waarbij we de 17e eeuwse inspiratiebron (Metsu, Ter
Borgh) nog kunnen ervaren, terwijl het toch een sterk
persoonlijk karakter heeft. Het is vooral de geestige
observatie - opmerkelijk in de typering van de
geportretteerde, in de houding van de poes onder de
tafel en het stilleven met naaidoos op de tafel.
Wij zijn zeer dankbaar voor deze waardevolle aanwinst.
J.H.v.B.B.
Een collectie modelten van Cephalopoden
Een nieuwe aanwinst voor het Paleontologisch-
Mineralogisch Kabinet is een collectie gipsmodellen
van fossiele cephalopoden. Deze werden in 1881
Collectie modellen van fossiele cephalopoden. Gift van
prof. dr. A. Breimer, Vinkeveen.
vervaardigd door de Rheinische Mineralien Comptoir,
firma dr. A. Krantz te Bonn. Overeenkomstig de
theorie van dr. W. Branco (1879) zijn hier op schaal de
verschillende ontwikkelingsstadia van o.a. ammonieten
weergegeven. Deze collectie gipsmodellen past mooi in
de paleontologische verzameling, enerzijds als illustratie
bij de grote hoeveelheid fossiele ammonieten in het
museum, anderzijds als aanvulling op de gipsmodellen
die het museum al rijk was (de 100 modellen van
Foraminifera van A. d’Orbigny uit de jaren twintig van
de negentiende eeuw). Genoemde doos met modellen is
een gift van prof. dr. A. Breimer, hoogleraar aan de VU
te Amsterdam. Hiervoor zijn wij hem zeer erkentelijk.
L.T./A.W.
Mededelingen
Nieuwe gordijnen voor de boekenkasten in de ovale
zaal
Nu in 1984 de twaalf boekenkasten op de verdieping
van de Ovale Zaal wederom van groene gordijnen
worden voorzien, is het wellicht aardig te weten dat de
allereerste gordijnen voor deze kästen precies twee
eeuwen eerder werden geplaatst: op 12 november 1784
wordt op voorstel van Van Marum door Directeuren
van Teylers Stichting besloten, ‘voor de boekenkasten
te laaten maaken door Juffrouw Scheerhout gordijnen
van groen moor, uit twee banen of breedtens, van
dezelfde zoort, als hetgeen voor het behangzel van de
vergaderingzaal gekozen is, zullende deeze gordijnen
volgens opgaave van Juffr. Scheerhout beloopen
tusschen de / 450 en / 500, het maakloon hieronder
begreepen’. Op dezelfde dag wordt haar de opdracht
verleend en door Haar Ed. aangenomen. Het enige
verschil tussen 1784 en 1984 ligt in de prijs: juist het
twintigvoudige!
J.G.d.B.
* Ook dit jaar zijn er museumjaarkaarten verkrijgbaar
in het museum. De bezitter van een museumjaarkaart
heeft recht op kosteloos toegang tot meer dan 250
musea in Nederland. Vrienden van Teylers Museum
kunnen deze kaart aanschaffen voor de gereduceerde
prijs van / 12,50 i.p .v ./2 0 ,-.
* Vanaf 1 maart gaat in het museum de ‘zomertijd’
weer in. Dit betekent dat het museum dan om 17.00 uur
i.p.v. 16.00 uur sluit. Nogmaals wijzen wij erop dat het
museum ook iedere zondag vanaf 13.00 uur te
bezoeken is. Dit vermelden wij daarom zo nadrukkelijk
omdat in allerlei -verouderd-foldermateriaal over het
museum de openingstijden op zondag anders staan
aangegeven.
Lezingen
Op maandag 27 februari zal prof. dr. R.W. Scheller,
hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam en lid
van Teylers Tweede Genootschap, een voordracht
houden over ‘Kunstenaar en Samenleving in de 17-de
eeuw’.
De plaats van de beeidende kunstenaar in de huidige
samenleving mag als bekend verondersteld worden.
Toch heeft het bij tijd en wijle zijn nut om zieh de
huidige situatie duidelijk te realiseren. In de voordracht
zal worden getracht een uiteenzetting te geven over de
positie van de kunstenaar binnen de samenleving in de
17-de eeuw in Nederland, waarbij zal worden nagegaan
welke de belangrijkste verschillen zijn tussen toen en
nu.
Lezingen van het Paleontologisch-Mineralogisch
Kabinet
Op 21 februari zal dr. P.Y. Sondaar (Instituut van
Aardwetenschappen, Utrecht) een lezing houden over
‘Ontwikkeling en uitsterven van dwergolifanten en
reuzenratten op eilanden’. Een oceanisch eiland heeft
over het algemeen een typische, endemische fauna met
een beperkt aantal zoogdiersoorten. Aangetroffen
worden meestal olifanten, nijlpaarden, herten, ratten en
muizen, maar geen roofdieren. Door het ontbreken van
natuurlijke vijanden vindt een typische aanpassing van
deze zoogdieren plaats, waarbij de grotere soorten
kleiner, en de kleinere soorten groter worden. Dit
verschijnsel zal worden besproken.
Op 13 maart zal dr. D. Jongsma (Instituut van
Aardwetenschappen, VU, Amsterdam) spreken over
‘Plate Tektonics, het verschuiven der continenten’.
Plate Tektonics behelst het bewegen van ongeveer 100
km dikke continentale en oceanische platen, z.g.
schollen die deel uitmaken van de lithosfeer. Sinds het
midden der jaren ’60 is het inzicht in de Plate
Tektonics aanmerkelijk gewijzigd en verdiept. De
kennis van en de bewijzen daarvoor zullen ter sprake
komen. Daama zal aandacht worden geschonken aan
het traject Snellius II dat in het kader van een bilateraal
verdrag tussen Nederland en Indonesie wordt
uitgevoerd.
Op 17 april zal dr. L. Lindner (Nat. Inst, voor
Kemfysica en Hoge-Energie Fysica, Amsterdam)
spreken over ‘Meteorieten, herkenning, herkomst,
ontstaan en belang voor de wetenschap’. In deze lezing
zullen een drietal aspecten ten aanzien van
meteorieten aan de orde komen. Ten eerste worden
algemene kenmerken besproken: herkenning, herkomst
en de verschijnselen die gepaard gaan met de intrede in
de aardse dampkring. Vervolgens wordt de systematiek
van het beschikbare meteorieten-materiaal behandeld.
Tenslotte wordt een poging ondemomen de gegevens
die het meteorieten onderzoek hebben opgeleverd in te
passen in de existerende theorie over het ontstaan van
ons zonnestelsel.
Agenda
T entoonstellingen
10 januari t/m 1 april: Schenkingen van kunstenaars,
3 april t/m 17 juni: Pentekeningen.
Lezingen
Dinsdag 21 februari, 20.00 uur: ‘Ontwikkeling en
uitsterven van dwergolifanten en reuzenratten op
eilanden’ door dr. P.Y. Sondaar.
Maandag 27 februari, 20.00 uur: ‘Kunstenaar en
samenleving in de 17-de eeuw’ door prof. dr.
RW. Scheller, lid van Teylers Tweede Genootschap.
Dinsdag 13 maart, 20.00 uur: ‘Plate Tektonics, het
verschuiven der continenten’ door dr. D. Jongsma.
Dinsdag 17 april, 20.00 uur: ‘Meteorieten, herkenning,
herkomst, ontstaan en belang voor de wetenschap’ door
dr. L. Lindner.
Concerten
Zondag 4 maart, 15.00 uur: Programma in
Middentoonstemming, Bob van Asperen - clavecimbel.
Zondag 1 april, 15.00 uur: programma nog niet
bekend.