1 1
ü
vi
Ltr»
i'
l'i«'
!' ' .I
. J .„
• i
'.li
•[ ;
i
i I
24
D e s c r i p t i o generis.
Caput lai um, tetraedro-pyramidale, depressum, obtuse triangulum, supra clypeolis confertis,
irregulariter mullangulis, convexis, luberculiformibus, in rostro lato obtuso scutis planis quatuor
vestitum; labia scutellis marginata.
Nares ad rostri apicem, laterales, oblongo-obovatae, scutis 3 inclusae.
OcuU laterales, palpebris duabus clausiles.
Tympanum superficiale? (in nostro specimine pertusum).
Lingua exsertilis, lata, bifida (Hernandesio auctore).
Deutes maxillarum aequales, attenuato-conici, rectiusculi, acutissimi, maxillarum margini interno
adlixi, antico latere intus sulco profundo exarati. Denles palatini nulli.
Truncus elongatus, cylindricus, cute squamulosa, rugis transversis parallelis distincta, vestitus,
ac squamis maioribus tuberculiformibus, osseis, per series transversas digestís, exasperatus, subtus
scutellis quadrangulis, laevibus, transverse seriatis tectus.
Cauda teres, verticillala, supra squamis tuberculiformibus, osseis, subtus quadrangulis laevibus
vestila.
Membra valida, tuberculis asperata.
Pedes pentadactyli, fissi "); digito planlarum tertio quartoque subaequalibus. Ungues falculares,
compressi, acuti.
Pori femorales nulli.
Spec. 1. HELODERMA HORRIDUM. M. TAB. I.
Fuscum, rufis maculis, guttisque flavis, interdum albicantibus, variegatura;
cauda longitudine trunci, annulis flavicantibus quiñis cincia. (Iconem tab. I. exhibet
accuratam.) Isis 1829. p. 628.
Wagler Icones Amphib. fase. II. tab. 18, (Figura mediocris, habitum speciei capitisque formam
minus accurate exhibens, e meliori icone, quam ipse cum Viro amicissimo communicaverani,
nescio quam ob causam depravata.)
D e s c r i p t i o .
Caput tetracdrum, pyramidale, depressum, latum, ante oculos subsinuato-angustatum, obtuse
triangulum, clypeolis confertis, irregulariter polygonis, tubercula imilantibus, nec nisi in rostro lato,
obtuso ac paululum devexo, scutis planis vestitum. Quorum scutorum duo adsunt paria; ex his
quae anteriora omnino plana, laevia et subquadrata sunt; posteriora duo parum elata, subrhomboidea.
Scuta nasalia anteriora duo; inferius quadrangulum, superius apice deflexo cum scuto
nasali posteriori, máximo, Iiemisphaerico, excavato confluens. Scutella labii superioris 26, anteriora
utrinque plana, posteriora convexiuscula; intermedia qualuor in rostri apice quadrangula, uno
utrinque sphaerice trigono, obtusiusculo inclusa; lateralia intermedia superiacentibus quinqué aucta.
Scuta lorca duo subconvexa; anterius angustum, pentagonum, posterius latissimum, polygonum.
Scutella orbilalia anteriora ac posteriora duo; suborbitalia tria, irregularia, convexiuscula. Frons,
\ertex, tempora cum occipite clypeolis magnis, confertis, rolundato-mullangulis, tuberiformibus,
osseis horrent. Mentum scutis subplanis, polygonis vestilur, quorum lateralia retúndalo-polygona,
intermedia maxima irregularia; gula et Collum subtus squamis parvis confertis, ovalibus, convexiscervix
tuberculis maioribus obluse conicis consita. Cutis tolius trunci squamuloso-alulacea, in
dorso rugis transversis parallelis aliisque obliquis reliculalim exarala, squamis maioribus tuberiformibus,
hemisphaericis, inlerdum obtuse conicis, dislanlibus, per series transversas digestís, fuscis,
flavisve vel albicantibus, in quovis rugarum linisco singulis consita. Tectus et abdomen scutellis
planis laevibus vestita. Scutella in summo pectore rotundata, subpolygona, sine cerio ordine congesta,
in imo pectore et in abdomine tetragona, rectangula, per series transversas disposila. Artus
antici et postici longitudine subaequales, validi, pentadactyli. Brachia squamis ovalibus aut subrotundis
convexis, osseis; anlibrachia et maniculae superne squamis maioribus, planis, sublenlicularibus
teda. Digiti palmarum vix inaequales, fissi, intei-medius ceteris parum longior, quarto subaequalis.
Femora et crura extus tuberculis hemisphaericis, inlus squamis subrotundatis, planis, maioribus
vestita; digiti planlarum omnes, siculi palmarum digiti, scutellis latis, transversis, subsemilunaribus
tecti; digitus palmarum quartus et tertius subaequales, reliquis longiores. Ungues falculares
compressae, acutae. Cauda teres, trunci fere longitudine, annulatim squamosa, superne squamis
tuberiformibus, subtus scutellis planis quadrangulis vestila.
Nola 34. Palamam, quam planlarum digilos conncclcrc Wagtcrus el ego ipse olili. |nilalj,iiiiiis, mine reapse uiiltam
exislere, sed delraclam iantumraodo cutem Luius specicm simulasse video.
25
Color in corpore supero atrofuscus, sublus pallidior in rufum vergens. Caput unicolor;
truncus in nucha et dorso niaculis pallide rufis tuberculisque passim flavis albidisve varialus; venter
fusco flavoque permixlus. Cauda atrofuscum dorsi colorem ostendit, sed annulis flavicanlibus
quinqué siibgeminis interccplum.
Longitudo capitis 2|".
Lalitudo in occipite emensa 2"'.
inter oculos
Rostrum in apice fere pollicem latum.
Longiludo tolius corporis ab apice rostri ad caudae basin 161", caudae 12".
Specimen huius animalis unicum, |idque, quod maxime dolendum, exsiccatum a Ferdinando
Deppe, ineunte anno 1828, acccpimus, nomine Scorpii (Escorpione), quo iam anliquis IcniporlLus
in Nova Ilispania appellabatur, insignitum. Vivit in ferventibus terrae ílexicanae rcgionibus. Torvo
foedissimoque aspectu ac denliuni longo acumine falsam vcnenati ac letiferi morsus siispicionem
iam antiqullus in se commovit. Etiamnum illarum regionum incolae Deppio teste crotalum aliosque
venenatos serpentes vix magis timent, huiusque animalis aspeclum tantopere reformidant, ut
quum ex venalu ille domum redirel, nostrae besliolae exuvias in manibus gestans, ex aedibus omnes
protinus erumperenl. Sunt tamen, quae ut hanc foveant suspicionem, etiam Zoologorum
mullos perduxerint, denles nimirum, sulco eodem exarati, qualem in serpenlibus iure suspectis v. g.
in Dipsade, Homalopsi aiiisque invenimus, el quos glandulae veneniparae ductus excretorios excipere
facile libi persuadeas. Obstat tamen nullam hucusque ex lacertis innotuisse venenalam, et
eundem etiam in mandibulae dentibus sulcum adesse, qui qiiomodo venenum sursum ducat, non
facile inlelligitur. Hinc verisimilius videtur, sulcos, in prima denlium evoliitione ortos, quemadmodum
in serpentum dentibus fieri scimus, per aetatem remanere. Ad hanc quoque scntentiam faciunt,
quae ex Hernandesii scriptis hausta, Nardus Antonius Recchius cap. II. de Acaltelepo seu
Monoxillo mucronato, in Thesauro Rerum medic, Nov. Hisp. p. 315. referí:
„De Acaltetepon seu Monoxillo mucronato, quod privatim Temacuilcahuya
vocant, Lacerto Novae Hispaniae.
"Versatur in Quauhnahuacensibus agris aliisque ferventibus huius Novae Hispanicae locis lacerti
terrificum quoddam genus, Coloto nostrali hand absimile, nuncupatum ab indigenis Hispani.s
Scorpius, duas longum spithamas, prolixa cauda, brevibus cruribus, lingua, quam interdum versal,
rubra, lata ac bifida, torvo capite, incessu gravi tardoque, et crusla intectum dura, fiilvis candidisque
punctis, parvulas margaritas imilantibus aut lithospermi semina, variata, quae a cruribus posterioribiis
usque ad extremiim caput in varias digerunlur formas, ab iisdem vero ad extremum
caudae in lineas annulis similes, cingenles transversim corpus per intervalla, etsi fulvae longe sunt
numerosiores. Huius animalis morsus noxius est, sed minime lethalis, quo fit, ut
visu, quam ictu sit horridius, nec quamquam impelai, nisi laesum et concitatum.'etc."
De nominibus in fronte huius loci posilis haec modo addam: Fcrnande.sii testimonio (Tract.
III. de Amph. cap. 2. p. 5.) AcalteteponMexicani omnes lacertas nominabant, quae vel eximia
magnitudine insignes, vel letiferi morsus suspectae erant. Ilinc eos voce Acaltetepon genus,
TemacuUcahuya nomine speciem indicasse verisimile est, quod eliam Hernandez voce privatim
videlur innuere. Illud enim nomen tribus imponebant lacertis, qiiarum una, de qua infra dicendum
erit, ad Scincos perlinel, duas vero nostrum ad genus periinere niillus dubito. Locus Hernandesii,
unde haec coniicio, his verbis conlinelur: „Venenalarum tria adhuc apud novos Hi.spanos offendi
genera, morsus noxii, sed minime (.si tempestive occuratnr ei) lethalis, quarum duae
p r i o r e s magnitudine, forma et colore conveniunt, sed pielurarum dislinguuntur
v a r i e t a l e ; altera namque lutcis ornalur .sphaerulis in fuscum candidumque inclinantibus colorem,
pieloderma horridum no.strum) altera vero candidis lineis, in rectitudinem procedentibus,
luteisque, et secundum transversnm fuscis et pallescentibus e candido," quam
•si specie revera diffcral, Heloder ina Hernandesii nominare propono.
Nola 35.
Ì5. Nescio an in unlver.nin de venennlis animalibus inleltigi debeat. Nam sie demnm apparet, cur de
.n usum veuenl; n,: qui Ilei pulueril, ul Seorpii nouieu ab iinperilis in nostrum Iransferrelur animai.
pioiiibus eliam in i