lÄSISi w
•
psi
M
H • tep
'"'Vil''
i'í'l.
I ; :
FJM. ^MEIVJE. Cuv.
Gen. CNEMIDOPHORUS. Wagl.
Ameíva. Cuv. Fitz. Teiiis. Merr.
Caput pyramidatum, tefragonum, superne scutatum, occipite postremo squamoso.
Lingua stjuamuloso-papiHosa, apicibus longis, laevibus, sulcatis bifurca, basi vaginae rudimento
instructa.
Denies interno maxillarum lateri adfixi primores 6 vel 10 simplices conici; maxiiiarium
anilci simplices, conici, sequenles denticulo obtuso antice inslructi, postici compressi, tricúspides.
Denies palatini aut nulli, aut duo iilrinque conici, acuii, distantes.
ISSures laterales, in margine posteriori infero scntclli nasalis, oblongae, obIic[uae, a rostri apice
parum recedentes.
Cülium subtns biplicalum, in ipsis pHcaturis squamulis minimis obsitum, inqne earum inlerslitio,
in mesoptychio, sqnamis maioribus, liaud ultra plicatnram iugnlarem prominulis veslitum.
Notaeum squamis aequalibus, parvis, gastraeum scutellis quadrangulis laevibus (octonis denisve
in quavis fascia) veslitum.
Anlihrachia extus, crura subtus scutellala.
Antipedes pedesque pentadactjli. Falcnlae aniipedum compressae, acntissimae, mediocres
vel elongatae.
Cauda elongata, teres, scutellis quadrangulis angustis, carinatis verticillata.
Glandulae subfemorales.
Vivunt in calidis Americae regionibus, loca arenosa lapidosaque frequenlantes.
Species huius generis in Nova Hispania degentes, omnes octona in quavis fascia ventrali
sculella ostendunt, dentium numero atque forma discrepant. In alüs cnim totidem dentes in osse
incisivo observavi, quot in Cnemidophoro Ameiva nnniei-antnr, in alüs sex tanlum inveni interstilio
parvo medio diremtos "). Accedit, quod etiara maxillares dentes in hoc saurorum genere maguopere
variant. Quapropter hane diíferentiam non tanti facerem, nisi tertia insuper adesset, quan-
N u l a 36. Amcivanmi omnium dentes ¡ulerno maxillarum lateri prirailus adnatos esse, iam supra ad generum syno_
psin (pag. 8.) adnotari. Hoc ut in Centropygis genere, ita maxime iu nostro apparel. Nam in ulroque genere partem
radicalem dentium ab omni tegniine osseo denudatam solatpie gingiva obduclam inveuimus, in Podinema et Tboricte autom
crnsta ossea ita obxelatain, ut denles primo aspeetu maxillis TÌdeantur iniuncti. Restât, ut quomodo in una eademque familia
baec oriri possi! diversitas, brevitcr ostendam. Saurorum pisciumque dentes propriis ac gcnuinis rodieibus carere, iam egregiis
111. Cuvieri observalionibus innoluit. Is cnim gelatinosum bulbum, maxillarum interno lateri adbaerontem, ubi dcn°em
produxerit, ossiflcari intimeque et eum maxilla, et eum ipso dente coaloscero ostendit; al capsulae nullam fecit mentionem,
quam equidem certe in Prosphyodontibus pluribus invenio. Haec aulom nascentem ex bulbillo dentcm includere ac protegeré
Tidetur, et post eius formationcm TCI sensim rcsorbetur, vcl osseam induit duritiem et cum radice spuria deutis i. e. cum
bulbillo cius ossificato concrescit. tllud passim in Prospl.yodontibus aliis locum habere videtur, hoc in Ameivnrnm familia
semper obscrvatur. Sed bic etiam divcrsilatcm invenimns. In Cnemidophoro nostro bae capsulae maiorem ostendunt tenuitalem,
llcct radiccm crustnlae ad instar totam semper obducant. Magis iam in Ctenodonte in conspectum Tcniunt, ubi multo
crassiores non solum singulorum dentium radices obtegnut, sed etiam interslitia eorura expient alveolosque spurio's acmulautur,
non ita tamen contiguos, ut singulorum dentium radices discernere nequeas. In Podinema tandem propter crassitiem ac
nimiam vicinitatem tanlopere coalescunt, ut crustara constituant osseam, uno velut tenore dentium radices obducentem, quam
nisi ad capsularum Iransformationom, qualis in Cuemidopboro ac Ctenodonte gradatim crassescens observalur, attende'ris facillime
pro interna maxillarum lamina accipies. Id summo accidit Cuviero, si denles succedentes in maxillarum foveolis nasci
contendit {il se forme dans l'os mie cavilé, qui hge pendant un certain temps fe noyaux pulpeux et ta calotte qui naît
dessus. Rechercbes s. les oss. foss. V, 2. p. 275. ed. II.) Non cnim in ipsis maxillis, sed in bac crosta ossea, sulcum maxillarum
totum expíenle, nascunlur.
N o t a 37. liandem fere divcrsitalem iu Ccntropygis genere observavi. In Ccntropyge calcarata Spixii dentes primores
duodecim inveniunlur, quorum iulermedios sex externis ulriusque lateris tribus minores observo. In Lacertae striatac
Baud, spccimine novem tantum invenio primores, externos scilicet utrinque binos et intermedios quinqué itidcm minores
Maxiiiarium lotidem in utraque specie numeravi, quot Cel. Wagler e Centr. calcarata indicavit. Nec propterea tamen in
amicissimi viri sentCDliam discesserim, qui Lacertam striatam ob sqnamarum dorsi difformilalem et calcarium nnalium defectum,
si dentium insuper diversilalem oslenderel, proprium gcnus conslituore snspicalus est; nam et cilcaria etiam in Lacertae
striatae masculis non desiderantur, nec pl.olidoseos diversilas per se sola lauti est momenti, ut generis distincliouem exposcat,
nisi cum cranii dcntiumve differentia aliisve cbaracteribus externis iuncta. Al ne liic .[uidem diverso priniorum denl.
um numero multum Iribuo. Nam terliam huius generis speciem inquisivi, C. calcaratae sin.illimam, squamis n.edii dorsi parum
quam m calcarata mmoribus, sqnamis supraanalibus alle carinatis, oblongo-rliombeis, aculis (ncc ut in C. calcarata oblusatis
iruncatisve), porro viti,s dorsi duabus pallidis, l.lterumqne maculis nigro-fuscis distiuctam. liane Cent ropygem vitl
a t am .n Museo nostro appellavcram. Postea vero e catalogo Amphibiorum Celeberrimi Gray, ad calccm Glifiilhii versionis
ad.eclo, d.d.c, eandem speciem (si quid ex brevissimis Angli diagnosibus perciperc licei) a Cel. Schlegel Centropygrm
mtermediam appellari, quo nomine nullum potest excogitar] melius. Medium euim inter utramque speciem tend, habitu ac
pholidosi cum C. calcarata, denlmm prjmorum numero cum Lacerta striata. Hand, conveniens. Hoc, quod iu paucis laulum
exemplis explorare potui, si in multis comprobalur, cave ne denliuin numero nimium tribuas.
tum scio, a nemine hucusque obsérvala. Quod enim ab Illustr. Cuvier inter Ameivarum characteres
recensetnr, eas palatinis dentibus carere, id in Accanto genere et in duabus Cnemidophori
speciebns irritimi inveni. In ilio denles palatinos temos, in Cnemidophoro guttato et Cn. Sackii
binos ulrinque conicos detexi. In uiraque Cnemidophori specie praeter insolilos o.ssinm pteijgoideonim
dentes ac diversum primoriim denlium numerum, etiam maxillarium formam nonnihil discrepantem
invenio. Denles cnim maxillae superioris omnes, si primos (in Cn. guttato binos in
Cn. Sackii quaternos) simpliciter conicos exceperis, coronidem denticulo antico inslruclam subbicnspidem
exhibent, nec nisi in extremis duobus coronidem compresso-trilobam observo. Mandibularinm
posteriores omnes bicuspides invenio. In Cnemidophoro undulato et murino (lemniscalo)
triloboriim dentium mimenis praevalet, quorum decern tredecimve in extrema invenianliir maxilla.
Hac igitur in re et in falcularum longitudine illae species cum Cnemidophoro Ameiva magis conveniunt,
qui maxillares anteriores conicos siniplice.sque, ceteros omnes, exceptis ternis qua'ternisve
postremis compresso-trilobis, bicuspides ostendat. DiiTerunt tamen in eo, quod mandibnlariiim
postremi sex septemve, quos in illis omnes bicuspides invenimns, hic coronidem trilobam habere
Solent. Quae qunm differenliae aliarum diversitatum accessu, di\erso scilicet primorum dentium
numero, palatinorum praesentia defectuve, porro scutorum abdominalinm numero diverso ac lon^itndine
falcularum relativa angeantur, eas non solum uberiori perscrutationi conimendandas censeo,
sed cas etiam, si in speciminum mnllitudine confirmentur, aptissimas puto, quibus in subdividendo
genere uti possis. His enim adhibitis haec fere oritur specierum, quas ipse vidi, dispositio:
A. Dentes palatini nulli; dentes primores ossis incisivi 10.
a . Scutel l a abdomlnalia in quavis fascia 10; falculae propcdum elongatae, co inprcssae,
a c u t a e ; dentes maxi l larum plerique denticulo antico b icuspides , postremi tres qualuorye
m a x i l l a e , mandibulae sex septemve trilobi.
1. Cn. Ameiva. Wagl. (Teiiis Ameiva. Merr.) America meridionalls.
Var. K. Superne viridis, fusco maculatus, laleribus fusco, viridi tlavoque ocellatis. (Laceria lilterata. Daud.)
Var. ß. Superne virescens subunicolor, villa laterali lata nigra, viridi ocellata. (Ameiva laterislriga. Cuv.)
h. S c u t e l l a abdominal i a in quavis fascia 8; falculae p r o p e d u m breviores, mediocres ; dentes
m a x i l l a r e s decem t redecimve postremi compresso-lrilobi.
2. Cn. undulatus. M. Squamis gulae mediae et mesoptj cliii maximis, sculelliformibus, liaud imbricalis ;
virescens, ad latera inaculis nigrofuscis albidisque variegatus. Mexico.
3. Cn. murinus. Wagl. Squamis rnenli gulaeque subaequalibus; squamis mcsoplychii rotundato- vel subo
v a l i - p o l j g o n i s ; sculo labii superioris primo ulroque inlegerrimo; laleribus femoribusque albido (coerulco)
macuiatís. Surinamia.
K. iunior; villis dorsalibus odo pallidis (coeruleo-virentibus). (Teius Icmniscalus. a. Merr.)
ß. aduUus; dorso unicolore. (Seps murinus. Laur. Teius cyaneus. y. Merr.)
B. Denles palatini conici, ulrinque bini; dentes primores ossis incisivi sex, dias
l e m a t e i n t e rme d i o diremt i ; scutel l a abdominal i a in quavi s fascia 8; falculae
a n t i p e d u m elongatae, c omp r e s s a e , acntissimae.
A. Cn. Dcppii. M. Squamis menti parvis, gulae inlermediis maioribus; squamis mesopljchii mediocribus,
imbricalis, rhombeis; sculo labii superioris primo denticulato; superne cincraceus, villis odo pallide viridibus;
lateribus immaculalis. — Mexico.
5. Cn. Sachii. M. Squamis gulac subaequalibus, parvis, oblongis, mesoplyclni mediocribus, imbricalis; virescens,
ad latera fasciis transversis nigrofuscis villisque duabus pallidis variegatus. — Mexico.
6. Cn. gultalus. M. Squamis gulae inlermediis maioribus; squamis mesopljchii magnis, subrhombeis imbricalis;
dorso cineraceo, gullis albidis longiludinalilcr adsperso; lateribus superne nigricantibus, immaculalis
villa gemma marginatis. — Mexico. '
D e s c r i p l i o specierum Kovae Hispaniae.
* Dentibus palatinis destituii.
Spec. 1. CM. IJNDIJLATÜS. M.
Squamis gulae mediae el mcsoplychii maximis sculelliformibus, hand imbri
catis; virescens, ad latera maculis Iransversis nigrofuscis albidisque variegatus
Syn. Ameiva undtilnta. M. in lileris et in Mus. Berol.
CapiÜs forma ac sculellorum dispo.silio fere eadem, quae in Cn. Ameiva. Scutella na.salia
Joum 0/tóe ^ l a T T l ' 7 f " ' 7 ; -l " » " l r ! „ n a l i s incolam iiong. exped.ll. p. 50. Gray Syn.A,npt,. p.'M. iZertl lunZf ^'''f''' {'• " «ay e. Harlan brevi,er descriptam, quo referam nescfo.-
Ce arT.nT f ' tu b i l o , qnamvis a
Cel. Harlan I. e. ad Lacerias referatur, - Teius cyanomelas, Neuw. ad primam seclionem perlinerc videlur
f
i-'y.y
K
V
-nil
*•
>
&
t
iJìdi,,;