TEYLERS
TM 17032 Montastrea
arachnoides
(Schröter, 1778)
Laten we even de geschiedenis van de
naam voor dit specifieke fossiel vol-
gen. Goldfuss rekende het in 1828 tot
een nog steeds levend geslacht, maar
wel een aparte soort: Meandrina reticulata.
De Fransman De Blainville
maakte een speciaal geslacht voor de-
ze koraalfossielen uit de St.
Pietersberg: Dictuophyllia. Dan volgt
een eeuwenlange discussie over of dit
inderdaad een apart geslacht is, dan
wel dat het koraal toch tot een nog
steeds levend geslacht gerekend mag
worden. Umbgrove besloot het koraal
in 1925 tot het (nog steeds levende)
geslacht Diploria te rekenen.
Daarentegen besloot Wells in 1956 dat
het toch een uitgestorven onderge-
slacht Dictuophyllia was van het nog
steeds levende geslacht Leptoria.
Deze laatste naam houd ik voorlopig
ook maar aan. Het is echter erg moei-
lijk of eigenlijk onmogelijk om deze
fossielen, waarvan we slechts een af-
druk van de bovenkant van het skelet
hebben, te vergelijken met nu nog levende
dieren. De afdrukken laten niet
veel detail zien en de kans is groot dat
versehillende evolutielijnen een zelf-
de patroon in de afdruk van de Skeletten
genereren.
TOT SLOT Walch en Schröter hoop-
ten op een werk over Maastrichter
koralen door Hoffmann. Buiten de
paar etiketten uit 1768 en een brief
aan de heer Hofraad Heydenreich
van rond 1770 heeft Hoffmann niets
achtergelaten. Zou het mogelijk zijn
dat de vondsten van de botten en de
contacten met Petrus Camper na
1770 de belangstelling bij Hoffmann
voor koralen hebben getemperd? Van
Petrus Camper is tenslotte bekend
dat hij zieh soms laatdunkend over
de Studie van ongewervelden kon
uitlaten. ■
Etiket bij TM 17032:
Aa no. 5 Madrep.
Comp. Stellis planes,
radiis tenuioribus
fluctuantibus
M. St. Petri (Sterre -
koraal bestaande uit
vlakke sterren met
klein uitiopende
golvende stralen,
St. Pietersberg.)
T EN T 0 0 N ST E L L IN G EN
■ D EV ER S I ER D E MENS
DE KUNST VAN HET TAT0EËREN
t/m 19maart2000
De tentoonstelling De Versierde Mens heeft
tatoeages als onderwerp. Centraal Staat de
vraag waarom deze manier van lichaamsver-
siering tegenwoordig zo populair is. De tatoe-
age wordt niet langer meer geassocieerd met
ongewenste elementen in de maatschappij,
maar krijgt juist veel positieve aandacht in
de media en van het publiek. Wat de her-
komst en betekenis van de aangebrachte
‘iconen’ is, is de bezitter echter vaak onbe-
kend. Naast een overzicht van de gebruikte
tatoeages bij niet-westerse volken, zal op de
expositie de introductie van dit fenomeen in
Europa worden behandeld, de tatoeages als
bezienswaardigheid op kermissen en in het
circus, en het gebruik door zeelieden en ge-
vangenen.
■ DE EEUW VAN MICHELANGELO
ITALIAANSE TEKENINGEN UIT DE
RENAISSANCE
8 a prit t/m 18 juni 2000
Teylers Museum bezit de mooiste en grootste
collectie Italiaanse tekeningen in Nederland.
Deze tekeningen zijn al sinds het einde van
de achttiende eeuw in het bezit van Teyler.
De tentoonstelling De Eeuw van Michelangelo
biedt een unieke gelegenheid om deze zel-
den geëxposeerde meesterwerken te bewon-
deren. Een selectie van ongeveer 100 bladen
van verschillende kunstenaars is te bewonde-
ren, waaronder meesterwerken van
Michelangelo, Corregio, Titiaan en Rafaël.
Gelijktijdig met de tentoonstelling verschijnt
de wetenschappelijke bestandscatalogus, ge-
schreven door Carel van Tuyll van
Serooskerken, hoofd Collectiebeheer van het
muséum.
■ ZWARTE KUNST
ENGE LSE EN NEDERLANDSE
MEZZOTINTS UIT DE
1 7DE T /M 19D E E EUW
t/m 30 april 2000
Uit de rijke prentenverzameling van Teylers
Museum is een selectie gemaakt van de
mooiste portretten, genre- en bijbelse tafere-
len, stillevens en toneelscEnes die met be-
hulp van de Zwarte Kunst-techniek, ook wel
mezzotint geheten, gemaakt zijn. De tentoonstelling
laat zien hoe men met deze grafische
techniek in Staat was schilderijen, bijvoor-
beeld van Reynolds, Rembrandt en Rubens, te
imiteren. Doordat er talloze nuanceringen in '
licht en donker mogelijk zijn, ontstaan er
schilderachtige effecten. Fraaie afdrukken
zijn relatief zeldzaam, omdat een koperplaat
bij het afdrukken snel slijt. De aanleiding
voor de tentoonstelling is de verrassende
vondst van een origínele koperplaat van
Cornelis Dusart (1660-1704). Zowel de plaat
als een afdruk uit de tijd zijn nu voor het eerst
voor het publiek te bewonderen.
■ DE CHAL LENGER EXPEDITIE
WETENSCHAP OP GROTE DIEPTE
t/m 21 mei 2000
Oceanografie is de wetenschap die zieh be-
zighoudt met alle aspecten van de zee. Door
velen wordt de Challenger Expeditie (1872-
1876) gezien als het begin van deze tak van
wetenschap. Een enorme hoeveelheid gege-
vens kwam door deze expeditie boven water
zoals getijdentabellen, observaties over stro-
mingen, dieptepeilingen, de temperatuur van
het zeewater op verschillende diepten en se dimenten
afkomstig van de zeebodem.
Geleerden legden de resultaten vast in een
vijftig delen omvattende ‘encyclopedie van de
zee’. Ook boekwerken als gevolg van andere
oceanografische expedities zoals de
Norwegian North Atlantic Expedition zijn te
zien in de tentoonstelling.
■ CHRISTINA VAN ZWEDEN
t/m 4 juni 2000
Koningin Christina van Zweden (1626-1689)
was niet alleen een intelligente en geleerde
vrouw maar ook een verwoed verzamelaar. Zij
bezat een rijke en zeer diverse collectie die
na haar dood uiteen is gevallen. Teylers
Museum verwierf in 1790 een deel van haar
tekeningencollectie. De tentoonstelling in de
penning- en muntenvitrine draagt de naam
van deze bijzondere vrouw. In de zeventiende
eeuw groeide Zweden uit tot een bijzonder in-
vloedrijke natie in Europa. Met behuip van
verschillende penningen wordt deze Zweedse
geschiedenis belicht waarbij Christina van
Zweden centraal Staat. Hoewel na haar dood
haar muntencollectie in Parijs is beland, be-
steed de tentoonstelling ook aandacht aan
haar verzamelactiviteiten op numismatisch
gebied.
ZATERDAGOCHTENDLEZINGEN
■ NEDERLAND IMMIGRATIELAND
18 maart 2000
Vestiging en beroepsspecialisering
Dr. Marlou Schrover en Dr. Jan Rath
De lezingen vinden plaats in de Aula, ont-
vangst vanaf 10.30 en start om 11.00 uur.
Kosten per lezing bedragen fl. 15,- voor een
enkele voordracht. Voor meer informatie kunt
u contact opnemen met de afdeling
Presentatie (023-531 9010).
G EN O O T SCH A P S L E Z IN G EN
■ OPKOMST EN ONDERGANG
VAN DE ROMANTISCHE
NATUURWETENSCHAP
21 maart 2000
Prof. dr. R. P. W. Visser
Deze voordracht zal worden gehouden in de
Aula, aanvang 20.00 uur precies. De toegang
is kosteloos.
K IN D E R A C T IV IT E IT EN
IT E Y L ER JU N IO R
Voor kinderen van 8 t/m 14 jaar bestaat er
Teyler Junior. Een vriendenkring met het
kwartaalblad De Spiegel, met een pasje gratis
toegang tot het museum, aanzienlijke kor-
tingen op o.a. in de museumwinkel, en een
spannende jaarlijkse clubdag. Wie lid wil
worden kan zieh telefonisch opgeven of
stuurt een kaartje met naam, leeftijd en adres
naar het museum, afdeling Presentatie. De
kosten zijn 30,- per jaar en het lidmaatschap
loopt van September tot September/
■ WO E N S D A GM I D D A G A C T I V I T E I T E N
Vanaf januari laten kinderen elke woensdag-
middag weer hun handen wapperen in het
museum. Van 2 tot 4 uur kunnen 25 jongens
en meisjes in het educatief paviljoen aan de
slag. Allerlei onderwerpen uit het museum
komen aan de orde, van tekeningen en schilderijen
tot fossielen en instrumenten. De mu-
seumlessen zijn er voor kinderen van 8 t/m
12 jaar. Kosten 1F10,- per keer. Meer informatie
of hetprogramma is verkrijgbaar bij de
afdeling Presentatie (023-531 9010).
TEYLERS
MUSEUM
O )
Ö D
03
15
OOK OP
INTERNET
http://www.teylersmuseum.nl