ji'.íli !• 'i h
1 II.-
•ti;^:!
iitti • r I •• • •--
l í i i ^ l ' i V ./ii
'li; : !
^ C 70
ALPHONSUS CASTILLIONEUS
lOHANNI ANTONIO SCOPOLI
S, P. D,
N i h i l mihi unquam defiderabilius fuit, V. CI., quam ut ofleiidere aliquanclo pofiem ; quantum
in rebus omnibus tua apud me -voluntas valeat : quam vero nunc debeo tibi libentius
satisfacere, qui a me poftulas , quae mihi Ploiarìam diligenier, quoad potui, confideranti
se se obtulerinl ? Eft enim haec poilulatio humanitatis, ac benevolentiae erga me
tuae blanditnentuin non mediocre: Observationibus autem haiusmodi meis, quantulaecumque
demum fint, miiltum accedic dignitatis ac pretti éx hoc uno, quod a te expetant
u r , viro cum in omhi doarinarum genere ptaeftantiffifno, tum Naturalium praesertim
rèftim cognìtione ac scientia celeberrimo . Tibi itaquò FigurSs Partium Ploiariae, &
Figufarum explicationes his adiunaas litteris mitto, mififfemque citius, nifi eo tempore,
quo eas arbitrabar efle perfedas, IHoldriae viventes occurriiTeilt , quae mihi earum cumulatius
cognoscendarum occafionem suppeditarunt.
hm vero Figura 1.« , quam in Tabula (a) pidam conspicis , Ploiarìam ei usque magni tudinem exhib
e t , uti nudis oculis apparet. Figura autem II.» eaffidem microscopio auäani, & a latere
visam repraesentat. Porro lì Figuram hanc poflremam confcras cum alia A , quae
extat ili Tab. XXIV Partis Primae, facile intelliges non in omnibus Ploiariis apicem
abdominis fimiliter terminari : in aliis enim Fig. II.» tantum patet hiatus quidam
horir-ontalis , inüruaus labiis , quorum infcrius angulatum efì , & magis protenditur ;
eiusque ilruauram maxime auaam habcs in Fig. X.» superne, in Fig. XI.» a latere visam
: eteiiim in Figura utraquc efl c hiatus, a labium superius, b iiiferius . Aliariim
vero , quae Figurae A Tab. XXIV Partis Primae respondent, abdomen gaudet multiplici
organorum apparatu , quem Fig. VIII. superne , Fig. IX a latere inspeaum, &
fimiliter microscopio auaum exhibent. Nam praeter protuberant]am quamdam apparen-
• tem a , & praeter tres appendices c , d , c , teretes , & viilosas, quarum binae c, c
laterales sunt apice invicem convergentes, media vero ex inferiori parte genita geniculata
eft, 8c sursum se se erigit, abdomen habet etiam corpus qiioddam conicum b pilis
rcverfis nigris pubcscens , 8c appendicibus illis brevius, quo inter ipsas polito tcrminatur.
ego iam dcprchenderam in cmortuis Ploiariis ab hyeme usque elapso , quo earum
partes delineatas habebam; poftmodum vero compertum etiam fiiit discrimcn omne a
Scxus diverfitate ita pendere, ut primae Fig. I I , Fig. X , & Fig. XI Facminis, aline
Fig. A Tab. XXIV Partis Primae-, & Fig. VIII, & IX maribus efient accensendae. Iw
enim & ipsa ftruaura partium deraonftrat, 5c earum etiam Copula, quae se se conspi-
Haec
ciciidam
(a) Tab. XXIII.
ciendam obtulit, uti dicam inferius . Nam ut Piolarías vivas obtinerem, in quibus nott
allatas solum observationes confirmare, sed alias etiam inftituere poiTcm , fecit induftrii
Ilerculis Lodii, viri Naturalis Iliftoriae amantiffimi, qui primus in Insubria, ut indigenorum
Inseaorum ampiara colledionem fibi compararet, non ca solum iu agris, &
nemoribus collegit, verum etiam summa diligentia plurium larvas domi aluit, moresque,
& metamorphoses observavit . Ille enim elapso Augnilo mense Ploiarias multas reperir»
& in parvis pixiduHs vitro, & velo serico ope ichtyocolke compaais inclufit: Et prin^
cipio quidem videbantur illae ángulos omnes domunculae rimari, fi quem ad fugam locum
inveniflent; poftea tamen quieverunt in angulis velo adhaerentes. Sed poft aliquot
dies una aliam chelis arripuit, & roftro vulneratam occidit ; unde neceiTe fuit lìngula®
seorsum in quaque pixidula seponere .
Porro speaata Ploiariae ftruaura inverifimile mihi visum non eft, quod ea anterioribus ped¡bus
tenuia inseaa arriperet, & roftro exsugeret : Idque Htteris ad te datis, V. CI., iam
iìgnificavi , in quibus etiam aperui mihi in animo elTc Ploiarias, fi vivae occurrilFent ,
parvis inseais enutrire . Sed cum illae quamvis a diebus aliquot ieiunae Aphides Rosae,
& Ceruaureae laceae, & parvas muscas, quae iimul in qualibet pixidula inclusae fuerant,
intaaas penitus reliquilTent, rem denique in CuUcibus tentavi. Atque hos ut vivos
caperem , quod non omnino facile evenire solet, utebar forcipe palmaris longitudinis,
cuius brachia duobus ferréis circulis velo serico obteais terminantur; tum Culicis
sub velo preheniì, detentique alas pluries acu perforabam, vel uncinata cuspide fic diftrahebam,
fine ulla corporis laefione, tantum ut evolare non pofict ; eoque pado Culices
plures piane vivos in phiala vitrea excepi, quos prout opportunitas ferret, in pixidula
qualibet reponerem .
Wild cum facerem Ploiaria primo aufugit refilientis Culicis motibus quafi exterrita, poftea quiescenti
Culici propinquior fada antennis eum fic leviter tangit, ut Culex nec parvum
quidem motum edat, nec sentire ipsam piane videatur ; demum re, ut ita dicam, probe
cognita , magis ac magis accedit, & repente irapetu fado in praedam paratam irruir,
eamque pcrftringit anterioribus pedibus spinofiffimis, quorum dexterum exhibet Fig.
XII.» Díceres eiusmodi pedes manuum officium gerere, nam inceíTui non inserviunt, Sc
sacpe inter ipsos P/oitzriß Culiccm vertit, ut commodius teneat, donec roftro in thorac©
iiifixo exsugere incipiat. Tunc vero araiffime praedae inhaeret, nec plerumque nifi poft
duas vel tres horas cam dimittit. Interea modo immobilis pene flat, antennasque tan-
I ¡'••il,
• . Ii«' .f