B, t r i b u it, etn
d h u c ob s t igmatum nv
r u m atque semina pedicellata arillata planta ista a genere LIN.IÍAKO relegauda est, Sistit typu
g e n e r i s u o v i , verosimi l i ter e x t r ibu Calophyllcarum inter Guttifcras, cujus char . icter sequens : «Calyx
q u i n q u e D d u s , persislens. Pelala q u i n q u é , conniventia. Stamina plurima. Filamenta filiforniia,
disco inserta, antheris sub-rotundis. Stylus ixnm, stigmatibus tribus, reflexis. Capsula unilocuiaris
(foTsan a b o r t u ) , trivalvis, semine unico, pediceilato , Brillato, n P r o p o a imu s isti planta; a seminibus
p e d i c e l l a t i s nome n STELECIIOSPÉRMI Jlexuosi.
*** J a m supr a notavimus, Diptcrocarpcas q u a m ma x ime esse alEnes Elaoearpeis. Q u u m itaque tam
cl. RET7. [Observ. IF, p. 27), q u a m divus VAHL {Symbol, hot. Ill, p. 67.) VATERIAM Indicam ut
ELÍ:OCARPUM copalli/erum descr ipser int , opiuio nostra, quod generi illi locus inter Dipterocarpeas
d e b e a t u r , aflliuc conf i rmar i videtur. Equidem cl. VAHL addidi t (I. c, p. 6 8 ) : " Fateria LIN.N.EI calyce,
c o r o l l a , antlieris et f ruc t u cnm E Iceoearpo conveni t , idcoqiie genus excludendum et a d E[<
imocarpuni
a m a n d a n d u m . 1. As t J l i r e a d u o t a t G a r t n e r {Sn^}pl. Carjiol. p. 55) i « T a n t u m a be s t , i i um g e n
c u m EltBOcaipo comniisceri po.isit Fateria, u t ob fructus fabricam ne eiindem quidem ordinem
n a t u r a l e m socium habere queat . " P r o f e c t o u t r umq u e genus facile d i sccrni tuv; sunt enim Elcsocaipo
p e l a l a semper fimbriata et s emi n a albuminosa, Faterice autem pelala iulegerrima seminaque exalbu-
*•** G e n u s fl'oyjruRoxs.. itidem iuflorescentia terminali paniculatà inslructuin, nihilomiiius forte
Diptcrocarpeis opor tef accenseri, quamqua m stamina basi corollaì d icuntur inGxa, vel e idem nonnisi
a g g l u t i n a t a sunt.
i.