135 MYRISTICACEAE; ADVERSARIA LITERARIA. 136
schatam ibi indicari. Quando quidcm vix dubitandum e s t, quin
coquus apud Plànluin macide condiverit, probabile vide tur, si
non nucem ipsam a rboris, tarnen sebum ex ea deductum, quod
utpote minoris pond cris facilius posset transportari, tunc tempo-
ris Romae, cujus vis luxuriae matre, vulgare fuisse.
Inter merces regni vegetabilis, quae recensentur in Arriani
periplo maris ru b ri, óccurrit quoddâm unguentum, ju vp o v , quod
nescio an oleum nucistae, intèlligi queat. Apiciiis sane macidis non
facit mentionem. Num Narcaphlhum Dioscoridis (1. I. c. 22.),
odor, siculi Caesalpinus (de plantis 1. II. c. 4 9 .) opinatur, exterior
nucis moschatae cortex fu e rit, eqjiidcm valde dubito. I s qui-
dem in India saccharo imbutus pro cupediis v e u it, at siccatus
vix satis habebit aromatis, ut fomenta suppeditet. Sprengel (Comment.
Dioscoridis II. p. 861.) putat macidem potius a Dioscoride
notari. Apud Galenuitr nulla est'nüc js moschatae mentio, verum
apud Oribasium * ) (850. p. Chr.) et Actium (540. p. C h r .),- qui
praeparationi suffumigii museali (editij 1585. 1. XVI. p. 188.) très
nucës indiens addi tas volebat, has non Cobi nuces, sed moschatas
esse, quamquam illae nuces indiçae vocari solebant, tantum non ne-
cesse videatur * * ). Ab iÜp tempore n u ^ s moschatae memoria sae-
pius utique re cu rrit, praecipue apud medicos A r a b ic i. Multis
nominibus insigniebatur : moschocaryon, moschocarydion, n ux mo-
schata, n u x muscata, musquata (c fr. Ducange in lexico rlat.
med. aevi si li. v .) , propterea quod militi odores ex moscho virtu
tern ac famam ceperunt. Praetcrea inveniuntur nomina: cary on
aromaticum, n ux aromatica, my risla, myristica, myrepsia * **).
A fondacis Phoenicum ad mare rubrum conditis tunc mercatura
Indine pe r Alexandriam tendebat Constantinopolin * * * * ), pri-
marium emporium, unde specierum multarum Graeca appellatio
repetenda est. Arabes qui commercium Indicum magis et- magis
amplificabant, ad ipsas Moluccas interdum penetrasse verisimile
est, ut ctiàm aromata Indiae posterioris magis in uSum veni rent.
Medici Arabum celebrati Ebn Sina, Avcrrhocs, Serapio, Mesue,
Rhazes nucem moschatam et macidem ubique nllcgant nec minus
ad medicòs usus varie commendane Arabice et persico nominatur
nux J a u s i b a n d , jo w z b uw a (dschawz buwwa), j o w z u t
tu 'ib ; macis b a s b à s a h , b a z b à z a h , b i s b e s e , b i b e s e , be-
s b a s e . -|-)
=0 ILxjSOS.
**) Habe sententiara primus professus est Caesnlplnus (1- H. c. 49.);
ex eo pendere videtur Paullini (Moschocnryographia p. 31.) dictum:
„nucem ante tempora Aetii In Europa non visam esse.“ Sed eo
minus hoc probabls, sl - reputaveris Aetlum diu vixlsse Alexandrlae,
quem locum Indiae orlentalis commercium maxime petebat.
***)' Auctore Lassen (indische Alterthumskunde m . 81. nota) Myristica
etiam Caryophyllum dictum esset. Genuinum Caryophyllum
(non Gariophyllum Plin. XII. c. 7.) primus descripsit Paul. Aecin.
****) In ter ea quae ex India illuc importabantur, Hfiiimann (Geschichte
des byzantinischen Handels bis zum Ende der Kreuzzüge, 1808.
p. 67.) affert quoque nucem moschatam. Cfr. Depping Hist, du
Commerce etc. I. 143.
•f) Cfr. Sontbeimer Uebersetzung des Ibn Baithar I. 269.
Quantum Indi ipsi jam prisca aotato has species pro bromate
et medicma cognoverint et usurpaverint, id aliis indagandum relin-
quam. A collega/ nieo honoratissinio D r. F rancisco H essi.e r , qui
Süsrutae Ayurvedas latino sermone reddidit, de Myristica moschala
haec mihi benigne transcripta sunt. Saepius ea óccurrit in Siis-
ruta nomine D s c h a t i , et quidem iii Sdtrast’hana cap. 39. et
46.; in Chikitsitast’-hana cap. 18. 19. 2 2 ., in Uttaratantra cap. 16.
e t 40. Praeter hujus scriptoris auctoritatem habet locum in Md-
dini-Cosha et in Sabda-Retna-Vall r— D s c h a d i - k ó s a (mix) in
Hematschandra III. 307.E 3 D s c h a t i - p h a l a (macis) in Amara-
Hoscha. Non praosto sunt nobis certa indicia quae comprobcnt,
earn sub imperio. Romanorum in Europam adlatam esse ; tnmen
ncscio an jam indb ab expeditione Alcxandri Magni primum in-
notuerit.
Apud priscos Indos praeter nucem (D s c h a t i - K ò s a ) et
macidem (D . - p h a l a ) mentio fit etiam foliorura (D . - p a t r a ) .
florum (D .- p u s c h p a ) , turn succi et oleosi sedimenti nucis. Suc-
cus nucis adhuc re c entis, K ó s a - n a d s c h a , optimi saporis et
gratissimus laudatur; quo modo paretur, nusquam traditur. In
-Ajurvdda praedicatur, quod calorem cfficiat , vini vitalem erigat,
concoqucndi alncritatcm augeat, idem tam inter cnpedia, qtianf |m
te r medicamcntà rèferendus. Capsula exterior non nisi rin Sabda-
kalpadruma óccurrit nomine D s c h a t i -K o s i ; de ejus usu nihil
constat. Nuces et macis ad pulveres medicos, infusiones, deco
et a , succos, oleacea sedimenta adhibebantur ; ex macide etiam
liquor spirituosus parabatur. Medici^ Indiani , his remediis defendere
studebant cephalalgiam, morbos nervosos, febres pituitosas,
foetorem ex o r e , concoctionis ihfirmitatem ; oleum macidis pràeci-
piebant ad maturandos tumores phlegmaticos, infusum e t décoctum
pro injectionibus in fistulas atonicas, in morbis - oculorum rheu-
maticis. Lixivia florum« cinefactorum contra rheuma oculorum per
tabulimi ferrami injicicbatuy ; contra pruritum oculorum infusum
Spirituosum nucis pulveratae praescribebatur; maxime vero quae-
vis pars fructus pulyerata cum butyro -recènti contra dysenteriam
atonicam 'valere putabatur. Ayurvédas. de hoc medico usu agit in
iis partibus quae metro Sloken compositac sunt ; quo metro Indiae
monumenta antiq.uissima nobis tradita sunt, unde non facile dtibM
tes, quin''jam prisco tempore usus ille cognitiis fiiérit. — Nux
spuria Myristicae malabaricae, in India anteriore haud infrequent
i , auctore Rhcede IV. t. 5. vocitatur ab indigenis A m b a d e k i
et P a lk a . Sinenses , si quidem ex nomine' quid, liceat colligi,
quod semper syllaba k o w , i. e. pianta piratarum-compositum est,
nucem non a partibus In d ia e , sed a nautis Archipelagi sundaici
cogno visse videntur. T o w - k ow ( t e o u - k e o u ) = faba pian tac
piratarum ;;j o w -k o w ;==^caro pi. piratarum ; yyuh -kow^Sgemma
pL piratarum; t o w - k o w - h w a = Dos fabae pi. piratarum (macis).
Postquam primum Lusitani deinde Batavi, illorum in Moluc-
cis successòres, aromatum commercium sibi vindicarunt, usus ha-
rum drogarum longe lateque increbuit. Quas partes jam ante duo
saecula myristica in materia medica' egerii, praeter alios nòs docet
P aul lini, cujus inonographia (quam supra memoravimus) tantum
non omnibus morbis recepta offerì aut colligit, in quibus myristica
adhiberetur.
T I I E S I UM aphylliim.