Liguria occidua in montibus di Voltri inter V Acqua
Santa, et la Pena ; præterea observavi in quatnpluri-
mis Apennini locis, et præsertim in Apennino inter
Bononiam, et Florentiam. Filius attulit ex alpibus
Apuanis alia Foce di Vinca, ex Apennino Bononiensi
a Gaggio, et a Castiglione dé' Pepoli in monte Barba
bianca, unde attulit M attejus quoque, ex Apennino
Pistoriensi alia Collina. Habui ex Apennino Li-
guriæ orientalis ad S. Stephanum d’Aveto a T u rio, ex
Tyroli rneridionali in collibus siccis prope il Borgo di
Valsugana ab A mbrosio , Bassano in pascuis di Rub-
bio , et Solagna a M ontinio , ex pascuis siccis Istrias
a T ommasinio , ex Ducatu Mutinensi alia Ceroarola a
Prof. C elio , Maceratâ in subapennino di Sangine-
sio ab Eq. Prof. N arduccio , ex Piceno in monte di
Accumoli ab Orsimo , et in Pizza a M abzialetto , ex
Ducatu Lucensi al F.ondinaio a G ianninio , ex Etruria
a Vallombrosa a Prof. A n t . T argionio-T ozzettio ,
in vertice della Consuma ab A mideo. Floret Julio,
Augusto.
Radix fusiformis, crassa, carnosa, longa, edulis. Caulis
modo omnino nullus , modo a pollice ad pedem lon-
gu s, simplex , teres , striatus , crassus , foliosus, floc-
culosus, sæpe rubescens. Folia cartilaginea , pinnatifi-
d a , laciniis inæqualiter inciso-dentatis, dentibus acu-
tis, apice valide spinosis , undulata, viridia, glabra,
radicalia majora , rosulata , petiolata , petiolo inermi,
caulina alterna, sessilia, auriculato-amplexicaulia, au-
riculis rotundatis, spinosis. Cephalum maximum, so-
litarium, involucratum bracteis foliaceis pluribus , lan-
ceolatis, dentatis, valide spinosis , cephalum subæquan-
tibus. Calathus hemisphæricus, squamis pluriserialibus ,
lanceolatis, acuminatis, margine spinosissimis , viridi-
bus, et sæpe basi purpurantibus, supremis terminatis
ligula longa, scariosa, alba, nitido-argentina , radiante,
nunc late , nunc anguste lineari, acuminato-subulata ,
v ix pungente , uninervi, nervo inferne purpura nte, hy-
grometrica , scilicet c.ælo pluvio cum aliis connivente.
Flosculi radio calycino multo breviores ,purpurei, vel
albidi. Stigma e duobus connatis, clavatum. Achenium
sursum villosum, fulvum, apice barbellatum. Setæ pappi
bi-quadripartitæ. Receptaculum planum , paleis inæqualiter
fimbrillatis,longioribus plerumque clavulatis, obtu-
s is , clavula granulata. Planta sicca odorem grate aro-
maticum emittit.
Plantæ acaules,et caulescentes promiscue nascuntur; sed
caulis longitudine tam diversa ludit, ut ex ea nihil
certi eruatur ad varietates statuendas.
Usas. Radix pollet virtute aromatica, stomachica, ideo
præstat in hypochondriasi, et in hysteria , laudata etiam
in febribus mali moris, quamvis hodie immerito vix
in nsu. Montani comedunt receptaculum, et radicem
adliuc teneram, et gratam reperiunt. Villici nostrates,
dum æstate petunt sanctuaria montana, descendunt pi-
leo ornato flore Carlinæ. Dicunt ita appellatam, quia
creditur Carolo magno cælitus demonstrata ad pestem
exercitus sanandam.
a. C arlina acanthifolia : acaulis ; foliis sinuato-pinnati-
fidis, subtus tomentosis, floccosisve ; cephalo amplis-
simo; calathi squamis externis margine spinosissimis,
spinis tripartitis, squamarum superiorum ligulis ra-
diantibus scariosis , nitido-flavescentibus.
C. acanthifolia All. Ped. i . p. i 56. n. 671. tab. 5i. De
Cand. Prodr. 6. p. 545. n. 1., et Franc. 4 - part. i.j7 .ia 3 .,
et 5. p. 467. Re Seg. p . 67. Coll. Herb. Ped. 3. p. a 3o.
n. 5. D e Not. Rep. p. a36. Noce, et Balb. Tic. 2. p. io 5.
Suffr. Foroj. p. 307. Ors. in Cap. Opusc. p. 280.* Sav.
Bot. Etr. 4.p. 67. Ten. Nap. a. p. igr. B ., et 4- in syll.
p. 1 17., et Syll. 409. n. 6. Gren. et Godr. F l. de Franc.a.
p. 278. Koch- Syn. ed. a. p. 464. Reich. Exc. 1. p. 391.
n. 1958. Host. Austr. 2. p. 433.
C. acaulis Lamck. F l. Franc, éd. a. tom. a. p. 7.
C. chardousse Vill. Dauph. 3.p. 3o.
C. Utzka Hacq. PI. alp. Cam. p. 7. tab. t.
C. acaulos, magno flore luteo Mich. Cat. hort. Flor. p. aa.
Chamæleon albus , Matthioli Lugd. hist. a. p. i 453. fig.
Ital. Carlina zoljina.
Perenn. Habui ex Liguria media in collibus aridis di
Cerigna, ubi frequens, a D e l la C el l a , ex Istria in
monte S. Antonii a T ommasinio , ex Umbria in Apennino
di Sernano alla Macchia di S. Liberato ab Eq.
Prof. N arduccio, ex Etruria in Apennino Casentinensi
alla Consuma a Baronio. Floret Julio, Augusto.
Differt a præcedente notis sequentibus. Omnino acaulis,
vel caule brevissimo prædita. Folia ampliora, segmen-
tis latioribus, modo utrinque cano-tomentosa, sed minus
in pagina superiore, modo supra glabra, subtus,
fioccosa, longius petiolata. Cephalum amplissimum ,
et ideo multo majus. Squamae extern® calathi spino-
sissim®, spinis creberrimis, plerumque tripartitis, fuscis,