1 7 0
Arb. Arbusc. Filius attulit ex sylva dell’ Acer0 sub Cornu
ad scalas in Apennino Bononiensi. Habui ex sylvis
S. Michaelis d’Angarano in districtu Bassanensi a Mon-
• Tiiuo, ex regno Neapolitano in Principatu ultra ab
Eq. Güssohio, et in nemoribus,sepibusque di Rosarno
a Gasparrinio, ex Sardinia in sylvis inontis Rasu ab
Eq. Prof. Morisio . Floret Aprili, Majo .
Arbor prscedentibus minor, et sspius arbuscula . Rami
sparsi , distorti , patentissimi , juniores pubescentes,
tecti cortice rubido-cinerascente , circulariter rugoso .
Ramuli steriles ut plurimum spinescentes . Folia spar-
sa,longe petiolata, ovata, elliptica, aut elliptico-obloh-
ga , breviter cuspidata , nunc acuta , aut valde acuminata
, nunc obtusa j duplicato-dentata , vel serrulata,
rarius simpliciter, subinde quoque integerrima, saltern
aliquo tractu, supra l*te viridia , glabra, subtus pu-
bescentia, aut tomentosa, prssertim juniora, tomento
fulvidulo, ad nervös magis conspicuo, alias etiam subtus
glabra, aut fere glabra . Petioli pubescentes ', vel
glabri. Stipuls lineares, caducae. Umbellae terminales
ramulis, solitari®, simplices, sessiles. Earum radii lu-
dunt tomentosi, pubescentes, glabri. Ita quoque ludit
ca ly x , cujus tubus campanulatus, limbi lacinis lan-
ceolat®, acntae, patentes, postea reflexae, demum mar-
cescentes. Flores potius grandes, leviter, grateque odori.
Corolla alba,extus passim rosea. Petala e subrotundo
obovata , obtusa , concava', genitalibus longiora . Stili
quinque, longitudine staminum , nunc glabri, nunc
toti,aut interne villosi. Pomum, quam in prsecedente,
duplo, et triplo grandius , subrotundum , vel subro-
tundo-oblongum, basi, et apiee depresso-umbilicatum ,
primp pubescens, postea glabratum, vel jam ab initio
glabrum , immaturum viride, austerum j acidum ^ ma-
turum flaveolum , e t , qua sole tangitur , irubescens,
mitius, edule , licet non suave, Maturitas ejus lenta,
et sera, hyeme jam protracto. H*c est vera planta
sylvestris, cujus prima modiÜGatio habetur porno dul-
ciore , citius maturescente .
Ex hac specie innumers varietates profect® sunt , qu©
ob mitia, et suavia poma longe lateque apud nos co-
luntur, qu® quidem cultura antiquissima estj cum enim
homines primum in societatem convenerunt
Tune victus abiere feri , tunc consita pomus
Tibull. Eleg. lib. a. el. r. v. 4^.
Poma Yeneri grata, ideo gratum amatoribus munu-
sculum :
Ut missum sponsi furtive munere malum
Procurrit casto virginis e gremio
CatulJ. Carm. 65. v. 19.20.
Malo me Galatcea petit lasciva puella
Virg. Eccl. 3. v. 64.
Usus. Pomorum varietates cult® mensarum delicium, ci-
busque hominum saluberrimus. Pulpa cocta purgans,
emolliens , et ad inflammationes externas leniendas ,
pr»sertim oculorum, laudata. Decoctum pomorum dul-
cium pectorale. E pomis dulcioribus exprimitur succus
ad tincturam martis pomatam,et ad confectionem Al-
hermes parandas pro usu medico. Veteres faciebant
pomis vinum, et acetum, ut docet Palladius De re
rust. lib. 3. Febr. tit. a5. n. 19. Septentrionales nunc
quoque faciunt pomis fermentatis vinum, quod Sidro
vocant. Lignum arboris minus durum ligno pr®ceden-
tis speciei, ideo minus pr*stans pro supellectili do-
mestica ; tarnen aptum torno,et simulacris ligneis scul-
pendis . Infestatur ab eruca Cossi JEsculi. 5. Pyrus Cydonia: foliis ovatis, integerrimis, subtus to-
mentosis ; floribus solitariis .
P. Cydonia Sp. pi. p. 687.«. Jacq. Austr. 4- p- 22. t. 342.
Plenck. Ic. pi. med. 4- p- 90. t. 3q6. All. Ped. a. p. i 44-
n. 1819. Coll. Herb. Ped. u .p .35q.n. i 3. Pollin. Ver. a.
p. 135. Moric. Ven. 1. p. 218. Nacc. Ven. 3. p. 64. Spad.
Xil. u.p.aog. Ab Ucr. Hort.Pan. p. 209. Guss. FI. Sic.
prodr. 1. p. 568. De Cand. Franc. part. 2. p. f io .a .
Host. Austr. 2. p. i 3. Gaud. Helv. 3 . p. 3a4- cl.
Cydonia vulgaris Nocc. et Balb. Tic. 1. p. 23c., et 385.
Ten. Nap. 4- p. 280., et Syll. p. 244- n- 1 1 Moris. Stirp.
Sard, el.fasc. 1. p. 18.Y De Cand. Prodr. 2. p. 638. n. 1.
Röhl, cum Mert. et Koch. Deuts. FI. 3. p. 43i . Koch.
Syn. p. 284. Reich. Exc. 3. p. 63i. n. 4069.
C. communis a Nouo. Duh.^.p. i 36.
C. europsa Sav. Tratt. degli alb. ed. 2. tom. 1. p. 99.
Cotogno Matth. Valgr. x585. tom. 1. p . 260. fig.
Cotogni Dur. Herb. ed. Rom. i 585.jp. i 5i.fig.
Melecotogne Anguill. Sempl. p. 72.
Malus cotonea Aldr. Dendr. p. 536. fig. p. 538.
Mala cotonea Ccesalp. De pi. lib. 3. cap. 61. p. 14^-