Strój bowiem chlopa jest odbiciem stroju dawniej szlacheckiego, dzis mieszczartskiego
i zmienia sis prawie równoczeánie z tamtymi.
Przytem w razie dawniejszego pochodzenia kapelusza tego niewíjtpliwie utrzymataby sis
byla stara nazwa, tak jak utrzymaty sis: karmazyn, zupan itd. Nazwa zaá „celender“ jest nowa.
Miejsce „celendra" zastqpil niski kapelusz fabryczny, otoczony zielons wstsZkq (fig. 10
i Tab. II4). Dzis i ten zaginqí, a miejsce jego zajql znówzwykly doéé kapelusz miskki, pilániowy.
Tylko wsi: Modlnica,Modlniczka, Gebuitow i Balice majq kapelusz bialy z szerokq strzech^.
W lecie noszq takZe kapelnsze stomkowe wyplatane we wsi Morawicy. Kapelusz taki
ma glówke walcowata miernie wysokq a strzechs mala. Opasany bywa wstqZkíj czerwonq.
Ma g i e r k a , Magiera.
Ma g i e r k a (czy nie „madziarka“ — „wsgierka?“) to
jest okr^gta, na drutach z grubej welny tkana czapka, zwsZa-
jsca sis w srodku i rozszerzajqca w bochenkowatq „glówks“
u góry, zwykle od dotu zawijana (fig. 4, 5, 10 i Tab. II 6).
Magierka robiona jest jak worek, nie maja.cy otworu
z zadnego konca, dopiero gdy jedns polows w drugq
sis wlozy, wtedy staje sis czapk¡}. Spód czapki tudziez
zws¿enie miejsca pod samq glówks »szyjka^fikane sq
w czerwone i zielone prqzki i trójkqty.
Magierki te wyrabiano w Tyncu a sprzedawano na
Podgórzu i Kleparzu w Krakowie.
Na wschód od Krakowa mialy one jeszcze nazws
„grynula“ („krynula“). Dzis zaginsly zupelnie.
Ba r a n i c a , czapka barania, dziá juz tylko z tra-
dycyi znana, wedlug opisu starych iudzi wyglqdac musíala
jak czapka mazowieckich chfopów, wysoka z si-
Fig. 6.
wego baranka z czerwonem denkiem, rozcista na boku i zwiszywana kokardkami zielonemi.
Slad jej zostat w dziecinnej czapce z czerwonem denkiem i kokardkq, wyrabianej ü kra-
marek w Krakowie (Tab. II 5).
C e rw on á c ápka, tak zwana krakuska czerwona z czarnym barankiem, dziá zaginsla,
uZywana tylko przez druzbów przy „bogatem weseiu“, zdobiona wysokq kits pawich piór.
Gdzieniegdzie spotykalo sis jeszcze przed laty dziewisciu czapks „ r o g a t s “, ciemno
granatowq z czarnym barankiem. Dziá juz z niej áladu nie zostalo.
B) KOBIECY.
Uc z e s a n i e glowy.
Kobiety krakowskie zachowujs w calym powiecie zwyczaj odróZniania za pomocs
sposobu noszenia wtosów msZatek od panien.
Dziewuchy (d z i ewu c h a znaczy panna, d z i ewk a znaczy sín ica) i wogóle kobiety
Fig. 7. Fig. 8.