
T a b . II, v ar. ß. P la n tu la e pro m o re a ltio re s , m ag is ram o s a e (fig. 1—5).
Folia b re v io ra , ex apice obtuso a p ic u la fa , c o s ta in fra apic em ev a h id a ( 6—9).
in te rd um su b cu rv u la (1 1 ). P e ris tom ii d en te s lo n g io re s (1 3 , 14).
C a p su la e a d em ,
A n m e r k . S ow o h l in d e r G rö s s e d e r P f la n z e n a ls au ch
in ih r e r V c rzw e ig uD g z e ig t s ic h d ie s e s Mo o s s e h r v e r ä n d
e rlic h .
All s c h a tt ig e n S te llen d e r m ittlc rn A lp e n re g io n lä u ft die
d e rb e , s tie lru n d c B lu ttrip p e a ls g rü n e o d e r sc hw a ch g e b rä u n te
S la c h e ls p ilz e a u s , an tro ck e n en s o n n ig e n S te lle n d a g eg e n
e r s c h e in t d ie s e S p itz e g e b le ic h t u n d lia a ra h n lic h {Tx 'ich o st,
jnlifex-um Smith) , u n d a u f h o h em , k ä lfe rn u n d feu c h ten
O rte n , in d e r N a h e v o n S c ln ie e fe ld e rn , w o d ie g a n z e P flan ze
g r ö s s e r u n d m e h r v e rzw e ig t is t, s in d d ie B lä tte r a u s stum pfem
E n d e in e in e k u rz e S p itz e g e d e h n t, u n te r w e lc h e r die
B ta ttrip p c v e rs c hw in d e t. A eh n lich e B lä tte r m it v e rlö s c h e n d
e r R ip p e k ommen jedoch a u c h b e i d e r Stam m fo rm v o r,
w e lc h e r a u f d e r ä n d e rn S e ite d ie v a r. ß in d e r G rö s s e
a lle r T h e i ie o ft g a n z g le ich is t . W ir h a tte n h ä u fig G e leg e n h
e it d ie U c b e rg a u g e b e id e r F o rm e n d cu ttic li zu b e o b a c h ten ,
d a w i r s e lb s t d ie s e P flan ze in d e n v e rs c h ie d e n s te n G e g e n d
e n u n d H ö h en sam m e lte n .
R em . C e tte e sp èc e e s t su je tte à b e au co u p d e v a ria tio n s
ta n t p a r r a p p o r t à la g r a n d e u r q u e p a r r a p p o r t à la r am ifica
tio n d e s p la n te s .
Au x e n d ro its om b rag é s de la ré g io n a lp in e m o y e n n e
la n e rv u r e d e s fe u ille s f a it sa illie so u s fo rm e d’u n e p o in te
v e r te o u lé g è rem en t b r u n ie , a u x e n d ro its s e cs c e tte p o in te
e s t p â le e t s o u v e n t p ilifo rm e (T r ic h . p ili fe n u n S mith) e t
d a n s d e s lo c a lité s p lu s é lev é e s e t h um id e s , d a n s le v o is in a g e
d e s n e ig e s p e rp é tu e lle s , où la p la n te a c q u ie rt p lu s d e d é v e lo
p p em en t, le s f e u ille s so n t o b fu s e s -a cum in é e s e t la n e rv u r e
d is p a r a ît au d e s so u s d u somm et. I l e s t v r a i d e d ir e q u e la
fo rm e - ty p e o ffre a s s e z s o u v e n t to u t à fa it le s mêm es feu ille s
e t le mêm e a sp e c t e x té r ie u r q u e c e tte v a r i é t é , d e so r te
q u ’i l n e s a u r a it ê tr e q u e s tio n d e d e u x e sp èc es d iffé ren te s.
N o u s a v o n s o b s e rv é c e D e sm a to d o n d a n s le s c o n tré e s e t le s
h a u te u r s le s p lu s d iv e r s e s e t i l n o u s a é té facile d e tr o u v
e r le p a s s a g e in s e n s ib le d e a à /3.
2 . D E SM A TO D O N N E R V O SU S B r . e t S c h ., p u lvinato-cae spitosus, pla n la e dichotome ram o sa e ; fo liis
p a ten tib u s , siccitate convolutis, o va li-o b lo n g is , apiculatis v e l cosla prominula m u c ro n a tis , concavis,
ma rg in e re v o lu to -re fie x is, areolis m inoribus; capsula e x a n n u la ta , ovali, operculo suboblique conico-
rostellato, peristomii dentibus inaequalibus.
Didymodon n ervosus H o o k , e t T ay l . Muscol. B r i t . ed . 2, p . 115, T ab . 2 0 ; B ryo l. univ. / , p . 516.
Trichoslomum convolutum B r id . B ryo l. univ. I , p . 3 9 2 .
\? iv . ^ e d e n i u l u s , operculo conico breviusculo, peristomio solam memhranam basilarem sistente.
Ha b , In m u ris ,a rg illa c e is e t n ip ib u s semidecompositis h ic illic In v a lle ih e n a n a Gelweiler
A ls a tia e , p ro p e Bo n n e t K reu zn a cK ), in G a llia oc c id en ta li (p ro p e A n g e r s v u lg a r i s ) , in I t a l i a , B rit
a n n i a , S a rd in ia e t Afric a m erid io n ali. V a r. hinc in d e p rom iscu e cum fo rm a g e n u in a , copiose
p ro p e iirbein ( ’apitis-bonae -spei.
M a tu r . Vere.
T ab . HI. D e n se e t su b p u lv in a to -c a e sp ito su s. P la n tu la e lin e a s 2—4 a lta e , dich o tom ae , ex a x illis
foliorum inferiorum ra d ic a n te s (fig. 1, 2),
Folia p a te n tia s ic c ita te in sp iram c o n v o lu ta , o v a li-o b lo n g a , c o n c a v a , m a rg in e re v o lu ta (5 x ),
c o s ta v a lid a fe rru g in e a in mucronulum ex c e d e n te (5 a ) s e u sub ap ic e ev a n e sc e n te (6 ) in s tru c ta ,
in fe rio ra (3 ) su p e rio rib u s ( 4 , 5 ) minora e t a n g u s tio r a ,| re ticu li a r e o la e h e x a g o n o -q u a d ra ta e , apicem
v e rsu s ch io ro p h y llo sa e (.5 a ), basi q u a d r a ta e e t re c ta n g u la e , d ia p h a n a e (5 b).
P e r ic h a e tii folia a coma libus baud d iv e rsa , t r ia in tim a b re v io r a (1 2 ).
Flos m a scu lu s ad pedem innovationis se s s ilis vel p e d ic e lla tu s (7 , 8 ), gemmiformis, t e t r a - e t pen-
ta p liy llu s : fo lia p e rig o n ia lia e x te rn a o v a to -la u c e o la ta , so lid ic o s ta ta , in te rn a m inora, te n u io ra , ten u i-
cxistata ( 9 ) ; a n th e rid ia e t p a r a p h y s e s co n g e n e rum (1 0 ). A rc lie g o n ia e p a ra p h y s a ta ( l i ) .
Capsula in p ed ic e llo 3—5 -lin e a ri, rig id u lo , e b a s i u ltra medium d ex tro rsum dehinc sin is tro rsum
to rtili ( 1 5 ) , e rufo s tram in eo , e r e c t a , o v a lis , r e g u la r i s , m a tu ra b r u n n e a , h an d n itid a . Operculum
c a p su lam dimidiam lo n g itu d in e a e q u a n s , c o n ic um , curvnlum vel b rc v iro s trum . C a ly p tra s tram in e a
capsulam u ltr a dimidium te g e n s (1 3 ). P eristom ii d en te s lo n g itu d in e , numero e t c o a litlo n is modo
d iv e rs is s im i, nunc aeq u ilo n g i ( 1 6 , 1 7 ) , nunc in a e q u a le s ( 1 8 ) , in m em b ra n a b a sila ri p a llid a p e r
p a r ia appvoximatì v el v a rie d isp o siti, e re c ti e t subobiiqui, in te n s e rufi e t g ra n u lo s i.
V a r. ß d iffe rt operculo b re v io r i, re c to (ß 1 , 2 ) , p e ristom ii d en tib u s s u b n u llis , so la m em b ra n a
b a s ila r i c r e n u la ta e x is te n te (ß 3 , 4, 5).
A n m e r k . S ow o h l flie se a ls d ie b e id e n fo lg e n d e n A r te
n s c hw a n k e n g le ich s am zw is c h e n T r ic h o s tom um u n d D es-
tn a fo d o n , c rs tc r em dem P e r is tom n a ch e n g s ic h a n s c h lie s s
e n d , m it d em le tz te r e n d e r B l a t t - u n d B lü th c b i ld u n g na ch
d u r c h a u s ü b e re in s tim m e n d , n am en tlich a b e r d u r c h D. fla v i-
c a n s u n d G u e p in i in R ü c k s ic h t a u f a llg em e in e T r a c h t n a lie r
m it D. g la d a li s a l s m it irg e n d e inem T r ic h o s tom um v e r w
a n d t, w a s u n s au ch b ew o g , d ie se d r e i A rte n e h e r h ie rh e r
a ls u n te r T r ic h o s lom u in zu z ieh e n .
D ie v a r . ß kom m t z uw e ile n u n te r d e r g ew ö h n lic h e n
F o rm v o r , sc h e in t jedoch v o r z u g sw e is e d e n sü d lich e n G e g
e n d e n a n z u g c lio r e n , w o v ie lle ic h t d ie H itz e ' d ie n o rm a le
A u sb ild u n g d e s P e r is tom s h emmt. M itle lfo rm e n zw is c h e n
d ie s e r u n d d e r v o llk om m en en P e r is tom b i ld u n g s in d iu d e sse ii
h e i die sem M o o s e n ic h t s e lte n ( s . F ig . 18, ß 3, 4 ).
R em . C e tte e sp è c e c t le s d eu x s u iv a n te s tie n n e n t , p o u r
a in s i d ire , le m ilieu e n tre le s T r ic h o s lom u in e t le s D e sm a lo
d o n , en se r a tta c h a n t é tro item e n t au x p r em ie r s p a r le p é ris
tom e c t au x d e rn ie r s p a r la fo rm e d e s f e u ille s e t la p o sitio
n d e s fleu rs m â le s . On n e p e u t c e p e n d a n t |>as r é v o q u e r
en d o u te q u ’e lle s u e so ie n t p lu s in tim ém cn t lié e s , p a r l'in te
rm é d ia ire d e s D. fla c ic a iis c t G u e p in i, au ty p e d u g e n re ,
le D. g la d a li s , q u 'à a u c u n T r ic h o s tom um : c’e s t c e tte affinité
q u i n o u s a e n g a g é s à r é u n ir c es tio i s e sp è c e s p lu tô t an
p r em ie r d e c es d e u x g e n re s q u ’a u second.
L a v a r. ¡3 s e r e n c o n tr e q u e lq u e fo is m é lan g é e à la
fo rm e o r d in a i r e , m a is en g é n é ra l e lle p a ra ît p ro p re au x
la c h a le u r p ro d u it f a c ilem en t l’a-
D c s fo rm e s intcrmédiaii-e.< e n tre
n cm b ra n e b a s ila ire e t le p é ris tom e
r e n c o n tr e n t a s se z so u v e n t (voy.
c o n tré e s m é rid io n a le s , i
v o rfem e n t d u p é ris tom e.
le p é ris tom e r é d u it à la i
ré g u liè r em e n t den té
fig . 18, ß 3, 4),
3. D E SM A TO D O N F LA V IC A N S B r. e t S ch., humilis, cae spitulosus ; fo liis confe rlis, siccitate in cu r vo -
su b to rtilib u s, late la n ce o la tis, acuminatis v e l o b tu sis, margine .va ld e re v o lu tis , costa sub v e l cum
apice e v a n id a ; capsula ovali-oblonga, la te a n nulata, operculo oblique ro stella to ; peristomii dentibus
longiusculis, subaequalibus.
Didymodon flavicans F unk in litt.
Vav. ß o h t u s i f o l i u m , fo liis ovali-oblongis, obtusis.
Didymodon oblongifolius H ook, in D rummond Muse. Ame ric . No. 114.
Ba rb u la obtusifolia S chwägr. Su p p l. I , P . 1, p. 129, T a b . xxxi.
T orlula humilis H edw., H ook, in D rummond M u s e i Am e ric a n i No. 137.
Hab. Ad ru p e s um b ro s a s p ro p e He iligenblut C a rin tliia e , e t p ro p e Waldslein Ö lo n tis-p in ife ri
( F unk) ; Faulhorn loco B a c lia lp e (W . P . S c n .) , S e n tis h e lv e tia e (M ühlenbeck) ; var. ß in V a le sia
( S chleicher) , ln A m e ric a s e p t, ad laciim Winipeg e t in Bochy Mountains (D rummond) .
M a tu r . A e s ta te .
T a b . IV. P la n ta e p lu s minus d e n s e c a c sp ito s a e , locis humidis v el um b ra tis in ten s e v irid e s , lin e a re s
e t sem iu n c ia le s (fig. 1, 2 ).
F o lia l a te la n c e o la ta , a p ic u la ta (3 a ) v e l obtiisiuscula (4 a ) , m a rg in e v a ld e re v o lu ta (5 i ) , c o s ta
a n g u s tio re cum v e l su b ap ic e ev a n id a , s ic c ita te incurvo-subtortilia.
Florescentia p r a e c e d e n tis ; flos mascu lu s h ex a p h y llu s (6).
C apsula ovali-obloiig-a, b ru n n e a , o p e rcu lo in s tru c ta o b liq u e ro s te lla to , p e ristom io ilU p r a e c e d e n tis
simili (1 1 ), anniilo la to , e trib u s c e llu la rum s e rib u s composito (1 2 ), revolubili.
In v a r . ß folia la te -la iic e o la ta v e l o v a li-o b lo n g a , o b tu sa ( ß 2 ) vel ex ap ic e obtuso b re v is s im e e t
o b tu se a p ic u la ta (ß 3 ).
A n m e r k . D ie s e s e h r s e llc n c A rt u n te rs c h e id e t sich
vo n D . la lifu liu s d ii r th d ie e tw a s s c lim ü le ren B lä t t e r , den
h r o i t c r n , a u s d re i Z e lle n r e ilie n s p ir a lig sic h a bw in d e n d e n
R in g lin d d a s V o rk om m en a u f n a ck feu i G e s te in . Von D.
n e r v o s u s is t d ie s e lb e v e rs c h ie d e n d u rch d ie sc hm ä le re n ,
R em . C e tte e sp èc e tr è s -r a r e s e d is tin g u e d ’uii côté
d u D. la lifo liu s p a r s e s f e u ille s u n peu p lu s é tr o i te s , p a r
T a iin e a u p lu s la rg e e t composé d e tro is r a n g é e s d e c ellu les
e t en fin p a r so n h a b ita t s u r le s p ie r r e s ; e t d e l ’a u tr e côté
du D. n e r v o su s p a r la c o n s is ta n c e p lu s te n d re , e t la n e rv u r e