Tekeningen en grafiek nit eigen bezit
Rond de jaarwisseling Staat in het Prentenkabinet de uitbeelding van het kerstverhaal centraal. Te zien
zijn Middeleeuwse handschriften. tekeningen van Nederlandse en Italiaanse meesters uit de 16de en 17de
eeuw en grafiek van onder andere Dürer en Rembrandt.
Franscesco Lauri (1612-1637). Verkondiging aan Maria, rood krijt, wit gehoogd
Het verhaal van de geboorte van Jezus is een van de meest
geliefde vertellingen uit de bijbel. Het is een verhaal dat be-
gint en eindigt met hemelse boodschappers: de aartsengel
Gabriel, die aan Maria de op handen zijnde geboorte van
haar zoon verkondigt en, enige jaren later, de engel die in
een droom aan Jozef verschijnt om hem te verteilen dat ko-
ning Herodes is gestorven. Dat bericht betekent dat de
Heilige Familie veilig vanuit de ballingschap in Egypte kan
terugkeren naar haar woonplaats Nazareth. Door de eeuwen
heen heeft het bijbelverhaal dat zieh tussen die twee ver-
schijningen afspeelt ontelbare West-Europese kunstenaars
gelnspireerd. Het bevat tal van schilderachtige episodes,
van de verkondiging tot en met de vlucht naar Egypte en de
kindermoord te Bethlehem. Sommige van die voorstellin-
gen zijn ontleend aan de bijbel, andere aan apocriefe boeken
of aan de vele legendes die in de middeleeuwen rondom het
Kerstfeest ontstonden en die nog steeds de traditionele
kérsticoriografie bepalen. Hßt Kerstverhaal in beeid geeft
een indruk van die veelheid aan voorstellingen in prent,
miniatuur en tekening, gekozen uit kunstwerken uit de
Renaissance en Barok, in de collectie van het museum.
Carlo Cesi (1626-1669). Aanbidding door de herders, penseel in bruin en wit op bruin getint papier
Van de vier canonieke evangelien gaan alleen die van
Mattheus en Lukas in op de omstandigheden van Jezus' geboorte,
maar hun versies komen nauwelijks overeen.
Het meest uitgebreide en bekendste verslag is dat van de
evangelist Lukas (1:26-45; 2:1-21). Bij hem vinden we
Gabriels verkondiging van Jezus' geboorte aan Maria vermeld,
haar bezoek aan haar eveneens zwangere nicht
Elisabeth, de moeder van Johannes de Doper, ?n de bekende
kerstnachtvertelling. Het plaatsgebrek in de herbergen van
Bethlehem, de geboorte in de stal, de verkondiging aan de
herders en hun aanbidding van het pasgeboren Kind zijn alle
ontleend aan Lukas' evangelie. In deze versie komt het
Kind temidden van de nederigsten ter wereld. De evangelist
Mattheus (1:18-25; 2) belicht het verhaal van een andere
zijde. Hij concentreert zieh op de vervulling van de oud-
testamentische profetieen en benadrukt dat Jezus de
Messias is, de nieuwe Koning der Joden. Vanuit die optiek
is ook verklaarbaar dat het bij Mattheus niet herders zijn
die het kind aanbidden, maar drie wijzen uit het Oosten,
die een ster gevolgd waren naar de pasgeboren koning en
deze vorstelijke geschenken aanbieden. In het geboortever
iTEYLERSj