159 SALSOLACEAE: GEOGRAPHIA. USUS. : 160
Specierum, quas pro inquilinis habemus, tres per Brasilia'« australis
campos et apricas solitudines terrae niediterraneae vagantur;
quarta Salicomia Gaudichaudiana secundum Oceani atlantici littore
crescit locis sabulosis (a p i cu m * ) congregata, ab. profondo
coeno, quod Rhizophorae ot Avicenniae (M a n g u e v e rm e lh o et
b r a n c o ) occupant exulans. Haec spocies in Antillis insulis quoque
invenitur, et nescio, anne S . peruviana pro ejusdcm speciei
forma vegctiore sit accipienda. Jam igitur major specierum nume-
rus in aliis quoque te rris provcnit, unde conjicere licet, in novum
orbem irrepsisse, et quidem non ipsa natura, movente, sed e ho- '
minum industria aut comitato. Inveniuntur enim haec vegetabilia.
sat frequenter prope domicilia hominum et stabula, in plateis, ru-
deratis, àrvis et hortis; quo longius autom e regionibus maritimis
et populosis- processeris in loca deserta inculta et humanae^indu-
striae expertia, eo rarius obviam voniunt, quasi nostri gèneris
communitatem e t contubernium afiectent. De Chenopodiis ambro-
tìoide et anthelminthico' i'd praecipue valet, quàe quidèini stirpes
tamquam costnopoliloe a quibusdam auctoribus laudantur. . tJtram-
que speciom non solum in colonorum hortis et in ruderali,? sed
etiam juxta Indorum tuguria sparsam et quasi spohtaneam, nec
cultam tamen ¡ylàij^eo proprio nomine ab Indis notatam audiyi**),
quo probares, has gentes herbarum usum .a,majpribus suis accppi?se ;. '
quarn ob causam iubenter F enzlio nostro assentio, qui, cuinarn
patria eeas assignet in medio cautus roliqult sed anti.quum orbem
praeoptàre videtor.
Quicunque terras diu incultas jam nunc vero exteris populis
visitatas et apertas plantarum causa exploraverit, ilium non fugit,
inquilinis et ab ipsa natura ibidem procreati? immixtas aliquas obviam
fiori a spontanea« vegetatiònis infide mirum; J n modum ablu-
dentes ct quasi alienasi Hae habitu et flòris fruotusque cbnditióne
inusitata a vicinis deflectentes quasi extraneam agnationem, distan-
tem originem portendere sesequo casu quOdara aut priscis tempo- •
ribus aUt recenter jntroductas esse significare videntur. De singulo
genere auctor fuit summus nobis praeceptor Robertos Brownius,
speciem in regione unicam-dùm congeneres pliires aliam patriam
incolant suspicionem movere, quoil originem cum U|||,,traxisset et
* ) Hoc nomino quoque Rhabdia lycioides, quia in arenosis promonto-:
riis ( a p S c u , lingua) crescit, Insignitur.
**) Panama colon is Paraènsibus quandoque vocatur Chenopodium ambro-
sioides, quo nomine num indicetur, e Panamensi regione advenisse, nescio.
per fata saepe cognita difficilia cnnabula invenisset nova. Quod
autem de genero valet;, idem facile do quibusdam ordinibusncci-
perem, ita ut vix mira re r, si quis probaret, Brasiliani- tropicam
a Salsolaceanum typo, àliis regiónibus proprio ibiquo opulento,
qiionilàm omhino abhorruisse , paucasque quas Hunc alit species
aliunde accepisse. Dti do mortaliBus cecinit poeta, ita. vegetabilia quoque
„suo? quaeque pati untur manes“ , in rerum turbine magno a
natura maire mirurn in moduiù; hue illuc exagilata, per sacculo-
rum obscuras ambages exerçita, concussa, mutata atque per mix ta.
Quum igitur nulla arbor tam profundas, radices agat ut non pvelli;
.possit, nuliaque herbula (am exigua edat semina ut vento flucti-
busve in ;lónginquum iter rapta novum germinandi locum non possint
capessero, continua haec per Vorbem terrarum transplantation«®’
frèquentius evenir« debet, quod tarn ammalia quam genus huma-
num huid opeVi aut inconsulto-aut ex industria'opjtulantur. Cujus
rei exèmpia tóñ&;‘sunt‘ ‘è t “taW1 ut in da excurrcde sit supervacaneuiri.
* ) Id autem' notare iubèt\ünqudt’qudt plantarúm e^'- ariti-
qUO orbe, ili Brasiliani ’illatài) mihi innótuènnt' ïla ,: sese habére,
ut non pristinorum pOpulprùnr exOriente ' adveiituii p ossei^iribui^
sed cunetasyideri inde ab. eo tempore coepisse pe r Brasiliam dis?
sennnari,-, qup H isp an is t Lusitani a |j éju? littora;,appùle;-a.nt.{ Quar
rum e . numero quoque,,Chenopodi« ambrosio ¿den ,pt.,
mm ' fuisse.; puto medicar vjrtuté;,inte?,¡Europa« i .meridionalis gente?
decantata. Ceterum ;hae,c siueaiioivii orbisi ¡solo profecía e s s e n t pro
vera dOrum.patria mexicanas regione? tempéralas acciporem. Non
est quod dubiteraus, ex ilio imperip^qujod roliquas’Americae gentes
industria e t culto antecelluit, stirpes nonnullas utiles in alias
regiones devectas esse, atque foras gentes, quac intra multorum sae-
culorum aevum fluxo et implicato„cursu Ínsulas terramque contineh-
‘tem pervàgantes, tam bello quam paco, ipsarum sanguines, mores,
lin°úas commiscere assuevissent, absque‘consilio vegetabilia, quaedam
distulisse atque disscminassei ‘Hoc nullus' sane négaVerit5, qui ^ph;
ignorât qiiot plantas Europa jam àhtiqùis • tciPponbus^ non hominum
arbitrio et industria sed ^V'ox'i'iinna¡g^ritiam‘^etíÜám asia-
ticarum cont’ulie'rnio dt iamUiaritéVo acceperit. **). .
M artius.
'*) Conf. X W . V om Beiträge z u r Kuiturgescliichte p. 4 . seq. 10. seq.
Ar.pn. DC. Ge'ogr. des,plaptes ,II. p. 607. seq.
*#) Vid. Jds. Hooker et Thomson Flora indica I. 107. sqq.
USUS SALSOLACEARÜM
in Brasilia, cui dulcifer est Saccharum non Beta, Clienopo-
diis amtrosioide e t anthelminthico definitur. Illud intcr diaphore-
tic a , nervina, discutientia, vermifuga militat, a medicis brasilien-
sibus quoque commendatum | | p tussi ferina, repletione pulmonum
pituitosa, amenorrhoea et ad ejiciendum foetum morluum * ) ; an-
thelminlhicum autem qua vi polleat jam nomine exprimit. Utrum:
que infuso aut decocto propinalur; ambrosioidis epithema humi-
dum in túmoribus infiammatis, fomentationes siccae in artuum dolore
rheumatico, anthelminthici elysmata contra infantum lumbri-
cos commendantur.
Ch. ambrosioides .‘an a ly s i chemicao su b je ctum cl.- B le y con-
tin ö re p r o b a v i t o l e u m a e th e re üm , re s in am mo llom v ir id em , ma-
tericm a zo tic am , aliam e x tra c t iv am , s a lia .o x a li c a ,- ma lica . n itric a
et s u lfú r ic a , a lbumen so lu b ile , a cid um a ce ticu ín i| g um m i, amylum
aliasq u e m a te ria s in p ianti? v u lg a tas ; o Ch. (inlhclníinthico autem
p r a e te r oleum a eth e re üm copiosum (o leum C h cnopódii off.),-cl.
E ngelhardt p rin cip ium è lic u it b asicum su i g e n e r i s , q uöd G h e n o -
p o d i n u m a p p o llav it..* ) U triu sq u e v e ro p la n tà e cfiicnciam medi-
cinalem in oleo ilio a e lh e re o n i t i , ab a u cto rib u s trad itu r. .
-, M artius.
. *) Hochlkokr , Phytpchemie .8 0 ..
*) M a rt. Syst. mat. méd. veg. Bras. 101.